Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 12, 24 March 1883 — KA LEO ALOHA O NA MAKAAINANA MA KA APANA O WAILUKU. MAUI. [ARTICLE]

KA LEO ALOHA O NA MAKAAINANA MA KA APANA O WAILUKU. MAUI.

Ma ka Poaono oka pule i hala, ua noho ka halawai makaainana ma ka lu akini Kaahumanu ma U'ailuku, nia ka |hora ehiku me ka hapa. Kohoia oJ. ; Haoie i Lunahoomalu, a o W. K. MaI kakoa i Kakauolelo. Ku mai ka Hon. J. W. Kalua a hoakaka mai ma ke ano nui i ke kumu o ka hoalaia ana o ka halawai, a penei kana mau kamailio ana i laweia mai ma ke ano nui: uMamuli o ke Kumukanawai, ua kauohaia, he hiki no ia kakou ke hoakoakoa, a e kuka, a e noonoo no ka pono o ko kakou aina aloha, me ka hoolako ole i na mea kaua," a he nui aku no kana. Mahope iho o kana, ua weheia na hana ma ke koho ana aka Lunahoomalu ia Rev. W. P. Kahale no ka haiolelo, a penei kekahi mau mamala o kana haiolelo: U E na makaainana makee alii o ka Moi, ua akoakoa mai kakou ma keia luakini i keia )a maikai, ka la e hoomanao ai keia aupuni no ka hanau ana 0 Kauikeaouli Nui, ka lokomaikai, kc kolu ona Moi ma ka lalani o na Kamehameha. Ika wa i haalele iho ai kona kaikuaana i ke aupuni, ua lilo oia 1 Moi, aia no nae ka mana ta Kaahuma nu ke Kahu Aupuni. Ika lilo pono ana mai o ka Mana Hooko iaia, ua iike keia aupuni me ka nononona, be makalii ke nanaia mai e na lahui e ae o ka honua nei. Iloko nae oke kino makalii, nona iho no kona ola, pela no keia aupuni ia wa. Nolaila, ua imiia ke ola o keia aupuni ma ka hoiliiliia ana o na mea e ola ai kona kino uuku. Ua koho ka Moi ia Gerrita P. Judd laua o Timoteo Haalilio i mau Luna Waiwai a na laua e hoiliili na mea liilii o Hawaii nei a pela aku. I ka inaopopo ana P. Judd, i Kuhina Waiwai, R. C. Wyllie, Kuhina o ko na Aina e, J. Record, i Kokua Lunakanawai, a ia Keoniana i Kuhina Kalaiaina, a o W. Ri keke i Kuhina Ao Palapala, a ua olelu ia i ka wa e noho luna aupuni ana keia :poe a pau maluna, o Hawaii nei ke aupuni aie ole malalo iho oka la. I ka wa o na Kamehameha i noho Moi ai, ua pii mau ka mahuahua o ka pomaikai o keia aupuni, a pau ka laiani Kamehameha i ka make, ua ku ae kekahi Moi ma ke ano hou e like me kona makemake, a na na makaainana oia i koho, a hala aku oia i ka make, ua lilo ae ka Noho Alii i ko kakou Moi e noho nei i keia wa; aoka oi kaia oka Moi lokomaikai ma ka hookiekie ana ae i kona \ lahui [K>noi ma na uihana poo o ke aupuni. He puni hookiekie keia Moi i kona lahui j)onoi, eia nae, he puni hdohelelei wale»-a pela i hatiaia ai na luna aupuni a hiki i keia wa a keia Aha Kuhina e noho nei. I keia Aha Kuhina, ke emi nei ke ola o ke aupuni, a ua like oia me he aupuni pepee la, nolaila, e na hoa, o ka kakou hana pono, e lapaau koke i ole keia mai nui, a ulu a kawowo ka lahui." Mahope o keia haiolelo, ua haiolelo pokole o Rev. O. Nawahine, a ]>au ka* n3J ua haiolelo mai o J. W. Kalua—he haiolelo eehia, a no ka hope o kana ua noi mai oia e kohoia i Komite 15 lala ma ka hooholo ana a ka halawai a me ke koho ana oka Lunahoomalu, e waiho aku i Palapala Hoopii imua o ka Moi» penei: I ka Moi Lokomaikai Kahkaua, a ke Akua i hoonoho ti i Alii Nui no ko Hawaii Paeaina—E ola mau loa kc AliL O makou Kou mau makaainana ma ka apana o "Na Waieha," Mokupuni o Maui I lea paulele ana aku i Kou lokomaikai e ka Makoa, no ka maiuhia o Kou aupuni a me ka pomaikai o Kou lahui ponoi, Ke nonoi haahaa aku nei makou ia Oe e hookuu aku ia Walier Murray Gibson, a me ia Aha Kuhina a paa no ka mea, mai ka hoomaka ana 0 ka Aha Kuhina o W. M. Gibson a hiki i keia manawa* ke maiamalama nei 1 ko makou manao, e poino ana Kou ! aupuni a me ke ola o Kou lahui kanaka. A noamuli o kekahi Olelo Hoohoio i hoohoioia e ka halawai makaainana o w Na Waieha*' ma ka luakini o Kaahu manu ma Wailuku ika ia 17 o Maraki, & H. ua kohoia he Konu'te Umikumamalima lala e waiho i keia Pala pah Hoopii imua Oo eke 'Lii Kakauinoaia W. P. Kab&k, Lunahoomalu, Ma ke noi a W. P. Kahaie, ua hoopaneeia ka haiawai W, K. Makakoa Kakauolelo. Ua make hikiwawe mai nei kekahi hoahanau oka ekalesia o Kohala i ka la 10 o keia inahina, o Pak» kona inoa. He hoahanau kahiko oia no ta ekalesia, wahi a ka \om i hai» mak