Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 32, 11 August 1883 — KA MOOLELO O NA LA O NA ADIMARALA BERITANIA OIA HOI MA KAHI OLELO ANA. Na Liona Au-moana O ENELANI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAEA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. &c. [ARTICLE]

KA MOOLELO O NA LA O NA ADIMARALA BERITANIA OIA HOI MA KAHI OLELO ANA. Na Liona Au-moana O ENELANI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAEA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. &c.

Kuiii HuU nuikai kahiko, Naiia > Hoolawa mai n* kuhikuhi, Na ka mea Oi o ka Ikaika,— N'ana t Noho Aiii ka Moana, A owai ia ka mea hiki ke aa inai? Owaj I.A? — J ta Auwi* 3rr-{f»Kis,

KA HAKU KOKERANA

OKE kauoha paa a ka Haku Ko kerana i haawi aku ai i keia mau waapa kaua, e hoe lakou me ka nakeke ole a hiki i ka wa e piH ai lakou ma ka aoao o na tnemi, ua liookoia ke kauoha e like me kona makemake. Iloko o na minuie pokole wale no a na waapa kaua Beritania e hoe nialie nei ma na kuaau, ua ikeia aku la kahi kialua kiai awa e lana ana ma ka nuku o ke kaikuono, a ia wa no hoi ka Haku Rokerana i hooiho pololei aku ai i kona waapa ma ka hope o ua wahi moku la, a o na waapa mai mahope, hahai pakahi aku la no hoi lakou mahope o ko lakou mau laina kaua pakahi iho. 0 keia wahi nioku kialua kiai awa, he ikaika kona e hiki ai ke hooauheeia Akn, o keia ])oe kanaka Peru, e iike me ka \ako\i maa pinepme o\e imua o na kahua kaua nui. j>ela lakou i palaleha ai me ka makaala ole i ko lakou awa ponoi īho, me ka manao paha, aohe kanana e aa aku ko lakou mau papu pohaku. E like me ka eleu o ke alakai ana a keia Haku Kokerana i kona mau waapa kaua, iloko o na sekona pokole mahope iki iho, pa-e mai la ka leo o kekahi mea e ku ana ma ka hope o ka moku kialua, i ka pane ana mai-—Owai kela ? 1 mea e hikiwawe ole ai lakou ke hooko i ka lakou māu kauoha, haawi koke ae la ka Haku Kokerana i kana kauoha, a hoe aku la na koa me ka ikaika nui i pili ma ka aoao o ka moku kialua, mamua o ke ala ana mai o na koa e hiamoe k\ ilalo o ka moku, a hoomakaukau ia lakou iho. Iloko o na mapuna hoe iLaika he limi a oi iki, pili aku la ka waapa o Ka Haku Kokeiana mahope o ua wahi moku kialua nei, lele aku la oia iluna o ka oneki. a hou kokeia mai la kona umauma e keia koa e ku nei me kana pu, me kona kuhea ana ae i kona leo a nui, aka, o ka Haku Kokerana, e j>aa ana kona lima | akau i kana pu |>anaj>ana, hopu aku la oia i ke kuka o ka ai o ke kanaka Peru, kulai aku la oia iaia ilalo, hehi ilio Li oia i kona kapuai ma ka ai o ua koa la, a kau pololei aku la oia i kana pu panapana ma kona fae me ka pane ana aku iaia penei: u E noho malie anei oe, a e make paha. >r wahi a ka Haku Kokerana. " E noho malie au me ka walaau ole," wahi a ke kanakg Peru i pane mai al Haawi ae la ka Haku Kokerana i kana kauoha i kona mau koa, e paniia ka ipuka o na keena o keia moku me ka hikiwawe a e kakiaia hoi a paa i kunui e hiki ole ai i kela poe ke pakele a haawi aku i na hoailona i ke Kakela ua hiki mai na enemi. Ua hanaia keia wahi hana koa e ka Haku Kokemna me ka eleu a me ke akamai, a ua lawe pio ia hoi keia wahi moku kuna e na waapa Heri(ania iloko o na minule vcaie no he uml Ma ka hora 12 ponoi o ua po nei, ua kahea hou ae la Haku Kokerana i kona mau waapa e hoomakaukau ia lakou iho, a iloko o na minute pokole, holo hou aku la ka waapa mua loa, aia. hoi iluna o laila ke Pailaia Kokerana e alakai nei i keia mau mahele kaua imua o na enemi. t E like me na rula o ko lakou papa kuhikuhi e olek) ana, o na waapa o ka mahele akahi, e hahai lakou ma ka ao ao akau o na enemi, a o na waapa hoi , o ka maheW eiua, e hahai iakou ma ka

heina o eiieml Aia iluna o keu uuu miakd«kau lakou i n.i t kc t āta e hoopahu ai i ka rn<īku. a aa b qibi hoi e<* ae aī ika oneki a me na fl|?kai ona eneuii, a liio na ke ahi e ia iakou. J|l [e hora h<x>k-4hi a oi keia h«K)komo ana o na vv.;: ioa bkou i ike iki ia a wak i%*%*aiawa i pili aku ai na waapa kaua ka aoao ona enemi, akahi no a ikeia ;>kou nei e na moku Paniolo ika naleikt ma aku ona koa me ka iakou kaua. K like n:c a hilinai maluna okeia kialua kiai awa, pela no 'akou i i ke auhee iloko 0 keia j)OuU nui «||a po. Oka pu panapana hoailona fia Haku K.okerana 1 ki ae ai, iioko «p.manawa i pinana like ae ai na ko» na aoao a pau o ka moku, ao na ®ii koa kakaikahi e kiai ana ia iuna ofl|a oneki, ua puehu liilii ioa lakou i o gianei. Ua kiia aku lakou me na poka|i hi\i hou ia aku me na kumu pu, a oftia na hana a keia [>oe koa hana nei, o ka iaweiawe o keia kut|i|me na iima, oia kekahi kumu i hiki f||b ai i na moku Sepania ke paie i na no lakou iho. He mau mi»ut|pWahope iho o ka hookaheia ana o i?«v koko o keia poe, aia hoiAvawalo ae |#ha ieo papaaina o na pukuniahi, e ki|gna i na waapa BeLania e iana he'.e 0k ; iluna o ka iiikai aohe kanaka o iuhay]ik)ko o ia manawa i ikeia aku ai moku Sepania e </ ia ana e ke- :thi, oia hoi, ua hiki aku o lvapew ,Kue.va iluna oka oneki a puhi aku ia i ke ahi ma kona mau aoao, a he inai,;i»va oie ka nanaia ana aku, ua pii ae ki ke ahi ma kona mau rigini, a e i/ ia aiia na kia a me na |>ea. O ka papu j>ph4ku u i ka wa i fiWKOKe mal'la kona ba!an i na polea pukuniahi i na aumoku e lana nei, oiai, ua ike mai la iakou, e kau ana ka hae Beritania ma na kia o keia poe moku Panioio. Ua hahana ke kaua i hooukaia e na koa Beritania i keia po. Ua hiii aku a hili mai me na eiau pu. e hou ana hoi me na pahi, a i ke kokoke ana aku i na hora kakahiaka o ka wanaao, aia hoi leie malu aku la ka Adimaraia Panioio me kekahi mau ukaii iiuna o ka waapa, a hoio aku la no ko lakou mau ola ma na kahakai o ke Kakela o Kalio. O keia awa hoiookoa o Kaiio a me kona mau papu pohaku e ku laina ana ma na kahakai, ua hiki ia ke ike moakaka ioa ia aku e na koa o keia mau moku, a me ka oioi o na haiepule e ku ana mahope aku, oiai keia mau moku elua e<i ia nei eke ahi. He mav\ nanaina «eiiweii ka ike aku i na koa Panioio e iele ana iioko o ke kai a pihoio iho iioko oka inanawa pokoie. O keia ahi nui e hoomau nei i ka <*, he mau minute hē 15 i koe, alaiia, hiki ioa aku la ke ahi e <; nei iloko o ka rumi pauda, a na ia inea i puhi ae i na moku Paniolo i ka lewa, a leie Uilii ae la kona mau paiekai a me ka oneki i o a ia nel a no ke ano kokoke ioa o kahi a na moku e lana nei iloleo oka awa, ua ikeia aku ia ke ahi e lele ana i na kau hale e piii kokoke ana ma na kahakai, mahope iho o na papu pohaku o Kalio. O ka Haku Kokerana, ike iho la oia. ua liio ka mana o keia awa o Kalio ma lalo ona, nolaila, ma ka hapalua ponoi o ka hora 5 o ua kakahiaka nei, kau at ia ka Haku Kokerana i kana hae hoai lona maiuna o ka moku Adimaraia Pa niolo, e hai ana i na koa iluna o kekahi mau moku e iho, e hoomakaukau i ke lakou mau moku i ka wa e hai hou k aku ai na kauoha. Oiai na mea a pau eku ana me k: makaukau nui nia ko Likou mau wahi iioko o ia manawa i ikeia aku ai kekahi hae hoailona e kau mai ana a ka Haku Kokerana, a iloko o ia wa na aumoku i huki ae ai i na pea, a hookuuia aku la na heleuma iloko o ke kai, pa mai ia kekani wahi nwkani koionahe mauki iho» a iloko o ia wa i hoopuka aku ai na moku ekolu i iawe pio ia mai e na koa Beritania, a iliki mai la hoi na ba iari e ku iaina nei ia loko o ke kaikuo no, a iloko o kela a me keia inanawa a kkou e ki mai ai, e kukai pu aku ana ne hoi r\a aumoku i lawe pio la mai ika papu pohaku. a iloko o hapaiua hora e keia hoopuka ana f puka lanakiia aku b ka Haku Kokemna me na aumoku pie Sepani& īwaho, kahi hoi a na aumoku e kaiewa mai ia ma ko lakou kuiana mau(Aitk