Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 28, 14 July 1883 — Page 1

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Chris Soares
This work is dedicated to:  Mahalo tutu Papa

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Buke XX11, Helu 28  POAONO, IULAI 14, 1883 NA HELU A PAU 1128

 

NA HOOLAHA KUMAU,

MAIKAI KA HOI

KA PAPA

A ME

KA LAAU O KOU HALE

NOHEA LA!

@@@ N@ HUI NO KAHI O

WAILA MA.

 

N@@@ aku no hoi ia la o@i ka lo o ka laau o Makawao i ka @a mea hoi o ka nani.

NA PAPA!  NA PAPA!

A ME

Na Pono Kukulu Hale

O @a A@@ no a Pau.

@@ MA KE KIHI O NA ALANUI

Papa me Moiwahine,

Honolulu.

@@@ @@ @ @@@a ai e like me ka makemake no ke

KUMUKUAI MAKEPONO LOA.

 

PAPA1  PAPA!  PAPA!

NA PAPA HULUHULU

NA PAPA MANOANOA,

NA PAPA I KAHIIA

NA PAPA KEPA,

PAPA HOLE KEOKEO,

PAPA HOLE ULAULA.

 

Na Laau, Na Laau,

NA KUA

NA KAOLA,

NA AAHO,

NA MOLINA,

NA PEAPEA.

PINE HULUHULU

PINE I KAHIIA.

 

NA PAPA A ME NA LAAU ULAULA.

PILI ULAULA

PILI KEOKEO,

PANI PUKA,

PUKA AIANI,

PANI PUKA ANIANI,

PUKA OLEPELEPE

 

PENA

O NA ANO A PAU,

H@@@ Pena mai ka liilii a ke nui,

Aila Pena,

Aila Hoomaloo,

Waniti, Pate.

Na Lako o kela a me keia Ano

NA AMI PUKA HALE, NA AMI PUKA PA, ANIANI

PEPA HALE A ME NA LIHILIHI,

E loaa no malaila.

 

PAAKAI HELU I,

O

KAKAAKO ME PUULOA.

 

N@ ke Dala Kuike e loaa no na mea a pau i @@@@ @@ la no ke K@mukuai E@i Loa.  O na K@@@ha mai Hawaii a Niihau, e loaa a ku no @@@ ka hooko pololeila.  E kipa nui ilaila i ike    @a @@aio.  905 @@.

 

NA HOOLAHA KUMAU

 

PAPA! PAPA!

NO

ALLEN & ROBINSON

__

Ua wehe ae @@ maua

PA KUAI PAPA,

MA

 Ka U@apo o Pakaka.

__

Na Papa Ulaula o na ano a pau,

Na Papa Paina o na ano a pau,

Na Pili Hale Ulaula

Na Pili Hale Keokeo,

Na Pepa Molina

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pena a me na Aila Pena!

Na kui o na ano a pau.

Na Pani Puka a me

Na Pani Puka Aniani,

Na Pani Puka a me

Na Olepelepe,

__

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

__

E kuaiia@

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

O keia Makeke.

______

 

PAPA!  PAPA!

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE,

 (O LUI MA)

ma ke kahua kahiko ma alanui Papu a me Moi.

E loaa ai na

PAPA NOU AIKI.

o kela a me keia ano.

__

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe,

Na Pou, Na O@a, Na Papa Hele, Na Papu

Ku, A me na Papa Moe nui loa

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.

__

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau,

Na Kui mai ke Nui a Ka Makalii, Na Ami

Puka, Na Ami Puka Aniani, Na ami

o na ano a pau, Na Aila Pena, o

kela me keia ano Na Aila Hoe-

maloo, helehulehu wale,

Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI VANIKI

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

O NA ANO A PAU LOA.

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a

pau, ua makaukau keia mau Makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

NO KA

UKU HAAHAA LOA.

E like me ka mea e holo ana mawaena o

Laua a me ka Mea Kuai.

E Hele mai! E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai.

_____

NA WAIWAI HOU LOA

O NA ANO A PAU.

__

E LOAA NO MA NA HALEKUAI O

WALAKAHAUKI MA!

MA ALANUI

Papu, Moi a me Moiwahine

OIA HOI:

Na Noho Lio hou

loa o na ano a pau,

Na Palule Keokeo,

Huluhulu, o na ano

a pau, Na Pio

Ahinahina Pele-

kane hou loa o na

ano a pau.  Na

Pena Kukaepele.

 

Na Kopa Bulu, Na

Lole o na Wahine o

na ano a pau.  Na

Pahu Aila Mahu

maikai loa. Na Si-

lika, Pahoehoe, o

na ano a pau. Ki-

hei o na ano a pau.

 

HAINAKA LAU NUNUI SILIKA O NA ANO A PAU.

__

He @@i @@u @o i k@@, @e piha pono @@@

K@lu@a @ ke pepa, ina e @@@i paau

ia aku nei.

 

Eia hou ae a hoea mai i keia mau la iho @e Lako Wa@wai hou loa o na ano a pau, a he lako hou loa i wae pono ia e J. T. WATERHOUSE, Jr., ma Enelani, a he mau waiwai hoi i kupo-no loa no ko kakou mau kaiaulu.  No-laila, e eleu mai e na makamaka a me na hoa'loha e hoonuu i keia mau lako waiwai hou loa.  1076 @@

 

NA ME HOU O KALAIA-KAMANU.

E ke Kuokoa; Aloha oe:-- Ma ka la 30 o Iune nei ka ahaaina ana o ka Ahahui Opiopio Imi Pono Karis-tiano o Kaunakakai.  Ua hoomaka ke-ia Ahahui Opiopio mai ka la 8 o Feb. a hiki a ka la 30 o Iune nei. piha eha mahina me 22 la, oia ka nui o na ma-hina o ke ku ana o keia Hui.  Maho-pe iho o ka pau ana o ka ahaaina i malamaia ai i ka la 3 o Ianuari, oia ka na kane, a o keia o ka na wahine. a he mau lalo aku na kane malalo keia Ahahui a na wahine.  A ua kapaia ka inoa o keia Ahahui Opiopio a na wa-hine, ka Ahahui Opiopio oa na wahine o Kalaiakamanu.  Hoomaka na hana o ka Ahahui Opiopio ma ka hora 10 po-noi, me ka pule a ka Peresdena.  Ma-hope o ka pau ana o ka pule, he lulu dala nana hoa o ka Hui Opiopio wahi-ne o Kalaiakamanu.

          Hoomaka ka ai ana o na mea a pau maloko o ka luakini Mokuola, i na mea i hoomakaukau ia, ka poi, puaa momona, na amaama i kupaluia a mo-mona, na awa ili uaua oia loko hooka-hi no, a me na aholehole i hele a piha pono i ka momona, a he nui aku no na mea i hoomakaukauia.

          Ua lawa ka makemake o na malihi-ni a me na hapauea, na kupa no hoi o ua kaha nei no na mea i hoomakakau-ia e na opio wahine, a ua nui ka maha-lo o na mea a pau i naue mai e ike i ka hana a na opio wahine, i paholaia aku e ko lakou lokomaikai piha palena ole.  Mahope iho o ka pau ana o ka paina ana o na mea a pau, ua hooma-kaukauia ka noho ana o ke anaina ha-lawai ma ka hora 12 ponoi.  A e noho ana kahi hookani pele me ka makau-kau no ka hana i haawiia nana e hoo-kani oia o D. Kumeheua.

          A hoomanao ae la na mea a pau e akoakoa ana mawaho o ka luakini o ka wa ka ia e noho ai o ke anaina pule halawai a o ka wa no hoi ia i ke pono aku ai ka mea e kakau nei i ka piha pono o na noho o ka luakini i na mea a pau i akoakoa mai ma Kaunakakai nei, no ka ike ana i na mea hou o Ka-laiakamanu, oiai, o na opio wahine no ke haiolelo.

          A hoomaka hana halawai pule, me ka pule a ka luna Hoomalu mau o ka Hui, oia o Mrs. Hihilani, a mahope o ka pau ana o ka pule a ka luna hoo-malu, ua ku mai la ke komite iaia na hana o ka la, oia o Mrs. Kauaua, a ka-hea mai la i ka haiolelo mua, oia o Mrs. Ahukini, a mamua o kana hai ana mai i ka olelo paipai, ua haawi mua mai oia i ke anaina.  Ua hai mai oia i ka olelo paipai ma Kalatio 6; 9, ma ko-na lawe ana mai i na manao nui oia pauku a wehewehe, he nui a laula na mea i weheia mai, a pela no me ka lawe an mai i ka lanai o ka olelo a hoopili. Nolaila, ua hoomanao koke ae la au ia wahi huaolelo kaulana.  "Pili pono kakia kuinao a ke akamai." Ku hou mai ke komite iaia na hana o ka la, a kahea mai i ka papa himeni e mele mai i kela himeni, Hosana i ka Haku mau, ua mele ia aku e ka papa himeni me ka eleu, a me ka maikai i hele a kaohi pono i ka pepeiao o ka poe makaikai.  E mau ano no ka hoo-manao o ke komite no kana hana, ua kahea hou mai la no ke komite i ka lua o ka haiolelo, oia o Mrs. Mikohi, a ua hooko ia aku e like me ke kahea a ke komite, ma kona wehe ana mai no ma na manao nui o na pauku hookahi  no, ua nui no a laula no na mea i weheia mai, ua manao ia aku aole la e like ana me ka ka haiolelo mua, eia ka e li-ke loa ana no ka hele a "Pili pono ka la i Papaenaena."

          Ua hiaai mau ke komite i ka makou nana aku no kona hoomanao mau i ka-na hana o ke kahea ana mai i ka papa himeni, e mele mai i kela himeni. Na-ue e mele, a ua hooko ia aku e like me ka eleu o ka papa himeni o ka Lai-akamanu.  E noho ana no hoi ka luna-hoomalu ma kona kulana he Pereside-na, ke kahea ia aku ia e ke komite oia ka haiolelo 3 ua hooko mai la no ka Peresidena elike me ke kauoha a ke komite.  Ua wehewehe mai no ia me ka maikai a pela no me ka wehe ana mai i ka lanai o ka olelo a ua maikai no. Ma ke kahea ana mai a ke komi-te i ka papa himeni, e mele mai i kela himeni.  Alapine--alapine ka ua i Mo-kuola, a ua hookoia ka leo kahea o ke komite, ua mele ia mai kela himeni e ka papa himeni me ka Way up high @@ a i ko'u hoolohe aku me he la no ka hanehane i ka po lai, i ka hele a uhene i ka wai o Mauliola.

          O ka hana no a ke komite, o ka hoe-ueu i na hana, ua kahea mai la oia i haiolelo 4, oia o Mrs. Ne@@ Kuapuu, a pahola mua mai la oia i kona mahalo i ke anaina ma ke aloha @@@, a ua lilo ia i ke anaina he mea ma@ai, a ua we-he mai oia i ke ano nui o@@ wehewehe ana oia pauku hookahi n@ me ka ma-nao ia aku la, ua pau no @ hoi na we-hewehe ana i na mea mu@ iho, eia ka aole wahi i laua mai: he @ui a he laula na mea i wehe ia mai me @a maikai wa-le no. Owai ole maikai @@!  Aha ae nei mahina a oi! Ka mea no ka ia i maikai ai? a i ike ai i na wehewehe ana o ka Baibala.  Ma ke ka@oha a ke ko-mite i ka papa himeni, @ mele mai i kela himene.  Mao no n@@e ka maha.

          Pau keia himeni me ka  maikai i me-le ia aku ai e ka papa himeni.  Ua ka-hea ia aku la ka 5 o ka haiolelo, oia o Mrs. Hana Hoalika e ke komite, a haa-wi mua mai la no oia i ke aloha i ke anaina, a ua panai ia aku no hoi me ka wahawaha ana, (aloha Akua.)

          A ua nui no kana mea o ka hai ana mai, aka, aole nae i piha kana ipu, aka, ua manao wale ia aku no, no ka makau paha kekahi hoi, oiai, aole no i piha po-no loa na mahina eha me 22 la i ka he-lu mua ana i na po halawai, no ka mea, elua no po halawai o ka @ebetoma (pu-le) aka, e aho no paha ia ka la hana ka paha o na alii.

          Ua mele hou ia mai la e ka papa hi-meni ma ke kauoha a ke komite i kela himeni.  Kai kuu hoa kuu Iesu.  Ma ke kahea ana mai o ke komite ia Mrs. Kumuokalani oia ka haiolelo 6, ua haa-wi mai no oia i ka hoomaikai i ke anai-na e noho ana me ka hoolohe ana i na hana a na opio o Kaunakakai, nolaila, ua pua mai la ka leo o keia haiolelo, me ka makaukau ma ka hoopuka ana i na manao nui elike me na poe i hala aku mamua ka eleu.  Nolaila, e noho ana no hoi ke komite me ka noonoo nui, no ka mea, ua pau na haiolelo o ka la, ua hoopuka mai  @@ ke komite i kana olelo, ina he poe kekahi e manao ana e paipai malalo o keia kumumanao hiki no, aka, no ka loihi loa aole poe i kokua aku no ia wa, a ua mele ia mai e ka papa himeni keia himeni.  Eleu, a ua lohe pono aku la ke anaina i ka leo o na lede, e hoohaihai ana me he leo la ka Iiwi, a pelehu kane paha, ka hele a kolo-kolo.  Ma ia himeni ka pau ana ia o na hana o ka la, a ua ka-hea mai la ke komite o ka poe a pau e makemake ana e paipai malalo o ka olelo hiki no, a ua panai ia aku e ka makua o ka apana o Kawela, oia o H. Peelua ma kona lawe ana a kokua i ka hana a na opio o Kalaiakamanu, no na mea e pili ana malalo o ko lakou hooikaika pauaho ole ana i ka hana pono, a ua nui ka mea i weheia mai e ka makua o ka apana o Kawela, a nui pu me kona hauoli a mahalo no ka hana a na opio wahine, a ua haawi oia i kona mahalo he hapalua dala, mai loko ae o kona eke, a kokua i ka hana a na opio, ma hope o ka pau ana o kana, ua mele ai aku e ka papa himeni keia himeni.  Eu e na koa, ua panai koke ia mai la e Mr Humeku o Keawanui ma ka ao ao hoapono no ka hana a na opio; a ua nui kona hauoli no keia hana a na opio a o kona makemake nui hoi o ka loka-hi pu ka o kana mau keiki, malalo o keia hana maikai.

          Owau no mea ka oiaio.  IOSEPA. N. UAHINUI.  Kaunakakai, Molokai, Iulai 6, 1883.

 

NA MEA HOU O HANA.

 

          Ma ke kakahiaka nui poniponi o ka Poalima Iune 29 o ka mahina i hala, ua ili iho la a nahaha ka moka kuna Uilama, ma kahakai o Makaalae Hana nei.  Ua loaa ia ia ka poino ma kona ku ana ma kahi aole i maa ia ia i ke ku ia mamua; a ma ka moku ana hoi o ke kaulahao i hoopaa ia ia.  Oiai ke Kapena i ike ai ua moku ke kaulahao i hoopaa ia ia, ua hoao iho la ia me ko-na mau luina hoomanawani e hoopa-kele i ka moku e like me ka hiki; ua huki ae la lakou i n a pea me ka manao e holo ae mai keia poino; aka, ua ika-nae ke au i ka lawe ana i ka moku i ka aina; a oiai hoi he kakahiaka ano ma-lie loa no hoi keia, aohe makani, ua lai pu ka moana.  Ua poino ka moku, he mau heluna nui o na kapuai papa o ka Hui mahi ko o Mokaenui i poino a ke waiho mokaki nei na apana papa ma na kapa kahakai o Makaalae nei.

          Ke nee nei na hana o ka Mahiko o Mokae nui imua; ua ulu pono na pala k a ke nee nei no ke kanu ana imua o ke ko no keia makahiki ae e hiki mai ana.  Ua nui na hale hou i kukulu ia ma keia wahi, a he lehulehu hoi na kanaka o na aina e e hoolaukanka pei i keia wahi.  He wahi mehameha keia i na manawa i kaahope ae: aka, ua pau aku la ia wa me kona ano, ua ha-la aku la ke au o ke kuaiaina, he kohu ano taona i keia mau la.  O ka hua kela o ka hou o ka lae a kekahi mau makamaka Hawaii i hooikaika ai i ka wela o ka la i na wai kaahope aku la.

          Eia ma Makalae nei he ekolu mau hale kuai lole, hookahi hale kuai bipi, a hookahi hale pakaukau ia, a eha mau hale in@ kofe.  Ke hana ia nei he uapo e pili mai ka waapa; a o ka makamua ia o na uapo i kapili ia i Hana na lani haahaa nei.  Ke nee nei no na hana a ka Ahahui Opiopio imua me ka maikai, ke hoomanawanui nei na opio kane i ka hoike aku i ka olelo a ko kakou Haku Iesu Kristo ma ke k@ mo maoli ana iloko o na hale e huli ai; a ke ike ia aku nei ka oili ana mai o kahi poe, mailoko mai o ko lakou auwana hele ana ma na hoohihia o ko keia noho'na.  Ke hooikaika na opio o keia Ahahui e lulu i dala no ke kuku-lu ana i hale noho ke Kahunapule o Hana nei.  Oia ke kahi o na hema-hema nui i ike ia ma keia ekalesia; a mamuli oia hemahema i ike ia, ua no-ho mau ke Kahunapule i Kipahulu, aneane umi mile ke kaawale mai ka luakini aku.  E malama ia ana, he hoike hui o na kula Sabati o Hana nei; oia hoi mai Keanae a hiki i Kaupo ma ka luakini o Wananalua Hana nei, i ke Sabati hope o keia mahina o Iulai nei.  A oia no hoi ko lakou hoike ma-kahiki.  Me he mea'la, he ane o ka hiki mua loa keia o ka malama ia ana o keia ano hoike ma keia apana.

E like me ka holomua o ka pono. pela no auanei ka uhaiaholo ana o ka hewa; ua ano emi ike mai hoi ka ona aole au e hoike aku ana e ua pau loa, eia no ke puapua mai nei.

Aole i ae ia ka laikini kuai rama ma ke-ia apana; aka, ua ike ia, ke kuai ia nei ka rama e kekahi poe ma Hana nei, ma ke ano haihai kanawai; a he mea pono e makaala na kiai o ke aupuni ma keia apana o Hana nei.  Mahea la ka oi o ka maikai o na kanaka o ka apana o Hana nei; ma ka hi paha o na ka-naka a pau e haihai i na kanawai a kue i ka maluhia o ka aina?  A i ole, ma ka malama mau ana paha i ka maluhia o na kanawai o ka aina?  Ka manao o ka mea kakau, o ka oi aku o ka hano-hano a me ka loaa o ka moa maikai i ka apana, oia no ka mau ana i ka ma-luhia o na kanawai; e pau keia mau haihai kanawai ma Hana nei, e hui ko Hana e kinai i na hana ino a pau e hoolapuwale ana i ka apana.  Ua mae-mae ke kai i ka pua o ka hala i na hana uleu a ka Ahahui Opiopio o Keanae, e noho haiolelo ia nei e J. K. Kawaiaea.

          Ua hooikaika nui ka haiolelo i ka hele ana e hai i ka olelo maikai iwaena o ka poe e noho hoomaloka ana, a ke kaahele mau nei oia mai Keanae a hiki aku i Nahiku; e hoomanao iho he ino ke alahele, a he aina pali hoi; ua hele ma ka moana maluna o ka waapa i ke-kahi wa e hoomanawanui ana i na po-ino o ke alanui.  A ke pahola aku nei ka mea kakau i kon hoomaikai i ka Ahahui Opiopio o Keanae, no ka ou-kou mau hookipa pumehana ana ia'u oiai au malaila.  He mea e hauoli ai o ka manao ke huli like na maka iluna, a nana aku i ke Keikihipa a ke Akua, ka mea i eha no ko ke ao holookoa. 

          Kou haahaa,  E. M. HANUNA.  Hana Maui, Iulai 4, 1883.

 

NA HOPE ELUA.

 

          KA HOPE O KA HOOWALEWALE E INU WAINA, ME KA HOPE O KA HOOLE ANA.

          Ua hele na mea elua i kahi ahaaina, o Kimo me Ema.  E hoopalau ana laua e mare.  Nui na mea ai ma ia ahaaina.  Nui hoi na hoaai.  He mau mea ino hoi, he ti, he kope, he waina.

          I ka haawi ana o ka haku o ia ahaa-ina i ke kiaha waina ia Kimo, hoole oia, aole au i inu waina.  Kahaha @ ao-le anei oe e ae e inu i ka waina, e like me na hoaai e ae?  Aole.   Aole anei e ae e inu i hookahi wale no kiaha?  Aole paha e hana ino ke kiaha hoo-kahi ia oe.  Aole no.  Ua hoohiki au, aole e hoopa iki i ka waina.

          Ea, e Ema, e paipai oe ia Kimo, ka mea au i aloha ai, ka mea hoi i aloha ia oe, e inu i keia kiaha waina.  Hoo-wa@ewa@e Ema.  E Kimo e lawe i k@@@ kia@a waina hookahi @ inu.

          Hoole o K@@@ aole @@ e @@@ @@@ hoohiki paa pau aole @@ e inu @@@@@. Aole e hiki i ke @@@@ mea ke h@@lo@@ i ko'u manao.

          Auwe aloha ole @ @okoino   @@@ pela kou manao aole oe e hoihoi aku ia u i kuu home.  Ina @@@a kou mana@o e Ema, oia iho la.  Ua kaawale kaua, Pane kekahi.  @@ kane Keoki Na@u oa e Ema hoihoi aku i kou home.  Mai manao oe i keia kanaka lokolu@.  Ka haalele no ia o Kimo i ka ahaina.  A pau ka ahaaina, na Keoki no i hoi-hoi aku ia Ema kona home,  @ @@@ o@@ i kane mare nana.

          Mare hoi Kimo i kekahi wahine e he wahine ano like, hoole like i ka inu waina.

          Ua loaa ka oihana maikai @@@@ @@ mea e pono ai ka noho ana, a loko p@-no i na mea a pau.

          I ka hala ana o na makahiki he @o ma kekahi la komo aku kekahi kanaka iloko o ka hale o Kimo, e noi i wahi hana, no ka mea, ua pilikia loa oia.  Nana Kimo iaia a ike, o Keoki keia, he kanaka inu rama a ona pinepine.

          Hoole Kimo, aole au e haawi ana i ka hana i ka mea inu rama. Pane Ke-oki, e haalele ana au i ka ona.  A ua haalele no.  Aole anei oe e haawi i wahi hana na'u?  Aloha no Kimo a haawi i kekahi hana.  A hala kekahi mau la, nana oia, aia hoi, aole pau ia hana.  E ke keiki, e hele oe a ninau ia Keoki i ke kumu o kona haalele ana i kana hana.   Holo ke keiki e ninau Aole loaa Keoki.  Aia la i hea?  Aia no i ka ona.  Ua haalele oia i kana wahine me ka mai, me na keiki ekolu e make ana i ka pololi.

          Aloha Kimo i ka wahine me na kei-ki Imi oia i ka hale, a komo iloko.  He hale ino, aole lako i na noho, me na mea e pono ai.  E moe ana ka wa-hine me ka mai, e uwe ana na keiki ekolu no ka pololi, e noi ana i wahi be-rena uuku.  Olelo oluolu Kimo, a na-lo aku, a @oi koke ma@ me na mea ai.  Ai na keiki me ka olioli loa.

          Ia lakou e ai ana, hooho ka wahine me ka waimaka henui wale.  E Kimo, hiki anei ia oe ke kala mai ia'u?  Ka-la ia oe?  Heaha ke ano o kau ninau? pane Kimo.  Ninau hou ka wahine.  Aole anei oe i hoomanao ia Ema, ka wahine i hookonokono ia oe e inu i ke kiaha waina?  Owau ia.  Hiki anei ia oe ke kala mai ia'u?  Ua hoole nae oe.  Paanaau ia ia'u.  Ua paiia me na hua ahi ma kuu lunaikehala, aole hiki ia'u ke hoopoina.

          Pilikia Kimo, aole hiki ke ekemu ko-ke.  E noonoo ana oiaio anei, o Ema keia ka wahine ui me ka maka maikai i kela manawa?  Pane oia, aloha ino oe, e Ema.  Nui paha kou mau pilikia, kou mau eha.  Ae, aka, hiki anei ia oe ke kala mai ia'u?  Ae, ke kala nei au ia oe.  Mai manao hou oe ia mea.

          Aole pono e noho ma keia wahi ino.  Ke ola nei anei kou makuahine?  Ae.  A makemake anei oe e hoi i kona wa-hi?  Ae, aka, aole dala e hoi aku ai.  Mai mano oe ma ia mea.  Aia a olu-olu kou mai, na'u oe e hoihoi aku, pa-ne Kimo.  Ka pau ia o ko Kimo ike ana ia Ema.

          E na wahine ui mai hoowalewale i na kane ui e inu i ka waina.  E hoo-manao i ka hope ino o Ema.

          E na kane ui, e hoole i ka waina e like me Kimo.  E hoomanao i kona hope maikai.

          E hoomanao ka poe inu waina, ke ala ia e hiki aku ai i ka inu rama, me ka ona.

          "Mai nana oe i ka waina i kona ula-ula ana, i kona aleale ana ma ke kiaha, i kona hu ana a maikai.  Mahope iho, e nahu mai me he nahesa la, a e pa mai me he moonihoawa la."  NA'U NA KE KAHUNA.

 

KE KOMO ANA I KO HAI AAHU.

 

          He wahine lawehala, auwana wa-le, a ilihune loa.  Ma ke noi ana i loaa ai kahi mea e pono ai kona ola ki-no.  He kanaka paikii ka i halawai pu me keia wahine ma ke alanui ma kekahi la.  Nana oia iaia, he helehele-n ino, ahiu, kaumaha, kona.  He we-luwelu wale no kona aahu.  E uwe ana oia me he mea la i haalele loa ia, he kulolia, he makamaka ole, he lauoho ano kunahihi.  Makemake keia kana-ka e pai i ke kii o keia wahine.  Ha-awi oia i hapawalu iaia me ka ole-lo, apopo hele mai oe i ko'u hale.  Ae oia.  Aka, aole oia i hele mai ma'ia la @@ Na ke @@@ la?  Pane ka wahi-ne @ @@@ @@@@ @@@@@@ @@ kona lilo loa paha @ @@ @@@@@ @h@@@@.  Halawai hou ua @@@@@@ @@@@ nei @@ @@ wahine hewa la @ @@@@@ @@@ @e @@@ @ou hele ole mai i ko'u @@@@ @@@@@@ @a aku nei? Ilai@@ @@@@ pane @@ @@@@@@.  Aole oe i @@@@@@ @@@ @@ @@@@@ @ @@ aole @au i @@@@@ @@  makakau @@ a @@@@@@, aole paha pono ia aku @@@@ iloko o ka hele mai-kai @ @@@@ @@@@@@. A pehea?  Aole ane @ hele mai @@@ oe i ka la apopo? Ae. @ he@@ wau.  A ma ke kakahiaka ae hoe@ mai ana oia.

          @ka @@@@ me kona mua, me ka ma-ka in@, lauoho ku@@hihi, a loloe welu-welu.  Ane hoohewahewa ke paikii ia la Kahaha.  No ke aha kou mea i hele ole mai ai me kou ano mua, kou lole weluwelu?  Pane mai oia, no ka hilahila.  Ua @ii au i ka aahu o hai.  @ No-hai keia @@hu a'u e komo nei @@. ka manawa pokole a hoihoi aku.  He wahine haipule ka wahine a ke ka-naka paikii.  Kamaiho a pule oia me ua wahine hewa nei.  Olelo, ae, pela ka poe hewa, hilahila ke hele imua o Iesu no ka nui o ka hewa.  A e kali iki a pono alaila hele.  Aka aole pela e hana ai.  E hele no me ke ano hewa a pau.  Aole e loaa kekahi ano maikai ma ke kali ana.  Mau no ka hewa, a me ka uhauha mau ana.  Hookahi wale no mea nana e hoopau i ka hewa oia o Iesu.  E hele oe ano me kou  mau hewa a pau i o Iesu la.  Ke hea mai nei oia ia oe no kou makaukau i ka hele ana'ku e hui me la.  Ua ma-kaukau e holoi aku i kou mau hewa, a e hooahu ia oe i ka lole keokeo, a e lawe ia oe i haumana nana.  a ma ia kama-ilio me ka pule ana, lilo no ua wahine hewa nei i haumana na Iesu.  KAKAUIA E HAWAII.

 

NA OLELO AO IAPANA.

 

1  O ka mea kilo, aole hiki ke kilo nona iho.

2  O ke kauka, aole hiki ke hoola ia ia iho.

3  O ka mea huli manu, i ka nana ana i kahi loihi i ike ia na manu, ku na manu ma kona wawae a lele aku.

4  O ka poino i waiho ia i ekolu ma-kahiki, e lilo ia i mea e pomaikai ai.

5  Hui na manu ma na laau i paapu i na lala.

6  Mahope o na ninau ehiku, e ae i ka mea i lono ia.

7  Mai haawi i ka hua pala@@ i ke ko-lea e lawe ana i kahi e.

8  Aohe laau lapaau n@ ka mea hupo.

9 Ina malama mau oe i ke tiga, he pilikia mau ka hope.

10  Ina nui na huaolelo, uuku ka io.

11 I ka hele ana he hoa ka pono.

12  Noho na akua ma ka lae o ke ka-naka pono.

13  E like me ka manao o ke ka-naka, pela ke ano o keia ao.

14  E ae e ola kou enemi.

15  Aole e alualu ka ilihune, a loaa @ ke kanaka hana mau.

16  O ka hana ana i kii akua, aole oia ka hana ana i uhane iloko.

17  E makau i ka wahine maikai he nioi oia.

18  E noho oe malalo o kou papale iho.

19  Ina poo oe no ka makee dala he mea ole ia dala ia oe mahope.

20  Ekolu wale no iniha ka loihi o ke alelo, hiki nae iaia ke pepehi i ke kanaka eono kapuai ke kiekie.

UNUHII E HAWAII.

 

PAHONOHONO

 

          Ke ikeia aku nei i keia mau la, ke pahonohonoia mai nei na alanui o ka kou, elike me na welu kapa o ka poe holo okohola.  A ma kekahi mau wahi hoi, ua like me ka ai ana a ka mano ka pahupu, mai ka uwapo a ke alanui.  Alakea ia pauku, ma ke alanui Hokele kekahi wahi pauku, a ma Peleula he wahi pepeiao alanui, a he mau wahi apulu uwapo i hana kapulupuluia.

          O na alanui e ae ke elieliia mai nei a poopoo alaila kanuia iho ka lepo.  He $60,000 ka i hookaawaleia e ka ahaolelo no na alanui a me na alahaka o Honolulu nei.  Pau ihea keia puu dala nui?  E manaoia auanei p@ha @@ pau no i ka hoohanaia i keia mau ala-nui maluna?  Aole pela e manaoia a@.  Aka, e manaoia ua pau no iloko o na opu awahua o ka aha kuhina o K@piko-na, ka aha kuhina nana e piepiele nei na hana o ko kakou aupuni.

          Owau iho no me ka wiwo ole.  J. N.