Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 26, 30 June 1883 — KA MAALEA A ME KANA MAU HANA. [ARTICLE]

KA MAALEA A ME KANA MAU HANA.

. Mamua o ka hoea ana mai o ka la koho balota I.una-nakaainakia o ka ma-, kahikf 1882, ua hele kaapuiK aku la o ( Kipikona ma na kuaaina o' keia apana, | e malama ana i na haiawai kukaheka-/ he iwaena o na niakaainana, me ka hai- j olelo iwaena o lakou. Ma ia maiu haiolelo ana a ua o Kipikona, ua hoo* puka oia i na huaolelo hoohoihoi, ha huaolelo jxikika i |)iha i na kuluwapailaa onou aku la i maunu e hei ai ka manao maikai o ka poe kuleana koho Lunamakaainana, a haawi 1 ko lakou mau Kilota nona. l'a kaena nui oia i kona aloha i ka lahui Hawaii : i kona ake nui e hana i na mea a j)au no hkou, nianuia; ae o kona kokua iina iaia iho; a ua 1 olelo oia, ina e koho ana na kanaka iaia i Lun imakaainana no keia apana, alaila, e pau ana na pilikia, a e hoonohoia ana na kanaka Hawaii ma ka hapanui o na kulana oihana malalo $ ke aupuni. 0 kekahi o na maunu nui a Ua o.Kīpiko-i-kaiehu aku ai imua o na kanaka, oia olelo mau i ka hana imo ia o loQhia ia me ka mai lepera; ko lakou malama |K>no ole ia a me ke kauo huluhuluia i -Kalawao. Ainaoia, e j>au 110 ia mau ano hana a j>au. C) keia mau kakaolelo a pau, ua ma« ojk">jio kamko3ba i o no ka la, he mau wahahce>«ai»e ejxi wale. Ua maoj>opo no ia niakou i kona hoomaka ana nia keia mau hoowalewale na hoj)ena e oili mai ana, a ua ao makou, ua uwaio aku. a ua kali leo aku i na makamaka, e aka hele ; aka, iloko o ka makou mau hooikaika ana aku i na kahoakJ6#iaio o na hojK?!U, ua maliu ole ia mai, no ka mea, ua ikaiku a kukonukonu ka maalea o ke kanaka la>\-aia upaj>alu o Palawa». a ua hei a lou i kana makau na manao hilinai [Kiukiki o ka hapanui 0 k* lehulehu tne ko lakou kuhihewa aul * 4 Ua oi aloha 1 na kanaka Hawaii numua o ko u aloha ia'u iho;" wahi a ke kaena a ua Kahuhipa nei. FeU io anei ? E nana ae kakou. l'a pnni iho la ka hapanui o ko Honolulu nei poe i keia niau ' olelo malimali ana. a ua koho lakou iaia i Lunamakaanona. He mau la wale no mahope mai, lele aku la ua manu )eo inaalea nei mai ka punana a na makaainana i hiX>makaukau ai nona, i wahi hoi e hanau ai i kana mau hua hoopomaikai nui wak i ka lahui me ke aupuni Hawaii, e like me kana kaena ana ; a kau aku la he punana okoo, he punana nona na hua he eono tausani dala o ka makahiki i hanau mua ia mailoko mai o na j>akeke o ka poe hookaa auhau. Ko ke aha keia ? Koi ikaika i ko ka lehulehu lokomaikai e koho iaia i Lunamakaainana, ma kona ano he alo ha io, he kupaa mau loa, a he mau loa

t ma ka aoao o na makaahiana. Uaj haawi ka iehulehu ia kulaua iaia e like m< kana mau peio ana; aka, Heaha ka mea i ikeia ? Makaleho aku la kona mau iini ana i ka noho kuhina ; a i ka wa i aui ia mai ai ke kuhna iaia. Oko na wa no ia i a]x> aku ai me ka pupua- : hulu. Poina ia iho la ka lehuiehu . | kapaciaae la ko lakou lokomaikai: i hoowahawahaia ke kulana wahaoleīo no |na makaainana, a alakei aku la iluna o |ka noho kuhina, a hmke mai la ika i hoopunipuni a me ka oiaio ole o kana j kaena ana —** ua oi ko'u aloha ina Ikanaka Hawaii mamua o ko*u aloha ia u iho. ai ka oiaio o ka makou e j olelo nei— i4 ua oi ko Kipikona makee | i kona pomaikai pilikino iho. mamua o | ko ke kanaka Hawaii |K>maikai " ! Hookohuia o Kipikona i Feresidena !no ka Papa Ola—heaha kana hana mua ? Koho oia i kana hunona i kakauolelo no ia Papa no ka ukn kiekie loa he $r ? Soo no kamakahikL Heaha īna kahoaka no keia ano hana ? Oka l hoike anei keia no ko Kipikona makee j ole i kona pomaikai pilikino ? Aole. Ua ike kela i kahi i waiho ai o ke <?ke kulina, a ke hanai ala i kana mau manu punua ponoi i momona, i ulu pono na hulu, a hiki mai i ka wa e lele ai, ua ikaika ka pauku kino, ua mahoanoa na hulu eheu, ikaika,ka lele ana. H<x)kokoke mai la na la e kohoia ai na Luna Helu, eia hou ua ekeeke momona e kuj)elu ai i kann hunona. Mino aka iho la ka maalea, a kauohaia | aku la ua hunona nei e haalele i ke ku- ] lana kakauolelō ho ka Papa Ola, a hoo-l kohu kokeia aku la i Lnna Helu no ka a[«ina o Kona, Oahu. Heaha hou keia ? Hoowahawaha anei o Kipikona i kona pomaikai fftlikiho? Aole. Ke haka nei kona mau onohi maka ma kela a ma keia kuono e hiki ai iaia ke onou aku i kana punahele peepoli, me ka haha ana o na lima e hoomaopopo ana ina he ekeeke momona a me ka ole. A i kona ike ana ika momona o ke kulana Luna Helu o Honolulu, awi\vi koke oia c kauoha i kana hunona e haalele ika $1,800 oka makahiki, a e lawe i na elima a eono tausani dala iloko o ekolu mahina. A heaha hou aku koe ? Eia: He Luna Hooiaio kana hunona; he ano agena no ka PapaOla ; he kaksßsftto no ka Papa Hoopaelima; he hoa kuka no ka Papa Hoonaauao ; he mana kauoha no ka oihana kuhina o ko na aina e; he niana hooko no ka Loio kuhina; ama na ano a pau, he Luna Nui no ke AuI puni; a o keia mau lawelawe ana a pau, aole no i nele ka ohi ana i na okeni mahuahua mailoko aku o ko ka lehule- • hu waihona. Ma keia mau hoikeike ana a niukou, ! ua maopopo ko kulana Ja me ,kona mau ano a pau. Ua hoao itio nei oia e lilo ka mana hookele aupuni ma--1 loko o ka poho lima o ke kanaka hookahi, a oia kanaka ana i hilinai piha ai, oia no o Kipikona; a oiai ua pau na mana iloko o kona poho lima, a koe uuku nolaila, ke hoomomona nei oia i k.ma wailiona ponoi oiai e kau ana ka la. He hoike ana mai keia me ka moakaka lea—o kana mau olelo a me na kaena wale ana o na la i hala, he waha-' hee maopopo, a he ku maoii no i ka apuka i ka manao maikai o ka hapanui o na kaniika Hawaii o ka aina nei.