Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 45, 11 November 1882 — KA INOA O KA MOI. [ARTICLE]

KA INOA O KA MOI.

j Ua kamailio nui ia na hana a me na| |ole!o o ko kakou Moi Kalakaua iloko 0 na nupepa, a iloko no hoi o na halawai niakaainana o na makahiki elua i hala ae nei. Ma kekahi mau nupepa, a ma kekahi mau halawai no hoi, ua li!o ka inoa o ka Moi i kumu hakaka no na makaainana. He mea pono ole ka hanaka i na wa a jiau, a o ka hakaka ana nae no ka inoa o ke Alii ka oi o ka hana naau[>o. O ke kapu o ke Aiii 1 maa i na kupuna kahiko o kakou, ua pau ia, loa e hiki ke hoala hou ia mni. He Alii ka Moi Kalakaua no ke au malamalama, a aole no ke au e like me ko Kamehameha I. Ma na aina malamalama, ua kamailio nui ia na hana o na Alii kiekie iwaena o na makaainana. Ma na aupuni Alii e noho nei malalo o ke Kumukanawai, ua alakaiia na hana o ka Nohoalii a me ke Aupuni mamuli o ke Kumukanawai o ka aina, a aole manuili o ka olelo o ke AliL Oia wale no ke alakai [)ono. Ina e kapaeia ke Kanawai, a lilo ka leo a nie ka manao o ke Alii i pani ma ia wahi, he kumu ia e pau ai ka maluhia ma ia mau aina, a hookokoke ia mai ka haunaele a me ke auhulihia ana o na pono kivila o na mea a pau. O na rula o ka noho aupuni ana, a me ka hookele aupuni o na aupuni malamalama o 'ieia honua i keia wa, oia no na nila alakai o Hawaii; no ka mea, ua haalele keia aina i ka noho ana kanawai ole, a ua haalele no hoi i ke ano o na aupuni pouli, kahi i ikeia o ka leo o ke Alii wale no ke kanawai, aua hoohui o Hawaii iaia iho 1 lala hookahi no ka ohaua nui o na aupuni malamalama 0 ke ao nei, ma ka hana ana i mau kuikahi me lakou, a he pokii oia no ia ohana aupuni, mamuli o ko lakou ae oluolu ana mai. Aole hiki ia Hawaii ke hoi i hope mai kona kahua aku me ka hoopoino ole ia o kona aupuni. Nolaila, me ka haohao, me ka minamina, a me ke kanalua makou e nana aku nei ma ka aoao o na makaainana makee alii, a aloha i ko Hawaii kuokoa, no na meiC e hanaia nei e kahi poe ma ke ano alakai hewa i ka Moi e hana oia mamuli o kona makemake pilikino wale no, a aole mamuli o ka noonoo malamalama o ka hapa naauao, a ha])a nui hoi o keia jxieaina. Ua huipuia keia mau hooikaika ana e alakai hoN'a i ke Alii me na otelo hoomalimali, |)ai wale e paikano ai, i mea e aihue ia ai ka manao. Ua hunaia ka mea awaawa malalo o na lehelehe hoomalimali. Aole liuliu loa aku nei na puie i hala, hoopuka ae la kekahi nuj>epa o keia kulanakauhale i kona manao |>enei keano : "He mea pono ke komo aku ka Moi ma ka lawelawe pu ana ma na hana koho ba!ota no na Lunamakaainana," a |>ela aku. A ua huipu ia pe|>a i kana mau alakai ana me na olelo l>ai ano ole, he hoomalimali i ku i ka hoojKiiluaia e na jx>e noonoo maikal ! He alakai he\**a loa keia e poino ai ka Nohoalii o Hawaii. ke hoolohe ia, Aoj le |xiha i poina i ko makou [>oe heluhe--1 lu ka hapai nui ia o ka inoa o ke Ali» iloko o ke kau koho balota i hala iho nei ma keia, ma na la mua o keia makahiki, iloko o keia kulanakauhale, a | me ke kaj>aia o kekahi halota. w he j !>alota a!iu M Ua loaa anei he ihiihi ha- | nohano alii ka Kohoalii ma ia hana j ana ? Aole loa pela; aka ua kauoia mai jka inoa Alii ilalo, a ua kukuluiaaku ma | kekahi maliele o na makaainana, c kue | aku ana i kekahi mahele. Ma ia hana i ana» ua hooliloia ka Moi i mea paio | aku i kekahi hapa o kema poe makaaima ke ano hoopaapaa a aumeume maluna o ke kahua holo lunamakaainana. Aole keia he mea e kuikahi ai ko ka aina. Ua hiki no ke mahele lua ia ka noonoo o ka bhui maiuna o na ninau nui; aka, ina e lawelawe kino ka Nohoalii ma keia mau ninau ma ke kahua o na makaainana. alaila e haule ana ka ihiihi o ke Kalaunu, a e mokua hana auanei ka lahui maluna o ka No~ hoalil He pilikb a he poino maoli keia a makou i makemake ole ai e hiki mai maluna o ko kakou aina. Aka, o ika hopena no ia o ke alakai ana oka | nupepa haole o ke aupuni i keia wa. A mak)ko hoi o ka nupepa olelo Hawaii o ke Aupuni o ka Poakolu tho nei 1 hoopukaia ai he manao niaialo o ke poo» 44 O ka mea iponoika manaoo

1 1 {■ ke Alii ua īx~ Aole peia ka maaao ma na auponi malamalaina o koa honm Aok aeia kela manao iwaena ona lahui malamaiama. Ao ka nupepa aupanl e ■alakai ana ma ia manao. e : alakai ana oia ma ka poina. Nolaila, ia makou e hoole \oa ako nei i keb oieIo T aole rnako« i hooie ma ke ano hookae, atc4e ma ke ano kue, aka mamuli o ko makou makee * aloha i ko Hawaii Nohoolii a me kona noho E k uokoa ana. Mamuli o ke alakai ana o ka poe naau po a apīki. he poino: ma ke alakai ana 0 rva lima o ka |)oe enalamailama me ka pono. he maluhia a he ola.