Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 23, 9 June 1883 — KA DALA HAWAII. [ARTICLE]

KA DALA HAWAII.

. | Ua hoike ia ae eka nupepa hoole a ; | Kipikona, ua hana ia mai nei na dala . j Hawaii hou ao ka hoea mai koe; he .! ekolu haneri tausani ko lakou heluna. i! He mau dala keia i kuni ia me ke kii o .| ka Moi Kalakaua. Mamuli o keia ha,ina hou a ka Aha Kuhina e ku nei, ua . | ulu nui ae ka nune mawaena o ka poe [ j kalepa a me ka poe kuonoono o ka aii na nei. Ua oleloia, he kala emi keia o i ke kumukuai, he 85 keneta wale no ma , ke gula. Ina pela, alaila, ua hookomo : ia o Hawaii iloko o ke kiowai 0 ka poi ino, a he poho ana mai kona waihona : aku na dala ma kahi o hanen tausani. . Eia na hoakaka hoopokole ana: Ua ho.opuka ke Aupuni i na Bona Hawaii, i a ma ke dala gula ke Aupuni e hookaa . ai i ke kumuwaiwai o aa mau P»ona nei : , aka, i ka wa a ke Aupuni e hoolilo aku t ai i ua mau Bona nei, ua hookaa ia aku . la iaia na dala Hawaii maoli, (oia hoi : ua mau dala hou nei) a o kekumu wai- > wai io o ia ano dala, he 412wale no i (grains) hunadala, a ua like ia me 85 keneta kona kumukuai; alaila, ua haule iloko o kela me keia dala hcjokahi he 15 keneta. Aole wale iho no oke Aupuni ke poino ana ma keia mea, aka, 0 ka lehulehu pu kekahi. No ka mea, o na hana a ke Aupuni e lawelawe ana, no ka lahui ia, a he poe lima hana wale iho no na kuhina ; a ke poino a poho ke Aupuni ma ka lakou lawelawe ana i ke hana, alaila, o ka poino pu ana no ia oka lahui kanaka. Eia no hoi kekahi—i ka wa a kekahi Aupuni a lawe ai a hoolako mai i na dala emi o ke kumuwaiwai, alaila, o ka wa no ia, e haalele mai ai o ke dala maikai a piha pono o kona waiwai io; a o ka hopena, he nele i na dala maikai a o ke dala inoino ke loaa. He nui na kumu nune ia 0 keia ninaii nui a ka Aha Kuhina o Kipikona e hoolauwili nei, a e hoala nei hoi i na kumu hoopoho waiwai o ke Aupuni; a nolaila, ua manao makou e hookaulua iki i na kamailio ana a loaa | pono ia makou na mea a pau e pili ana 1 hike ai ke hoakaka piha aku imua o ko makou poe heluhelu. Ma keia wahi ke manao nei makou, aole loa he pono o ko ke Aupuni noho mumule an;u me ka hoakaka ole ae i na ano a me na lawelawe ana o keia dala hou imua oka lahui Hawaii. He mea keia i pili |>ono ia lakou, a i na mea no a pau e noho ana ma keia Paemoku; a o ka hoakaka ana ae ka pono, aole hoi o ka mumuleano hookae wale. He mea maopo|X) loa, maloko mai o elua makahiki mai ka hookuu akea ia ana o kela dala, e ike ia ana ka hoopena o ke |x>ho maluna o ka aina nei.