Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 21, 26 May 1883 — KA MOOLELO O PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini O AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776. [ARTICLE]

KA MOOLELO O PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini O AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776.

MOKUNA VIII. He hoailona kupanha. Iloko oia wa, ua haupu ae la o Beramile no kekahi mea, a ninau aku la me ka pihoihoi: He manaoio no anei kou ua pepehi 10 ia kuu kaikamahine ? Pela io paha, aka, ma ko'u noonoo, eia no ia ke ola nel E na lani, pehea la e hiki ai ia'u ke rtanaoio aku i kau mau olelo. No ka mea, ma nahoikea pau i loaa ia'u, ke hooia mai nei lakou eia no oia ke ola nei. Auhea na hoike ? Ae, no ka manawa mua loa, ke ae nei au e uhaki i ka rula paa a'u i hiipoi ai me ka maluhia iloko ona makahiki lehulehu o ko'u noho ana i ka'u oihana. Eia no ia, o na hoailona a pau e hoike mai ana, ua hana maoli ia noka pepehi kanaka. Aka, oka mea i kuluma mawaena o ka poe lawe ola, o ka hoao e huna i na hoike o ka lakou mau hana karaima, aka, na ka poe ohumuhumu manao ino e hoike ae ia mau hana. Heaha kau mea e olelo nei ? 0 ka'u e olelo aku nei ia oe, ua hoo'a -ko-kaikawahW; aUa h(JSO kona poe nana i hoomahuka me ka ikaika e hoike "ae ua hana ia he pepehi kanaka. Auhea kau mau hooiaio no ia mea ? Eia, o ke koko e haukae la a puni ka rumi, aole ia he koko i kahe maoli mai kahi i hou ia ai ko kaikamahine i ka pahi. A aole no hoi e hiki i kekahi kaikamahine opiopio ke hooikaikaae iwaena o ka poe e pepehi ana iaia, a oki loa kona rumi me ke koko. Eia hou keia, aole i kiola maoli ia aku ka pahu iluna o ka moe —aka, i waiho ma--011 ia no malaila me ke akahele loa, i hiki ai i ka mea e komo aku ana iloko oka rumi ke ike e aku. A eia hou hoi keia, o na meheu wawae e waiho nei a hiki i keia lima ua keehi ia me ke akahele loa, i loaa mai ai keia mea manaonao. Iloko oia wa, ua kahaha loa ia o Benunile mamuli o keia mau olelo a ka Makai Kiu, nolaila, hoomaopopo iho la oia, ua loaa iaia he kanaka loea ma ka imi ana i na mea pohihihi loa, a he kanaka hoi nana e hue pau aku na mea pouliuli e pili ana i ka nalowale kupa naha ana o kana kaikamahine. Alaila, hapai ae la ka Makai Kiu i ua hapa pulima la iluna a pane ae la: Eia ka hoike oi ae mamua o na ike e ae a pau, ka hoike nana e hooia mai i ka hohonu o na hana akamai a keia poe, he mea keia e hoike mai ana, ua hana io ia he pepehi kanaka. E hai mai oe no ke aha la oe i haawi ai i ka ikaika o kau mau olelo maluna 0 keia mea i hooiaio no kau mea i manao ai. No ka mea,#ia kii ia he Hma no kekahi kaikamahine i make e mamua a hookomo ia mai la ke komo o ko kaikamahine ma kekahi manamana lima me ka moena ona meheu wawae me ka nuio}X)po a hiki ianei, he mau hoike maopopo loa keia e hoike mai ana ua hana io ia he pepehi kanaka, i wahi hoi [e naio ai ka io o ka lakou mau hana. j Heaha la ko lakou manao oka hana I f ana i keia hana ? ! He manao ano nui na 1 wahi paha e loaa ai ka waiwai ? M Ae. ( A ina aole hoi i make kuu kaikama hine, alaila, e haule ana ko lakou mau manaolana. Aka, ua hana mai nei lakou la i na hana maalea e hoike mai ana me ka oiaopopo loa, ua make oia, a ua kaa 1 hoi ma kou aoao ka hoole ana i j keia man hoike, aohe ouia | A pehea e hiki ai ia kaua ke hana ia I raea ? I I Ma ka lawe ana mai ike kino

maoli o ko kaīkimahine. ] ; Malia paha mai no lakou. j ke ike nui iho, iole eko ana ko lakou makemake ? g Ia wa, mino iho la ka Makai Kiu a pane aku la: Jf Aole pono e» e fokoi|lia ike eia ka lakou no'a a hiā 1 ka wa e loaa ai ua kaikamahine Ijl e panai aku kaua ika maale;' no ka maalea. E hoike aku hoi kaui|gi I«5Iopom> lak<m mau hana. Ao»v &oi e pono e ielie kekahi mea e ae n*iwaho o kaua eia no ke ola nei oia. hoouna aku oe i poe na lakou e imi iaii i ike mai ai lakou ua alakai hewa ia 0£ e na hana maalea a lakou, a na kaua|a e noii nowelo malu aku na poopoo A-me na lua huna o ko lakou mau no ke kino 0 ke kaikamahin& Aiaila, e hooisro mai lakou, ua make io oia i ko ai koJakou makemake ? Mai kanalua W no ia mea, e loaaaku ana no kona e loaa ana ia kaua he meheu e hiki aWj ai i kahi o ke kino i kanuia ai. I A ina ua kanii& oia, pehea oia e ola ai ? I Mino aka hou%o la ka Makai Kiu a pane aku la oia: | O ke kino e loia aku ana ia kaua ua muumuu kekahi Uma, a i ka wa no hoi e loaa aku ai, ualinoino a hiki ole ke hoomaopopo akau na helehelena, aka, ona mea e ae, e fcaa aku ana ne. He hana hohonu kei(2 aku, he hana oi aku ana o ka hohonu ke hana ia aku ana e hoaa ai lakou. * E hiki ana no ahei ia kaua ke hooiaio aku, aole ia 0 kona kino ? Ae, aia a hiki mai ka wa kupono. Pehea ? Ma ka lawe an£ mai i ke kino ola o ke kaikamahine. , He kanaka kupanaha io no oe e Pilipo Kekoa, a , nei ko'u manao, ua pololei oe 7 ou manao. .... Aole • keia-Al no no'u, he mea i ike maka ia e a'u, a e hoka ana lakou ia'u. Ina io e holopono ana kau hana, alaila, e hoowaiwai aku no au ia oe. He oiaio, he makemake no ko'u e lilo i kanaka waiwai, a e holopono ana no hoi au ma ka'u hana; aka, mamua ae 0 na mea a pau, e noho malie loa oe. A owai keia poe hana hewa ? Oia ka mea i koe, aka, e hana kaua i mea no lakou e haalele aku ai i ko lakou wahi hoomoana; a e hoomanao hou hoi oe, i ka wa e loaa aku ai o ke kino ia kaua, e pono e ike mai, a uwe iho a kanu aku. Pela kaua e nee malie ai ma kekahi aoao. A malia he mau la pokole koe e ike no auanei kaua i kekahi mea kamahao. Ua maopopo no anei ia oe keia poe ? Aole, aka, he manao nae ko'u ua maopopo ia'u ko lakou wahi e puka |mai ai. E hai mai hoi ha oe ia'u. Aole i keia wa, aia a hiki mai ka manawa e lohe no oe ina mea a pau. E hoi kaua ika hale. E hoolilo mai oe ia'u i kauwa lawelawe nou iloko o kou hale, a malia o hiki mai au imua ou malalo o na hoano e he lehulehu iloko oka wa a'u i ike ole ai, nolaila, ke hai e aku nei au ia oe i keia mea i ole ai oe e kuhihewa mai ia'u a haule wale ka kaua hana. A pehea au e ike aku ai ia oe ? Ia wa, hapai ae la ka Makai Kiu i kana ipu kukui a pa pono aku la i kona mau helehelena hauliulL E nana mai ia'u ? wahi a ka Makai Kiu. Aiaila nana aku la o Beramile iaia, a ia wa no, i hoomaka ahewa ae ai oia. Ke ike mai la oe i ka hoailona ? Ae. E hoomaopopo pono i keia hoailona ieo ole o kuu maka —e hoomaopopo. mai poina. E hoomanao mau no au. Maikal E hoihoi aku au ia oe a hiki i ka hale» e hiamoe oe me ka oluolu, mai hoouiuku i kou manao; eia no ko kaikamahine ke ola nei, a e hoihoi hou ia mai ana no oia e like me kona knlana mua. Ia laua e hde ana a aneane e hiki aku i ka hale, olelo aku U ka Ilikini ia Befamiie e hele ae mamua, a ku iho la oia malaila a hiki i ka wa a Beramile t hala aku ai» ia wa no oia i kUau iho ai i ke kau wahi kamaa wahine e waiho ana iluna o ka mauu. A iaia i lalau iho ai, puana ae ta ta: A ha j E Lu Lmvnia % eia au mahope q kou mehen. {Aoie ipa*)