Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 9, 3 March 1883 — KA MOOLELO A ME NA HANA A JAS. A. GAFILA, KA IWAKALUA O NA PERESIDENA O AMERIKA HUIPUIA. [ARTICLE]

KA MOOLELO A ME NA HANA A JAS. A. GAFILA, KA IWAKALUA O NA PERESIDENA O AMERIKA HUIPUIA.

KA MEA I HOOKUMU I KONA KAHUA: "UA AHONA AU E HOINO IA MAI NO KA PONO, MAMUA O KO'U HOOKO ANA I KA HEWA." ! Ma keia wahi o ko kakou moolelo e j na poe heluhelu, e waiho kakou i ka noho ana ae o Gafila he Peresideno no Amenka, a e hoomaka hoi kakou i ka heluhelu i ka hapa hope o kona moolelo, i ka wa i powa ia ai kona ola e Chas. T. Guteau. Mai waena mai o na tausani he lehulehu wale o na noi oihana aupuni, aia kekahi kanaka nona na makahiki he kanaha o ke ano haahaa loa, oia hoi o Guteau. Ua hanau ia oia ma Fraport, Illinois, a he oihana loio kana hana i ike mau ia e ka lehuiehu o ia kauhale. Aole oia i noho loihi loa ma ia oihana no kona makemake ole ia, oia hoi kona mau helehelena ano e me kana maukamailio he mea ia e nana ia ai e ka lehulehu aole oia i kupono e lilo i alakai no lakou. Ua mare oia i kekahi wahine ui no ke kulanakauhale o Kikako, a iloko o na makahiki elua mahope mai o ka mare ana, mamuli o ka hoopii pinepine a keia wahine i na mana hookolokolo no ka hana ino kupono o!e a kana kane, ua oki ia iho la laua e ke kanawai a moku, a pela iho la i pakele ai keia wahine i na hana lapuwaie a keia Guteau. He manawa loihi iki mahope mai o ia manawa, ua apuka iho la oia i kekahi waiwai ma ke ano aīhue, a no ia hewa nui ana i hana ai, ua kau mai !a ke ka~ nawai i uku hoopai nona a paa aku la oia iloko o ka halepaahao no kekahi manawa loihi I kema wa i puk% mai ai, ua kakau iho la oia i kekahi buke i kapaia ka buke * < Oiaia , * Ua manao oia e holo pono ana kana mau hana $ e hoiho) mail ana la 1 kona Jam poho " o keia mau manaolanaana ona pela, ua hoka hoi

ob e like me ka oihana loio ana i ma. kemake ole ia ai e ka lehulehu. , E hele ana oia mai kekahi kauhale aku a i kekahi, a hai aku la oia roa na pepa pai he haioleio akamai kana hana. O na hotele ana e noho nei, ke pii mahuahua nei kona mau aie i kela a me keia la. O keia oihana hou ana i lawe ae la he haiolelo akamai, ua maalo pinepine ae no na kanaka ma kona ipuka hale oihana, huli ae la lakou a akaaka aku la i ka mea nona na huaolelo nunui e kau nei he haioleio akamai " Mahoj)e iki iho o ke koho ia ana o Gaiila i Peresidena no Ameiika, ua hoouna aku la ua Guteau nei i kekahi palapala noi oihana ia Gafila, i kona wa e noho ae ai ma ka noho Peresidena. Aia i kekahi la, manao ae la ua Guteau nei e heie oia e ike i ka Peresidena ma Hale Keokeo, aka, i kona wa i hiki aku ai ilaila, aole oia i ike i ka Peresidena, oiai, ua hele oia i kekahi wahi okoa aku. Nolaila, hooholo ae la oia i kona manao, e hoi oia i kona hale, ala3a, kakau aku i ka Peresidena maloko o kekahi leta, e hookohu mai iaia ma kekahi oihana aupuni ana i makemake ai. Ua hoouna pinepine aku la oia i kekahi mau leta ia Gafila, e olelo aku ana paia, ua makemake loa oia iaia e halawai kino laua no kekahi manao ona e hai aku iaia. O keia mau leta ana i hoouna aku ai I iaia, aole loa i pane mai o Gafila no ke I ano o kana mau noi. O Guteau, ua ike ia oia a ua kamaaina hoi ka lehulehu ma kana mau hana i ike ia ma kekahi niau mokuaina okoa aku ma ka hikina. Ua ike ia kona aihue a ua paa hoi iio- < ko o ka halepaahao, pehea la ka Peresi dena e manao ai e haawi mai i 'oihana na ke kanaka i loaa na haawina ino e ; like me keia Guteau. Ua nele anei ka i aina o Amerika mai o a o o na mokuaina i na kanaka naauao e ae? O ka pa- ■ ne ole ana mai o ka Peresidena i kekahi leta ia Guteau, oia kekahi o kana mau hana naauao, a o kekahi hoi ia o na ano hana ku i ka hoonaukiuki loa i ka maiiao o Guteau. Mahope mai oia mau la, aole i loaa iki mai kekahi mau pane leta a ka Peresidena ia Guteau no ke noi oihana, nolaila, hooholo ae la ua Guteau nei i le ai ma ke alanui no kekahi mau wahi e ae, alaila, o kona wa ia e hele aku ai e kamailio pu me ka Peresidena, a noi aku i oihana nana. Iloko o na manawa a pau ana i manao ai e loaa iaia he wa kupono e launa ai me ka Peresidena, oia iho la ka wa e loaa ai iaia ka nele o ka ukiuki nui no ka hiki ole ke launa aku me ka Peresidena, mamuli o kekahi mau ulia e hiki ana mamua o ka manawa. Ona leta ana i kakau ai ia Gafila, ua lawe ia mai kekahi olelo a' hiki imua 0 Guteau, e hai mai ana ka Peresidena no kona kupono ole ma ka noho ana ma kekahi oihana aupuni. O keia mau mea, he mea ehaeha loa ia i ka» manao o Guteau, a mai loko mai o ia manawa, i hoomaka ai oia e hoino i ka Peresidena ma ke ano haahaa loa o ke kanaka ino, a na keia mua aku e hoike mai ike ano o ka lawe ana o Guteau i ke ola o Gafila maloko o ka pu j)anapana. O Guteau, ma kekahi la, hoomakaukau iho la oia iaia iho mekekahi pu panapana nui, a me keia mea make oia i manao ai e pepehi ia Peresidena Cafila ke loaa aku iaia i na manawa a pau. Iloko o kela a me keia wa aka Peresidena e maalo ae ai ma na kihi alanui, o ua Guteau pu no kekahi e maalo pu ae ai ma kekahi aoao mai o ke alanui Ua loaa no iaia nei ka manawa e ki aku ai i ka Peresid£na, a no kekahi noi ana i manao ai aolee hikiiaiake ki aku, ua kuemi hope mai Ia oia i ka wa ana e hoomakaukau anā e hoouna aku i kana mea make. Iloko o kekahi mau hora ana e ku ai malaila, huli hoi aku la oia me ka nele i kana mea i makemake ai Ma ke kakahiaka Poalima, oia ka la 10 lulai, ike iho la o Guteau maloko o kekahi nupepo, e holo ana ka Peresidena maluna o ke kaa mahu i ke kakahiaka o ka la no Nu loka, a iloko o keia ahiahi, hoomaikai iho la oia i kana pu panapana a hoopiha iho la ina poka. Ma ke kakahiaka oka Poaono, hoolimalima aku la oia i kekahi kaa nana e lawe i ke kulanakauhale o Nu Io ka ma ke kakahiaka nui AoU ,ipau.