Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 14, 7 April 1883 — KA MOOLELO o PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini o AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776. [ARTICLE]

KA MOOLELO o PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini o AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776.

I ( }īai ka fxni aka mea unuhi mooielo o | " Onila Maka, ka Makai Kiu I Kaulana o Enelani." ) ;

MOKUNA 111. • "Ua makemake hoi oe ia'u, a eia au LA?" Iloko o kona pihoihoi nui, ua hele aku la o Beramile a ka puka aniani, oiai, l' pa ana ka makani me ka ikaika, a e hiolo makawalu ana na paka-ua eloelo me ke kaumaha, a iloko oia wa, ua pujwa ae la oia i kona lohe ana ae i ka pa-e ana mai a kekahi leo kanaka i ka :»aneanamai: l'a makemake hoi oe ia'u, a eia au !a? : Huli awiwi ae la o Beramile, a ike i jku la oia i kekahi kanaka kupaianalia e ku ana iloko o kona rumi. 0 ke kanaka i komo aku iloko o ka rumi, he kanaka kino loihi helehelena nuikai, me na oho uliuli. Ua kahikoia ua kanaka kupaianaha Li me na aahu o ka poe mahiai, a ua like loa hoi oia me na lima hana o na kuaaina, koe wale iho no keia, ua paa kona mau wawae me na pale wawae o ka poe Ilikini. I ka nana aku i kona mau nanaina, he ku maoli i ka weliwelino ka mea, e a hulili ana kona mau onohi maka, a he hoa kupono ole no hoi oia ke halawai hookahi aku ma ke ala. Ia manawa no unuhi koke ae !a o Heramile i kekahi pu panapana mailoko ae o kona pakeke, a kau aku la | iinuaona a pane aku la me ka leo hu- : h.i: Owai oe, a heaha hoi kou kuleana o-.»nei? l T a makemake hoi oe ia'u, a eia wau l.i? wahi a ka pane. Mahea kou wahi o ke komo ana mai :! >ko o keia keena? Ma ka puka komo mai nei no. Iloko o keia wa e hai mai oe ia'u i kau hana o ka hele ana mai nei, o ki ia »x* e a'u. Aolie ou wa e hoapaapa mai ai ia'u iloko o keia keena. Ia wa mino aka iho la ua kanaka la, a unuhi ae la i kekahi palapala mailoko ao o kona pakeke a haawi aku-la ia Belamile. Aka, kau mai la no nae o Beramile i kana pu me ka makaukau ma kekahi lima, a lalau mai la kekahi lima i ka palapla. Ua oleloia, he kanaka ole o Beramile, a e like hoi me kona kulana mau, ua kau mai la oia i kana pu no ka malama ana i ka maluhia o kona kino iho. Nawai mai keia {Alapala? wahi a Beramile i ninau aku ai. E heluhelu iho paha oe, wahi a ua kanaka la i pane aku ai. Ua maopopo no hoi ia Beramile na | hana maalea a pau a ka poe powa, i i wahi e aui ae ai na maka o ka poe a la-1 kou i manao ai e pepehi, nolaila, ua | kau pono loa aku ta oia i kana pH i kona i mea e hoike aku ai imua ona, ua makaukau mau oia iloko o na wa a pau. A penei na manao o ka palapala i haawiia aku ai iaia e heluhelu: E Beramile:—Aloha <*•' E like me kou makemake ma kau palapala i hiki mai io'u nei, ke hoouna aku nei au i kekahi o na nahesa maalea loa, nai)a e huli aku na wahi huna a me na mea pohihihi loa a ka noonoo o ke kanaka e hiki ole ai ke hoomaopopo; he kanaka hoi na'u i hilinai nui no kona hoopono, a ua hiki ia ? u ke waiho aku i ko'u ola a me ko'u hanohano maluna ona, ma kana mau lawelawe ana a pau. Ua hiki loa ia oe ke Kilinai maluna ona no kona akamai, kona maalea nui a me koua wiwo ole. Oia no ko'u lima akau ma ka oihana, a aofe l&a &ia i hauk iki ma kana mau hana. E hoike aku iaia i »a mea a pau. Iloko o ke ao nei a puni, aole i loaa ia makou he kanaka i oi ae mamua ona. Me ka oiaio, BXL[Ma kahi a makou i kau iho la i na

|hua kumu, ua>kau ia ka inoa piha o ;ka mea nana ka leta,] | Oiai ua lawelawe rnua aua kamaaina hoi o Beramile ine o na Makai Kiu i kona iima kakau a me kona mau huakumu, nolaila, aole ola* i kanalua i na huaolelo o loko. I Owai kou inoa? i ninau aku ai o Bei ramile. | O Pilipo Kekoa. He liikini ko'u makuahine, a o ko'u makuakane hoi, he Aliikoa no ka puali koa o Amerika j Huipuia, Ua mare ia laua. I

Ua puana mai ka Makai Kiu Hapa Uikini i ka huaolelo u mare" me ke ko iko i, a au ae la kona mau maka me Ika hoihoi nui, me he mea la, e hoike | mai ana, ua hanau pono ia oia iloko o

ka berita maenuie o kona mau makua, a ua loaa iaia ka haaheo ana malalo o na kanawai o Ameiika Huipuia. Ia wa, ])eahi mai la o Beramile i kona hoa e noho iho iluna o ka noho, a ninau mai la : I nahea nei kou hiki ana mai? Ma ke kaa ahi hope loa o ke kulanakauhale mai nel Ua hiki mai ua kaaahi la i ke ahiahi okoa no. A heaha kou mea i hiki mua ole mai ai ianei ? Ua pilikia loa ia wau i ka hana ia wa. Heaha ia hana ? Aole au i hele mai ianei e hai aku i na mea i hoolalaia, aka ina mea i ike makaia.? wahi a ka Makai Kiu i pane pakike aku ai A heaha na mea a kou noonoo i hoi oholo ai ? » | Aohe. i Aohe mea iki a kou noonoo i hooho|lo ai la? • Alaila, Ua ae ia anei au e lawelawe i keia hana? 1 Ae. | Ala/la, e hoike mai oe i na mea a ! pau e pili ana. j la"wa, hoike aku la o Beramile i na I mea a pau malalo o na nieniele npeau ana a Pilipo Kekoa ka Makai KiuHikini. O ka'u kaikamahine a me Wekila Pika, he kaikuahine a kaikunane ma ka hanauna; a malalo o kekahi palapala hooilina e haawi ana i kekahi apana aina nui ia laua like, malalo o kekahi mau kumu ano e. Pehea ke ano o ua mau kumu la? Penei: E mahele like ia ua waiwai la mawaena o laua, ke male kekahi i ! kekahi. A ina e hoole kekahi o laua i | ka male ana i kekahi e like me ka olei lo o ka palapahi kauoha, alaila, e ili 'aku no he ekolu hapaha o ke kuleanao j ka mea e hoole ana i ka mea e hooko | ana i na olelo o ka palapala kauoha. | A ina e make ana' kekahi o laua, alaila, heaha ka hoj>ena? | Alaila, e ili aku no ka waiwai a pau i i ka mea e ola ana. i Ae, ina e make ana kau kaikamahine ialaila, e lilo ana o Wekila Pika ka hooilina o ua waiwai la, a ina hoi e make ana ia, alaila, e lilo ana ko kaikamahine ka hooilina o ua waiwai nei ea? Ae. Ua manaoia o ko laua po ia e male ai, ma ka po ona i make ai ? Ae. A ina e hooko io ia ka male, alaila, e ili no ka waiwai ia laua like ? Ae. Ua aloha anei laua kekahi i kekahi? - Ma kp'u hoomaoj)opo aku, ua aloha no, a hiki i ka po i make ai kekahi o laua. Noho malie iki iho la ua Mnkai Kiu nei no kekahi manawa, me ka noonoo nui ana iloko ona no na mea ana i lohe ai i keia wa, a pane aku la: Aohe manao iloko o Wekila Pika e hiki ai iaia ke pepehi i kokaikamahine? He manao no, wahi a Berarai!e i pa-1 ne ae ai me ka leo okalakala. E hai mal | Eia ma ko u hale ke noho nei kekahi makamaka kaawale loa. He wahine anei oia? Ae. Alaila, e hoike mai oe ia'u i na mea e pili ana iaia. He wahine opio ui oia, aka, he ilihune nae, —a eia oia ke noho nei me ka hilinai ana maluna o ka'u mau loaa. A heaha hoi kona manao o ka pepehi ana iaia? He ekolu pule ae nei i hala, ua iohe iho la au i kekahi mea kupanaha, E holoholo ana au i ke ahiahi mawaho o ko'u malapua e hoopuni ana i ko'u hale, ia wa i lohe aku ai ais i kekahi mau hauwawa leo, NolaiU, manao iho la au he leo no ka poe pown ; aiaila, xM malie aku la au a ike aku la me ke ka-

, haha nui o ko'u naau i ka ike ana aku i I ka'u kaikamanine e kamaiiio pu ana; | me kekahi iuahine aeahaukae. He poe aeahaukae no nae paha ke-I kahi e hoomoana ana ma keia wahi iloko oia wa? Aole i maopopo ia'u ia mea, aka, rua ko ; u manao, ianei no kekahi o lakou. A heaha na mea a ua luahine la e olelo aku ana i ko kaikamahine? He mau olelo ano e loa kana e olelo aku ana iaia. Ua hai aku la oia i ka'u kaikamahine ua aloha o Wekila Pika i kekahi mea okoa, a eia ke kau nei ka

poino maluna o ka hale o Beramile. Ia wa, hulili ae la na onohi maka o ka Makai Kiu a ninau aku la: Ua hai mai nae paha ua luahine la i ka mea ana i aloha ai? Ae. Owai? O kuu hanai a kaikaina hoi o ka'u kaikamahine, o Lu I.aN'onia. Ua hai mai nae paha oia i ke ano o kona manao ana pela? Ae. E hai mai oe ia'u i kana mea i olelo ai—na olelo ponoi ana. (Aole i pau.)