Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 50, 16 December 1882 — Page 4
| This text was transcribed by: | Laura Birse |
| This work is dedicated to: | Sam Li'a |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KIAI A PULE MAU.
(Christian. Watik and Pray.) Our Glad Hosanna.
1
Kiai a pule e,
Pokole no ka wa,
Kiai na ui nei,
Ke lele nei na la.
Kiai; kokoke pau
Ka makahiki nei.
Kiai a pule mau,
A paio maikai e.
Cho. --- Ki --------ai a mau-----------
Baso. Kiai a mau, kiai a mau.
Ki------ai a mau------
Bate. Kiai a mau, kiai a mau.
Kiai i ka pouli, i ke ao,
Kiai a pole mau.
2
Kiai, ikaika e
Na enemi onou;
Kiai o alu mai,
A hoohei ia oukou,
Kiai; mai moe e,
Ua ala ko ka po.
Ke hele mai ke Lii,
Kiai i makaukau.
Cho.--- Ki ------ai &c,
3
Kiai, a paio e,
I loaa ia oukou
Ko luna lei alii,
Ka maha pu ma o.
Kiai, kiai a mau,
E pili ia Iesu.
Kiai; kokoke no
Ka hope o ke ao.
Cho. --- Ki ------ai &c.
Hawaii.
HAAWINA KULA SABATI.
HELU 14, SABATI, DEK. 31.
Kumuhana - Ke Aupuni o ka malu. Pauku Baibala - Isaia 11:1 - p.
E kupu mai no ka lala mailoko mai o ke kumu o Iese, a e hua mai hoi kekahi oha o kana aa:
2 Maluna ona e kau ai ka Uhane o Iehova, ka uhane akamai, a me ka ike, ka uhane kakaolelo, me ka mana, ka uhane e ike ai, a e makau ai hoi ia Iehova.
3 Ma ka manao ia Iehova kona olioli, Aole ia e hoopono ma ka nana ana o kona maka, aole ka hoi hoopai ma ka lohe pepeiao.
4 E hoopono oia i ka poe nawaliwali, ma ka pololei, ma ka pono no hoi ia e kokua ai i ka mea popilikia o ka honua; e hahau no oia i ka honua i ka laau o kona waha, a e luku no hoi ia i ka poe hewa, i ka ha ana o kona mau lehelehe.
5 O ka pono no ke kaei o kona puhaka, a o ka oiaio hoi ke kakoo o kona kikala.
6 Alaila, e noho pu no ka iliohae me ke keikihipa, a e moe pu no ka leopadi me ke keikihipa, a e moe pu no ka leopadi me ke keikikao; o ke keikibipi, a me ka liona hou, a me ka bipi i kupaluaia, e kuikahi no lakou; a na ke keiki uuku lakou e alakai.
7 E ai pu no ka bipi wahine, a me ka bea, e moe pu ka lakou mau keiki; a e ai no hoi ka liona i ka mauu maloo, me he bipi la.
8 E paani no ke keiki ai waiu ma ka lua o ka moomake, a e kau no hoi ke keiki i ukuhiia i kona lima ma ka lua moopepeiao hao.
9 Aohe mea hana hewa, aohe mea luku ma ko'u mau kuahiwi hoano a pau; no ka mea, e piha auanei ka honua i ka ike ia Iehova, e like me ka moana i uhiia i ke kai.
Pauku Gula. P 9.
Manao nui. E hoohuli ana Iesu Kristo i keia ao i aupui e malu ai me ke kuikahi.
Na heluhelu la. 1. Isaia I 1:1-9. 2. Isaia 9:1 - 10. 3. Luka 1:67-80.4.
Cuka 2:7 - 19. 5. Isaia 55:1 - 12. 6. Isaia 60:1-22. 7 Isair 65:1 - 25.
Ka manawa. 762 - 700 B. V.
Kahi i hanaia ai. Ke aupuni o Iuda.
Ke ano nui. E hoolana ana Isaia i ka manao o na Iudaio haipule iloko o ka wa pouli, ma ka hai ana he wa maikai e hiki mai ana.
Mele. "Iubile," Hoku Ao Nani, p 33.
Pule i hikiwawe mai ka Iubile.
KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA
Ekolu Mahele.
I. Ke ano o ka Mesia. P 1-5.
P 1. Ma ka mok. io o Isaia, ua hoohalikeia ka lukuia ana o Asuria ke aupuni hooluhi ia Iuda me ke kuaia ana o ka ululaau me ka hiki ole ke hoala hou ia. O ka ululaau nae o Iuda, ua kua ia no, ua koe nae ke kumu, aole i pau loa ke kumu i ke kuaia, a uhukiia a make loa. Ke kumu o Iese, heaha ia? Nana 1 Sam. 16:1. Iese ka makua, Davida ke keiki. Lilo Davida i alii, lilo kona aupuni i aupuni nui, alii kana mau mamo a hiki ia Zedekia ke 'lii hope, ka pau no ia o ke aupuni maoli o Iuda. Ua kuaia ka laau ilalo, ua koe nae ke kumu. Aole i pau ka ohana a Iese, he koena no. A mailoko mai o ke koena e kupu mai ana kekahi lala. Owai ia lala? Maria paha ia. Ka oha o kona aa, e hua nui ana. Owai ia oha? O iesu ka Mesia. He wanana kahiko ia no Iesu. Ehia makahiki i hala a hookoia?
P 2. Heaha ka mea e kau ana maluna o keia oha? Maluna ona, a maloko ona ka Uhane Hemolele, oia no kahi e noho mau ai ka uhane. Nana Isaia 61:1, Mat. 3:16. Io. 32, 33, Io. 3:34, Luka 4:18, 21. Heaha kekahi mau mea e kau ana maluna o Iesu? I Uhane akamai. 2 Ka ike. 3 Ka uhane kakaolelo. 4 Ka mana 5 Ka uhane e ike ai. 6 Ka makau ia Iehova. Hai mai i ke ano o keia mau mea 6. Ua hookoia anei?
P 3. Ma ke aha kona olioli? Ka makau ia Iehova, ua like ia me ka hoomana, me ka mahalo, me ka malama. Kona hoopono ana, aole ia ma ke aha? Kona hoopai ana, aole ia ma ke aha?
P 4. Ma ke aha oia e hoopono ana i ka poe nawaliwali? Ma ke aha oia e kokua ai i ka poe popilikia? Ma ke aha oia e hahau ai i ka honua? A e luku hoi oia i ka poe hewa ma ke aha? Nana Hal. 72:2, 4, Hoik. 19:11, Mal. 4:6, II Tes. 2:8, Hoik. 1:16, 2:16; 19:15.
P 5. Heaha ke kaei o kona puhaka? A o ka oiaio, ke kakoo ia o ka aha? Ke ano keia, ka pono: me ka oiaio, oia na rula o kana mau hana.
II. Ka hoano hou ia ana o na kanaka. P 6-9.
P 6. He ano e keia alii Iesu Pela hoi na kanaka o kona aupuni. Pehea ka iliohae me ke keikihipa? Aole like laua mamua, aole hiki ke noho pu. Pau na keikihipa i ka ai ia e na iliohae. Aka, maloko o ko Iesu Aupuni, hiki ke noho oluolu pu. Ke ano keia, o na iliohae, oia na kanaka hihiu loa, na kanaka hana ino, hoomaau, pepehi kanaka, aikanaka, kaua ino, puni koko. Oia ano hookahi, na leopadi, na liona, na liona hou, ka poe hooluhi, hookauwa kuapaa, na lahui Pegana, hoomana kii, kaua mau, hana ino loa. E hoano hou ia ana e like ana me na keikihipa, keiki kao. E laka loa ana, a hiki i ke keiki kao. E laka loa ana, a hiki i ke keiki uuku ke alakai. Hiki i ka poe ano keiki, ano haahaa, ano palupalu ke hooponopono, hoomalu ia poe i hoowahawaha ia.
P 7. Pehea ka bipi wahine? Me ka bea? Me na keiki a lakou? Pehea hoi ka ai ana o ka liona? Oluolu, like, kuikahi na kanaka. Laka na kanaka hihiu, me na holoholona i hoolakalaka ia e na Panio!o.
P 8. Ne keiki ai waiu, a hiki ke kolo, paani lakou mahea? Na moomake, na kanaka kolohe, hana ino, pepehi keiki. Ua hoano hou ia nae e ka mana o ka Iesu olelo. Pela hoi na moopepeiao hao, na kanaka hoeha wale, pepehi ino, aloha ole. E ano hou ana. Hiki i na keiki ke kau i ko lakou lima ma ko lakou lua, ma ko lakou mau hale, aole e nahuia, a hana ino ia.
P 9. Aohe mea e hana hewa, a e luku mahea? Ke kuahiwi hoano, ke aupuni ia o Iesu. No ke aha ka hana hewa ole, a luku ole? E piha ana ka honua i ke aha? Me ke aha? E like me ka wanana ma Dan. 2:35, 45.
III. Ka hooko ana.
Ua akaka, he wanana keia mau pauku no ke aupuni o Iesu.
Nawai i hoopuka? Owai Isaia? Hoopuka oia i keia wanana i ka wa hea? Isa. 1:1. He wa maikai loa keia e hiki mai ana. Ua hiki mai anei ia iloko o kona wa ola? Aole. E huli oukou i ka moolelo Baibala ma II Na Lii, mai ka mok. 15 a mok. 10. Malu iki ma ka Iuda. Pono iki. Aka, hewa loa ma ka Iseraela.
Make no Isaia, hewa loa Iuda. Mihi a pono iki i ka wa ia Iosia ke lii o Iuda. Mahope iho o Iosia, mahuahua ka hewa o Iuda, a lawe pio ia e Nebukaneza. Mai ia manawa a hiki mai Iesu, loaa anei ka maluhia ma ka honua? He manawa kaua ole anei? He manawa i nui ai ka ike me ka pono? Nana ma ka mok. 1 o Roma, me na mok. 2 me 3, i akaka ke ano o ka honua i ka wa i puka mai ai Iesu. Aia no ka honua a pau iloko o ka hewa. O ka piha ana o ke kiaha i ka hewa, oia ka pepehi ana ia Iesu. Ina ua make loa oia, loaa anei keia wa maikai nona ka Isaia wanana? Aole paha. Aka, ua ala hou Iesu. A heaha kana kauoha hope i kana mau haumana? E hele ae oukou e hoohamama aku i na lahuikanaka a pau. O ka hooko ana i keia kauoha, oia ka mea e hooko piha ia ai keia wanana a Isaia.
KA HOOPILI ANA.
1 Ua hooko hapa ia keia wanana, a oia ka mea e maopopo ai e hooko piha ia ana.
2 Nui loa ka hana i koe e hanaia mamua o ke ko ana o keia wanana. Ua hoolakaia kekahi mau iliohae, loepadi, bea, na deragona ulaula. Nui na mea ino, na hana ino, na enemi, ka rama, ka opiuma, ka ona, ka baka, ka hulahula, ka naaupo, ka hoomaloka, ka mokuahana. Ke holoholo wale nei ke diabolo me he liona uwo la, e hana ino ana, e luku ana i na makua me na keiki. A pela no ma na aina e.
3 Heaha ka hana a na Ekalesia, a na Kula Sabati, a na Ahahui Opio, a kela lala, a keia lala?
E hiamoe anei? E noho wale, a nana wale aku nei me ka hana ole? E ala, e pule, e hana, e hooikaika me ka paupauaho ole. E hoopihaia ia i ke aloha i ka Uhane Hemolele, i ka manaoio, i ka manaolana me ka hilinai ana ia Iehova.
Mele. "E Oli! E Oli!" Hoku Ao Nani, p 144.
Pule i hiki koke mai ka Milenio.
Haawina no Ian. 7, Oih. 1:1 - 14.
AOHE OIAIO.
He mau pule i hala aku nei, ua hoolaha ae ka nupepa Elele Poakolu ma kekahi o kona mau kolamu. e hoike ana, he wahine manuahi ka J. Nalua e noho pu nei.
Ma kona ano he hoahanau a hoa Luna no ka Ekalesia Makua o Kawaiahao, ua lawe ka Ahaluna e noonoo nona, a ua kohoia he mau Komite e hele e imi i ka oiaio o keia mea: ua hana ke Komite e like me ke kauoha a ka Ahaluna, a ua ike, aohe oiaio o keia hoolaha ana a ka nupepa Elele Poakolu.
Nolaila, ua kauoha mai ka Ahaluna Makua o Kawaiahao i na Komite, e hoike aku imua o ke akea, aole he oiaio na mea a ka nupepa Elele Poakolu i hoolaha ai e pili ana no ka noho o J. Nalua me ka wahine manuahi.
Ma ke kauoha a ka Ahaluna Makua o Kawaiahao, ma o ko lakou mau Komite.
Komite{ StephenL. Desha,
Moses Keliaa.
LA KUOKOA MA HOOKENA.
E Mr. LUNAHOOPONOPONO; Aloha oe: -
Ma ka Poalua, Nov. 28, ua lokahi ae na makamaka o keia apana kuaaina e hoomanao i keia la, e like me ka mau, a penei na mea i hanaia: Akahi - Haiolelo: Elua - Paina; Ekolu - Lealea.
Ma ka hora 11, ua akoakoa ae ka lehulehu ma ka luakini o Pukaana, no ka hoolohe ana i ka haiolelo a Geo. C. Naope; a ma ka o lima, ua koho ia o Mr. M. Keomau i Lunahoomalu no na hana o ka la, a o T. K. Robert i Kakauolelo.
Ua hoomaka na hana me ka pule a ka LUnahoomalu, a nana no i kahea ae ka mea haiolelo. Ku mai la oia a wehe i ka haiolelo o ka la, a o ka manao nui ma kana haiolelo, oia no kona hoike ana mai i ka lawia ana aku o ke ea o ko kakou aina e ka lima kakauha o kekahi kanaka pakaha aina, Lo Keoki Pauleke, a ua nele iho la kakou i ke kuokoa ole, a ma ka la 28 o Nov. i hoihoi hou ia mai ai, a ua loaa ia kakou he aupuni kuokoa i keia manawa.
Mahope o ka pau ana o ka Geo. C. Naope haiolelo, ua hoakaka mai ka Lunahoomalu, ua weheia ka haiolelo no na mea a pau.
Ua ku mai o C. W. P. Kaeo, a kokua i ka haiolelo, a penei ka manao nui o kana: Oka manao nui o keia hala wai, oia no ka hoomanao ana i ka la i kuokoa ai kakou, ka loaa hou ana o ke ola mahope o ka nawaliwali ana.
Nana i hoike mai ke kupaianaha a me ke kamahao o ka loaa hou ana o ke kuokoa i keia lahui, mahope o ke kaili ia ana aku.
O ke kuokoa i loaa i na aupuni nui o ke ao nei, ua loaa no ia me ka waha o ka pu a me ka oi o ka pahikaua, ua hookaheia ke koko i mea e kuokoa ai; aka o kou kuokoa e Hawaii, aia no ia iloko o ka malie a me ke aheahe o na leo pule a na haipule.
Mahope iho o kana, ua ku mai o Rev. G. W. Waiau a kokua i ka haiolelo o ka la, a o ka manao nui o kana, ua hoike mai oia i kekahi hapa o ka molelo e pili ana ia Lo Keoki Pauleke.
Oiai e noho Moi ana o Kamehameha III, ua ku mai o Lo Keiki ma Honolulu, huki ae la oia i kekahi pu nui iluna o ke kia o kona mokukaua, a hoohamama pono mai la i kona waha i ke kulanakauhale, me ka manao e hoolei mai i kona mau poka wela i ke kulanakauhale.
Ua palapala aku ke 'lii penei: "Ina e ki mai oe i kau pu, alaila, e hoohuli aku no makou i ka makou mau pu i kuahiwi," a na ia manao i hoemi i ko Lo Keoki kipu ana i ke kulanakauhale.
Ua kauoha pu ae no hoi ke 'lii i kona mau haipule a pau, e pelu iho i ko lakou mau kuli i ka honua, a e hoolei aku i ko lakou mau mapuna leo noi i ke Akua, ka mea nana e hoihoi hou mai i ke ea o ka aina.
Olelo paipai: E pule aku i ke Akua, nana e hoomau mai i ke kuokoa.
Mahope o kana, ua ku mai o Hon. D. H. Nahinu, a penei ke ano nui o kana. Ua waiho mai oia he mau ninau ano nui penei: Pehea e mau ai ko kakou kuokoa? Heaha ka waiwai ke mau ke kuokoa?
O ka manao o kekahi kanaka naauao: " O ka pono o ka noho ana, a me ka pono o ke Akua, oia ka mea e mau ai o ke kuokoa." O keia wahi aupuni, oia ka uuku loa o na aupuni a pau o ke ao nei, a ua hoohalahala na aupuni nui i ke kuokoa ana o keia wahi aupuni, oiai, ua emi iho ka heluna o na makaainana malalo o ka mea e lawa ai ka noho aupuni ana; aka, mamuli o ka holomua a me ka maluhia, ua loaa ia kakou ke aloha ia mai, a haawi ia mai i kuokoa no kakou. Ua manaoia, o ka hookomo ana mai i na lahui e, e hoolaupai i ka aina, oia kekahi kumu e hoomau ai i ko kakou kuokoa.
Ma na kalai manao ana a kekahi poe maloko o na nupepa, ua maopopo ko lakou manao e hoolilo i keia aupuni i Panalaau no kekahi aupuni nui, a ina e ko pela, oia no ka liio ana o ko kakou kuokoa, a e hana mai no auanei oia e like me kona make; a me ke ano he poe ilihune kakou, ua hiki ole ke nana ia ko kakou mau pono ma na aha hookolokolo, a he poino ka hopena ke lilo ko kakou kuokoa. O ka waiwai ke mau ko kakou kuokoa, oia no ka loaa ana i kela a me keia makaainana ka mana kuokoa ma kana mau hana me ke keakea ole ia. Ua hiki i ka ilihune ke loaa kona pono ma na aha hookolokolo.
Mahope o keia, uo hookuu ia ka halawai me ka pule a ka Lunahoomalu.
Pau keia, ua naue aku la ma kahi e hoopauia ai ka houpo lewalewa, a ua hoopihaia ka lua o ka inaina me na kohi kelekele o na mea ono Hawaii.
Ma ka auina la; ua malamaia na lealea penei:
Heihei kukini, eo ia Kaalekahi.
Heihei lio, eo ia Kaalekahi.
Heihei lio, eo ia Kaalekahi.
Heihei kukini kamalii, eo ia Hookahi.
Heihei kukini kamalii, eo ia Gerekalia
Heihei au kamalii, eo ia Daniela.
Uma, aohe mea i eo.
O ka hopena ia o na hana. He nui na poe i akoakoa mai.
Welina i ka Lunahooponopono a me na paahana o kou keena.
T. K. ROBERT.
KA MAKE ANA O KA MAKUA REV. T. COAN.
He mea walohia a luuluu ka naau no ka nele ana i ka makua ole, ia Rev. T. Coan, kekahi o na makua kahiko o ka pono karistiano i hiki mai i ka wa o na kupuna naaupo o ka Paeaina o Hawaii nei, e noho ana iloko o ka pouli a me ka eleele o ka make.
Ua kii mai ka Makua Mana Loa iaia, e hoopau i kana hana karistiano ma kona kihapai nei, a ua kuu aku la ka luhi. Ma ka la 1 o Dekemaba nei, ma ka hora 12:45 minute, oia ka manawa i haalele mai ai oia i ka noho ana aloha me kana wahine i aloha nui ia, a me kana keiki, a ekalesia hoi.
Ua hanauia o Rev. T. Coan ma ka la 2 o Feberaari, A. D. 1801, ma ke kulanakauhale o Killiworth, Coneticuta, ma Amerika Huipuia; a i kona wa i nui ai, ua komo oia ma kekahi Kula Nui o Kenekuke, a he mau makahiki ma ia kula, a hele oia ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, malaila kona kaikuaana, oia paha ka 24 o kona mau makahiki. Ia manawa, komo ma ke Kula Kahunapule ma kekahi kulanakauhale ma Auburn ma Nu Ioka. A3 makahiki ma ke Kula Kahuna; a i kokoke ana e puka mai ke kula aku, ua loaa mai iaia he leta mai a kauka Anesone mai, ua hoopalau oia me Mrs. Fudelia (Church) Coan, a mahope ua holo no Pategonia ma Amerika Hema, ua ike i na kamaaina hihiu ma ia wahi. He 9 mahina ka noho ana malaila, a hoi oia ma Nu Ioka, oia ka makahiki 1834, ma ka malama o Mei.
I ka malama o Novemaba, ma ka la 3, mare oia me Mrs. Fudela (Church) Coan. A mahope o ko laua mare ana, ua holo mai la laua no Hawaii nei, mai ke kulanakauhale mai o Bosetona. A o ko laua mau hoa i holo mai ai mai Bosetona mai, o Daimana, Miss Brown a me E. O. Hall ma, a me ke kaikamahine a Hikikoki, a hiki ma Honolulu i Oahu, ma ka malama o Iune, 1835; a ma ka la 6 o Iulai, haalele ia Honolulu no Hilo, Hawaii, a he 15 la ma ka moana, a ku ma Hilo ma ka la 21 o Iulai no, a lele mauka nei, ike i na kanaka ma kahakai, nui loa na kanaka ia manawa, he mau haneri kanaka ma kahakai wale no, nui kona mahalo ia Hilo.
Ua noho laua ma ka hale o Mr. Kekuluiaki, oia ke kumu mua o Hilo nei. A ekolu malama o ka noho ana, loaa no iaia he olelo e hiki ai e hoohuli i na kanaka ma ka pono kristiano. Ua huli mai 23 poe i hookomoia iloko o ka hoahanau, ua kaapuni oia ma Puna a me Hilo, me kona mau wawae iloko o ka ua nui, a me na inea o na alanui hele, a e pii ana i ka uka iuiu o Laa, e lohe ana ike kani o ka leo o na manu o Panaewa nui mokulehua i ka uka, e hehi ana i ka pahoehoe loa o Hopoe a me ka Luaopele, a me ka uluhala o Puna me kona mau hoahele o ke ala. A e hele ana ma na alanui pali o Hilo, e pii ana iluna a e iho ana ilalo, a i kekahi manawa ua paa na kahawai i ka wai nui, aole nae oia i hoi hope, a e kokua ana na kamaainana iaia me na kaula e hukihuki ana iaia me he wahi pauku laau 'la ma na aoao o na kahawai, me ka hoomanawanui i ke anu, a ka ua he mea ole ia iaia, a hookahi ana mea nui o na uhane o na kanaka, e loaa ia lakou ke ola ma o Iesu la.
Ma ka M. H. 1836, ua kaapuni oia ia Hawaii me kona mau hoahele kanaka ekolu. A pau kona kaapuni ana ia Hawaii, ua kukulu oia i kula, o ka nui o na haumana, 140 na keikikane, oia ka Miss Coan, a he 90 ka T. Coan.
O ka nui o na makahiki o kona hoomau ana i ka hana a kuu aku la, he 47, aole oia i waiho i ka hana.
O ka nui o na la o kona ola ana, he 81 makahiki, 10 malama, 12 hora me 30 minute. Ua hoolewaia kona kino kupapau ma ke Sabati, la 3 iho nei ma ka hora 10 1/2, piha loa ka luakini o Haili, ua huiia na luakini elua, ua hiki aku paha ka huina i ka 300 a oi aku, aole wahi e noho ai, ua ku kekahi poe iluna. Ua hoolewaia oia me ka huakai nui, a hiki i ka Hina ma Homelani, me kana wahine. A ke noho nei makou me ka u nona.
Eia malalo iho he wahi kanaenae aloha nona:
Aloha nui oe e ka Makua Rev. T. Coan.
Ka Elele a ka Mea Kiekie Loa.
Mai ka aina loihi mai, I lawe mai i ka Lamaku o ke Ola mau,
I pau ai na akua kii laau,
Na mea ano ole a na kupuna o makou,
Ua auhee ka pouli o ka po, ua maamaama mai
I ka Hokuloa o ke kakahiaka,
I ka Mesia ka hiwahiwa a ke Akua ia Iesu Kristo,
I ka mea au i lawe mai ai i alanui no ko makou uhane.
Aloha nui oe e ka Makua Rev. T. Coan,
Ke noho nei makou me ka @ a me ke aloha ia oe,
Aloha ka bele kuilua o Haili
A me na pali au i hoomanawanui ai,
Aloha ka halehalawai o na apana,
Alojha ka leo poha ou a ka olelo a ke Akua,
Ua pau, ua kuu aku la kou luhi,
Ike aku la oe i ka nani o ke Keikihipa a ke Akua,
I ka nani hoi o ke kulanakauhale laa o Ierusalema hoi.
Me ke aloha ia oukou e na keiki ulele hua o ka papapai o ka nupepa.
J. S. KALANA.
Hilo, Dek. 7, 1882.
NA HOOLAHA.
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
LEWERS & COOKE,
(O LUI MA)
ma ke kahua kahiko ma alanui Papa a me Moi. E loaa ai na PAPA NOU AIKI o kela a me keia ano.
Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu Ku, A me na Papa Moe nui loa Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau, Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI!
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA.
E like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI. E Hele mai! E na Makamaka!! A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai.
LOLE MAKEPONO
Ke Kuike e loaa no ia ma kahi o
Kakela me Kuke.
E laa na
AHINAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO. PENA, AILA, AILA HONUA, ANIANI,
NA MEA PIULA,
Kopa, Aila Hoomaloo, Kui Kakia, Pakeke, Tabu Kaula, Noho Lio, Hulu Palahi, na Palumi, ahe agena no na mokupuni o Hawaii neino na Lainakini-nao Lainakini Maoli, Ki-lika, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Na Lole kupono i ka Wawae, Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na ka hoohelo ana, Li Lole no pini, Lihilihi, etc.
A ME NA
Mikini Humuhumu
MAKEPONO LOA.
A he mau MEA AI KAHI:
KA PALAOA, KOPAA
RAIKI, PIA, HOOHU
PAAKAI, HUAALA,
PIA KULINA, KOPE,
A HE
Laau Lapaau Kaulana Loa A DR. JAYNE, LAAU HOOMAEMAE KOKO LAAU HOOPAU NAIO, PENIKILA, HUAALE, LAAU KUNU, Me na Laau Hamo, a Pela 'ku. 840-tf
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokumahu Hawaii.
"LIKELIKE,"
Kapena King.
AOLE AIE NO NA UKU OHUA.
Ke hooleia aku nei ka aie no ka uku ohua, a ke hoikeia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou, e pono e hooilonaia me ka moakaka lea. Aole no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a puolo i hoailona ole ia ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. A e malamaia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.
E HOAILONAIA ME KA MOAKAKA NA PAHU RAMA A ME WAINA.
O ka poe no lakou na ukana o kela ano, e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike kokeia mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e aeia na hookele kaa, na keiki a me na mea like e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau @a ohua eepekeke i ka lele.
No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na Ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa oia Mokuahi e like me maluna.
Ma Hale Oihana e l@@@ ai na Palapala.
Aole Keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa ao na paiki, ukana a puolo, pahu, ke nele ke kakauia ka loaa ana mai E hookaaia ka uku ukana a oi aku. WAILA MA.
HOOLAHA HOU.
KA MIKINI HUMUHUMU LOLE MAIKAI ST. JOHN. E LOAA NO MA KA HALEKUAI O MR. GEO. F. WELLS.
O ka Mikini Humuhumu Lole Maikai loa keia, i hiki ke huila imua a i hope, a i ikeia ma ka Pae Aina Hawaii nei. He Mikini maikai loa no na kanaka Hawaii, he mikini luhi ole.
KUMUKUA $55.00 me Hookahi Gita (Kika) hookani maikai loa makana.
O ka poe ma na kuaaina e ake ana e loaa keia ano mikini humuhumu, e hoouna mai lakou i ke dala ia GEO. F. WELLS ma Honolulu, a nana no e hoouna aku ma kahi i makemakeia, me na mea a pau e pili ana i ka mikini, a nana e hookau aku maluna o ka moku, me ke kaki ole ia o ka mea nona ua mekini la.
O ka poe a pau e holo mai ana no Honolulu nei, mai poina lakou i ka kipa ana ae i ka halekuai o GEO. F. WELLS ma Alanui Papu, a e kilohi iho i ua mikini humuhumu la, oia ka Royal St. John. Eia pu no me ia na pila hookani o na ano a pau, o ka loaa koke ana mai nei no ia mai Amerika a me Europa mai, oia Na Pila Guitar (Kika), he 150 ka nui, mai ka $5 a hiki i ka $125 ke kumukuai o ka pila hookahi.
200 Koliana mai ka $2 a hiki i ka $20 ke kumukuai o ka pila hookahi.
100 Ohe Puluka, $2.50 a hiki i ka $15 ke kumukuai o ka ohe hookahi.
12 Pahu Hookani nunui, a me 25 Pahu Hookani liilii, a me na ano mea kani keleawe a pau, e loaa no ma keia halekuai i hoikeia maluna me ke
KUMUKUAI EMI WAIPAHE.
Na Piano nunui maikai, e loaa no me ke Kumukuai Emi Loa i ike ole ia ma Hawaii nei.
He nui aku no na mea i koe, na kela a me keia e kilohi nona iho, ke naue ae ma ko'u halekuai ma Alanui Papu.
E hookoia ka makemake o kela a me keia me ka eleu.
GEO. F. WELLS.
1094 tf Alanui Papu.
NA HOOLAHA.
NA WAIWAI HOU LOA
O NA ANO A PAU.
E LOAA NO MA NA HALEKUAI O WALAKAHAUKI MA!
MA ALANUI
Papu, Moi a me Moiwahine
OIA HOI:
Na Noho Lio hou
loa o na ano a pau,
Na Palule Keokeo,
Huluhulu, o na ano
a pau, Na Pio
Ahinahina Pelekane
hou loa o na
ano a pau. Na
Pena Kuk@@@ia
Na Kopa Bulu. Na
Lole o na Wahine o
na ano a pau. Na
Pahu Aila Mahu
maikai loa. Na Silika,
Pahoehoe, o
na ano a pau. Ki
hei o na ano a pau
HAINAKA LAU NUNUI SILIKA O NA ANO A PAU.
He nui aku no i ko@, he piha pono ua Koluma o ka pepa, ino o huai pau ia aku nei.
Eia hou ae a hoea mai i keia mau la iho he Lako Waiwai hou loa o na ano a pau, a he lako hou loa i wae pono ia e J. T. WATERHOUSE, JR., ma Enelani, a he mau waiwai hoi i kupano loa no ko kakou mau kaiaulu. Nolaila, e eleu mai e na makamaka a me na hoa'loha e hoonuu i keia mau lako waiwai hou loa.
1076 3m
NU HOU! NU HOU!
Na Waiwai Hou Loa!
NA PAIKINI O KEIA AU.
E Loaa no ma ka ha Halekuai o DILINGHAMA MA.
Ma Alanui Papu.
Oia na waiwai malalo iho nei:
Na Palau, Kaa Huilapalala, Kopala, Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hama re Kamana o na ano a pau, Na mea Hana a na Kamana, Poe Hamo Puna, na Amara a me na mea hana o ka Poe Akeakamai a pau. Pena Aila, Vaniki a me na Palaki, Pauda, Poka a me na Kukaepele, Palaki Hamo Puna, Pulumi, Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa
Holoi Lole, na Iputi, na Pa Palai, na Ma kau Lawaia, Na Aho Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O, a me na Puna, a he nui aku no na mea i koe.
I KU@ONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA!
NA HALE.
I hiki ole ia makou ke huai pau aku, aka, na oukou no e hele mai a e hoonuu iho. O keia maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o Dilinahama Ma,
1036 - 3m] Ma ka helu 37, Alanui Papu.