Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 18, 5 May 1883 — KA HAOLE OIAIO MAOLI. [ARTICLE]

KA HAOLE OIAIO MAOLI.

Ka Haole mua nana i Kukilu ! A HANA MUA KEIA MEA O KA ! Mokuahi. O Robata Fulton, ua oleloia, oia ke- j kahi o na kanaka kamaaina o ka mokuaina o Penesilavania, a uaoleloianoi hoi, oia ka haole mua loa nana i kukulu a hana ne ia mea o ka mokuahi, a no ia kumu, ua hanaia he kia hoomanao nona a ua kukuluia ma ke kulanakauhale o Wasinetona, e hoike ana, o ka hanohano o ne ia mea o ka mua ma ke kukulu a hana ana i ka mokuahi, ua eo i ka mokuaina o Penesilavani£L Nui na manao mahnio i paholaia aku iaia. Aka, ma ka hoike a ka nu|)epa puka pule o Kapalakiko, ua i ia, aole o Robata Fulton ka mua loa ma ne ia mea o ke kukulu a hana mua loa ana i ka mokuahi, aka, he haole okoa iho no 0 loane Pika kona inoa, a penei ka hoakaka a ia nupepa: O ka haole oiaio maoli ka mea nana 1 kukulu a hana mua ne ia mea o ka mokuahi, aole o Robata Fulton, aka, o loane Pika no; na keia haole naauao i hoolala mua na manao e pili ana no ke kukulu ana i ka mokuahi, oiai oia e noho ana ma ka mokuaina o Penesila\~ania, iloko o ka makahiki 1784, he iwa- | kaluakumamakolu makahiki mamua ae |o na hoolala ana a Robata Fu!ton. I Ua waiho aku o loane Pika he palapala noi i ke kau ahaolelo oka makahiki 1785 mai, e noi ana e kokua ke au puni iaia me kekahi puu da)n. i kumuhana nana e hooholomua ai i kona ma- ) nao i iini nui ai, a ao)e o ia wale no ka |na hana i hana ai ia makahiki, aka, ua Iwaiho aku oia i kana mau hoolala ana, a me ke kii pu o ka mokualii ana i |manao ai e kukuiu, ika hui Akeaka j mai Amenka o ia mokuaina. ! Aole nae i aponoia kona manao, ana ! kekahi haole waiwai o ta mokuaina no (i kokua iaia me ke daia. Ijoqā kona • kokua, hele oia imua, kukulu i ka mo ? kuahi a paa, a hoolanaia nu ka muii- ! wai Derawea iloko 0 ka mahina o Mei, oka makahiki 1787. Ua loihi no ko -na kukulu ana 1 keia mokuahī. Ua kaIp&ia ka inoa o ua mokuahi bo" Hoo~ ' manawanuL" Ua holoholo keia mokuahi ma ia muliwai no kekahi wa loihi ' He ekolu mīk kona bolo ī ka honL I Mahope mau ua hoennahuahua hou ae oia i ka ikaika hoonee o kona enegi- | vu a i ka ewalu m3e > ka hora.

Mihope mai ua ike o Robata FrJ.v \ looa i na «.n a me ru hoolaU anu a l-> IHka. a u-i hoopiii. %ta keu Hoo-; pt!i am a Rol»ta F«latt>na. ua hauk ! hop* o looik lika. ai akeakei mau ci ; i iam mau hana a p&a c Robati Kiililo-; \ na, a ua nele pu no hoī oi* me ru ko-; | k\sa» a \ia hoohoka mau va no hoi, a. raa-1 ' muii o k<eu mau aLiLu m na kuo, \ lua papauaha oēk 2 jm> ka maiuwi ho-| pe !00, iījl ai oii i ka bau tttake - a raa r u kumu i make ai Alaila» kaubna kx» ue u > Kc>?«*a Kula'ono, a ua ku^aia i ; oli ka nukamiu nu kakukulu mi i mokuahi mua loa; a nuke ob. a Duai: I ae nei na hoomanao ana nonj. no kama [ \ nun hana. noiaila i kukulu ia ai he kia \ ' - ! htx>manao nona. a eia ke ku nei u kb: ' i keia «n ; ! Aka. ma ka hoīke aka nupepa nona j mai keia manao inaluna a makou i unu- ? hi mai ai, ua hooleia aole o Robata Fu ! !atona ka makamua ma ke kukuki ana i ika mokuahi, aka, 3 loane Pika na |