Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 2, 13 January 1883 — KA MAKAIKAI ANA I NA HALE INU WAIONA O HONOLULU. NA MEA I IKE IA MALOKO A MA NA ALANUI. [ARTICLE]

KA MAKAIKAI ANA I NA HALE INU WAIONA O HONOLULU. NA MEA I IKE IA MALOKO A MA NA ALANUI.

He mau po ko'u o ka naue hele ana iloko o na hale inu rama kahi e hookahe ia nei ka luai pele weliweli o ka waiona ka mea hoi a na Lunamakaainana lokoino i wehe iho nei i ka ipuka o ka poino a o ke pao ana hoi i na kaunakakaikahi koe o na kanaka ui opio o kuu Home kulaiwi iloko o ka umu ahi lalapa o ka waiona, a o kekahi o na kupuino e holapu nei ina opio. Ma na hale inu rama a pau a'u i komo ai, ua halawai mai au me ka naluea o k6Ju puuwai i ka ike ana o ka hapanui olta poe e uhauha ana iloko, ona opio, no lakou na makahiki mai ka 15 a hiki aku i ke 30; e inu ana kekahi poe, e walaau ana kekahi puulu, e namu hailiili ana kahi mau opio i ka inoa o ke Akua ma na huaolelo haole polopolona o ka lapuwale haahaa loa; e kui aku ana kekahi i kekahi, e hilala ana kahi, e inu ana kahi, e kani ana na pila, e hula ana kekahi, e muimui ana kekahi me ka hehe o na aka me ka paipai o na lima hehihehi na wawae i ka nana ana i kekahi mau opio e haa ana, e luli ana na kino i o ia nei, puka ma ka waha na mele, anapuu kekahi wahi o ke kino iluna ilalo, e meo ana ka poe aohe wahi kenikeni o ka pakeke i ka poe e hele ae ana e inu, nona kau wahi kiaha a pela aku. Eia kekahi mea au i ike pono ai, he mau kanaka kilipaki ka i hele ae a kuai i ka pakipa i omole rama no laua

a komo aku la ma kekahi rumi e inu ai, a komo aku la kekahi opio a nonoi aku la nona kahi kiaha, hoole mai la na kilipaki, hoohua loa aku la no me ka hoomalimali ana, me ka olelo hou aku; oe makana lili rama, wau pau dala, oe makana aikane, uluhua paha ke kiiipaki Ia i ka hoomano o ke noi, lalau iho i ke koena omole a puka aku la iwaho, u'oki oe i ua wahi opio ala e hoaa hele ana me ka hoka loa. He nui ka poe e hele ana e kuai no ma ka omole a hoihoi i kauhale e inu ai, o kekahi mau keiki opiopio mawaena 0 13 a me 14 paha makahiki, ua komo e kuai omole rama a hoi aku; na na makua paha i hoouna mai e hele e kuai, ai ole no laua ponoi iho no paha. Ma ka po Poakahi iho nei, ua ike ia he nui ka poe 1 ona, e oni ana kahi me he nahesa 'la, e kuhea ana kekahi me ka leo nui okalakala, auhea la ka hapa haole o Kohala? makemake au e hakaka, olelo hoi keka hi, makemake ia i ka hoonoaia ana o ka rama, no ka niea, he mea hoola keia i ka lahui, a nui waleaku na huaolelo ano like i hoopukaia; mahope koke iho no ua ulu ae la he hakaka a lele aku la kahi e poalo a e kui hoi i ka maka o kekahi, e aumeume ana laua a hiki i ka hihina ana ilaio, ke hilikau hewa wale ae la no ka iima ma o a maanei a lele tho !a kah» poe e kokua, a kaawale ae la na opio; oiai au e puka ana iwaho mai kahi a na opio i hakaka ai, ike aku i la au i kekahi kanaka i uluhiaia e ka uhane haukae o ka waiona. e alualu ana i kekahi wahine me ke kuamuamu ana i na huaolelo hauna o kamakona i hiki ole iaia ke kamailio i kona wa noonoo maikai; ua ninau aku au 1 ka makai oia! huina, pane ia mai k ka haina, ua hwe aku r,ei i kekahi kanaka ona i ka Halewai; a eoleloanakekahi hapa haole e hakaka me ka poe e hele afta ma ke aiaiiui;

ua hele aku au a olelo i ka makai e ho pu i kela kanaka ona, ua lawe wale aku no ua makai nei a hookuu wale aku la no: ua ninauia aku ka makai, no ke aha la i hopu oie ia ai ka e ona nei? Ua aoia lakou aole e hopu i ka poe ona hoohaunaele ole, aia no a hoo\apa ioa, alaila, hopu. Aole anei keia he hoohaunaele ke aluaiu ana ina wahine ame ka hoopuka ana i na huaolelo pelapela? Aole anei he kanawai no ka hopu ana ika poe ona? Aole i paneia mai ka haina. Nawai la i papa, na na Kuhina anei? Na na lii makai anei? Ina pela he mea kupono anei e hooko ole ia ke kanawai maluna o ka poe ona? Ua manao au ina e hopuia ka poe ona i ka Poakahi aku nei, piha u loko o ka Halewai a koe paha kahi poe iwaho; a he mea kupono i ka poe hookokanawai ke hooko aku; a he mea giakehewa ke kanawai ke ole e hoohanaia aku: a he mea no hoi e poino ai ke aupuni ke hooko oleia na kauoha ana a ke kanawal Ahe lehulehu na mea i ike ia, aka, ua iawa paha keia hoike no keia . manawa , a mahope, hoike hou akiL | Ina he mea hiki oleia ke hoomalu ,ka poe ona me keia ke ano, he mea |kupono i ka poe makee maluhia e hoopii imua o na Poo aupuni, e kauoha ikaika ia e hopu i ka mea ona ina ua hoohaunaele a hoohaunaele ole, ina nae ua ona e pono e hopuia. Makaikai.