Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 19, 12 May 1883 — NUHOU O NA AINA E. [ARTICLE]

NUHOU O NA AINA E.

lapana mk Kina. I le nui na pauahi i ikeia ma ke kulanakauhale o 'l'okio me lokohama, lapana. Ma ke kulanakauhale hope, ua pau i ke ahi na hale oihana aupuni a \xiu. He hookahi haneri me iwakaluakumamaha makai i kauohaia e kiai i ke ola o na luna Aupuni a j>au o lapana, ma ko lakou lawelawe ana i na hana Aupuni ma ko iakou mau keena hana {x>noi, a ma ko lakou hele ana ma na alanui, a ma na wahi a pau a lakou e hele al O ka Elele lapana i hiki iho nei ianei i ka mahina o Feberuari, 1 ka Poa lua ka la 19 o kela mahina aku nei kona hoohiki loa ana aku i kona one oiwi. * Ke mau nei no ke kuee ana mawae na o lapana me Kina, Ma kekahi ahaaina nui i haawiia e kekahi o na lu na aupuni kiekie a hanohano o ke au puni o Kina, ua hoopukaia na palapala kono i na luna aupuni a pau o na au puni nui e noho ana ma na poai o Kina, e akoakoa ae ma ua papaaina la, koe ke Kanikela o ke aupuni o lapana. KE K.AI HOI.O PERESIDE,VA. Ua malamaia mai nei he anaina ha lawai nui e na lala o ka aoao Ripubali ka ma ke kulanakauhale o Kikane, mo kuaina o Ilinoi, no ka noonoo ana i m moho holo Peresidena o ke kahua ho \o Peresidena no Amenka Hui, o ks aoao RepubaHka, Ua manao wale ka aoao Ripubalika, aoie e puka ana ka lakou moho, a ua manao waleia e lana kila nui ana ka moho o ka aoao Derao karata. Ma ka lakou kaiena ana i n3 inoa 0 Kalani, Ata, Blaine, Oonakalina Logana, a me Windom, na moho o ka

? * a«>2o Repubalika. ua ikeia. aoie i nu: ku lakou hiimaiia e ka leiiuiehu o na aoao elaa mamua o ka hilinaiia o ka ! inoa o ka nooho hookahi o ka aoao Dei mokaraia. Ua inanauui no hoi o Robata Lina- ! kona, keiki a Aheiahama Linekona, no ka aoao Repubaiika. aka, ua ikeia he opiopio loa oia, NoiaiLi. ke hooikaika nt i ka ,iojo Repubalika a ke hiiinai nui b. maluna o Senatc Edamona o ka mokuaina o Vemona« a me ]araes Wihon o ka Luokuaina o lowa. Ke hooikaika nei ka aoao Repubalika e lanakiia ko lakou mau moho ma keia holo Peresidena ana. Hookuku Palepale. Ua aa aku nei o Sulavana, ka moho palepale kaulana o Amenka Hui, e palepale pili dala nui me Maee a me Slade, na moho kaulana paiepale o Beritania. Ua hoike o Sulavana i kona manao penei: L T a aa mau au e palepaie a hakaka maoli me Maee a me Slade, aka, ua ake nui au o Slade ko'u hoa hakaka a palepale, no ka mea oia ka mea opiopio o laua. Ua kaulana o Maee a puni ka honua nei, aka, aole o'u makemake o ke kanaka aoo, oia ko'u hoa e kohu ai, aka, ina o Maee ko ? u hoa palej)ale, alaila, ke aa nei au a ke hoolaha nei ma ke akea, iloko wale no o eha puni e haule ai oia ia'u a e ku ai hoi i ka'u puupuu hamare. E imi keia a me keia aupuni i moho akamai nona iho i hiki ke aa mai e ku iinua o'u, a loaa, alaila, ke aa nei au e palepale me ia, a e ku mua ana oia i ka'u puupuu hamare, noio.ooo dala ka pili o ka aoao hookahi. Aole o'u makahehi no ke kaulana o ko'u inoa ma ke ano he moho palepale kaulana a puni ka honua, e like me ko Maee e kapaia nei, aka, o ko'u aku wale no o ka hanohano o ka moho palepale o Amerika Hui. Moku Hao me Kila. I keia mau la, ke hoalaia la na manao a ke hookahuaia la na noonoo mawaena o na luna aupuni nui o ke aupuni o Amerika Hui. no ke kukulu ana o na moku kaua hao a me Kila. Ua hoike ae kekahi luna aupuni—O ke kuhihewa nui o ke aupuni Amenka i ikeia i keia wa, oia no ka ae ana o ke aupuni e kukuluia na moku kaua laau, ma o ka Aelike wale no, i na pa kapili moku, a aole he lawelawe ponoi ole ke aupuni e hana i kana mau hana ponoi iho. I na au i hala hope aku la, ua mahalo nuiia na aumoku kaua laau o ke aupuni Amerika e na aupuni nui a pau o ka honua nei. Aka, iloko o keia au ke au holomua o ka naauao a me ka ike o kela a me keia aupuni, ua ikeia ua haule hope loa o Amenka. Nia keia niea o na aumoku kaua hao me kila. Ke pii nei ka heluna nui o na aumoku kaua hao o kekahi mau aupuni e ae, aka, o Amenka, aole he heluna nona. Ua pau ka hie a ua waiwai ole na moku kaua laau i keia wa, a nolaila ke i nei au i na e lawe ia a noonoo pono i keia a hooko aku alaila, aole no au e kanalua iki ke puana ae, e oi kela ana o Amerika maluna o na aupuni nui e ae a pau o ka honua nei, ma o keia mea o na moku kaua hao me kila. Na hana e maikai ai ke ola kino. Ua hoike ae o kauka Sarglant o ke kula nui o Havada, o ka holo ana, oia kekahi o na hana maikai loa e loaa ai ke ola maikai o ke kino. O ka holo lio, oia hana hooikaika kino maikai ia. He hana ia e hooholo ana i ke koko a puni ke kino o ke kanaka. O ka au, palepale, holo heihei, hoehoe waapa a a waa, hooikaika ana i ke kino ma na hana hooikaika kino, he mau hana wale no ia i kupono loa a e loaa ai ke ola kino maikai i ke kanaka. E hooko na makua a me na- keiki i keia mau hana hooikaika kino, a aole no auanei e nele ka loaa o ka pomaikai. HE IKE KUPAIANAHA. O Poropeka Henr>* J. S. Smith o ke kulanui o Okafoda, ua make mai nei oia, ua oleloia, oia kekahi o na haumana ike kupainaha loa oiai oia ma ke kula. I kona hanauia ana a piha na makahiki he elua wale no, ua hiki iaia ke heluhelu a kamailio i ka olelo haole me ko moakaka loau Piha na makahiki eha, hoomaka oia e ap i ka olelo Helene me ke ao a kokua oleia mai e kekahi mea. Komo oia iloko o kekahi kula i ka piha ana o na makahiki he umikumamalima, a mai lilo oia ke kumu kiekie o ua kula la, ina aole i hoemi maoiiia kona kulana. I ka umikumamuwalu o na makahiki lilo oia he kuniu kula nui no kekahi halekuia kiekie, a kumu kula no hoi no kekahi mau kula nui e iha He Poropeka oia no ke kula nui o Okafoda a hiki wale i kona make ana. Kupainaha ka ike o keia haole. NA lono HOP£. He omaimai ka Peresidena Ata iloko o keia mau la. Ua ano oluolu nae. Ua pahu ae kekahi tnea hoopahu i hookomoia iloko o kekahi pahu, maloko o kekahi hale hoahu lako kaua ma Enafiia, Enelani Aole nae i poioo ka hal& He mea hoopahu uuku aku la no Hoi Kipikipi ke ikeia ia ma Aferika Hema iloko o keia mau la. He hooili kaua mawaena o Keiewaio a me kekahi Alii e iho~ ua puehu liilii ko Ketewaio

puali me ka nui o ka nuke. He pau ahi noi ma ke kuknakau hale o Livapalu f Enelam i ka la 23 < Apenla, j£i 50,000 ke poho. He mai haie hoahu ukana wale no ia pau la. Kela me keia. l'enei ka moolelo o kekahi kumuiaai i onaia e na haku eha: O ua kumulaau la, ua kuaiia e ka 002 mua mai na iUkini mai no 1 data a līle mai la iaia: mahope, kuai aku la oia i ua kumuiaau ia i kekahi mea e aku ne 65 eiaia; oka ona elua keia. Mai keia ona aku, kuai hou aku ia oia i ke kolu oka ona no 700 daia. Mai ka ona ekolu aku, kuai aku la oia i ka Tia o na ona no 2,200 dala. Uio ika ona eha, okiokiia iho ia ua kumuiaau ia i wahie, a kuai aku ia ia i kela a me keia, a ua loaa iaia na dala he 27,000. Ua hoopii mai nei kekahi ioio o ke kuianakauhaie o Banakoka, mokuaina o Maine, i ka lunahooponopono o kekahi nupepa o ia kuianakauhaie, no 5,000 daia poho, no kona hoolaha ana maioko o kana pepa ua make ua loio la, a oia hooiaha ana, ua ikeia e kekahi mau nupepa e ae ajia hoolahaia eia mau nu[)epa, a ua hele ua iono la a puni ke kuianakauhale; No 17 makahiki ka waiho ana o kekahi leta mahope o na poopoo o kekahi kaa ahi, a 1 kona hoomaemae hou ia ana, ua ioaa aku ia ua leta ia, a o ua ieta la, na kekahi wahine o ke kulanakauhaie o Kikako, mokuaina o IlinoL Ua i>ci)ehiia mai nei kekahi mano nona na kapnai he 17, a i ka ioieia ana o ua mano la, loaa akū ia iloko o kona opu he mau apana dala Mekiko o ke ano kahiko loa, he dala gula Paniolo. a he heluna nui o na pihi keleawe, Ua hooholoia mai nei he kanawai ma ke kulanakauhale o Puehelo, Mekiko, e hookuu ana i na auhau aupuni a pau no 10 makahiki, mai ka poe a pau e lawelawe ana i ka oihana kanu pulupulu. Ua hooholo no hoi ka ahaolelo o Norewai he kanawai, e haawi ana he mana 1 ka poe wahine a pau e loaa na oihana aupuni ia iakou, ke waiho aku lakou i na palapala noi. 0 Madaena, kekahi o na haole pili dala kaulana—ma ke kaupaonaia ana o kona 1010 poo, ua ikeia he 62% auneki ke like ia me auneki ke kaumaha mamua o ko Daniela Uweba. Ua ki mai nei kekahi makuakane i kana mau keiki ponoi, ma'kekahi kulanakauhaie o Masekuseta. He eono makahiki o kekahi, a he eha 0 kekahi. O ke kumu o kona hana ana ia hana karaima weliweli, oia 110 ke kueeana okolaua noho ana a rio ia kumu ua kaawale laua~ - Ua hoi aku ka waliine a me na keiki e noho pu me kona □hana. I kekahi la, ua huli hoi keia kane mahope iho o kona hele auwana ana no kekahi mau malama a i ka hale o kana wahine, a koi aku la iaia e uhoi hou laua a ka noho'na mau. Aole i ae aku ka wahine, nolaila ua puka aku la oia iwaho oka hale, hele pololei aku ia a i kahi e paani ana na keiki, huki ae ia 1 kana pu panapana, a ki aku la i na keiki. Pau ia, huli hou ae la oia me ka manao e ki aku i kana wahine a me ka makuakane —aole nae i holopono, no ka mea ua lele koke aku la ka makuakane a hopu aku la iaia a paa. Eia oia i ka halepaahao i keia wa kahi i paa ai, a ke kaliia la no na hana a ke Kanawai. 1 ka wa a kekahi wahine haole i hele ai e huki wai mai kekahi luawai mai, ua haule aku ia oia iloko 0 ka luawai, ua ike kona makuahine ikona haule ai\a a lele aku e kokua, eia nae papapau hke laua i ka piholo a make. Ua hakaka kuikui mai nei kekahi mau wahine Negero ma ke kulanakauhale 0 Nu loka, no ka mea oi 0 laua o ka ikaika; ua lanakila o Beke.