Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 5, 3 February 1883 — KE KALAUNU ME KA LEIALII. [ARTICLE]

KE KALAUNU ME KA LEIALII.

(Kakauia tw Xv Kuokoa.) O ke Kalaumi a me ka Lei alii, he mau Hoailona ia no na Lii noho Moi, a me na Emepera noho aupuni. Ua ikeia keia mau Hoailona alii, e paj)ahi ia ana e na ai aupuni kahiko o Europa a me na aina hikina, a pela a hiki i keia wa. Ua hanaia ke kalaunu a me ka Leialii me ke Gula, a e okomo pu ia ana me na Daimana, a me na Pohaku makamae kumukuai nui, nona ka waiwai io he mau miliona, a e oi aku ana i ka huina o na loaa o na makahiki elua o keia aupunl E hoike ana ia mau Hoailona Waiwai nui, elike me ke ano aupuni nui, a U'ihui kanaka he mau umiliona ka heluna, a ua lawa na loaa mahuahua i ka waihona o ka Moi, he mau miliona i kela a me keia makahiki, a pela hoi me na loaa aupuni; a' pela pu me na loaa kiekie i kekahi mau makaainana, e noho ana ma ko lakou mau loaa iho he mau miliona; a pela i ikeia aku ai, ua kohu loa ka hookau ia ana aku, o ke Kalaunu, a me ka hoolei ia ana aku i ka Leialii no ko lakou mau MoL A pehea la? ua iawa pono anei o Hawaii e hookau aku i keia mau Hoailona iluna ona iho, e like me ko Europa? Aole kakou i makaukau no kei mea i keia wa. Ua ikeia no, mai loko ponoi mai o ko na ai moku waihona ponoi mai, e hoolawa pono ia ai na kinohinohi a pau e nani ai ke Kalaunu a me ka Leiaiii; a oia kona mau loaa ponoi mai kona mau waiwai ponoi mai o keia a me ke ia ana A peia no me na hoolilo ana, ma na haaa ana a pau, o ka hookau ta ana aku o keia mau mea iluna o ka Mol Aoie loa no e hilinai ia aku ana ka hookkoia ana o kek hana iluna o ko hai poohiwi, a e like me na lawelaweia ana o ka la e hoopapale ia aku ai o ke Kaiaunu i ka Moi, e iike me iia huina

; dala a ka Aha Kuhina i nonoi aku ai i; e |ko kakou ahaolelo, a na ka ka hapanui j jo ka poe hoopiii Kuhina i haawi uhau- I ha "V»» la ia mau dala; a oia na hoolilo ] ana a kakou e ike aku nei, malalo o na hoolilo poho wale. Ame he mea Li, e 1 palale wale aku ana he mau hoolilo hou 1 mawaho aku o keia mau hooiiio ana. i A na ke kau ahaolelo 1884. e hoike i mai ina hoolilo i halahu wale aku o ka i wai ike kuia. Eia na ratio ana i piha no keia hana. i 1 E like me ka nui o na Waiwai o kekahi aupuni, a i ka waiwai o ka lahui < nui; pela no ka nui a me ka hanohano 1 a ia lahui, e hookau aku ai i kona i MoL 2 E iike me ka mahuahua oko ke Lii Waihona ponoi e hoolako ai Nona ; iho no keia mea; pela ka nui o ka hanohano ana e hoaahu ai Ia Ia iho. Ma keia mau ano alakai ana a Kipi- < kona i ka Moi, ua manao ka lehulehu owaho a me ko loko nei poe noonoo, aole loa i lawa keia hana e hana ia nei i keia wa no ko kakou aupunl Ke hooiilo ia nei ka Moi he mea hakukole inoinoia e na Nupepa o na aina e, i ulu mai no mailoko mai o na alakai aupuni ana i hilinai ole ia a Kipikona. Aofe hoi he mau kuhikuhi ana e hookiekie ai i ke ano o ka hooponopono aupuni ana, e iike me Bisimaka o Perusia, a me Biconafila o Beritani: A oke kiekie, a me ka lanakila o ka hooponopono aupuni ana, oia ke kiekie o ka noho ai aupuni ana o kona Mol Aka, o Kipikona, ua onou ae nei oia i ka Moi maloko o keia oihana hou no ka Poni Moi, a e hoolilo ana i ka Moi, e puni wale me he kamaiii la, i na kii ano hou, a hoakaaka hoi. « Ma keia alakai, haule iho la ke aupuni me ka Moi, a he mea konakona ia e ko waho poe kulana poo aupuni, aole loa hoi, he mau Elele Kiekie mai kekahi mau mana nui mai o Europa a me Amerika Huipuia, e ole paha ko kakou Elele aku nei i lapana, loaa mai nei he mau wahi malihini no keia la e hoolei aku ai i ke Kalaunu i na Moi. O ko kakou nana maka ia ana mai, he haule ino loa ana ia no kakou mamuli o ka Kipikona noho ana.