Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 16, 21 April 1883 — KA TALMUD. [ARTICLE]

KA TALMUD.

, ■ I Heaha ke ano o keia hua haole, ] "Talmud"? Eiake ano: He Buke Ka~ nawai ludaio keia. Ma ka manao o iia ludaio, ua haawi mai ke Akua ia Mose ina ka mauna o Sinai i na kanawai i pono ke kakauia j a me na kaiiawai i jxmo ole ke kakauia, j oia hoi na kanawai e hai waha wale ia ana, e hoopaanaau ia e ka poe lohe mua, a na lakou e hai waha aku i na keiki, e hoopaanaau na keiki a hai waha aku i ka lakou mau keiki, e Uke me j na Kuauhau a me na kaao HawaiL ■ Ua haawi aku o Mose, wahi a na ludaio, i keia mau kanawai waha ia losua, a haawi aku o losua ia mau kanawai i na lunakahiko he 70, a na lakou i hai aku ia i na kaula» a na na kaula i hai aku i ka Sunegoga Nul Ka lala hope o keia Sunegoga, oia 0 Simona ka Ro-

tn2, a mai iaia aku ai na RabinL No ka mahuahua ana o ua mau kanawai waha h, me ka wehewehe ana i ke ano T puka mai ka makau. E nalowale auauei paha ke waiho ia pela me ka paanaau wtile no. ua nianao kekahi poe ludaio. e pono ke pai ia ua mau kanawai nei. He Rabi, luda Hakadosa ka inoa. oia ka mea i pai mua ia mau kanawai ma ka a. d. 190, 220 paha, a kapa ia bake, "The īalmui" Ka Telamudx He buke keia i manao nui ia, a pauiele nui ia e na lodaio, e 13ce me ka baibala Hebera. He mea ole hoi ka baibala' Heben ke iooa ole ka Telamuda nana e wehewehe i ke ano o na kanawai i kakauia. no kekahi mau olelo iloko o keia buke, aka, aole na ke Akua mai keia mau kanawai waha. Kue no kekahi i ke 'kanawai oiaio o ke Akua. Nana Mat. 15: 3—6. Ka moolelo ludaio, oia keia kanawai waha. Eia malalo iho kekahi mau olelo ano maikai noloko mai o ka Telamuda. Ua kukulu ia ke ao nei maluna o ka mea i hoikeia, oia hoi na kanawai o ka hoomana, a o ke aloha kanaka. Simona ka Pono. Mai hana e like me na kauwa i uku ia, aka, e hana e like me na kauwa i manao ole i ka uku } a e kau ka makau 0 ka lani maluna o oukou. Anetigonu. E makemake a e imi i ka maluhia, o ka mea au i hoowahawaha ai, mai hana aku ia i kou hoalauna. Hiiele. Aole ka naauao, aka, o ka hana oia ka mea nui. Simeona 0 Gamaliela. Ka hoojx>no, ka oiaio me ka maluhia, oia na kahua oke ao. E manao i ko hai waiwai me kou waiwai ponoi. Rabi lose. Ua oluolu ke Akua i ka mea a na kanaka i oluolu ai. Ua like ia me "Ka leo o na kanaka, oia ka leo o ke Akua.' V r ox populi, vox Dei. Rabi Kanania. E hookipa me ka olioli i na kanaka. Rabi Isemaela.

Owai ke kanaka naauao ? O ka mes L i ae e ao ia mai e kela me keia kanaka. Owai ka mea mana? O ka mea i hoo malu iaia iho. Owai ka mea waiwaii O ka mea i oluolu i na mea i loaa mai. Owai ka mea hanohano? O ka mea i hoohanohano i na kanaka. Beni Zoma. Mai hoowahawaha i kekahi mea, mai ohumu no kekahi mea, no ka mea, he wahi kupono no no kela a no keia mea. Beni Azai. He lanai keia ao ma ke alo o kela ao. E hoomdpaukau oe ma keia lanai e komo aku ilsKo o ka hale alii. Rabi lakoba. Mai imi e hooiuolu i kou hoa oiai e waiho ana kona mea make imua ona. S. Bene Eleaza. 1 Mai hauoli ke haule kou enemi. , Samuela opio. i Oka mea i malama i kekahi kana--1 wai, ua loaa nona kekahi mea uwao. 0 ka mea i hana i kekahi hewa, ua loaa nona kekahi mea hoopii. Rabi Elieza bene lakoba. E wiwo ole me ka leopaeli, e mama me ka aeto, ? lele me ke dia, a e ika--1 ika me ka liona i ka hana ana i ka ma- [ kemake o kou Makua ma ka lani. , luba bene Tema. Unuhiia e Hawaii.