Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 16, 21 April 1883 — NA LETA A NA MAKAMAKA. [ARTICLE]

NA LETA A NA MAKAMAKA.

Penei ka E. N. Ke'.iikumoku: Iloko o ka nialama i hala a me na la o keia malama, ua pilikia na kihapai mahi kalo a na kanaka o Waihee.Jß?i no ka wai ole, ua hului pnu ia ka wai o ke kahawai nia ka auwai wai o ka Ona Miliona no ke Kula o Kamaomao.— Ma Alae, Waihee nei, ua hanau mai he keiki puaa kupaianaha, aia maluna pono iho o kona poo e pili ana īne kona pepeiao, t lewalewa /ana kekahi mea loihi 7 iniha ka loihi, nona h'oi ke anapuni 2 iniha ; aia mamua pono o keia mea loihi kona mau pukaihu, mamua pono o kona lae kona mau maka, ua huikau nae i kahi hookahi, a ma na onohi e hoomaopopoia aku ai o kona mau maka ia. Ua niake keia puaa i kona wa i hanau ai. Ke ike ia aku nei ka nani o o na ipukukui o ka betela o \Vaihee nei i na po halawai a j)au, ua nui no hoi ka poe i naue ae ma na haiawai po i malamaia, ua ike nui ia aku na opio e hoomahui ana i keia hana maikai. Aia ma kekahi o na halawai po, ua lokahi ae na opio e haalele loa i ke kiaha o ka waiona, e hoolilo ana i mau kamalii no ka Haku. Ke hoala nei na.keiki lalawai o Waiehu me Waihee nei i ahahui hoahu dala. Ua kohoia na luna nui o ka hui, a ua ae ia kela a me keia e hookomo i ko lakou mau dala i na hapaha makahiki, no $5. 0 ka mahele. Aole no hoi i keakea ia ka palena e hookomo ai kela a me keia lala. Imua e na keiki o na wai elua a kau ka lei 0 ke kuonoono.—Penei ka W. K. Kanakaokai: E Puuohau, he malihini oe ia'u a pe- j la au ia oe, eia nae ka u ia oe, e hoopau i 1 kau mau kamailio ano ole ana iloko o . ka nupepa; he loihi loa kau kamailio wahakole ana iloko o ka nupepa aole nae he waiwai i loaa ia oe, poho makou, lole o kau mau olelo pilikino ko makou mea i uku ai i na dala elua, ke aneme nei makou e haalele i ka nupepa ; iole no o oe ka hoa e kohu ai o Kalaukoa ma ke kahua paio, he hohe maopopo oe, aole e hiki ia oe ke paio i ka paio maikai ma ka waha; e nana ma Ma:aio 7: I—s,1 —5, alaila, e ike no oe i kou kulana.—Penei ka W- N. P. Kauhi: E S. K. Kaeo» ka loea nana i unuhi ? 4< Onila Maka," kehaawi nei au i ko'u iloha a me ko'u hoomaikai nou.—Penei ka Keaonaulu: He hookamani nui ma Wawaia, Kamalo, Molokai nei, o Poohea kona nemu : penei e ikeia ai kona hookamani: Ua hoolaha oia ma ke akea maloko o ka Ekie i ka mahina o Maraki, e i ana, he makau oia i ka hewa, ua nnlimili oia i ka hewa, ua hooipo pu, a no kona loaa ana i ka pilikia, ua haalele oia i ka hewa a hiki i ka wa ana i hoolaha ai nona iho» E ka poe e heluhelu ana i ke Kuokoa, e nana mai i keia. Ma ka la aS o Maraki, inu iho la ua Poohea nei a ona, a pau ka noonoo kanaka. Ma ka la 7 o keia mahina, ona no ua Poohea nei a olelo kaena ae 1a oia, e kokua ae ana keia i ke lii i loaa mai kahi oihana; oi noke iho nei ka hoi i ke noi a aohe loaa iki, a ke bna nei ka manao o keia alii (Kapooloku) ka mea e loaa ai. He hana hookamani keia. E nana kakou i keia.—Penei ka D. Pu* niwai: Ma Koolau o Kauai nei, ua hemo mai he koe mai loko mai o ka waha o kekahi keiki uuku nona na makahiki

he 4 : he i kapuai ka loihi a he % iaiha ke anapuni: be keu aka manaonaa E na makua, e malama pono i na keiki. —Penei kaT.SK, Nakanelua: Ma ka Poakolu ka la 1t o kela pule aku nei i hoike hui ai na Kula Sabatio Ewa ma ka luakini o Haupuu—Malaila ka Moi, maikai na hana i iawelaweia, ua luiu dala na Kula Sabati a ua loaa he 60 dala, a mahope iho o keia, ua noho iho kela a me keia ma kekahi pa - kaukau i luluu pono i na mea ai—Penei ka S. I). Helela: Ma Kaniaee. Hilo, uahanau kupanaha ia elua puaa keiki: oka mua, he keiki puaa 3 wawae, 2 wawae mua, a 1 wawae hope; he huelo no. Oka lua. he keiki puaa 4 no wa%*ae. ma kekahi wawae mua 6 makiao. Hakalau. 1 ka la 4 o keia mahina, ua hanauia he keikikane na Kainapau k, me Kaaua w; na Keaoku k. me Keanu w, he kaikamahine; maloko o ka hale hookahi kahi i noho ai o keia mau wahine. Ma ke ahiahi o ka la 70 keia mahina ua hakaka he mau Pake, ua oki aku kekahi i kekahi a eha; aua hoopii ka mea i eha. No Hakalau laua.—Penei ka B. H. Brown: Poho a T u mau dala elua! Ua hookaa au elua dala ma ka lima o ka hunona a Kipikona oiai oia ma Hilo nei no ka nupepa ka Elele puahiohio, eia nae, ua heo na dala ia iala, o ka'u hoi aole i hiki mai a hiki i ka pule elua 0 Feb., a hiki i ka pule hope o Maraki, oia ana no; a ma keia )a, i kuu nana ana i na kolamu o ka'u EleU puahiohio, he piha hoopaapaa wale no a me na pane a ku-hi-o ma ; aole he wahi mea hou o kuu Pae Aina (Hawaii). Ua pomaikai anei a'u mau dala ? A me na hana a Toma Puuhauole; ona hana iho la anei ia a ka mea i hanaiahuhuia e na Makua o ka pono? I ike ia no la hoi oe e Puuokahua i ko wa e noho kumu ana no ke Kulahanai o Hilo. Hehee ka hau, haha poele ana oe i na papai o Honolulu. 0 oe a me ka nupepa poeleele a oukou me piliwale ma, o ko oukou kahua pu ia, e ao o ulaa pu ia.—Penei ka T. K. Keaonaulu: Ma ka Poaono ka la 140 keia mahioiai au e naue ana no ka Makeke; a ma kela hale Kakela nani no hoi la, ma ke kihi Waikiki o huina alanui Kalepa me Nuuanu, he kapalulu ana ka'u 1 lohe, a hoolei aoao koke aku la na ike a ka maka i j;ahi o ia mea kapalulu— aia hoi he kanaka e kapalili ana iluna o ka papahele lanai 0 ua Gehena la, ua poino kona ai^ Kv >iaoli r a e noho iluna ona ka hopena o kela wai wela. Haina mai ka inoa—o Elele Poakolu no he ino-a.—