Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 5, 3 February 1883 — Page 4

Page PDF (1.90 MB)

This text was transcribed by:  Brenda Mendiola
This work is dedicated to:  Kiana Kawehilani and Ke'alohilani Kaleikaumaka Mendiola

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

KUOKOA ME KE AU OKOA.

(I Huiia)

 

No ka Makahiki……………………………………………………………$1 00

Eono Mahina………………………………………………………………. 1 00

 

Dala Kuike ka Rula

 

POAONO, FEBERUARI 3, 1883.

 

            O D. W. Aiwohi wale no ka i aeia e kakau inoa no na dala i hookaaia mai ma ke keena pepa Kuokoa.

 

E KA RAMA NOU KA HEWA?

Leo, (T @ Rum that Spoiled my Boy.)

Temperance Song No. 1.

 

I

 

He makua ke uwe la

No ke keiki makamae.

Ua haik@ ka papalina,

Koekoe kona Iac.

Honi aloha uwe waimaka,

Waiho no hoi mai.

Hoi me ka noonoo ana,

I ka mea i ino ai.

 

Cho. - E ka Rama nou ka hewa

/ ino ai kuu makamae

Ku, ku, ku, kipaku aku

I ka daimonio nei.

 

2

He makua ke kali la

No ke keiki i hoi mai.

Hele ia mai ona aku

Ma ka moku o ke kai,

A auwana me na sela,

Ma na aino mamao ae.

Kali, kali i hoi mai la.

Kali makehewa nae.

 

Cho. - E ka Rama nou ka hewa, &c.

 

3

He makua ke hele la

A ku ae ma kahakai.

Nana, ninau, e na ale,

Auhea la kuu makamae?

E na ale aloha ole,

Ale o ka Rama nae!

Na oukou i poi mai la,

A lumai i kuu makamae.

 

Cho. - E ka Rama nou ka hewa, &c.

 

4

Nana i kuu kama lani,

Honi oe ma kona lae,

Apo iaia ma ka poli,

Kapalili ka puuwai,

E hoohihi ma ke Akua,

Me ka oiaio e,

Na ka Rama i hana ino

I kuu keiki makamae.

 

Cho. - E ka Rama, nou ka hewa, &c

 

HAWAII.

HAAWINA KULA SABATI.

 

HELU 7, SABATI, FEB. 18,

 

Kumuhana - Wiwo ole Karistiano - Pauku Baibala - Oih, 4: 18-31,

 

            18 Hea mai la lakou ia laua, papa mai la, mai olelo iki aku, aole hoi e ao aku ma ka inoa o Iesu.

            19 Olelo aku la o Petero laua me Ioane, i aku la ia lakou, E noonoo pono oukou; e pono anei imua o ke Akua ke hoolohe aku ia oukou, aole i ke Akua?

            20 No ka mea, aole hiki ia maua ke olelo ole aku i na mea a maua i ike ai a i lohe ai.

            21 Olelo hooweliweli hou aku la lakou ia laua; alaila kuu aku la ia laua, aole nae i loaa ia lakou kekahi mea e hoopai aku ai ia laua, no na kanaka; no ka mea, ua hoomaikai aku na kanaka a pau i ke Akua no na mea i hanaia.

            22 No ka mea, ua kanaha a keu na makahiki o ua kanaka la, maluna on a i hoikeia mai ai keia hoailona mana e ola'i.

            23 A kuu ia mai la laua, hele mai la laua i ko laua poe, hai mai la i namea a pau a ka poe kahuna nui a me ka poe kahiko i olelo mai ai ia laua.

            24 A lohe mai la lakou, hookiekie lokahi ae la ko lakou leo i ke Akua, i aku la, E ka Haku, o oe no ke Akua nana i hana ka lani, a me ka honua, a me ke kai, a me na mea a pau oloko.

            25 Ua olelo mai no oe ma ka waha o Davida, o kau kauwa, No ke aha la e kupikipikio ai ko na aina e , a me na kanaka hoi i noonoo ai i na mea lapuwale?

            26 Ku ae la iluna na 'lii o ka honua, a hoakoakoa no hoi na luna e kue aku i ka Haku, a i kona Mesia.

            27 No ka mea, he olaio no, ua akoakoa mai nei ma keia kulanakauhale, o Herode a me Ponetio Pilato, me ko na aina e, a me na kanaka o ka Iseraela, me ke kue i kau Keiki hoano ia Iesu i ka mea au i poni ai.

            28 E hana hoi i na mea a kou lima, a me kou naau i manao mua ai e hana ia mai.

            29 Ano hoi, e ka Haku e nana mai oe i ka lakou olelo hooweliweli; a e haawi mai i kau mau kauwa nei e hai aku i kau olelo me ka wiwo ole.

            30 I ka hohola ana mai i kou lima, e hoola mai, a i hanaia hoi na hoailona a me na mea kupanaha, ma ka inoa o kau Keiki hemolele o Iesu.

            31 A pau ka lakou pule ana, naueue ae la kahi a lakou i akoakoa ai; a ua piha iho la lakou i ka Uhane Hemolele, a hai aku la lakou i ka olelo a ke Akua me ka wiwo ole.

            Pauku Gula. Rom 8: 31,

            Manao nui. Na ka Uhane Hemolele i haawi mai ka wiwo ole e olelo ai, a me ka mana e hana'i.

            Na heluhelu la 1 Oih. 4:14-31 2 Hal. 2: 1-12 3 Hal. 121: 1-8 4 Hal. 16: 1-11 5 Oih. 12:1-17 6 Oih 16: 16-34 7 Rom. 8:28-39.

            Ka manawa. Iune. A. D. 33-

            Kahi i hana ia'i, Ierusalema.

            Mele' "Ka Bele Sabati" Hoku Ao Nani, p 18.

            Pule i hoolohe ia ka bele a hele nui mai na haumana.

 

KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA.

 

            Waiho kakou ia Petero me Ioane mahea, ma ka helu 6? Pehea ke kukakuka pu ana o ka Aha Hookolokolo? Mok. 4: 15-17. Ua akaka lea, aole o laua hewa. He hana mana ka laua i hana'i, aole hiki ke hoole aku. Makau nae ka Aha a hookuu wale ia laua. No ke aha? Nolaila, e hookuu aku me ke aha nae? Aole o laua hewa, aka, e ao hooweliweli aku ka! He Aha Hookolokolo aha keia?

            I Ka mea i hooholo ia.

            P 18. Heaha ka hapa mua o ka mea i hooholo ia? Ka papa ana, me ke ao ana, mai aha hou? Aole hewa keia ao mua ana ma ka inoa o Iesu; nui ka pomaikai nui ka hoomaikai ana o na kanaka i ke Akua. No ke aha la ka papa ana, mai hana hou olua ma keia inoa? No ka enemi loa ia Iesu ea.

            P 19-20 Ko Petero ma pane ana. Ae anei laua i keia papa ana? Heaha keia kauoha kupanaha a laua i ka Aha Hookolokolo, ka Sandesima? E noonoo pono oukou; me he lunakanawai nui la petero e kauoha ana i ke kiure e noonoo pono, ua hewa, ua hewa ole, ka mea i hookolokoloia. Heaha ke kumu noonoo? Pono anei imua o ke Akua e hoolohe ia wai? O oukou anei? O ke Akua paha? Wiwo ole, makau ole, aoleolelo, e na lunaolelo, na 'lii, na mea hanohano, ka aha kiekie, ke noi aku nei maua me ka haahaa, e oluolu e noonoo &c. Aole pela E noonoo oukou oia wale iho la no. Pono anei? Ua piha Petero i ke ahi o ka Uhane Hemolele. Heaha keia aha? He aha Akua anei oukou? A ke papa nei anei oukou ia maua, mai olelo hou ma ka inoa o Iesu, oiai, mai ia Iesu mai ko maua ola, ma kona inoa i hoola ia'i keia kanaka; aole maua e ae ana e noho maile. E hai hou aku ana no maua i na mea aha? Keu ka wiwo ole.

            P 21-22 Huhu anei ka aha ia laua a hoopai ia laua no ka hoowahawaha i ka Aha? Ua huhu no, a hooweliweli hou no; makau nae i ka hoopai. No ke aha? No na kanaka; okoa ka manao o na kanaka. Hoopono na kanaka a aha i ke Akua? No ke aha? No ka mea, he kanaka makua keia. Ehia on a mau makahiki? Loihi kona oopa ana. Ua kaulana paha mai o a o. Ua hana na kauka a nui paha, aole nae i ola. Ma ka olelo hookahi a Petero, ua ola. Nui loa na hoike. Nolaila, ua hookuu ia laua me ka hoopai ole ia.

            II Na hana mahope o ka hookuu ia ana P 23-30.

            P 23 I ka hookuu ia ana, hele laua i hea? I kahi noho o na haumana e ae, na haumana he 12 paha, kela poe haipule he 120, me na haipule hou kekahi paha. He wahi no ma Ierusalema no ka poe mua, no ka poe hou. Ua lohe no lakou i ka pilikia o Petero me Ioane, nolaila, ua akoakoa paha lakou e pule no laua.

            P 24 I ko laua hai ana 'ku i ke aha? Alaila, pehea lakou? Hookiekie i ka leo. Ua himeni paha lakou i ka Halelu elua mamua. He wanana ia Halelu i hooko iakekahi hapa ma na mea a keia Aha Hookolokolo i hana'i ia Petero ma. Mahope o ka himeni, ua pule kekahi me kona leo, a pule like ka poe e ae ma ka naau paha ma ka amene ana paha. Aole akaka ke ano o ia pule ana, pule pakahi, pule pualu. He pule like naema ka waha, ma ka naau. Ua hui like lakou a pau ma ia pule ana. Hai mai i na hua mua o ia pule.

            P25, 26 Mahea keia mau pauku? Hal. 2: 1-2. Heluhelu mai.

            P 27, 28 Mahea ke ko ana o keia wanana? Keia kulanakauhale Ierusalema. Ma o wai la ke ko ana? Ua hoomaewaewa Herode ma ia Iesu. Ua ae Pilato e kaulia Iesu ma ke kea. Ua hooko no laua i ka mea a ke Akua i manao e ai e hana ia. He hana hewa loa ia; aka, ua hoolilo ke Akua ia hana, i mea e pono ai na kanaka.

            P 29, 30 Ka pule ana no lakou iho. Ano hoi, e aha oe? E hoopai, e luku anei i keia Aha hooweliweli? E iho mai ke ahi e pau ai. Aole. E haawi mai i kau mau kauwa i ke aha? I ka wiwo ole, i ka mana e hoomau ai makou i na hana mana a kupanaha ma ka inoa o Iesu.

            III Ke ko ana o ka pule.

            P 31 I ka pau ana o ka pule, pehea ka hale kahi i akoakoa ai? Pehea hoi lakou? A haiolelo pehea? Ua like keia hana me ka hana ma ka la hea?

 

NA NINAU MAWAHO

 

            Owai kekahi kaula i makua ole i ka moi kane i kekahi, makau nae i ka moi wahine a mahuka aku? Owai ke kaula i makau ole i ka moi a hooleiia iloko o ka halepaahao? Owai ke kaula i makau ole i ka moi a hooleiiia iloko o ka lunawai, a mai make? Owai na kanaka ekolu i makau ole i ka moi, a ua hooleiia iloko o ka imu ahi me ka wela ole nae? Owai ke kaula i makau ole i na luna aupunui, a u a hooleiia iloko o ka lua liona? Ua make anei? Heaha ka Lutera olelo i ka poe e papa, mai hele oei i ka Aha Hookolokolo o ka moi, o hoahewa ia oe e make?

 

KA HOOPILI ANA.

 

            1 Na luna aupuni me na kanaka; mai makau i ka moi ke kauoha mai e hana i ka mea pono ole, a ke hoonele ia oukou i kekahi mau pono no ka hana ole ia mau mea pono ole.

            2 Na kahu ekalesia; mai makau i na kanaka, i na luna aupuni, a hai ole aku i kekahi mau hewa. Mai hoomalimali, mai hooluolu, a hoopilimeaai, o emi mai ke kokua kahu.

            3 Na kamalii; mai makau i ka hoole i ka na makua, ke kauoha mai e hana i na mea pono ole. Mai makau i ka hoopaiia, i ka hooneleia.

            4 Kakou a pau; mai makau i ke kanaka. E makau i ke Akua. Hai mai Mat. 10:28.

            5 E pule no ka poe hoomaau a hana ino mai.

            6 E hoomau i ka pule a naueue ka hale kahi e pule ana, a piha kakou i ka Uhane Hemolele; i hiki ke hai i ka olelo, a hana pu me ka wiwo ole.

            Mele. "Mele no Iesu." Hoku Ao Nani, p 32.

            Pule i nui ka poe mele no Iesu.

            Haawina no Feb. 25. Oih. 5: 1-11.

 

MOOLELO O KA AHAHUI O NA MOKU O MAUI.

 

            La hana I. Halawai ka Ahahui Lunakahiko o na moku o Maui ma ka luakini o Kaahumanu i ka hora io ma ka Poakolu mua o Novemaba M. H. 1882.

            Koho ia W. P. Kahale i lunahoomalu. Hoomaka na hana ma ka himeni 355 a me ka pule.

            Na hoa i hiki mai.

            Kihapai, Paia, Kahu, Rev. Kuia.

            Lunakahiko, Kualii, Haiku, Haoikawaimaka, Huelo, Rev P. Keaupuni.

            Keananae, Kaakuamoku, Hana Rev. J. K. Iosepa. Kipahulu, & Kaupo, Rev. D. Puhi. Honuanla, Kealiiaa. Waikapu, Naonohielua. Wailuku, J. Haole. Waihee, O. Kawahine D. Kapoi.

            Honokohau, D. M. Kalama. Kaanapali, H. Kawainui. Lahaina, Rev. A. Pali. Olowalu, Rev. S. K. Makahiki. Na hoa mau, W. P. Alezander, W. P. Kahale, A. O. Polepe, J. W. Alazender, E. Helekunihi, a me S. Kamakahiki.

            Kohoia o J. K. Iosepa, Rev Kuia, W. P. Alezander i Komite hoonoho hana. A ia A. O. Polepe, S. K. Makahiki, S. Kamakahiki i Komite imi Haawina. O na hoa i koe iho, imi hoi lakou i ka lokomaikai o ke Akua, e launa nui mai me ka Aha me ke noi pule ana.

            Hoike hapa a ke Komite.

            1. Hapalua hora haipule. 2. Na hoike kihapai. 3. Heluhelu i na Haawina. 4. Na palapala Hoopii. 5. Na Ekalesia Kahu ole. 6. No ka mahina hou. 7. Keola o na kahu Ekalesia. 8. No ke kula kahunapule. 9. Komite hoeueu i na Ekalesia. 10. Na Ekalesia i hoolako ole i mau hale kahu, a i hoomaemae ole. 11. Pehea la e pau ai ka ulu nui ana o ka hewa moekolohe e noho uei iwaena o na kihapai o keia Aha? 12. Kula Kaikamahine o Makawao. Komite J. K. Iosepa, W. P. Alexander, J. P. Kuia.

            Kumuhana 2. Na hoike kihapai. Na J. P. i hoike mai no Paia. Ua paaka luakini nani o Paia, ua holo ka hana.

            Na Kaakuamoku no Keanae. Make na kokua aloha ana i ke Aupuni o ke Akua.

            Na J. K. Iosepa i hoike no Hana.

            Aole he he hale Kahu, a uuku ka hanai ana. Noi mai o Alexanker e lilo o D. Keawemahi, S. K. Kaili, Paaluhi, i mau hoa kuka no keia aha; hooholoia.

            Na D. Puhi i hoike no Kipahulu a me Kaupo. Aole manao nui ia ka mahina hou, e maloo ana kela waihona nui.

            Na Naonohielua i helu mai i ko Wai kapu, a ua holo pono na hana. Noi mai o Iosepa e hoomaha ka Aha a hui hou ma ka hora 1 1/2, me ka pule. Paina puaa na hoa.

            Noho hou ka Aha i ka hora 1 1/2, e like me ka hoomaka ana me ka pule a J. Haole.

            Na J. Haole, i heluhelu mai i ka moolelo o Wailuku. Na D. M. Kalama no Honokohau. Na H. Kawainui no Kaanapali. E makaala na hoahanau e hoonani i ka hale Kahu.

            Na S. K. Makahiki no Olowalu.

            Na ke kakauolelo i helu mai i ko Kaluaaha mai a S. Manase mai. Ua kuka ka Aha no keia hoike, a na ke Komite hoeueu e hele aku a kuka pu me keia ekalesia.

            Helu pu ia mai ka hoike o Siloama Molokai. Hoopanee ka hana o popo hora 9 me ka pule a W, P. Alexander.

            La hana 2. Halawai hou ka Aha e like me ka hoopanee ana. Malama ia ka hapalua hora haipule me ka himeni.

            Heluheluia ka moolelo a apono ia.

            Noonoo ia ka hoike o Siloma a hooholoia; a ai hiki mai i kahi o na palapala hoopii, alaila kuka hou.

            Noi mai o W. P. Alexander e lilo o Mr. Leina kahunapule haole o Wailaku nei i hoa kuka, hooholoia. Na J. Haole i noi mai e paipai a hoeueu mai o Mr Leina i kakou ma ka olelo a ke Akua hooholoia. Ma kona hoeueu ana aia pu ko ke Akua uhane me ia, ua hauoli ka Aha, a e pomaikai auanei ko Wailuku a nui iaia, a pela pu na lala pili pu.

            Kumuhana 4. No na palapala hoopii.

           Na ke kakauolelo i heluhelu i na palapala hoopii ekolu mai Wailuku, ia D. Keaweamahi; mai Haiku mai, ia Mr. Paaluhi; a mai Waikapu mai ia, S. K. Kaili i mau kahu no lakou. Haawi ia ma ka lima o kekahi mau Komite oia o Iosepa, Haole, a me Polepe.

            Ae ka Aha e hookuu aku ia REv. Kuia no kona pilikia.

            Heluhelu mai ke kakauolelo i ka palapala kahea o Honuaula ia Rev. Kaonohimaka i kahu no lakou. Haawiia ma ka lima o kahi Komite okoa oia o S. Kamakahiki, D. Puhi, D. Kapoi, a hooholoia.

            Heluheluia mai ka palapala hoopii mai Siloama mai, e noi ana e mahele ia ia ekalesia i mau apana okoa hou i elua a i mau kahu i elua; a ua hooholoia me ka haawi ia ma ka lima o na Komite, P. Keaupuni, S. K. Makahiki, a me Naonohielua.

            Heluhelu hou mai ke kakauolelo he palapala kue kahu mai Paia mai, e noi ana e hoopau ia ko lakou kahu ekaleisa no kekahi mau kumu. Noi ka makua Alexander e keia Aha i Komite ninau pono i ka oiaio o keia hoopii a e noho ka Ahahui Kuikawa no ia hoike, a hooholoia. J. K. Iosepa, O. Nawahine, J. Haole na Komite.

            Hoke mai ke Komite o na palapala hoopii o Wailuku, Waikapu a me Haiku. Ua nana pono ko oukou Komite i keia palapala kahea, a ua maopopo kona pololei a me ka oiaio; a nolaila, ke manao nei makou he mea pono e ae aku keia Aha i ke noi a ka ekalesia o Wailuku ke ae mai ka mea i kahea ia. J. K. Iosepa, A. O. Polepe, J. Haole na Komite. Apono ia ka hoike. Waiho ia ka palapala kahea ma ka lima o D. Keaweamahi, a ua ae mai oia ia palapala me ka oluolu.

            Ko Waikapu. Ua nana pono ko oukou Komite i keia palapala kahea a ua manao he pono e ae aku keia Aha i ka leo kahea a Waikapu, ke ae mai ka mea i kaheaia; eia nae ua hoohalahala loa ko oukou Komite no ka uuku o ke ola kahu he $200. wale no o ka makahiki, a he pono e hoomahuahua ae ke ola hanai kahu. Na Komite, J. K. Iosepa, A. O. Polepe, J. Haole. Waiho ia ma ka lima o S. K. Kaili, a ua ae oluolu mai oia.

            Ko Haiku. Ua nana pono ko oukou Komite i keia palapala kahea a ua pololei a he pono hoi i keia Aha e ae aku i ka palapala kahea o Haiku ke ae mai oia. Na Komite J. K. Iosepa, A. O Polepe, J. Haole. Aponoia.

            Waihoia ka palapala kahea ma ka lima o Paaluhi, a ua ae maikai mai oia e hoolohe a malama i ka ekalesia o Haiku.

            Hoike a ke Komite o ka palapala kahea o Honuaula ia Kaonohimaka i kahu no lakou.

            Ua nana pono ko oukou Komite i ka palapala kahea o Honuaula a ua pono a me ka pololei, he pono e ae aku keia Aha i ke noi a ko Honuaula. Na Komite Rev. S. Kamakahiki, D. Puhi, D. Kapoi. Apono ka Aha i ka hoike.

            Noi ia mai e hoihoi aku keia palapala kahea kahu ma ka lima o ka ekalesia o Honuaula, a hoouna ia G. P. Kaonohimaka, a hooholoia.

            Noi mai o Alexander makua e lilo ka hora 2 o keia la i hora ninau na haiolelo, a hooholoia.

            Kohia o W. P. Alexander, A. O. Polepe, J. M. Alexander, Leina, i Komite ninaninau, a mahope na Kahu Hawaii a me na lunakahiko, a ua hooholoia.

            Noi ia mai e hoopanee ka Aha a hui hou mai ma ka hora 2. Hoopanee me ka pule a P. Keaupuni.

            Akoakoa hou mai na lala o ka Aha me ia i ka hoopanee ana me ka pule a O. Nawahine.

            Ninau ia na keiki ma ko lakou ano haipule ma koke Akua ano, ma na loina ekalesia, a me ka oihana kahunapule. A ma ke noi a W. P. Alexander, e apono aku keia Aha i na keiki a e hoonoho ia lakou i mau kahu ekalesia, a hooholoia.

            Kohoia o W. P. Alexander, W. P. Kahale, Mr Leina i Komite hookohuia D. Keaweamahi no Wailuku i kahu ekalesia, a na ia Komite no i hookohuia S. K. Kaili i kahu ekalesia no Waikapu. Na J. M. Alexander, J. K. Iosepa, S. Kamakahiki, P. Keaupuni i Komite e hookohu ia Paaluhi i kahu ekalesia no Haiku.

            La hana 3. Halawai hou ka Aha i ka manawa i hoopanee ia. Malama ia ka hapalua hora haipule me ka himeni 127.

            Heluheluia ka moolelo a aponoia.

            Hoike a ke Komite no ka mahele ana ia Siloama i elua ekalesia.

            Ua noonoo nui ko oukou Komite no keia mau palapala hoopii. Ua pono i keia Aha e hoouna i Komite i Kalawao e hooponopono no keia mea; o ka mea pono ia laua oia ka mea pono i keia Aha, a e hoike ia mai imua o keia Aha ma keia hui hou ana aku. P. Keaupuni, S. K. Makahiki, Naonohieluana Komite. Apono ia ka hoike.

            Kohoia o A. Pali, O. Nawahine i Komite holo i Kalawao Molokai e hookolokolo no keia hoopii.

            Na O. Nawahine i hoike mai no ke kihapai ekalesia o Waihee. Na Kealiia i Komite holo i Kalawao Molokai e hookolokolo no keia hoopii.

            Na O. Nawahine i hoike mai no ke kihapai ekalesia o Waihee. Na kealiia i hoike mai no Honuaula. Na ke kakauolelo no Haiku. na P. Keaupuni no ka ekalesia o Huelo. Na A. Pali no Lahaina.

            Hoomaha ka Aha a hui hou i ka hora 1 1/2. Pule o Iosepa

            Hoi hou mai na hoa i ka manawai oleloia, me ka pule a O. Nawahine.

            Kumuhana 5. Ke ola o na kahu.

            Ua kuka mua ka Aha no keia mea, a ua nui no ka pilikia o kekahi mau kahu o keia Aha.

            Waiho mai o J. Haole he olelo hooholo: "Hooholoia, e hoi aku na luna ekalesia o na ekalesia a pau a e hooikaika aku ma ka mahina wale no e lulu ai ke ola o na kahu." Me keia rula no ka ekalesia o Wailuku e hana nei, eia no nae ke waiho nei no ka aie i ke kahu mua, me he mu la e ai ana i ka lole a pukapuka.

            Hoopanee ka Aha apopo hora 9 me ka pule a H. Kawainui.

            La hana 4. Noho hou ka Aha ma ka hora 9 e like me ia i hoopanee ia.

            Malamaia ka hapa hora haipule me ka himeni 286.

            Heluheluia ka moolelo o ka Aha a aponoia.

            Kumuhana 3. Na heluhelu haawina. Na J. K. Iosepa i helehelu mai i kona haawina: "E hooluolu ia ana anei na kanaka haipule i na hana kamahao ma ka lani mahope iho o ke ala hou ana mai?"

            Helu mai o P. Keaupuni i kona. I ka make ana o ke kanaka, e hoi kokeana anei ka uhane i ka lani, a o ke kanaka hewa i ka luaahi?

            Na D. Puhi i helu mai i kona kumu manao. Heahe ke ano o ka olelo o Iesu ma Mat. 18:22.

            Kumuhana 6. No ka mahina hou. Ua hoike nui ke kakauolelo Nui i keia kumuhana, a ua ike ia ka pilikia nui o ka waihona. Ua kuka nui ka Aha no keia, a eia ka olelo hooholo. "A ia ike ke kakauolelo i ka pilikia o ka waihona o ka Papa Haweaii, alaila e hui pu oia me na hoa o ia papa a kuka i ka nui o ke dala kupono a keia Aha e amo ai, alaila e hoouna mai oia i keia. Aha, a na keia Aha no e puunaue i kona mau ekalesia a pau."

            Kumuhana 7. No ke kula kahunapule. Laweia o Inaina i keiki na ka Aha.

            Hoike a ke Komite imi Kumuhana.

            1 Pehea la i lilo ai o Iesu i hoola no ke kino a me ka uhane o ka poe haipule? Na Z. S. K. Paaluhi.

            2 Pono anei ke noho ke kahu ekaleia ma kahi kaawale aku mai kono kihapai? S. K. Kaili.

            3 Wehewehe ia Oihana 26:18, na D. Keaweamahi.

            4 Wehewehe ia Mataio 7:6, na J. K. Iosepa.

            5 Wehewehe ia Hoikeana 2:25, na P. Keaupuni.

            6 Wehewehe ia Hoikeana 2:25, na S. K. Kamakahiki.

            7 Ua loaa mai anei i kekahi poe haipule o keia wa ka haawina e hooko aku ai i na hana mana, e like me na haumana a Iesu i kona wa i noho ai ma keia ao? na A. Pali.

            8 O ke kala ana i ka hewa, heaha ia mea? A ehia ano okoa iloko oia hua? Na D. Puhi.

            E mau no na haawina mua i ka poe i koe aole i heluia mai. A. O. Polepe, S. Mamakahiki, S. K. Kamakahiki na Komite. Aponoia ka hoike.

            Noi ia mai e hoomaha keia Aha a hui hou mai ma ka hora i awakea. Pule o Polepe. Noi mai o A. O. Polepe e hookuu aku iaia a ua waiho mai la oia i mau olelo penei:

            "E ka Aha, e kili e ia mai ana au e lawe ia i ka moku, aole paha au e hui hou i keia hora iho; nolaila ke haawi aku nei au i kuu aloha a nui loa ia oukou e na hoa o keia Aha, a e hoomau hoi i na hana a ko kakou Haku, a pela no hoi e mau ai ko kakou aloha ana kekahi i kekahi." O ka Ahahuilunakahiko no ka oi.

            Noi mai o A. Pali e waiho aku keia Aha i ka hoomaikai lunakahiko i ke kakauolelo Nui ma o ka lunahoomalu la a hooholoia.

            Olelo pane: E Ke kakauleta Nui o ka Papa Hawaii, ke haawi aku nei keia Aha i ka hoomaikai aloha nui maluna pono iho ou no kou noho hoomanawanui pu ana mai, a o ka 4 keia o na la me makou, a na lawelawe pu i na hana a pau iloko o keia mau la me ka maikai; a i kou kaawale ana mai o makou aku, o ka Haku pu me oe a i kou ohana.

            Noho hou ka Aha i ka hora i me ka pule a S. K. Kamakahiki. Ua lilo nui keia manawa i ka ninaninau ana a ke Komite i ke keiki o ka Aha, a ua keiki iho la ma ke noi ana mai o D. Keaweamahi.

            Hoopanee keia Aha me ka pule a D. Puhi a hui hou ma ka hora 9 o ka Poakahi a hooholoia.

            La hana 5. Noho hou mai ka Aha ma kahi mau hora 9 o ka Poakahi e like me ka hoopanee ana. Malamaia ka hapalua hora haipule me ka himeni 357.

            Heluheluia ka moolelo o ka hale a aponoia. Heluhelu mai ke kakauolelo i ka palapala hoopii a S. K. Kauwe no ka aie o ka ekalesia o Honuaula i ke kahu, i na $117.50. Ua lawe ka aha a noonoo nui i keia. Koho ia D. Keaweamahi, J. K. Iosepa, D, Puhi, i Komite hookolokolo a hoike mai i ka lakou hana i ka Aha ku i ka wa, a ua hooholoia.

            Kumuhana 8. No na hale o na kahu.

            He pilikia nui keia iwaena o na ekalesia; he mau hale kahu liilii, a he nele loa kekahi poe; nolaila kohoia o D. Keaweamahi, P. Keaupuni i Komite hoeueu iwaena o na ekalesia, e kukulu i mau hale kahu a hooholoia.

            Hoomaha ka Aha a hui hou mai i i ka hora 1; hooholoia me ka pule a Rev. P. Kuia.

            Akoakoa hou mai na hoa ma ka manawa i olelo ia me ka pule a Rev. Kauwe.

            Kumuhana 9. I Komite hoeueu. Noi ia mai e hoomau no ia A. Pali, O. Nawahine i Komite hoeueu, hooholoia.

            Hoike a ke Komite hoeueu o na ekalesia:

            E Mr. Lunahooponopono, me kamahalo: - Ua kaahele ko oukou Komite ma kekahi mau ekalesia; ma Paia no ke ola kahu he $12.00. Hoolaa luakini malaila. Ma Honuaula, ua holo ke kahu. He lulu no ke kula o Makawao malaila, a he hoopii kahea kahu ko lakou ia G. P. Kaonohimaka i kahu no lakou, a malama ahaaina a ka Haku. Hanau kahu $11.00. Ma Olowalu ke Komite e paipai no ke ola kahu, a ua hana ia no ia hana. Ua holo i Waikapu a ua hana i palapala kahea kahu e kahea ana ia S. Kaili i kahu no lakou; no; laila ke paipai aku nei ko oukou Komite ia oukou e na kahu a pau, e kauoha mai no oukou i ke Komite ke ike oukou i na pilikia iwaena o oukou, mai kali no ke Komite e hele wale aku. O. Nawahine, A. Pali na Komite.

            Hoike a ke Komite noi dala o ke kula kaikamahine o Makawao.

            He hana nui keia a ko oukou Komite aole nae i pau loa na opio i ke kokua mai. Eia iho malalo nei na Ekalesia i kokua mai.

           Mai ka Ahahui Kula Sabati mai ma o J. M. Napulau 'la he $22.00. Na S. L. Kalaola $1.00. No Kahakuloa $16. Mai Waihee mai he $100.000. No Lahainaluna mai he $13.00. No Huelo mai ma o P. Keaupuni la he $10.00. Paipai a L. W. P. Kanealii e lulu i ka ka wa ma ka halekula Maunaolu $33.50. No Wailuku $97.75. Na L. K. Nahia $1.00. No Paia mai $37.50. No Pokela mai $33.75. No Honuaula mai $5.00. Huina pau $370.50. O ke koena na na kahu e kikoo aku i ke aupuni a na ka Haku no e kokua mai ia kakou i kahi e pau ai keia hana nui me kona aloha a me ka lokomaikai palena ole, me ka mahalo. O Nawahine, A. Pali na Komite.

            Kumuhana 10. No ke kula kaikamahine o Makawao.

            Ua kuka nui ka Aha , a ua hooholo e haupau i kekahi mau mea liilii.

            1 E malama pono ia na aahu o kela a me keia keiki, ia lakou wale no e pili paa'i.

            2. E ae oluolu mai na kumu e hookuu mai i na keiki ke kii aku na makua i na ua mai io na keiki, a ua mai ia paha na makua.

            3 Na ka lunahoomalu e hui pu aku me ka kahu o na kula a hai aku i keia mau mea i hooholoia.

            Kumuhana 11. Pehea la e pau ai ka ulu nui ana o ka hewa noho manuahi iwaena o na ekalesia a pau o keia Ahahui? Ma ka noonoo a ka Aha, ua ike no he kanawai ko ke aupuni, he mau luna aupuni, aka, aohe mea nana e hooko, me he la ua pono a ua nani.

            Kumuhana 12. Na ekalesia kahu ole.

            Na S. Makahiki e malama ia Keanae &c. Na Rev. J. K. Hihio no Honokohau. Na A. Pali no Lanai. Na D. Keaweamahi no Honuaula.

            Kohoia ke Komite hoeueu o Siloama i Komite hoeueu i ka ekalesia o Kaluaaha. Hooholoia, aole e lilo o Lahainalunak he ealesia maloko o keia Ahahui.

            Olelo hooholo. Ke haawi aku nei keia Aha i ko lakou mahalo nui i na ekalesia o Nawaieha, i ka lakou malama maikai ana i na hoa o ka Ahahui iloko o na la elima. Aia hoopanee keia Aha, e hui hou no ma ka Poakolu mua o Mei 1883. Noi ia mai e hookomo i keia moolelo a pau loa iloko o ka kakou nupepa makua KUOKOA. Hooholoia. Hookuu ia me ka olelo hoomaikai Lunakahiko a ma ka pule a W. P. Kahale. Me ka mahalo.

            O. NAWAHINE

 

HE NUI ANEI KOU MAKEMAKE I NA

 

Mikini Humuhumu Lole!

 

Ina pela, e kipa mai no ma ka Halekaai o

 

Kakela & Kuke!

 

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano

 

Makini a WHEELER a me WILSON

 

mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai

ka mea hookahi

 

NA MIKINI A SINGER !

 

ma ke $50 pakahi me ke ano

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

            ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai

 

I mea a pau ai ko oukou kanalua e na makamaka no ke

kupono o keia mau Mekini, e naue mai no

me ke kuihe ole, a e ike ao oukou iho.

623 if

 

JAMES KEAU.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai i

mua o na Aha Apana a me na Aha Hoomalu

a pau o keia Aubuni. 1104 3ts

 

HOOLAHA HOU.

 

KA MIKINI

           

HUMUHUMU LOLE

 

MAIKAI

 

ST. JOHN.

 

E LOAA NO MA KA HALEKUAI O

 

MR. GEO. F. WELLS.

 

O ka Mikini Humuhumu Lole Maikai

loa keia, i hiki ke huila imua a i

hope, a i ikeia ma ka Pae Aina

Hawaii nei. He Mikini

maikai loa no na ka

naka Hawaii,

he mikini

luhi ole.

 

KUMUKUAI $55.00

me Hookahi Gita (Kika)

hookani maikai

loa makana

 

            O ka põe ma na kuaaina e ake ana e loaa keia ano mikini humuhumu, e hoouna mai lakou i ke dala ia

 

GEO. F. WELLS

 

            ma Honolulu, a nana no e hoouna aku ma kahi i makemakeia, me na mea a pau e pili ana i ka mikini, a nana e hookau aku maluna o ka moku, me ke kaki ole ia o ka mea nona ua mekini la.

            O ka põe a pau e holo mai ana no Honolulu nei, mai poina lakou i ke kipa ana ae i ka halekuai o

 

            GEO. F. WELLS

 

            Ma Alanui Papu, a e kilohi iho i ua mikini humuhumu la, oia ka

 

Royal St. John.

 

            Eia pu no me ia na pila hookani o na ano a

pau, o ka loaa koke ana mai nei

no ia mai Amerika

a me Europa

mai, oia

 

Na Pila Guita (Kika), he 150 ka nui,

mai ka $5 a hiki i ka $125 ke kumukuai o ka pila hookahi.

 

200 Koliana mai ka $2 a hiki i ka $20

ke kumukuai o ka pila hookahi.

 

100 Ohe Puluka, $2.50 a hiki i ka $15

ke kumukuai o ka ohe hookahi.

 

12 Pahu Hookani nunui, a me 25 Pahu

Hookani liilii, a me na ano mea kani

keleawe a pau, e loaa no ma keia ka-

lekuai i hoikeia maluna me ke

 

KUMUKUAI EMI WAIPAHE.

 

Na Piano nunui maikai, e loaa no

me ke Kumukuai Emi Loa i

ike ole ia ma Hawaii nei.

 

He nui aku no na mea i koe, na kela a me keia e kilohi nona iho, ke naue ae ma ko'u halekuai ma Alanui Papu.

 

                        E hookoia ka makemake o keia me ka eleu.

 

GEO. F. WELLS.

1094 if                                                 Alannui Papu.

 

NA HOOLAHA.

 

NA WAIWAI HOU LOA

 

O NA ANO A PAU.

 

E LOAA NO MA NA HALEKUAI O

 

WALAKAHAUKI MA!

 

MA ALANUI

 

Papu, Moi a me Moiwahine

 

OIA HOI:

 

Na Noho Lio hou

loa o na ano a pau,

Na Palule Keokeo,

Huluhulu, o na ano

a pau, Na Pio Ahinahina Pele-

kane hou loa o na

ano a pau. Na

Pena Kukaepele.

 

Na Kopa Bulu. Na

Lole o na Wahine o

na ano a pau. Na

Pahu Aila Mahu

maikai loa. Na Silika,

Pahoehoe, e

na ano a pau. Kihei

o na ano a pau

 

HAINAKA LAU NUNUI SILIKA O NA ANO

 

A PAU.

 

He nui aku no i koe, he piha pono na Koluma o ka pepa, in a e huai pau ia aku nei.

 

Eia hou ae a hoea mai i keia mau la iho he Lako Wafwai hou loa o na ano

a pau, a he lako hou loa i wae pono

ia e J. T. WATER HOUSE., JR., ma

Enelani, a he mau waiwai hoi i kupono

loa no ko kakou mau kaiahulu. Nolaila,

e eleu mai e na makamaka a

me na hoa'loha e hoonuu i keia mau lako waiwai hou loa. 1076 3m

 

NU HOU! NU HOU!

 

Na Waiwai Hou Loa!

 

NA PAIKINI O KEIA AU.

 

E Loaa no ma ka ha Halekuai o

 

DILINGHAMA MA.

 

Ma Alanui Papu.

 

Oia na waiwai malalo iho nei:

 

Na Palau, Kaa Huilapalala, Kopala,

Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hamare

Kamana o na ano a pau,

Na me Hana a na Kamana,

Poe Hamo

Puna, na Amara

a me

na mea

hana o ka

Poe Akeakamai

a pau. Pena Aila,

Vaniki a me na Palaki,

Pauda, Poka a me na Kukaepele,

Palaki Hamo Puna, Pulumi,

Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa

Holoi Lole, na Iputi,

            na Pa Palai, na Ma

kau Lawaia, Na

Aho Lawaia o na

ano a pau, na Kaula

o na ano a pau, na

Pahi, O, a me na

Puna, a he nui aku

no na mea i koe.

 

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I

 

NA HALE

 

I hiki ole ia makou ke huai pau aku,

aka, na oukou no e hele mai a e

hoonuu iho. O keia maluna ae, e

loaa no ma ka halekuai o

 

Dilinahama Ma,

 

1036-3m] Ma ka helu 37, Alanui Pepa