Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 11, 17 March 1883 — Page 4
| This text was transcribed by: | Frank Tansey |
| This work is dedicated to: | Sister Marie Tansey SC |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA
KUOKOA ME KE AU OKOA.
[1 Huiia.]
No ka Makahiki..................................$2 00
Eono Mahina $1 00
Dala Kuike ka Rula.
POANO, MARAKE 17, 1883.
Paiia e Thos G. thrum, ma ka halepai o ka nupepa Saturday "Press."
HE MELE POKII.
Leo. Play After Work. Songs of Love.
1
Pa ko li, na pokii;
Pau ke kula oli e,
Holo e i o ia nei,
Wa hoomaha nei.
Cho.--Kei ka oli i ha, ha, ha.
Pau ke kula ma ka A,
Pau ke ao, ao lalau.
Wa hoomaha nei.
2
Do re mi, na pokii.
Holo ma na kula lai,
Pii a ku ma na puu,
Wa hoomaha nei.
Cho.--Kei ka oli, &c.
3
Ho, Ho, Ho, a huro,
A paani maikai no.
Aia po hoi no
I ka home ou.
Cho.--Kei ka oli, &c.
4
Pa pa pa, ha ha ha,
Holo holo a mama,
Lele ae, huli mai,
Naue a paipai.
Cho.--Kei ka oli, &c.
5
Maha e, hoi mai.
Kula ma ka A B C.
Helu no, mele hou
Do, re, mi, si, do.
Cho.--Kei ka oli, &c. HAWAII-
HAAWINA KULA SABATI.
KA HAPAHA ELUA O 1883.
HELU 1. SABATI, APERILA 1,
Kumuh ana--Simona ke Kilokilo--Pauku Baibala.
--Oih 8: 14-25.
14 A lohe ka poe lunaolelo ma Ierusalema, ua loaa i ka Samaria ka olelo a ke Akua, hoouna ae la lakou ia Petero a me Ioane io lakou la.
15 Iho ae la laua, pule aku la laua no lakou, i loaa ia lakou ka Uhane Hemolele.
16 No ka mea, ia manawa, aole ia i haule mai maluna o kekahio lakou: ua bapetizo wale ia no lakou iloko o ka Haku, o Iesu.
17 Alaila, kau iho la laua i na lima maluna iho o lakou, a loaa iho la ia lakou ka Uhane Hemolele.
18 A ike iho la o Simona ua haawiia mai ka Uhane Hemolele ma kekau ana o na lima o na lunaolelo, haawi aku la oia ia laua i kauwahi dala,
19 I aku la, E haawi mai olua i keia mana na'u, i loaa ai ka Uhane Hemolele i ka mea a'u e kau ai i na lima maluna iho.
20 I mai la o Petero iaia, E lilo pu kau dala me oe i ka make, no kou manao e loaa mai ka makana o ke Akua ma ke dala.
21 Aole ou wahi kuleana, aole ou wahi lihi iki ma keia olelo; no kamea, aole i pololei kou naau imua i ke alo o ke Akua.
22 Nolaila, e mihi oe i keia hewa oua e nonoi aku i ke Akua, ina paha e kalaia mai nou ka manao o kou naau.
23 No ka mea, ua ike au, aia no oe maloko o ke au awaawa, a me ka mea paa o ka hewa.
24 Olelo mai la o Simona, i aku la, E pule aku olua i ka Haku no'u i hiki ole mai ai keia mau mea a olua e olelo mai nei maluna o'u.
25 Nolaila, a hoike laua me ka hai mai i ka olelo a ka Haku, hoi mai la laua i Ierusalema, e hai ana i ka euanelio i na kauhale he nui loa o ka poe Samaria.
Pauku Gula. P. 21. Hoopaa.
manao nui. Ka manaoio e ano hou ai ka naau, oia ka manaoio e ola'i.
Na heluhelu la 1. Oih; 8 1--25, 2. Oih. 13; 1--12. 3. Io; 4, 1--42. 4. Luka; 9: 46--56. 5. Iak. 4: 1--8. 6. 1 Tim. 1: 1--20. 7. Puk. 9: 23--35. Ka manaawa. A. D. 38 paha.
Kahi i hana ia'i. Samaria.
Na 'lii Caligula, ka Emepera o Roma.
Vitelia ke Kiaaina o Suria, aohe Kiaaina o Iudea.
Ionekana, ke Kahuna nui.
Mele. "Pii i ko Ziona Puu." Hoku Ao Nani. p. 26.
Pule i pii aku i ka Puu o Ziona.
KA WEHEWEHE ME KA NINAU ANA.
Ma ka helu hope o kela hapaha, ua hoopuehuia na haipule Karistiano i o a ia nei no ka hoomaauia.
Pilipo ke diakono me ka haiolelo, hele oia i Samaria e hai i ka euanelio ilaila. Haiolelo oia, a hana i na hana mana; mahiki i na uhane ino, hoola i na oopa. Hoolohe ka lehulehu; a nui ka olioli.
He kanaka kilokilo Simona, oia kekahi i manaoio, a bapetizo ia. Oih. 8; 5--13. Heluhelu i maopopo.
E hoomaka ana ka Haawina o keia la ma p. 14.
NA MAHELE.
I. Ka hele ana o Petero ma i Samaria, me ka hana malaila.
P. 14--17. Owai na lunaolelo ma Ierusalema? Heaha ka lakou i lohe ai? I ka lohe ana, owai ka lakou i hoouna aku ai i Samaria? No ke aha? E kokua paha ia Pilipo, e hooiaio i ka huli ana o ko Samaria poe, me ko lakou ola ana ma o Iesu la. Owai ko Samaria poe? He poe Iudaio, a hapa Iudaio. Ua lawe pio ia na kamaaina mamua no ko lakou hewa. Nana. 2 NaLii 17:1--29
Huikau na Iudaio, me ko na aina e, na Samaria. Hoomana ia Iehova, a hoomana i na akua e. E like me ke kanaka Hawaii. He Pake ke kane, he wahine Hawaii ka wahine. Hoomana ke kane i ke akua kii. Hoomana ka wahine ia Iehova. A pela paha na keiki. Huikau na hoomana. Ua hele anei Iesu me Petero ma mamua i Samaria? Io. mokuna 4. Ua lohe no lakou i ka Iesu olelo. A ua manaoio kekahi poe. Ua lohe hou lakou ia Pilipo. Ua manaoio kekahi poe, a ua bapetizoia e Pilipo. Ua hookomoia iloko o o ka ekalesia Karistiano. Ua loaa no ka Uhane Hemolele e huli ai, a e hoohanau hou ia'i Aka, aole i loaa ia lakou ka mana e hana'i na hana kupanaha.
P. 15--17. Ma ke aha i loaa'i ia mana? 1. Ma ka pule. 2. Ma ke kau ana o na lima o Petero me Ioane. Na ke Akua mai no ia mana. Ma ia mau mea elua nae i haule mai ai ia mana maluna o ka poe i bapetizoia.
A hana koke paha lakou i na hana kupanaha. Kamilio paha ma na olelo e, a pela aku, e like me ka hana ma ka la Penetekota.
II. Ke noi ana a Simona. P- 18--19. Magusa kekahi inoa o keia Simona. He kanaka kilokilo mamua. He kanaka hana apuka, hana hoopunipuni, hana maalea, hana keaka, a haohao loa kanaka. Ua manaoio nae oia ia Iesu; a ua bapetizoia a komo iloko o ka ekalesia. He kuhihewa nae kona, he hookamani. Kona manao e loaa ana kekahi kaulana, kekahi waiwai, ma kona komo ana iloko o ka ekalesia. I mea e hiki ai iaia ke hoonui i kana mau hana kilokilo, ua noi aku oia ia Petero e haawi mai i ke aha?
Ua ae hoi e haawi aku i puu dala i kumukuai i ka Uhane Hemolele. I hiki iaia ke aha?
III. Ko Petero pane ana. P. 20--23.
Pane Petero e aha pu kona dala me ia? E make pu. Aole ia he pule i make Simona. Aka o kona hewa he hewa i ku i ka make. Heaha ka Petero i hoole ai? Aole ou wahi kuleana, wahi lihi iki, ma ke aha? Ma keia olelo, ka euanelio, ka olelo o ke ola. Aole i aha kou naau? Aole pololei. Aole maikai. He ino no. Lalau no.
22. Nolaila, e aha oe? E mihi, e nonoi.
Me he la, ina mihi a nonoi io me ka naau io, hiki paha ke kalaia, hiki ole paha. E hoao no nae.
23. Ma ke aha ko Petero ike? Ma na hua i puka mai mailoko o ka waha o Simona. Ike oia, aia ke au, he mea awaawa loa, ke kumu ia o ka awaawa e make ai. Pela ka hewa o Simona, he awaawa loa, he mea paha e make ai. Ka mea paa o ka hewa, ka mea ane hiki ole keweheia. Auwe Simona! Pehea la oia e pono ai?
24. Weliweli loa Simona. Haalulu loa. Aole hiki ke pule nono iho ma ka nana 'ku. Nolaila, heaha kana i noi aku ai ia Petero laua me Ioane?
Aole o keia he noi me ka mihi. Aole ona mihi.
Aole i ae ua hewa. He makau kona i ka make.
A noi oia ia laua e pule i hoopakele ia oia i ka make.
IV. Ka hoi ana o Petero ma. P. 25. Ua noho no laua me Pilipo e kokua i ke kukulu ana, a i ka hooponopono ana i ka ekalesia @ @ Simona @ O
Pau ia, hoomaka laua e hoi @@@ lema, e aha ana nae ma ke alanui?
Na ninau mawaho.
1. Owai kekahi mau kilokilo Hawaii?
2. Owai kekahi mau kilo maloko o ka Baibala?
Mai pepehi ino ia kekahi mau kilo e ke lii. Pakele nae ma owai la?
4. E kekahi mea naauao ma na moolelo o Kaligula ke lii o Roma e hoike ana i kona ano puni koko.
Heaha ke ano o Simona mahope iho o keia moolelo ona ma ka mok. 8 o Oihana?
Ka hoopili ana.
1. He mea kahiko na diakono haiolelo me ka bapetizo ana ikapoe huli mai.
2. Hooano hou ka haipule Karistiano i na kanaka.
Makaukau Petero me Ioane mamua e noi i haule mai ke ahi e hoopau i ko Samaria poe. Ma keia Haawina, hele laua e kukulu i ekalesia no lakou. Pau hoi ka enemi iwaena o ko Samaria me na Iudaio.
3. E makau loa i ka hoohalike ana me Simona. Mai huli a komo iloko o ka ekalesia, i mea e waiwai ai, e hanohano ai.
4. E hele na kahunapule e kokua i na hoa, i na haiolelo. A i ka hele ana e haiolelo ma ke alanui, ma na kauhale ma na hale.
E imi i na hana e huli nui ai ka poe mawaho.
Mele. "Naue Hauoli," Hoku Ao Nani. p. 46.
Pule i naue hauoli aku.
Haawina no Ap. 8, Oih. 8: 26--40.
PALAPALA HOIKE A REV. L. LAIANA, KE KAHU EKALESIA O WAIMEA, HAWAII, NO NA MAKAHIKI HE 50,MAI IUNE 1832, A IUNE 1882.
MAHELE VI.
Ma na la 15, 29, 30 o Iune na hana Iubile ma Waimea. Nui wale na hana, akoakoa na kula apana o Kohala Hema. Hoika no ma na palapala kahiko me na palapala hou, o na keiki, na ui na makua, ka poe kahiko me na hana hoohauoli nui.
Ma Augate mak. 70, he Aha Bihopa Katolika nui ma Roma. Ma ia Aha, ua hooholoia. Ua hewa ole ka Pope. O kana mau olelo ano kanawai, ano kauoha, me kana mau hana, ua hemolelee like me ka ke Akua. Ma ia po i hooholo ia ai keia, he ino nui me ka hekili nui weliweli. Ua hooholo e ia mamua, aole hewa iki o Maria ka makuahine o Iesu. Ua like oia me ke Akua ka hewa ole.
Ma ia manawa like, he kaua nui mawaena o Farani me Germania Na Napoliona ka Empera o Farani i hoomaka ia kaua. Ma ia kaua ua lanakila Geremania. Ua lawe pio ia Napoliona.
Ua kapaia ka Moi o Farani oia ka makahiapo o ka ekalesia Pope. Ua hooikaika nui Nikoa Emanuela, ke alii o Italia e komo iloko o Roma kahi noho o na Kaisara mua o Roma. Aole nae i hiki ua keakeaia e na koa o Napoliona. Aka ma keia kaua ana o Farani ia Geremania, aole hiki i na koa Farani e kokua i ka Pope ma ke kue ana ia Nikoa Emanuela.
Nolaila ua komo lanakila Nikoa me kona puali koa, a lilo Roma nona me ke kaua ole, me ka huro ana o na kanaka katolika. "E ola mau Nikoa Emanuela i ke Akua, Oia ka Moi o Roma me Italia a pau. E pau ke alii ana o ka Pope Pio IX."
Mai laila mai ka pau ana o ka mana o ka Pope ma ke ano alii o keia ao.
Ua lohe no na Katolika ma ka'u kihapai, i keia hoonele ia ana o ka Pope i ka mana kino ole. Aka, akaaka lakou, a olelo, aole pau kona mana. A pela no, aole i haule keia Babulona.
Iloko o ka mak 1890 lilo o H. R. Hikikoki i Kahu Kula nui i pani no Aberahama.
Ka hoomaha hou no ia o na Kula Kumu, Kula hapaha mamua kula hapalua mahope a kula makahiki ma hope loa. Mahuahua ka'u oihana kula. Owau ke kumu o ke kula kumu ma Waimea maanei i akoakoa ai na kama o Hamakua, o Kohala Hema, o Kohala Akau, o Kohala Komohana, a o na Kona elua i kahi manawa.
He poe naauao kekahi no ke kula nui o Hilo a no Lahainaluna, a no na kula maoli, a he mau haumana kekahi e makemake ana e lilo i kumu. He mau buke kula kekahi, i hoopukaia mai. Arematika hou, Buke Honua hou, Buke Ao Heluhelu. Malalo ae o Hikikoki, ua hoakeaia. Ua ala hou ke ao ana i na leo mele.
Hiki hoi ke hookomo ia kekahi mau hua e ae iloko o na pule a na kumu, aole o ka pule a ka Haku wale no.
He mau kula kumu aupuni keia. Na ke aupuni e uku.
Ua hoomauia ia mau kula a kau ka oihana Kahukula Nui maluna o D. D. Baluina. Ahea la e hoala hou ia?
Ma ka mak 1871. Ua hanaia na hana mau, na halawai, na kula kumu, na hoike kula maoli; na hoike kula Sabati na hana e pili ana i na la aupuni, ka hoihoiia o ke aupuni, ke kuokoa ana o ke aupuni, ka la Karisimaka. &c. &c.
Ma ka mak. 1872. Ma ka hoomaka ana, mai make au i ke alualu huhuia e ka pua pipi ahiu.
Pakele nae au i ka make, e like me ko'u pakele ana i ka make i ka wa i hookahuliia ai au iloko o na nalu hulu loa o ke kai. Na ke Akua i hoomakaukau i ala e pakele ai.
He la Kulaia Aupuni hou i malamaia ma Waimea a ma na wahi e ae, ma Iune 11, 72, he la e hoomanao ai Hawaii ia Kamehameha I. Nui na hana, na haiolelo, na himeni ma ia la. Nui hauoli ana o na kanaka.
He Moi kaua kela,a hookaumaha i na kanaka.
He aupuni kapu kona, he aupuni hoomanakii. Ua hala ia wa. He wa hou keia. He wa hoomana ia Iehova.
Ma Iulai 16, 72, he wahi hana a ka ekalesia, me na kanaka, me na haole i hana'i i mea hoike i ko lakou aloha i ka misionari makua.
Ma ia la ua piha ko'u mau makahiki he 40 ma Waimea. Nolaila, ua manao lakou e hana i ahaaina nui aloha no'u. A ua hookoia ko lakou manao. Ua piha ka luakini, ma ia la i na kanaka Hawaii me na haole. @@@a nana, ka haiolelo, na himeni, me na pahu hookani, a me na ohe. He mau makana aloha i ka makua ma ka luakini. Ma ka pau ana o ka ahaaina ka makana ana a na hoaai. He la hauoli ia a kupono i ka hoomanao mau ia.
Ma Nov. 72. Ua hele mai Alekanedero ma i Waimea, e hoomaka i ke ana i ka mokupuni o Hawaii. Ua hala na makahiki he 10, aole nae i pau Hawaii i ke ana ia, ina aole au i kuhihewa.
Ma Dec. 72. Ua puka mai ka nu kaumaha. Ua make ka Moi Kamehameha V. Ma ka po ia hohe. Me ke kukui kuu pii ana i ka hale bele o Imiola a hookani i ka bele kanikau.
Ua akoakoa na kumu ao ma ke Kula kumu ia wa. Ma ia Sabati ua kahikoia ka luakini me na kumu, na luna aupuni, na kanaka i ka lole kanikau no ka make ana o K. V. ka Moi i aloha nuiia e ka lahui Hawaii.
A ma ia malama no ka make ana o Bihopa, ka Misionari a na kanaka i aloha nui ai, ka Misionari i kaapuni pu me Tatina e haiolelo, a e hoike i na kula ma Kohala, ma Hamakua, a ma Waimea, a noho loihi no ma Waimea me Baluina e kokua i ka haiolelo ana.
Na hana mau, ua hoomauia ma ka mak. 72, e like me na mak. mamuaaku.
Ka mak. 1873. Ka hana nui mua, me ka hana hou loa. Oia ka balota ana o na kanaka no ka Moi hou, i pani K. V. Akahi no a make ka Moi Hawaii me ka hooilina ole. Akahi no a balota na kanaka no ko lakou Moi. A kohoia William Lunalilo. He la nui ka la balota ma Waimea. I ka po i lohe ai o W. Lunaiilo ka Moi, piha loa Waimea i ka hauoli me ka huro ana.
Ma Iune 73 Ka Hoike hui o na kula aupuni 8, me ke kula haole a Laiana wahine maloko o Imiola. Elua la i lilo i ka Hoike ana. Piha loa ka luakini ma ia mau la elua. Nui na hana, na haiolelo, olelo kike, nui na mele hou. He hana paikau kekahi me na pahu, na ohe. Nui ka hauoli. Ua kapaia keia Hoike ka hoike oi o na Hoike a pau ma Waimea.
Ma keia makahiki hoi ka make ana okuuj Keik i ma Amerika. Oia kekahi kumu ao i holo pu mai me Tatina ma.
Ua hele pinepine i Waimea nei a haiolelo no maanei. He inoa makamae ia iwaena o na kanaka Hawaii. He kanaka ano Hawaii no. Aloha nui oia i keia lahui.
O Kauka Judd, kekahi i make iloko o keia mak. 73. He Misionari i aloha nui ia oia.
He Misionari aloha i na 'lii, a aloha ia na 'lii. Nana i hele mai i Waimea nei me kana wahine me Binamu e imi i wahi oluolu, e hele mai ai ka poe luhi a maimai e hoomaha, a e hooikaika i na kino. Nana i koho i ke kahua kahi e ku nei ko'u mau hale noho.
Na kana wahine i kanu i ka rose mua o Waimea. Na kauka Judd i kakau i ka Buke ola kino mua, oia ka Anatomia. Nana hoi i lapaau a hoolana I keia aupuini i ka wa e poholo ana ia. Nana hoi i ao a hoomakaukau i mau kanaka Hawaii ma ka oihana kauka haole. I ka wa i make ai oia, ua ki ia na pukuniahi ma Puowaina e hai ana, ua make kekahi mea i aloha nuiia e keia lahui.
Na hana e ae o ka mak. 73 oia no na hana i hanaia ma ka mak. 72, na halawai, na kula, na hoike, &c.
Ka mak. 1874. Ka lohe kaumaha mua, oia ka make emole ana o ka Moi W. Lunalilo. Nui ke kanikau ana, no ka mea, oia ka Moi i aloha nui ai Malaio ae ona, ua hoala hou ia ka launa ana o na alii me na Misionari &c.
Aia ke ku la ma Honolulu kona kia hoomanao, me ka hale e kukuluia ana me kana dala no ka poe ilihune iwaena o na kanaka me na wahine Hawaii.
Aole ona hooilina. E koho hou ia ana ka Moi, kona pani ma ka balota. Elua mea i manaoia, o Ema, o Kalakaua. Kalakaua ka i kohoia. A 'lilo ia i kumu hoohaunaele.
Ua hoalaia ke ano kahiko o kanaka Hawaii. Ua akaka ia mau hana ia oukou. Aole au e hai aku ana.
Ma Aperila, pau loa kanaka i ka iho ana i Kawaihae e ike i ka Moi hou. A o ka mea hou ma Waimea, ua kukuluia he pualikoa i kapaia, ka Pualikoa o Maunakea. Ua ao ia ma ka hana paikau. Ua akamai loa. Ua 60 paha ka nui o na koa. A no ke kapu ana o na pahi kila, ua hana lakou i mau pahi laau me na wahi. Ua hoopaaia ma na aoao o na koa. Ee keia Pualikoa ina lio, a iho i Kawaihae e hoohanohano i ka Moi hou. Aole i pau.
KA LOAA ANA O KA HOOILINA OIAIO .
I ka aneane ana o kekahi makuakane e make ma Hinedu, ua hoike aku la oia imua o kana mau keiki ekolu, he hookahi wale no o lakou kana keiki ponoi, a o kekahi mau keiki, he mau keiki hanai wale no nana, a o kona mau waiwai a pau loa no kana keiki ponoi, aole nae oia i kuhikuhi aku i kana keiki ponoi; a make e aku la oia, me ka maopopo ole o kana keiki.
Ua nui ka hoopaapaa ana o keia mau keiki, a no ka holo pono ole, ua lawe ia imua o kekahi alii o ia kulanakauhale e hooponopono ai, a i kona lohe ana i ka moolelo, ua lilo ia i mea pohihihi i kona manao, oiai, aole i kuhikuhi pono ka makuakane i kana keiki ponoi, hooholo iho la nae ia i kana mea e hana ai.
Kauoha aku la oia i ke kino kupapau o ko lakou makuakane e lawe ia mai imua ona, ua lawe ia mai la, a nakii ia i ke kumu o kekahi laau me ka hooku pololei ana iluna, me he mea ola la no, a ua hilinai i ke kumu laau. Haawi ia aku la he mau pua me na na kakaka i na keiki; me ke kauoha aku o ua alii nei, o ka mea o lakou e pana pololei ana a ku ma ka puuwai o ko lakou makuakane, oia ke keiki ponoi a me ka hooilina o ka waiwai. Ua ki aku la ke keiki mua a ua kokoke loa ma ka puuwai o ua makuakane nei o lakou.
Pela no hoi ke kokoolua, ua aneane no e ku ma kahi kokoke i ka pua a ka mea mua.
O ke kolu hoi o ke keiki, huli ae la oia me na waimaka helelei a hakihaki ae la i kana pana a me ka pua, a hoolei iho la ma kona mau wawae, me ka hoopuka ana i keia mau olelo. “Aole loa au e aa e hoouna aku i keia pua aloha ole ma ka @ @ @ @ @ maikai ia'u ma keia ano hoomainoino, i na no e nele au i ka waiwai, ua hiki no, mamua o ka hoomainoino ana i ke kino kupapau o ka mea nana i hanai ia’u.”
Ua hooholo koke iho la ua alii nei, o ke keiki hope loa ka mea i aa ole e ki i ka pua i ke kino kupapau, oia ke keiki ponoi, a o ka hooilina hoi o ka waiwai. Kohu Solomona hoi keia alii.
N. P. M. I.
UA LOAA NO HE MAU HUA MA KO KE AKUA AOAO.
E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe:-
Eia o Jno. Kalama me na Ahahui Opiopio Imipono Kristiano o Helani. No elua po me ka A. O. I. K., o Helani ponoi. Ua nui no na hua i loaa; aole i poho ka luhi ma ko ke Akua aoao. Ua ku mua no keia Ahahui mamua o kona hiki ana mai. He mea na keia maka peni e kaena ae ai, o ka A. O. I. K. o Helani, ka oi ma Kona Akau.
Ma ka po o ka la 24 o Feb., ua hui na Ahahui elua ma Keauhou; muimuia no.
Ua kohoia na luna oia Hui, penei: S. Kane Peresidena, Sam’l Haanio Kakauolelo, S. Haluapo Puuku.
“O ke Akua ka puuhonua no na mea a pau.” Ua loaa na hua ma kona aoao. O ka’u noi e mau ka holomua oia hui Opio ma na hana pona.
I ka Poalua nei ka noho ana o ka Aha Hui E. o Hawaii Komohana ma Helani, kakaikahi na lala i hiki mai.
I keia hora a’u e kakau nei, ua pau na hana nui o ka Aha; e kali ana no ka hoike o na kula Sabati ma ka hora 10 A. M. o ka la apopa. O ke kula o Hookena kai hiki mai i keia la; malia apopo no paha na kula e ae.
Nui no na mea maikai mai na malihini mai, e pili ana no ka holomua o na Ahahui Opio, ma ko lakou wahi.
E aho ia wahimea hou o ke kuaaina. Aloha oe e Mr. L. H. a me na kiani hua metala o kou keena.
Jos. K. NAHALEPAINIU.
NA MEA HOU O WAIEHU NEI.
Ma ka la 3 o keia malama e naue nei, ua malama ia he paina Lulu dala Ogana maloko o ka Luakini o Waiehu nei. Ua kohoia i mau komite na lakou e lawelawe i ka hana a o ka huina i loaa mai 142. 75 dala.
Na kekahi mau opio i hoala i keia hana maikai, a ke haawi ae nei au i ko’u hoomaikai i na mea a pau i kokua like i keia mau mea.
Ma ka po o ka Poakolu a ao ae Poaha oia ka la 8 o keia malama no, pau iho la i ke ahi ka hale laau o Kamai. Ia nei iho nei no oia , a huli hoi aku nei no Honolulu, i ka la a iho nei, a o ka pau koke aku nei no ia o ka hale i ke ahi. Aohe kanaka o ka hale i ka wa i pau ai, ua hele na mea e noho ana i kahakai. Aohe i ike ia ka mea nana ke ahi, aka, ua manao ia na kekahi opu aloha ole.
O ka’u e ake aku nei e loaa keia kolohe e pono ai, a i loaa iaia ka uku o kana mau hana ino.
Ua nui ka poino a ua manaoia aia ma kahi o 100 dala ke poho. Nolaila, e kali no au a loaa ia’u ka wa no keia, kolohe e ike ia ai, alaila, hoike hou aku.
WILLIAM KAMAU.
NA MEA HOU O HILO.
*Eia ma Kauakanilehua o Hilo nei e hanaia nei he alahuki moku, a ke aneane aku nei e paa loa, a i keia mau la ae no paha e hukiia ai kahi mokuahi Li no ka hooponopono hou ana i kona mau w ahi i palapu. O ka Waila hoi ma Honolulu i kaulana mai nei a puni ka pae aina.
Eia ka hoi ma Hilo nei ka lua o na alahuki moku a hoea aku. Eleu no paha na keiki o ke kai.
He nui na wahine e hanau nei i na keiki ma Hilo nei, ma ka aoao ma Hilo Waiakea nei ka’u wahi i ike i ka nui o na wahine i hanau i na keiki. O ka makia o ko aupuni e Kalani, e ulu aku a kawowo a piha kou aupuni, i ola mau loa o Hawaii a kau i ka pua aneana.
Ke uiuiki mai la no ke ahi a ka wahine o Pele Nui ai apuapu. Ua hoi loa nae a iloko o hale Maumau, aia ilaila kahi i kui hao nui ai, i mea kapili no na wawae o na Iakake o Lohiau-ipo. Oia kahi mea iki ia oe e ke KUOKOA.
John. I. KANOA.
NA MEA HOU O KALAWAO.
Ke wehe mai nei ka malie o na Koolau nei, ua panoa ka aina i ka nana 'ku. Ua ku mai ka Mokolii ma Kalaupapa me na mai a me na Kauka me na ola kino maikai.
Aohe hoihoi o makou i ka Elele Poaha i ka olelo ole i ka mea ku i ka oiaio. Hoopau ko alaala no hoi
Hao wale ia ka waiwai o John. W. Pilipo e keia mau kanaka aloha ole, P Keku a me I. Kahaulelio. Ua lehulehu na ike maka no keia hihia, e ao ia laua e pono ai. Oiai, o ka mea nona ia waiwai ua moe kau aku la i ka moe hooilo ma kela aoao mau.
Ke hio nei na mai hou i keia mau la, e kilohi ana i ka nani o Kalawao nei.
Ke ku nei he hale kuai mea ai Hawaii no na keiki Hawaii oiaio, ua hoolawaia makou me ia mau ono, ka poe e noho ana i ka pilikia.
Eia ka ninau: He mana anei i ka Hope Luna nui o keia panalaau ke hookolokolo i na hihia mawaena o na mai, ke ole e hoike ia mai na rula o ka Papa Ola a me ke kanawai o ka aina?
W. H. K. KEKALOHE (opio.)
KO KOHALA MEA HOU KULOKO.
Aole i ike nuiia na make ma ka apana o Makapala nei, aka, ma na hana Kuloko ke @ mau @ @
Ke olapa mai nei ka wili ana o ke ko o ka Hui a Mr. Hart, ke hele huhu nei ka wai mai ka hawai aku nona ke ko e oki ia nei.
Ke uluaoa nei no na hana a ka Hui opiopio o Kohala nei, ma na ahiahi a pau, ua makaala mau ia apana hana e ko onei poe.
Ua ike ia ka hulali aiai o ka hale halawai o Pakolea iloko o keia mau la e nee nei.
Ua hoi mai nei ka nehe ana a ka malie, a me ka nu aheahe ana a ka makani, ua pau ke kulu ana a na paka-ua wai o “Kulaniwaihakoi,” iloko o keia mau la. Ua oki na ale ahiu huhu o ka moana, aole onioni, ua hamau ka leo o ka makani, o ka olu ia e noho nei la.
I Kohola iho nei ka Peresidena waipahe o ka ahahui opiopio o Kaumakapili, kahi i hoala ai no hookahi la a puehu aku la no Honolulu.
Ma ke ahiahi o ka Poaha iho nei i maalo ae ai ka wahine aukai Likelike mawaho pono ae nei o Kohala, he mau hora helu wale no kona ku ana ma Hilo, a puehu mai la i ka hoi.
Ma ka Poalua o keia pule iho nei kiekie a ka nui launa ole o na Oio i paa i loko o ka upena a Mana, ma ke awawa o Pololu, ma keia he-i ana o keia i-a ua ike ia aku kekahi mau kanaka alunu nui wale i ka i-a he hookahi hoahanau no ka “Mamona” a he hookahi hoahanau no ka aoao mau i hiki mai ai ka malamalama. Kiekie a ka alunu maoli a kohu pilikia maoli e like me na ilio. Ua komo ka hilahila iloko o na puuwai e ae e nana aku ana no keia mau kanaka.
Ke nee nei i ke oki ke ko a Mr. Kekipi ma Makapala nei nana aku ia pua kauwahi o ka Laka-heke.
O ka Poalima o keia pule ae, oia ka la e hoolaaia ai o ka hale halawai o na opio o Pakolea.
*Kiekie a ka malie o ka apana o Kohala nei. . W. D.
Ua make mai nei ka Moi mua iho nei o na mokupuni liilii o Fiji, o Cakobau kona inoa.
Ua hopuia mai nei e na luna dute awa o Kapalakiko he mau tini Opiuma i hiki aku ka huina dala i ka 12,000, maluna o ka mokuahi Tokio, iloko o ka mahina o Feberuari.
Ua poholo mai nei kekahi mokuahima ka moana Atelanika a he 7 ola i make, o ka nui iho ua pakele.
Ua haule iho kekahi alapii o kekahi halekula ma Nu Ioka, a ua make he 18| mau keiki haumana liilii.
O ka hui "Lima Eleele" powa iweli nui ia nei ma Sepania, ua pau nui i@ he 300 e hoopaahaoia ana a pau ke ola@
NA HOOLAHA.
SAML. K. KAEO.
LOIO! LOIO!!
E loaa no ia ma Honolulu.
KEENA HANA--Ma ka hikina iho o ka Hale Baneko o Bihopa Ma. 1105 1yr.
W. L. HOLOKAHIKI.
He Loio a he Luna Hooiaio Palapala.
Ua hiki no ia'u ke lawelawe i na Palapala pili Kanawai a me na hihia o keia a me keia ano imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. No. 5.
Keena Wehekealaula Alanui Betera. 1101 tf
SAM. L. KAWELO.
LOIO! LOIO!!
E noho mau ana ma ke kulanakauhale o Honolulu Oahu. 1104 tf
AUHEA O M AN OLA?
O na Aahu Kakimia Huluhulu nani koiawe o Kane,
NA PAA PIHA,
KUKA, PULIKI,
LOLEWAWAE ,
0 KA PAIKINI IWAIWA HOU LOA
--NO--
$6.00
WALE NO!
--MA KA--
HALEKUAI KAULANA O
CHAS. J. FISHEL,
Kihi o Alanui Papu me Hotele. 1106 tf.
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e
H. HACKFELD & CO.
Honolulu Mei 22, 1880. IV 064
S. B. DOLE,
He Loio a he Luna Hooiaio Palapala.
E hiki no iaia ke lawelawe i na hihia o kela a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia aupuni.
KEENA HANA--Ma Alanui Kaahumanu.
NA WAIWAI HOU LOA
O NA ANO A PAU.
E LOAA NO MA NA HALEKUAI O
WALAKAHAUKI MA!
MA ALANUI
Na Nolo Lio hou
loa o na ano a pau,
Na Palule Keokeo,
Huluhulu, o na ano
a pau, Na Pio
Ahinahina Pele-
kane hou loa o na
ano a pau. Na
Pena Kukaepele.
Na Kopa Bulu, Na
Lole o na Wahine o
na ano a pau. Na
PaHu Aila Mahu
maikai loa. Na Silika , Pahoehoe, o
na ano a pau . Kihei o na ano a pau .
HAINAKA LAU NUNUI SILIKA O NA ANO A PAU.
He nui aku no i koe, he piha pono na Koluna o ka pepa, ina e huai pau ia aku nei.
Eia hou ae hoea mai i keia mau la iho he Lako Waiwai hou loa o na ano a pau, a he lako hou loa i wae pono ia e J. T. WATERHOUSE. JR., ma Enelani, a he mau waiwai hoi i kupono loa no ko kakou mau kaiaulu. Nolaila,e eleu mai e na makamaka a me na hoaloha e hoonuu i keia mau lako waiwai hou loa. 1076-3m
HOOLAHA HOU.
KA MIKINI
HUMUHUMU LOLE
MAIKAI
ST. JOHN.
ST. JOHN.
E LOAA NO MA KA HALEKI
MR. GEO. F. WELLS.
O ka Mikini Humuhumu lole @
loa keia, i hiki ke huila imua a i
hope, a i ikeia ma ka Pae Aina
Hawaii nei. He Mikini
maikai loa no na ka
naka Hawaii,
he mikini
luhi
ole.
KUMUKUAI $55.00
me Hookahi Gita (Kika) hookani maikai loa makana.
O ka poe ma na kuaaina e ake ana e hana keia ano mikini humuhumu, e hoouna mai lakou i ke dala ia
GEO. F. WELLS
ma Honolulu, a nana no e hoouna aku hi i makemakeia, me na mea a pau e pili ana i ka mikini, a nana e hookau aku maluna o ka moku, me ke kaki ole ia o ka mea nona ua mekini la.
O ka poe a pau e holo mai ana no Honole u nei, mai poina lakou i ke kipa ana ae i ka halekuai o
GEO. F. WELLS
Ma Alanui Papu, a e kilohi iho i ua mikini humuhumu la, oia ka
Royal St. John.
Eia pu no me ia na pila hookani o na ano a
pau, o ka loaa koke ana mai nei
no ia mai Amerika
a me Europa
mai, oia
Na Pila Guitar (Kika), he 150 ka nui,
mai ka $5 a hiki i ka $125 ke kumukuai o ka pila hookahi.
200 Koliana mai ka $2 a hiki i ka $20 ke kumukuai o ka pila hookahi.
100 Ohe Puluka, $2.50 a hiki i k@ ke kumukuai o ka ohe hookahi.
12 Pahu Hookani nunui, a me 25 Pahu Hookani liilii, a me na ano mea kuai keleawe a pau, e loaa no ma halekuai i hoikeia maluna me ke
KUMUKUAI EMI WAIPAHE.
Na Piano nunui maikai, e loaa no me ke Kumukuai Emi Loa i ike ole ia ma Hawaii nei.
He nui aku no na mea i koe, na kela a me keia e kilohi nona iho, ke nana ae ma ko'u halekuai ma Alanui Papu.
E hookoia ka makemake o kela a me keia me ka eleu.
GEO. F. WELLS.
1094 tf Alanui Papu.