Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 22, 2 June 1883 — KA MOOLELO o PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini o AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776. [ARTICLE]

KA MOOLELO o PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini o AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776.

MOKUNA IX. [Ka olelo ao a ka Makai\Kiu.) Ma ke ahiahi mahope mai o na mea i hoike ia ae nei ma kela mokuna i hala, e noho ana o Wekila Pika maloko o kona wahi pupupu hale i hanau ia ai oia. Ahe kahunapule hoi • kona makaukane. A o Wekila wale no kana keiki kamakahi. Np ka mea, ua make e aku kona makuahine he malama mahope mai o kona puka ana mai i keia ao. Mahope mai oia wa, ua hooikaika nui ka makuakane me ka manao makee keiki e hanai iaia a hiki i kona kanaka makua ana, aka, i kana keiki i ulu ae ai a kanaka makua, ua lawe pu ia aku la kona luaui hoomanawanui e ka enemi a ke ao nei i makemake ole ai he make, a waiho pu ia aku la kona kino lepo ma ka aoao o kona hoapili he wahine. Aloha wale kona hoomana"wanui kane ana i kana lei he keiki. Mai ka wa mai oka pepehi ia ana o kana ipo aloha, oiai oia ma ke anuu e hiki aku ai i ke kuahu laahia e ko ai ka iini a loko, ua noho mumule wale iho la no oia me ka hoihoi ole i na mea a pau. Nolaila, ua nana aku kela ame keia maluna ona me ke kaumaha mamuli o ke kaawale ana aku o kana mea i manao nui ai. Aka, o kekahi poe, ua ote\o ae me ka hojx) ole penei: A, aole oia i manao nui no Manona, no ka mea, e lilo mai ana iaia na waiwai a pau ioa o kana wahine, he oluoiu ae no koe o kona manao kaumaha. Ma keia wahi, e waiho hou aku ana makou ia Wekila Pika imua o ko makou poe heluhelu elike me ka mea i hoikeia ma ka pauku raua"b keia mokuna, e noho ana oia me ka paa ana ae o [kona mau lima ma kona mau maka, ma ke kuiana oke kaumaha kuhohonu no kana mea ialoha ai.

Aka, iloko oia wa, ua puiwa ino ae la ua kanaka opio la ma o kona ike ana ae i kekahi mea e paa ana i kona poohiwi me ka lima oolea Puiwa ae la o U>kib a nana ae la iiuna a ike ae !a i na helehelena hauli* uli o ka Ilikini e nana iho ana iaia. He makemake au ia oe, wahi a ka Makai Kiu. Pehea oe i hiki nlai nei iloko o keia rumi ? wahi a vvekoa me ka huhiL I nei au ia oe. Owaioe? He Makai Kiu wau. He Makai Kiu oe ? wahi a Wekila i poana ae ai ma kt amo nmau. Ae. A heaha kou makemake? la oe. lau? Ae. J A heaha kau ia'u ? Heaha auanei ko*u kukaua me kekahi kanaka o koal ano ? i

I He pio oe na'u. "He pio au nau ? Ae. No ke kumu hea ? No ko pepehi ana ia Mariona Beramile. Me ka pihoihoi ole, ku ae la o Wekila Pika a nana pono aku la i ka Ilikini a pane aku !a; Owai ka mea nana i o!eIo mai nei pela ? Na*u no. Owaka ae la he ula ahi mai ka waha mai o ka pu panapana, a hihio ana Jta poka maluna ae 6ke poo oka Aikini A iloko no hoi o ia sekona, ua hakoko iho la laua. No ka mea. ua ike aku ua Ilikini ia i ka unuhi ana ae a Wekila i kana pu me ka hikiwawe loa a ki mai la, me ka eleu no hoi, ua alo ae la ua Ilikini la, a puili pu iho la me ke kanaka opio. He kanaka opio īkaika o Wekiia Pika, a he kanaka ikaika maoli no hoi ma ka hakaka ana. Ua loihi no ka laua hakaka ana. Aka, he kanaka hoomanawanui a ikaika no hoi ka Makai Kiu, a he kakaikahi loa ka |x>e i like me kona kulana. Nolaila, aole i hooikaika ioa oia e hoopoino i koua hoa pio, no ka mea, e hoao ana oia e hoopaa i kona hoa oiai o\a e hoao ana e hoopoina mai i kona ola.

Iloko o ka wa a Wekila Pika ma e hakaka nei, ua haule aku ia kana pu mai kona lima aku, a hopu hou ae la oia i kana pahi e paa ana ma kona kino, a hoomaka ae la e hou i ka Ilikini. Elua manawa ana i hou ae ai i ka Makai Kiu, aka, aole nae i hana aku kona hoa iaia pela. Aka, mahope, iho ike iho la keia, e hele aku ana laua i ke ino loa. Nolaila, manao iho la ka Makai Kiu he mea kupono e lawe ae i na mea eha a kona hoa mai iaia aku, o iiio auanei kona ola i moepuu no kana pahi. Ia wa, kali iho ia ka Makai Kiu i wa kupono nona, a ike iho Ia oia, ia wa nahu aku la oia i kona puiima mawaeena o kona mau niho a lulu ae la eiike me ka ilio huhu e lulu ana i kana mea i ukiuki ai. Ia wa, haule iho la ka pahi mai ka lima mai o ke kanaka opio, a opea ia ae la kona mau lima ma kona kua a hoopaa ia iho la ilalo o ka papaheie. E hoolohe mai oe ia'u, wahi aka Makai Kiu. E hoolohe mua mai oe ia J u. wahi a ke kanaka opio. E kamailio mai. j E haawi no au ia oe i ko'u mau mea i a pau ioa o keia ao, ke hana oe i ko'u | makemake. | A heaha kou makemake ia'u ? I E lawe ae oe i ka'u \>ahi a hou mai i ko'u puuwai. 1 No ke aha ka mea o kou makemake | ana e }>epehi aku au ia oe ? I Ua ake loa au e make mamua o ko'u; hoohilahiia ia ana mai mamuii o ko'u hopu ia ana e oe, Ina aole oe e pepe- j hi mai ana ia'u, e make ana no au ma ko'u mau lima iho.

Aole, aole loa oe e hana peia.

la wa, mino aka iho Ia o Wekila Pika me ka ukiuki, a pane hou mai la ka Makai Kiu, E ke kanaka opio, aole au e hojMi ana ia oe. Aole ioi aku kou manaoio i kou hewa ole mamua o r u, aua hiki loa ia'u ke hooiaio aku i kou hewa ole, A owai ka mea nana au e ahewa nei? E ku mua ae Huna, alaila kamailio kaua no ka hana, ano hoi e pono kaua e hoopau i na manao ino o na minute i haia aku. Ku ae k* o Wekila Pika, aka, olelo m&i la ka Ilikini: I E noho iho iiala. A ia wa no i ninau aku ai o Wekila : Pika. Ua hiki mai elike me ka'u i manao al S Heaha kau i manao ai ? wahi aka nikini Ua manao wale ia o oe ka mea nana i pepehi o Manona. Ke hooia aku nei au k mea, he oōio ua manao wale ia na u i pepehi He liiki anei ia oe ke hai mai i ke kumu o keia mamo ia ana na'u ? Ua loaa na kumu kohokoho wale ma-, luna o kekahi mau mea ano ole. E hai ntai, Ma ko'u ikt% o oe nk oo ke kanaka e pomaikai ana.ke make ok. He oiaio anei» e te>aa ana ia'u he pomaikai ke amke aia ? Ae,

; Pehea ke ano > | Malalo ona olelo oka palapaU hot>ilma a ko kupuna kane, e iilo no auanei o oe ka hooilina o na waiwai a pau ona, ke make o Maiiona. A oia wale iho la no ke kumu o k* manao ia ana tu u ? Oia wale iho la no. Noho malie iho la o Wekf * Pik* ner i kekahi manawa, a pane ae f E hoolohe mai oe ia'u, a oikeaku no au ia oe ika oiaio on: nea pftu e pi\\ ana i keia hana. ■i : > . ■ ■ f