Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 29, 21 July 1883 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

KUOKOA ME KE AIU OKOA

(1 Huiia)

No ka Makahiki          $2.00

Eono Mahina               $1.00

Dala Kuike ka Rula

 

POAONO, IULAI 21, 1883

 

IS YOUR LAMP BURNING?

Gospel Hymn: Book IV, No 81

1

Ke a nei anei kou kukui?

Nana i akaka lea’e

Ina e a ana a nui,

E ku ae la au a bahai,

Ua nui na hoa a kini

I hele mamuli ae ou.

E @ ae kou malamalama,

I ole lakou e lalau.

Cho. Na lalani mua eha.

2

Kapeke lakou ma na mauna,

A hina a eha pu ae,

A nana lakou la iluna,

A kali i @ alaʻi,

Auhea kou kukui? kou hoa,

Ho-a e kau ilunaʻe,

I ike lakou i ke ala,

Ke ala maikai e olaʻi.

Cho. Kapekepeke, &c.

3.

E paa na kukui, na hoa,

Hapai a e naue pu ae,

I alohi na wahi pouli

Na aina, na moku, na kai,

A olo na kausani leo,

E @ a hoonani e,

Ua puka ka la milenio,

Ua kani ka pu Iubile.

Cho. E olo, &c.

HAWAII.

 

HAAWINA KULA SABATI.

HELU 6, SABATI, AUGATE 5.

            Kumuhana, Na Kulanakauhale Piuiuhjonua. Pauku Baibala, Iosua 20; 1-9.

            Olelo mai la o Iehova ia Iosua, i mai la:

            2 E olelo aku oe i na mamo a Iseraela e i aku, e hookaawale oukou i kekahi mau kulanakauhale, i puuhonua no oukou, me aʻu i olelo aku ai ia oukou, ma ka lima o Mose.

            3 I pee aku ilaila ka pepehi kanaka, ka mea nana i pepehi aku me ka manao ole, aole oia i ike: a no oukou keia mau wahi, i puuhonua, i pakele ai i ka mea hoopai koko.

            4 Aia pee aku oia i kekahi o keia mau kulanakauhale, a e ku iluna oia ma ka ipuka o ua kulanakauhale la, a e olelo aku i na pepeiao o ka poe lunakahiko o ua kulanakauhale la i kona mea, e hoonoho lakou iaia ma ke kulanakauhale me lakou, a e haawi lakou iaia i wahi e noho pu ai oia me lakou.

            5 A ina hahai ke mea hoopai koko iaia, aole lakou e haawi i ka mea pepehi kanaka i kona lima; no ka mea, ua pepehi oia i kona hoanoho me ka ike ole; aole inaina oia iaia mamua.

            6 A e noho oia ma ua kulanakauhale la, a hiki i ka wa o kona ku ana imua o ke anaina no ka hookolokolo ana, a hiki i ka wa o ka make ana o ke kahuna nui o ia mau la; alaila, e hoi ua kanaka pepehi la, e hele oia i kona kulanakauhale, ikona hale iho, a i ke kulanakauhale ana i haalele ai.

            7 A hookapu iho la lakou ia Kedesa ma Galilaia ma ka mauna o Napetali, a me Sekema ma ka mauna o Eparaima, a me Kiriatareba, oia o Heborona ma ka mauna o Iuda.

            8 A i kela kapa o Ioredane ma Ieriko, ma ka hikina, hookapu iho la lakou ia Bereza, ma ka waonahele ma ka papu, i ka aina o ka ohana o Reubena, a me Ramota ma Gileada, i ka aina o ka ohana a Gada a me Golona, ma Basana i ka aina o ka ohana a Manase.

            9 E lilo no keia mau kulanakauhale i puuhonua no na mamo a Israela a pau, a me ka malihini e noho pu ana mawaena o lakou, i pee aku ai ilaila kela mea keia mea i pepehi kanaka me ka manao ole, i make ole oia i ka lima o ka mea hoopai koko, a hiki i ka wa o kona ku ana imua o ke anaina kanaka.

            Pauku Gula. Heb. 6; 18.

            Manao Nui. Iesu ka Puuhonua kahi e holo ai i pakele i ka make.

            Na Heluhelu La. 1, Ios. 9; 1-27, 2, Ios 10; 1-43, 3, Ios 11:1-23, 4, Ios 14; 1-15, 16; 12-18, 5, Ios. 18; 1-10, 20; 1-9, 6, Nah. 35; 9-28, 7, Kan. 19; 1-13.

            Ka Manawa. B. C. 1444, 6 mak. mahope o ka Helu 5.

            Kahi i hanaia ai, Silo, 17 mile ma ka akau aku o Ierusalema, mawaena o Betala me Sekema. Malaila ka halelewa me ka pahu berita kahi halawai no na mak. 300.

            Iosua na mak. ona mawaena o 78 me 85.

            Mele. "Ina he home koʻu ma, o" Hoku Ao Nani p. 268.

            Pule i imi ia home a loaa.

            KA WEHEWEHE A NINAU ANA.

            Haalele kakou ia Iosua ma e hoi ana i Gilegala. Ka akoakoa no ia o na lahui 7 e kaua aku ia Iosua ma.

            Mok. 9. Makau ko Gibeona poe. Ma ka hoopunipuni hana lakou i kuikahi me Iosua ma. A lilo lakou i poe kauwa.

            Mok. 10. Ke kaua o Iosua ma e kokua i ko Gibeona poe a e luku aku i ka enemi. Kokua mai ke Akua. Kau malie ka la me ka mahina i lanakila Iosua ma, &c.

            Mok. 11. Ka mau ana o ke kaua a hoopio Iosua i ka aina a pau. A hoomaha ka aina i ke kaua.

            Mok. 12-19. Ka mahele ana o ka aina no na ohana he 12.

            Ma ka mok. 20 ka hoomaka ana o ka Haawina o keia la.

NA MAHELE.

            I Ke kauoha no na puuhonua, p. 1, 2.

            Ua lilo ka aina i ka poe Iseraela. Ua pau ke kaua anaʻku i na lahui 7. E hoomaha ana Iosua ma. Ua maheleia na aina. Ua akaka ka aina o kela a me keia ohana.

            Heaha ke kauoha a Iehova ia Mose mamua? Nah. 35; 1-34, Kan. 18; 1-13. Heluhelu.

            Ua hiki ka manawa e hookoia ai keia kauoha, nolaila, heaha ka olelo a Iehova ia Iosua?

            2 E aha Iosua i na kanaka? He mau kulanakauhale aha keia? He mau puuhonua, lokomaikai ke Akua. Ua lukuia na enemi e, na lahui 7. Aka, e loaa ana na enemi iwaena o na Iseraela. E ala mai ana ka poe pepehi kanaka, pepehi huhu paha, pepehi ku hewa, pepehi lalau paha. Heaha ka mea e maluʻi?

            II Nowai na puuhonua? P. 3-6.

            3 He wahi keia e pee ai owai? Pee ilaila i pakele i ke aha? i ka make ma ka lima o ka mea i inaina iaia no ka pepehi ana i kona hoahanau.

            4 A holo ka mea pepehi kanaka iloko o kekahi kulanakauhale puuhonua, e ku oia mahea? Oia kahi hookolokolo. Alaila, e aha? E akoakoa na lunakahiko, a e hai aku oia ia lakou i ke kumu o kona pepehi ana. A e aha lakou iaia?

            5 A pehea ke alualu ka mea hoopai koko? Ua maluhia, ea, keia mea i pepehi lalau i ke kanaka. Aole ona inaina iaia, aole manao e pepehi. Ua palekana oia no ka manawa, aole akaka ua hewa oia, alia a hookolokolo ponoia.

            6 Pehea ka loihi o ka noho ana ma ia puuhonua? A hiki i ka make ana o ke kahuna nui. Alaila aha oia?

            Ina hookolokolo a akaka ua pepehi oia me ka inaina, me ka manao e make ka mea i pepehiia, pehea? E make no oia.

            Ina hele oia iwaho o ka puuhonua i kekahi manawa a loaa oia i ka mea hoopai koko, pehea? Nana Nah. 35; 26-28.

            III Na kulanakauhale puuhonua. P. 7-9.

            7 Owai na kulanakauhale ekolu ma ke komohana o Ioredane? Owai ma ka akau? Owai mawaena? Owai ma ka hema? No ke aha i kohoia na wahi mau a no ia mau puuhonua?

            8 Owai na kulanakauhale ma ka hikina o Ioredane? Owai ma ka akau? Owai mawaena? Owai ma ka hema? Ua hookaawaleia keia mau kulanakauhale e Mose, Kan. 4: 41-43.

            9 Nowai keia mau puuhonua? Loko@ ke Akua. Noonoo pono oia kup@no kahi kaawale. Aole loihi a paupauaho loa ka poe e holo ana i pakele i ka make.

            A make ke kahuna nui, alaila hoi aku no ka mea pepehi kanaka me ka manao ole i kona home. Ina ala mai ka huhu o ka mea hoopai koko a pepehi iaia, pehea? E hookolokoloia no oia, he karaima keia e make ai ka mea hoopai koko.

KA HOOPILI ANA.

            No ka hoopili ana, nana i na mokuna a pau mai ka 9 a i ka 20.

            1 Ko Gibeona poe, me lakou kekahi poe. Haalele i ka enemi a hoi ma ka aoao pono. Ma ka hoopunipuni paha kekahi, ma ka oiaio paha kekahi; haalele kekahi poe i ka ekalesia Pope. Haalele kekahi poe i na mea ona, a i na hewa, a hui me na aha kinai rama, me na ekalesia euanelio.

            2 Ala ka huhu o ka enemi, a alualu, a hoowalewale, a hooweliweli, a hoomaau, a hoohenehene, a pepehi paha i hoi hou aku keia poe haalele ia lakou.

            3 E ala na Iosua, na koa, na luna o Iesu, e kokua i ko Gibeona poe. Kokua na kahuna, na kahu, na kumu, &c, i ole e hoi aku i ka enemi mua.

            4 He kaua nui i keia wa mawaena o ko ke Akua poe kanaka me na enemi, na hoomana lalau, na hoomana Pope, aoao Mahomeda, aoao Moremona, aoao Pegana, aoao hoomaloka, i pau na enemi, a lilo keia ao no Iesu me kona poe kanaka. He kaua mau ia me ka hoomaha ole, a lanakila me Iosua ma.

            5 Make aha e kaua aku ai? Ep. 6 10-18.

            6 Owai na kokua? Ke Akua, Iesu, ka Uhane Hemolele, ka la, ka mahina, na hoku, na makani, na olai, na ahi, na moana, na mai ahulau, na kaua maoli.

            7 Me keia mau mea ke kaua ana a lilo ua aupuni o keia ao i aupuni no Iesu, me kona poe.

            8 Na puuhonua. Elua ano o na puuhonua. Na puuhonua wahahee, na puuhonua oiaio. E hai mai i ka puuhonua oiaio hookahi e malu pono ai, a mau loa aku.

            O Iesu ia, ka mea make ole. O ka poe komo iloko ona a pili mau iaia, lakou ke ola.

            Mele. "Ke Akua me kakou," Hoku Ao Nani p 170.

            Pule i kokua mau mai ke Akua, &c.

            Haawina no Aug. 12, Ios 24; 14-19.

            Owai la na luna aupuni ekolu, he alii maikai a me na lunakanawai apana elua, i hoi i Waialua i ka Poaono nei, a ona ma ke alanui, a moe iloko o ka lepo, a imiia mai e na makai i ka po, a loaa ma ka nahelehele. Owai la?

 

KA MARE O NA TAONA.

             "E kanike na Bele,

            E welo ae na hae,

            No ka mare o na Taona,

            He mare alii no nei."

            Owai ke kane mare? Ke Lii o ka Hemipera Komohana.

            Owai ka wahine mare? Ke Quini mokupuni.

            Pohihihi anei? Alia; hiki paha iaʻu ke hoomaopopo aku.

            Ke kulanakauhale o Nu Ioka ke kane mare, ke kulanakauhale o Berukelina ka wahine mare.

            Amerika ka Hemipere Komohana. Ailana Loloa ka mokupuni.

            Nu Ioka ke kulanakauhale nui o Amerika.

            Berukelina ke kulanakauhale o nui Ailana Loloa.

            Ua kaawale keia mau kulanakauhale ma ke kahi kowa kai, 3/4 mile ka laula. A ia no Berukelina ma ke Komohana o Ailana Loloa, (Long Islan.) A ia no o Nu Ioka ma ka Hikina Hema o ka Mokupuni Menehatana, (Manhattan.)

            Nu Ioka ka mua. Mahope mai Berukelina. He mau kulanakauhale liilii mamua. Aka, i keia manawa he mau kulanakauhale nui laua. Elua paha miliona kanaka ke hui laua.

            Ka hana a kekahi poe o Nu Ioka,, aia no ia ma Berukelina. A o ka hana o kekahi o Berukelina, a ia no ma Nu Ioka.

            Hana no ma ke ao ma Nu Ioka, a po hoi aku i Berukelina, a pela aku. Kekahi hapa o ka ohana ma kekahi kulanakauhale; a o kekahi hapa ma kekahi kulanakauhale. Ka hale noho o kekahi kahunapule ma Nu ioka ia. Kona luakini nae, aia no ia ma Berukelina. A pela aku.

            Pehea e hiki ai mai kekahi kulanakauhale a i kekahi kulanakauhale? Ma na waapa, ma na kao, ma na moku. Ina paa ke kowa i ka hau, ma ka wawae, ma ke kaa hau, ma ka lio. Maikai no ka hiki ana i kekahi manawa. Ino loa i kekahi manawa, a hiki ole. Nui ka pilikia.

            Pehea la e pau ai ka pilikia a holo pono mau mai kekahi kulanakauhale a i kekahi kulanakauhale?

            Oia ke kumu noonoo nui o ko kela me ko keia kulanakauhale. Pehea la e hoohuiia ai keia mau kulanakauhale elua? Aole pono ka hui ana ma ka wai. Ma ke aha la? Ma ka uwapo anei? Auwe! Auhea ka uwapo, he 3/4 mile ka loihi? Aole ikeia ke huliia ka honua a puni. Auhea ka mea noonoo? Ma Amerika anei? Ma Europa anei? Ua loaa ka mea noonoo, he kanaka no Geremania, Io. A. Raebelina, (John. A. Raebling.)

           Pehea kou manao, e Raebelina? Hiki anei ke hoohuiia keia mau kulanakauhale elua ma ka uwapo? Ae, hiki no, he uwapo uwea nae, aole he uwapo laau. Auwe hiki anei ke hoolewa i ka uwea mai kekahi aoao o ke kowa a i kela aoao aku, 3/4 mile? Ae, hiki no. Aka, he mau paila dala e hiki ai. Ehia paha dala? Elima paha miliona ma ka hoomaka ana. He Aha Hui ka i hanaia.

            He palapala aupuni ka i loaa e ae ana no elima miliona dala me ka mana e hoomahuahua ai ke makemakeia.

            Ma ka hana ana, aole lawa na miliona dala elima. Ua hiki aku na lilo i ka umikumamalima miliona dala a oi aku. Aole keia he dala aupuni, he dala kulanakauhale no. Berukelina elua hapakolu, no Nu Ioka hookahi hapakolu o ia mau dala.

            Ke olelo mai nei oe, he uwapo uwea keia, he uwea na kua, 3/4 mile ka loihi o na kua. Aohe koo malalo iho; ma na welau wale no na koo, aohe koo mawaena. Pohihihi. Pehea ka hana? Aole paha hiki iaʻu ke hai aku i na hana a pau.

            Ma Ian. 1870 ka hoomaka ana e hana i na koo, na kia elua kahi e kau ai na welau o na kua uwea. Aole nae i oliia na kua wea maluna o ke poo o na koo. Ua hoolewaia aku na kua iloko a holo iloko o na kulanakauhale, 900 kapuai ma kekahi, a pela ma kekahi. Nolaila 3/4 mile ka loihi o ka uwapo o ka hapa wai, hui 1,800 kapuai o ka hapa aina, 1/4 mile paha ka pau loa o ka loihi o ka uwapo.

            Na koo elua ma ke kae no laua o ke kowa. Ua kapaia ia kowa, ka muliwai Hikina.

            I paa na koo malalo, ua eliia na lua elua a hiki i kahi pohaku paa olalo, 78 kapuai ka hohonu o kekahi, a 45 kapu ai ka hohonu o kekahi.

            Mai ka iliwai ae ia a ilalo. A o ke kiekie mai ka iliwai a iluna 272 kapuai.

            Ka loa no na lua. Ua oi aku i na kapuai he haneri. A pela ka laula.

            O ka eli ana i na lua, he hana nui a pohihihi ia. Ua hanaia kekahi mea i kapaia he Kaisona. Me he pahu nui la ia i hoohuliia kona waha ilalo. Malalo ae ka hana ana a kekahi poe. He hana weliweli, manene, pilikia loa keia. Eli malalo, a eli, a eli.

            Ina he pohaku, hoopahuia me ka paula. Aka, aole au e hai ana i ke ano o keia hana. Loihi a pohihihi no ke hai ia aku.

            Eia ka hai pokole ana; ane pau na makahiki elua i ka eli ana i na lua elua no na poo a loaa kahi e ku ai.

            Ua hooluuia na kia elua iloko o na lua a hiki kahi i paa olalo. Nani ke akamai k ikaika, ke ahonui, ka wiwoole o ka pe i hana!

            Pela iono. A heaha ka hana i koe? Ua ku nakia paaloa elua 272 kapuai ke kiekie 1/4 mile mawaena. Ka hoolele ana i na uwea mai kekahi kia a i kekahi kia, oia kekahi hana nui a pohihihi i koe.

            I ka hoolele ana, pono ke koe 135 kapuai mai ia iliwai a ka waenakonu o ka uwapo maluna i hiki i na moku ke holo ae malalo o ka uapo. I ka hoolele ma ua hoomaka ia ma ka welau e paa ana ma ke kulanakauhale o Nu Ioka. Ua laweia ka uwea 900 kapuai a hapaia a kau ma kona kia. Maluna o ka aina ia. A malaila aku maluna o ka wai a hiki i kela kia, a hukiia a hiki iluna o ke poo o ke kia, a laweia malaia aku 900 kapuai a hiki i kahi e paa ai malalo o Berukelina. He hana nui ia i hanaia me ka waapa, me ke kao, a me ka engini mahu.

            O kekahi hana i kau pono ai na uwea ua hanaia ma ka lewa. Ua hoopaaia ke kanaka ma kahi noho, a hukiia oia iluna, a le@a wale me ka paa i ke kaula malalo ae o ka uapo a hana i kana hana malaila. Weliweli! manene wale, ke nana aku.

            Me na kaula uwea, na kaula manila, na laau maoli &c., i hanaia a paa pono ua uapo kamahao nei, 13 makahiki ka loihi o ka hana ana, 15,500,000 dala ka i lilo no ia uapo, 1/4 mile ka loa, 85 kapuai ka laula. He mau alanui okoa maluna ona, he alanui kaa mahu, kaa maoli, holo lio, hele wawae, ma kahi kiekie e makaikai ai. Hookahi keneta ka uku ke hele wawae. Elima keneta ka uku ke holo ma ke kaa mahu.

            Ua hoolaaia ia me ka pule, me na haiolelo me na hana kupono he nui ma ka la 24 o Mei i hala iho la. Ua huiia na Taona elua a lilo i hookahi. Ua 14 mile mai ka welau o kekahi a hiki i ka welau o ekahi ma ka laina pololei. O keia hui ana, ua kapaia ka mare o na Taona elua. HAWAII.

 

            PUAA KUPANAHA

            Ma ka la Sabati iho nei, la 8 o Iulai, ua ikeia kekahi puaa keiki kupanaha loa na kekahi Pake, i ka wa i kuai ia ae ai ka puaa wahine, ike ia iho la he puaa ano e iloko, he kanaka kona ano, mai na wawae a hiki i ke poo, he ano kanaka wale no, a ma kona hulu nae he hulu o ka puaa, a me ka waiho ana @ o kela kumulau puaa i manao ia ai he puaa, aka, o na wawae a me na maka, pepeiao, waha, ihu, poo, he kanaka maoli no, he helehelena no o ke kanaka, ua hoomakaikaiia a ua hunaia.

J. W. K. LINALE.

Puako, Hilo, Iulai, 12 1883.

 

            E ke KUOKOA; Aloha oe: -

            E oluolu kou hookele e hai ae i keia mea hou malalo iho iwaena o na makamaka puni mea hou o kuu lahui aloha.

            Ma Onomea Hilo. Ma ka la 31 o Iune, ua hoio ae o Kaikuaana mai Hilo mai e kuu i ke Akule ma Kahalii, Hilo a ua puni ka ia ma ia kakahiaka, ua hu ka ia iuka, a ua loaa i ka lima o na kanaka, a komo ma ko lakou mau eke, aka, ua hele aku la o F. A. e kuu i ka ia a kela a me keia kanaka, a hoihoi ia mai la iloko o ka puu ia, ua amo ia e Kawaihae, he keu keia a ke keiki alualu i ka ia i paa i ka lima o na kanaka, o ka Oio ka ia kuleana o ke Konohiki, a ma na ia ku, aole ona wahi kuleana.

            Ma Kaopa, Puepaku, Hilo, ma keia kakahiaka Poaha, la 12 o keia mahina, ua loaa i ka Ma@ Keliikelekahi hje 91 Pohopoho, he ia ano like ia me ke Aku, a ua kuaiia he hapalua ko ka ia hookahi.

            Ua pau i ke ahi ka Halepuhiko o Amauulu, ka mahi ko o Mc Farlane & Co.

            O na kula aupuni o Hilo Paliku, aohe hoikeia a puni ka makahiki, aohe hoomaopopo ka Luna Kula, L. Severauce i keia, ua pau me ke aloha.

E. P. Kamae

Puepaku, Hiko.

 

NA MEA HOU O KOOLAU

            Ke ike ia aku nei ka pii mahuahua ana o na Ahahui Opiopio Imi Pono Karistiano o Kawai Kau o Keanae, ho ia aku imua a lanakila.

            He mau pule koele i ka la iho nei keia o na Koolau nei; ke hele la ke opilopilo kaulana o Oopuloa a koele pono i ka la, a o ka elemakule Haleakala no hoi kekahi i hoike pu mai i kona kilakila.

            Ua hanau mai la kekahi keiki bipi kupaianaha, mai ka puhaka mai o ke kahi bipi kumulau a H. Birch o Papaaea, Koolau nei, peni kona ano, he bipi keiki nui keokeo a puni kona kino, eia nae ka mea kupanaha, aohe ona huelo he iwi ma kona wahi, no ekolu pule kona ola ana a make aku la.

            Ke pahola nei he mai ano e mawaena o na kupa o o nei, he hoopailua ina e ai nui, o ka luai mai la no ia, aia a he kalo a i ole o ka uala ahona iki.

W. C. EKUEKU.

 

NA MEA HOU O KA AINA MAUNA

            Ianei iho nei o H. Baldwin a me kekahi mau haole kahi i imi ai i ke kumuwai o Ulu, e kahe la i Waipio, a ua loaa, malalo o ka imi hoomanawanui ana aia haole, a me kekahi poe kanaka a o ka mea nana e kakau nei kekahi ma ia huakai imi wai, iloko o na hihipea o kanahele, o keia ka wai i manaoia e hana ia auwai mai Ulu aku no Hamakua, a e hoomaka ia ana paha ma keia mua iho.

            Ua kudala ia iho nei ka waiwai o K. Ahana ma na la 2 a me 3 o Iulai nei, no ka aie kaa ole i ka poe ana i aie ai ma Honolulu.

            Ekolu no halekuai o keia wahi taona, 2 no na Pake, a hookahi no ke kanaka, (mea kakau,) a ke paonioni nei na halau ohua.

            Oluolu maikai neia manawa, aole anu loa.

J. H. N.

 

NO KONA AKAU

           He oia mau no ke ano o ka aina i keia mau la. Ke hooipo mau nei no me wi ma, i ahona no i na wahi pai ai a L. W. P. Kanealii ma o Maui. Ke mahalo nei keia peni i ko laua ahonui ma ka hanai ana ia Kona nei me Kau.

            Ke nee mua nei no hana pono, he muimuia no na ahiahi halawai o na hui ekolu o na ekalesia hui, Helani me Kailua. Eia ka mea kupanaha, e nele ana makou i ke kahu, no Kaumakapili. Heaha la ko Kaumakapili mea i kahea ai i ka mea i paa i ka hana? Kupanaha! Kupanaha maoli!! Ina iho no i Honolulu na kahuna a nui loa. No ko lakou hemahema anei? Mai hoowahawaha ia Rev. Waiwaiole no kona kahiko. E aho no ia, kani a ka wai. Ina no hoi na ua makua nei no o makou ka haalele iho ia muliwaa nei, no ke ola ole i ka makou hanai, ua pono no. Malia o hiki no ia makou ke hoe-a-malau a pae ma kela awa ma-o.

            Ke nee mua nei na Hawaii Ponoi ma ke kalepa, ke puehuliilii nei na Pake, ke lana nei koʻu manao, e nele loa ana o Kona nei i ka halekuai Pake ole. O ka oi loa aku ia o ka pono; ka okoa iho ka apana nou e Hawaii oiaio.

            Ma Kainaliu, ua oluolu i ka makua ke kaili ana aku i ka hanu hope loa o Mrs. Cilbert Hall. Ua haalele iho he mau keiki, he kane, me ka ohana. E paiauma aku ma keia aoao o ka lua. O Puna Hawaii kona one hanau.

JOSEPH NAHALEPAINIU.

Kahaluu, N. Kona, Iulai, 6, 1883.

 

KAIKAMAHINE PAU AHI

            Ma Nawiliwili Kauai, Iulai 10, ua pau i ke ahi he wahi kaikamahine uuku nona na makahiki elima a oi, o Kahalauloa kona inoa. He moopuina ponoi keia na ka Hon. Palohau a me Enoka Kahele lawe lera, a penei ke kumu o ka pilikia:

            Ua loaa ke ahi koe i ua wahi kaikamahine nei me ka ike ole o na makua a me na kupuna, a ua hele ua wahi kamaiki nei a malalo o ka hale halawai a koe i ke ahi. oia a me kekahi kaikamahine uuku e iho; i ka a ana o ke ahi, paku ae la kela i kahi lole ona e aahu ana, ia wa o ka loaa koke mai la no ia a lalapa koke ia ae la kona mau lole e ke ahi, holo aku la oia i waho a ike mai la ke kupunawahine holo mai la e kokua, eia nae ua hala ka wa pono, a ua puni loa ka moopuna i ka lalapa o ke ahi, a e kahea ana hoi me ka leo walohia a hoehaeha naau. E! pau au i ke ahi e! pau au i ke ahi e!

            Mai ia koena la mai a ma ka auwina la Poalua make loa iho la oia. I kona mau hora hope, ua lohe ia kona leo hoolana, e pule oukou i ke Akua noʻu Ua pau ke kino ike ahi, aka o ka uhane ua hoi aku la i ke Akua i ka mea nana i haawi mai.

            E na makua e; aohe waiwai nui e ae i loaa ia kakou e like me na keiki a ke Akua i haawi mai ai ia kakou, nolaila e oi nui loa aku ko kakou makaala e malama i na keiki a kakou, mamua o na ipupaka a me na waiwai e ae o keia ao. E malama loa i na keiki a kakou.

J. B. HANAIKE.

Lihue, Iulai, 13, 1883.

 

HOOLAHA HALAWAI EUANELIO

            E noho ana ka halawai ku i ka wa o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komahana ma Helani, Kona Akau Hawaii, ma ka Poaha mua - la elua o Augate o keia makahiki, ma ka hora 10 o ke kakahiaka.

            Nolaila, e hele ae e na lala a pau o ia aha a me na Elele o na Ekalesia i koho pono ia o ka halawai i hala ae ma kahi a me ka manawa i olelo ia maluna. Malalo o ke noi e hooko ia.

S. W. WAIAU.

Lunahoomalu

Hookena, S. Kona, Iulai, 11, 1883

 

            Eia i Honolulu nei ka Hon. L. Aholo. Ke loheia aku nei na kamakamailio ana a kahi poe e nineu ana kahi i kahi, no ke kumu o kona hiki ana ianei? Ke lonolonoia nei mawaena o kekahi poe, ua kauohaia aku nei oia e ka Aha Kiekie e hoike aku no na loaa a pela aku, o ka Aha Hookolokolo o Wailuku i ko Kuihelani au. He lono wale no keia he oiaio a he oiaio ole paha, aka, o ka hoike wale aku no ka makou imua o ka poe heluhelu.

 

NA HOOLAHA KUMAU..

 

ASA KAULIA,

 LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI

 

Jno. Lota Kaulukou,

LOIO A HE KOKUA.

901 tf

 

W. O. SMITH,

LOIO! LOIO!

Helu 76 Alanui Kalepa, Honolulu

 

W. R. KAKELA,

He Loio a he Luna Hooiaio Palapala.

Keena Wehekealaula Alanui Betera 1101 tf

 

SAM. L. KAWELO.

LOIO! LOIO!!

KEENA HANA, Puakalehua, alanui Maunakea, Honolulu tf

 

SAML. K. KAEO.

LOIO! LOIO!!

1195 1yr.

 

A. ROSA,

(AKONI)

He Loio a he Kokua me ke Kanawai.

A he Luna Hooiaio Palapala. Keena hana, aia ma ke Keena o ka Loio Kuhina.

1101 1yr.

 

S. B. DOLE,

He Loio a he Luna Hooiaio Palapala.

KEENA HANA - Ma Alanui Kaahumanu.

 

CECIL BROWN.

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

A he Agena no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu. Helu 8 Kaahumanu Honolulu, H. P. A. @-1y

 

Richard F. Bickerton,

(PEKETONA.)

Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

Keena hana Helu 23 Alanui Kalepa, Elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteole.

 

JAMES M. MONSARRAT,

(MAUNAKEA)

Loio o ke Kokua ma ke Kanawai. A HE LUNA HOOIAIO PALAPALA. Keena hana alanui Kalepa.

Jan. 3, 1880.    944-1V

 

KALE KULIKA,

Luna hooiaio

PALAPALA KUAI, MOLAKI A ME NA PALAPALA OIA ANO

Luna Hooiaio Palapala Aelike mawaena o na Haku a me na Kauwa. Luna Haawi Palapala Mare. Ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina 150 tf

 

C. C. COLMAN,

Amara a he mea hana Mekina. Kapili Kapuai hao lio. A ME KA Hana ana Kaa Lio, etc., Hale HJana ma Alanui Alii, E kokoke la i ke Alanui Papu. 905-tf

 

HALA TELA HOU!

KAUKAIWA

Helu 11, Alanui Nuuanu, KOKOKE I KA UWAPO

S. H@MEEKAPU

JUNE 22, 1882 1075TF

 

ANA AINA! ANA AINA!!!

Frank Pahia a me Samuel M. Kaaukai. KEENA HANA - Aia ma Alanui Moi, Kokoke loa ka Uwapo o Hooliliamanu

1096 tf

 

MAKEMAKEIA

            Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou mau ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makeke.

C. BREWER & CO. (Burua Ma.)

 

Joseph E. Wiseman,

LUNAHOOPONOPONO O NA WAIWAI PAA A ME Luna Imi Hana, Helu 27 Alanui Kalepa, Honolulu.

            Luna Hoolimalima no na Rumi, na Hale, a me Luna Kuai me Hoolimalima o na Waiwai Paa ma na wahi a pau o ka Paemoku. Luna imi Hana no ka poe a pau i nele i ka hana ole ma na wahi a pau i makemakeia ma kekahi mokupuni o ka Paeaina.

            N. B. - Na Palapala Hoolimalima e hanaia me ka eleu; e ohiia na Bila Aie a me na hana e ae a pau e pili ana i na hana Oihana Kalepa me ke eleu a me ka POlolei. O na Unuhiolelo a me na Maheleolelo ana, e hookoia me ka maikai. O na kauoha a me na kamailio ana maloko o na leta no kekahi o na hana maluna ae, e hookoia me ka eleu loa.

12076 – 1y

 

UA MAKEMAKE IA

            NA ILI BIPI, NA KIWI BIPI, NA IWI BIPI, E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e

H. HACKFELD & CO.        

 

KA MIKINI HUMUHUMU LOLE MAIKAI ST. JOHN, E LOAA NO MA HALE @ MR. GEO. F. WELLS.

O ka Mikini Humuhumu Loa Maikai loa keia, i hiki ke huiia imua a i hope, a i ikeia ma ka Pae Aina Hawaii nei. He Mikini maikai loa no na kanaka Hawaii, he mikini luhi ole.

            KUMUKUAI $55.00 me Hookahi Gita (Kika) hookani maikai loa makana

            O ka poe ma na kuaaina e ake @ keia ano mikini humuhumu, e @ kou i ke dala ia GEO. F. WELLS ma Honolulu, a nana no e hoouna aku @ i makemakeia, me na mea a pau @ ka mikini, a nana e hookau aku @ moku, me ke kaki ole ia o ka @ mekini la.

            O ka poe a pau e holo mai ana i Honolulu nei, mai poina lakou i ke kipa ana @ halekuai o GEO. F. WELLS Ma Alanui Papu, a e kilohi iho @ humuhumu la, oia ka Royal St. John. Eia pu no me ia na pila hookani @ pau, o ka loaa koke ana mai nei no ia mai Amerika a me Europa mai, oia

Na Pila Guitar (Kika), he 150 ka nui,mai ka $5 a hiki i ka $125 ke kumukuai o ka pila hookahi.

200 Koliana mai ka $2 a hiki i ka $30 ke kumukuai o ka pila hookahi.

100 Ohe Puluka, $2.50 a hiki i ka $15 ke kumukuai o ka ohe hookahi.

12 Pahu Hookani nunui, a me 25 Pahu Hookani liilii, a me na ano mea kani keleawe a pau, a loaa no ma keia halekuai i hoikeia maluna me ke KUMUKUAI EMI WAIPAHE

Na Piano nunui maikai, e loaa no me ke Kumukuai Emi Loa: ike ole ia ma Hawaii nei.

            He nui aku no na mea i koe, na kela a me keia e kilohi nona iho, ke @ae ma koʻu halekuai ma Alanui Papu.

            E hookoia ka makemake o kela a me keia me ka eleu.

GEO. F. WELLS.

1094 tf                        Alanui Papu.