Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 31, 4 August 1883 — KUHOU KULOKO. [ARTICLE]

KUHOU KULOKO.

ko i aram : i i keu mau • • . ?c kuku ok, v»rs r».'» ka āloha • - ,:.uua na hakkuai o Halawa e'" uehu nie ka uwea Tek-jK>nc. r..au r.a pakaua ma na |>alī ; v»a waiu a olelo s)iaj a r- ■ -.w>- ;*x*. ..«■••w.aha iho n<?i ka Rcv. Kuka-r-nv p 5k .i .»la oia t Kaneohe ae • e <an.: \ .. mal<x) o na loi kalo o Kalihi la. wahi a Nakanelua. ; 4 : u<a ka lima o kekahi waiiine K_ :hi i ke kui mikini huinuhumu ' • n.ake u iVhu kekahi o na luna ■ a . Kaumaka[»ili i ka Poaiua ; ;... J o\c i ka Poakahi e ku j .. i. nj "Kulanakauhale o; i i.ui Kajaiakiko mai. | ; ..i nr« ke ku nei ka moku kaua Ia- i . kokakouawa a aule he snaoj>ripo j ._ u e hoio aku ai. j Sc c na Loio i ko oukou j j;aha oihana !oio ma ka aoao I ka o keia la. He nu paikini i ; '.} « alua nei ka niaiamaia ana o| .. ...iina korno iuakini hou o ka j Kaj»mikohj. He iuiu da!a ke- j :s».»la»iUiia. ; ♦ --- i k: ;..'hvia nei e holo io ana no na | - .• ; hi ohe <» kakou i Kapaiakiko! t ..j iui»ki;ahi ManppHi o ka laina | • ; » m«>ku G( iani( a. i ' . I L \ h..ounaia aku nei he heluna nui ! • kaki>u mau inea hoikeike no ka | :»i-ske nui e «naiamaia ana ma Hose- 1 ; Tiiaiuna o ka mokuahi AuseUrdliū ... nei. i { \ ; ..ti mav.jx»|M>ia mai ia makou, i :tv o keiki puhi ohe o ka-1 - ... j v.a!e no o iakou he mau ke- ] r.una <>le. a o ka nui iho, he inu | . \ u ;i'c Ti(i. i ' . kula aupuni i komo ma ka helu ; • lī.iuh «> na hoike a ke komiie! vc sr.la, na kula o Waikiki, Koma k, j :-.ui Kamnakapiii, Kawaiaiiao, a^ - Kaiihi-uka. ' j 1! • ? <«onaueuc oiai ka i hoohakui | i iiit> i ke knkahiaka o ka Po-} , k.i ~i i.) o kvla mahina aku nei.! i..i l'.ukolu ka la 2s, he hoo- j •. ; 1. • ka i iki ia ma Kohala. ■ - ♦ * > h . iui niakana mai 0 I>. Kaopea-; .» Molokai he i)aibala iii uiaula i! v. i īnoliiia me na wai gula no ka lua- j • : h. u 1) Kaumakapiii. Mahaio ma!.o U ia hana maikai a keia niaka- ») ka apana aniani nui i hanaia ma Amerika, ua hanaia a ua hoounaia v hoikeike nui ina ke kulanakauhale ] J :>aviia ma ka mokuaina o Misisi-j ! 11 umikumamalima kapuai ka ; i 1-e mnikumamakahi ine ka hapa j v;.«i ke akea. | . \ iuiia mai ia makou, e naue aku j na puukani kaulana o ka makani; .:au!u W'aianae ma ka niokupuni oj . . :i. no ka wehe ana i mau aha mele j .. ka m.ilu Hekuawa o Waiiuku. Ina ! ~ i<». aiaila, e ike kumaka auanei na; i o ua aina malu la i ke ao i ke ala j •.a maile o Koiahi a me ka wai o ka j haohao o Poka i. Imua e Wai-. | Nlamuli o na lono i loheia ma ke ku-; ..Kaiiluk nei, ua oieioia o A'inau ka| .; o ka mokuahi hao holoholo piii ai-; u: o Waiia ma. Ua kapiiiia keia j -k ;ahi ma ka ju kapiii moku o ; v - n p \ Son o ke kulanakauhale o> ..k U ?ūa, a o kona kulana a nu; kona : i ane Hke me ke kulana a me ke ; ka mokuahi hou o ka laina hoo-' s*aokuahi Oeianiea Ma/if*>s<i e ku : : , kakou nei. Mawaena o 900 a ; . i. kv>iva mau tona, a i ka la 3 o « - m-hma aku nei kona hoolanaia ( K haaieie ana oia ia l*iladelepia,; As a ka oleloia i ka la 10 o keia ma- j -*-a r,o Honoluiu nei. I ' \ ku mai a ua holo ka mokuahi ■•■.'i.'M i ka Poakahi nei mekona? -*v ana aku he mau tona ukana mai o sb nei, a he heluna nuiona; a kainaaina o kakou. Mawaena o i ■ i «uu ohua kanuaina ua ike iho ma- • • 'u i iu iiKa o ke Komi>ina noho 1 unenki i>aggttt, I unakamwai Hooo ka Aha Hooinalu a me kana; Haki, Kauka l isdaie a :nc kana wahine, J. M. Oat Jr. ona o ka halekuaī buke ma Waikiki iho o ka .IJtrtfisrr a me kana wahine, WīHis. Alika Kakalaika Opio, r Brun» ku|a }uhu o Ainahou, Kimo j l*Hki a me kana wahine t wahine a I.; I Waterhouse, Keoki Luka Kamana! e mt kekahi {joc e iho. j

Ua 'oaa ko Frank Pahia |ab|ia!a kuleana oīluna h L'a kxaa ka wai oka luawai di o Mendo< a o Waiahia ī ke s<>ckap'j3? ka hohonu. Oka euma iho fa keb 4. k«> na rnau iuawai e'i. Oka Haie Mele Hou a hak hana keaka heokahi o Honoluhi neL 111 lilo i ke kiiai kuelalaia ia W. t)„ Irwin no j 2i,ccc dala ika Poaono o keia pule. hiii pu me ka moraki o ka a|<ma aina me ka uku ))ance. K?. npuia aku nei e ki: m.ii ana ka 'mokukana Anienka Pt/rsa<i)fa i o kakou nei. a mai o kakou aku nei e holo .k« aku an3 oia no Kina me laj>ana ; Ina eku aku k3 mokuahi Lik<!ikf i ( Mahukona i Hawaii, ahiia. e hukiia he ! hae ma ka pou hae o ka haie ieta ma | Puehuehu, he hoailona ia e hoike aku iana i ko Kohala-ioko poe; ua ku ka j inokuahi LikeWu. a ua hiki na eke ieta ; i ka haie leta. j E<\ ua ona ia kela makai e ku nei ;ma ka huina o Mika Hoio i ka po Poī aono o kela pule, pela ka hoikeia inai ;ia makou. ua ike nui ka lehulehu aka, ,he ruia paa. ina e ona e hoopauia. Ua ; hoopauia anei oia ? Oia ka ninau. ' Hf. ahaaina paina Haukilima ka i | malamaia ina ka hale hookoiokoio ma | Hilo i ke ahiahi o ka ia 21 o kela mai hina aku nei, a ma ka weheia ana o ia | ahaaina, ua loaa na «iaia mahuahua he 1 125, ao ia huina eiala, e hooiiloia ana i no ke kukulu ana i keena heluhelu ma- ! I laila. Ua ioheia ua waiho aku o Kapena | I.oke i kona hookohu lala no ka Paj>a II loonaauao. Aoie no ka i kala kona ! waiiio ana i kona hookohu ika la 11 o \ keia inahina aku nei, aka, aoie i hoikeiia i ke akea, a hiki i keia mau la koke | iho nei no. I Ma ka Poalua nei ka holo ana aku j o ka moku kuna /ulia no na paeaina I Maikonisia malalo o ka hookele ana a j Kapena Kilipa, me ka lawe ana aku i I kekahi heluna niahuahua nui o na paaI hana Gilibati i pau ko lakou wa aelike | hana no ko lakou mau home pakahi. ' Aole i pau loa i ka hoihoiia a eia nui ae no i Kakaako. II e mea hiki ole keolelo ae he papa j Hoonaauao iioiookoa ko kakou e noho j nei i keia wa. Ua waiho aku o Kapena |l.oke i kona kulanahe lalano ia papa a j koe wale iho ia no elua laia. Aia o Kau- ! ka J. Smith i na ainae, a nolaiia ke ku j nei i kahi hookahi na hana a ka papa. j A pela no hoi, ke waiho hakahaka nei (he eiua makalua ona noho Kuhina, ! aka, ua kanuia ma ia mau makalua na | pohuli ku manawa. Eia ke aupuni ke |ku hakahakn nei, ke ku kapakahi nei. ! E aha ia ana ke aupuni ? A e aha ia jana kakou, a heahaauanei la ka ho- ; pena o keia mau kahoaka? Nawai e ku- ■ aiio mai ka puana a ka moe ? i Ua olelo ka nupepa Gazttte oka Poa- ; kolu iiio nei, ina aoie he hiki i kekahi j lala o ka Aha Kuhina ke hoonohonōho I i Aha Kuhina hou, oiai kekahi makalua j e waiho hakahaka ana, alaih, e ku oia a wuiho, kona noho kuhina. Ua hakahaka iho nei kekahi noho o ko kakou Aha Kuhina ma oko Buki waiho ana aku i kona nolio, a nolaila, ma ia waiho •hakahaka ana, aole loa he hiki ia Kipij kona ke kukulu i papa Aha Kuhina hou. jMa kekahi mau aupuni e, ina e hiki | ole i ke poo o kekahi j>apa Kuhina ke jkukulu i |>apa Kuhina hou oiai kekahi j makalua e waiho hakahaka ana, alaila, je ku oia a waiho i kona noho. A ina I pela iho la ke kaona io alaila, o ka wa i keia a Kipikona e waiho koke ai i kona | noho. | Mawaena ona ohua oka Likflike a ; makou i ike ai ma k.i kuhikuhi o ; na ohua, ua ike pu iho makou i ka inoa jo ka wahine a H. J. Agnew, (Akanu) «ka ona oka halekuai ona mea ai ona : lio eku nei ma ke alanui Moiwahine !ma w'aikiki iho oka hale amara o C. ! West. Ma ka auina la oka Poaha nei ua ku mai ke kuna X<rti mai ' mai a maluna mai ona i loheia mai ai ka lono kaumaha no kona lele ana ilo :ko o ke kai mai ka oneki aku o Ukeii\ks a make a waiho kona kino kupapau | iloko oka hohonu oka moana. Ua I ikeia no kona lele ana iloko o ke kai, i a kuuia na waa{>a noke ka huli a he ole ka loaa. Na waaj>a kekahi o Lehua i kokna pu ma ia huli ana. Ika hora 7 ■o ke ahiahi kona iele ana, a mawaho ae nei no o kakou. He ano opulepule I kona |>ela ka hoike pu ia ana mai. i i4 0 nakuko ame na,kohokoho ana ua halalnL" Ke hoike nei anei ka nu- ] pepa EUl* ame kona lunahtK>jH>no|K>no ame kona ona pu ika oiaio? Eaa anei [o Hoke e hoike mai i ke akea, aole na j ka luna hoo[)otio|K>no mua kekahi niau kalai manao }*ej»a ma na koiamu o ka EMe a makou i hoaiai ai i kela j>ule ; aku nei? Aa anei oe e Hoke e hoole 1 mai aole nana ? Ke aa nei ke Kcokoa :a ke hoike pu aku nei hoi maanei me ka hookamani ole, nana no mailuna a ialo, mai kona poo a kona hiu ike wale ia v oi;t okoa no a e )aa Kaa ana anei oe e hoole hoopuj nipuni mai e Hoke, a huna i ka oiaio o •ka makou? E haule ana anei na hoike maluna ae o ka ke Ki*okoa? Aole. E |mau no ia» a ke kiai nei maluna ona | poohiwi o Hoke.

I ka wa i Henoluhi iho nei o Keoa I.fVikini i ke kau hokolokolo iho nei e la Aha Kkkie. ua noi «>u e i hou u kona laikīni la«eb*e loio rrw M:si!L Ua ae ia kana noi, 3 ho; aktō ! nei oii i Ma»ii a hoomaka e hwehwe i .ka oihana iokx Aka. nnmua o ka na • ana o ka mahina <» luhi ru hc*> : pii ia ob, hookolokol-oia oia, a hoo| - aiu ; no »uina 'newa i h,»ru 3r. ou h«>i ka h*c ana s ku wSĪ -rai ki{xr nu ke ano hcax La hookolokok» la oia ismza o ka ? f.unakana«rai Ahoh o ka A!u Ho>au- : iu o Waīluku. a ua aheaa ka aha iab e ! like me ke kana«ai \{aanei e hooma ! nao ko makou {>oe makamaka o na «ai [ wai a |>au e loaa aiia ma ke ano kipe a Ima kekahi ano kolohe e ae. a o ka oihana e loaa ana i kekahi kanaka ma ke ano hoopunipuni me ka hoomaemae maf ka, he mau waiwai ia e ka ana no i ke ! kino iho a o ka hua e ukali koke ana, 1 he hilahila a he haule ino. Ma ke awakea oka Poalua nei i ku j mai ai ka mokuahi hao hou o aina | hooholo mokuahi Oeianiea Mariposa \ mai Kapalakiko mai iloko o na la holo | he 5, 21 hora, me 30 minute a o ka holo I loa ia i holo ia mawaena o keia mau awa | ma ka papa knhikuhi manawa holo loa. | O ka mokuahi mua loa keia i kapiliia no ka laina hooholo mokuahi Oeianiea no ka holoholo ana mawaena o keia mau awa. ma ka kapili moku o Cramp & Son o Piladelepia. He 320 kapuai i kona loihi, 41 kapuai ke kiekie o kona ! mau hima mai lalo a luna, 26 kapuai Ika hohonu o kona iua waiho ukana, 8 i j ; kapuai ke kiekie o kona oneki o luna, aua aneane 3,000 tona.. Maluna ona ! na hiohiona a pau o ka nu paikini o na | mokuahi e hanaia mai nei. Ua huli i hoi mai maluna ona ka Ona Miliona I ;Spreckels, kana wahineme na keiki me I ekolu {>aaua, Kope Uaraunu, keiki a I Kauka Makalu, a me kekahi poe e iho. !Ma ka Poalua o keia pule ae e holo j aku ai oia no Kapalakiko.