Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 36, 8 September 1883 — NO KA LA SABATI. [ARTICLE]

NO KA LA SABATI.

[A'akaHĪa no kt h'uokoa.} O ka la S3bati, oia ka ia a ke Akua i hoomaha ai i kana hana ana i na mea a pau T a kauoha mai la i ke kanaka e malama a e hoano ia ia, he ano nui ko ke Akua manao ana i keia la e hookapu, a e malamaia ka laahia a nie ka ihiihi o ka la Sabati, o kekahi hoike nui keia ma ko ke Akua aoao i kona Akua oiaio ana, e mau loa ana a i ka mau loa, a e hoike mai ana i kona luhi oie. No ka mea, i kona hoomaka ana e hana i ka lani a me ka honua, a me na i mea hoi a j>nu loa, hana mai ke kahi o ka la a hiki i ke ono o ka la, hoomaha iho la ia i ka hiku o ka la, a kapa iho la ia i ka helu ehiku he Sabati, he hojke hoi keia la i ka oiaio, ua hana io ia ina meu a j>au e ia iloko o na la eono. kiole aku mamua, aole hoi mnhoj>e mai. ! aka, iloko ponoi no o ia mau la eono i ; hana ia ai na mea a pau loa. i(e lioi ike no hoi ka ia Sabati me ka oiaio loa, •:aole i hana la na mea a pau me kekahi Miana okoa ae, aka, me kona mana J kujianaha no. a he lua ole kona mana | i hana ni i keia uiea hiki o!e i ko ke ikanaka akamai ke hana. I I kona hana ana ike kanaka, a hoīalii iho la maluna o ka honua, a me na j mea a j)au ana i hana ai, a kauoha mai f!a i ke kanaka e nialama i ka la Sabati, j i hiki i ke kanaka ke ike pono me ka \ hoohewahewa oie, o ia no kekahi i ! hana ia iloko o na la eono, īne ko ke [ Akua mana i hana ia ai ke kanaka, i ! hiki i ke kanaka ke ike j>ono o ke Akua [ka mea nana i hookaawale i ka la | Sabati mailoko ae o na la eono ana i ! hana ai i na mea a pau. j lloko oko ke kanaka haule ana ika | hewa o keia ao, lilo ia iiewa a ke ka- | naka i hana ai i mea nana e hoohaujmia i ka laa a me ka ihiihi o ka la i Sabaii, manao ke kanaka e hoohiolo i ■ke kapu o ka la Sabati, a e hoolilo ia la i mea ole, ka la nana i hooia mai oia no kekahi o ka ke Akua mau hann iloko o na la eono.

I ko Kaina pepehi ana i kona kaikaina ia Ahela, a kahe kona koko maluna o ka honua, lilo ko Abela koko i hoike nana e hai mai i na hanauna mahope mai ona, ua pepehi pu ia ka iaa a tnc ka ihiihi o ka la Sabati e kona kaikuaana, a hoino pu hoi ke kanaka i ke AV.ua, i kona mea nana i hana, ina pepehi ia ko k:ifiaka. ka mea a ka la Saluii i kuhikuhi aku ai. he Akua ka mea nana i hana i nā mea a pau i kinohi. alaiia. oia ko ke kanaka hoomaka mua ana e pej>ehi i ka ia Sabati, aka. aole nae pela ka mat\ao o ka mea nona ka !a Sabati, make o Ahela, kal\e kona koko, HIo kona koko i wai e hoouhi ai i ka mahuahua ana o ka poe manaoio i ke Akua a me ka Ui Sabati> wahope mai on;i. !Vla no ka la Sabaii, ua manao ke kanaka e pe|>ehi i ka bha nui ana o ka maluhia 0 ke Sah;Ui, aka, iilo nae ia i mea e manao nui ia ai ka la Sal>an i na hanauna mahope mai o \ Abcla. Pela no hoi ka nee ana mai o kela ia Sakui a hiki i ka piha ana o ka honua i na kanaka, a i ka manawa a ke Akua} i kahea mua loa ai ia e kii i kona j hhuikanaka i Aigupita, iioko o \a lahui- ? kanaka oia i liookomo pu ai i Saba;i i umi no na kanawaia kekanaka ; e nulauu ai, a ua kauoha ia ia la-; huikanaka a me ka lakou mau mamo; no ka manawa ole, e malama pono i kw i ka Ia Salc,ii, kona kapu, kona laahia, kona ihuhi, kona mau loa ana. j Ua noho ka lahuikanaka ob Iseni-: ela me ka mahn a loa, a maloko no | hoi o ia !a lakou i ike ai ua hana ia na i mea a |xiu i kinohi e ke Akua me ke ; kujKH\aha ioa> a ike aku nei »\e Akua mau ioa o Ichova, he luU o'e ; kona mai ka nuia a mau loa. a ua Hlo i ia Sai*ari i to nui b e na 1 hanauna mahoj>e mai o na mamo a ka ! lseraeku a hiki i ka manawa o iesu i ! hiki mai ai i ka honua nei, ao aku no oia i na kanaka no na mea pili i ka la ! Sabati, i na hana hiki ke hanaia ma ka 'la Si\l>atū ame nahana hiki ole ke | hana ma ka h Sabati Ua hana ke Akua i kana mau hana a pau t i ka hiku o ka la hoomaha ia, no ka mea, he Sabati ia nona. Felft

a ka ',2 hx v-■ v. ;,*■ .1 Akuo. r ho« h::n: v ?k-.: a?:-a ki 1 \ in:» .••..» nu kv>n.! n--u i ke Akua. kk- ka r,-i:.a «ma l k.a |Kvni:iika: n-i ma ka h.nu 3 •: hoike aku n.n2 kc kanaka iah I*.o b;u.s . o «.e Akua lii?. 13. uj s kwi :ua : . k»: Akua asd>3 ana tn.-.u r.u >:u ! iiiea, ua hana ke Akua i kc ksr.a"<2 ■ kt ano Hke mr u. a ar<o o ks Ak:;a •me ke 'kanaka k*-kahi ku;nii o kona ; hc*;.kaawaW ana i ka b S.ibau, i h;ki d : ano o ke kanaka ke nulama i-ono :oa i. ka h $abati. Pela no ka hha nu: ana o );a :uaInma ia ana o ka la Sabati. a h:kj 2 ke . konio ana mai o na kunui i Hawan nei i ka 1820, ua hoohha u ka euanelio. mt' ka hai pu ia mai no 'noi no na mea; pili i ka h Sabats, a ua palahalaha ae ma oa maanei o na paemoku o Hawaii nei. e inahma ana me ka maiuma. me ka piiikia ole, huii nui kanaka e hoom.ma i ke Akua maloko o na iuakini a me na hale halaNvai ma ka la Sahati. A kuonoono ka pono i Hawaii net. hoomaka ka Moi Kamehanieha 111. e hana i kumukanawai nona a uie na : kanawai, a hana pu i kanawai e f'a[ia | ana he kapu ka hana i na hana i ka h ; Hahaū, o ka moi a me na 'iii na maka- : ainana o ia au noho moi a.na, a rac ka !akou maiama ana i ka la Sabati oia ka; ka men haku manao o ka iT/V,> i oielo ; iho nei i keia pule aku nei. ua hoopili-' kia ia lakou e na makna misiona rna o 5 ke kanawai pili ika la Sabati. Aole , jjela, aohe buke mai ke au o ka noho ; moi ana o Hauaii nei i ka manav.a o I ke komo ana mai o ka pono Krisiiano, j e olelo ana ua hoopilikia ia keia lahui-j kanaka e ke kanawai o ka h Sabati, a j ua hoohaiki ia ho\ ko lakou mau j>ono! j)ili paa. aole houkalū o keia lahui e 1 olelo ana ua pilikia lakou no ia mea,' aka, o ka mea haku manao wale no o I ka Elele. Ina e manao ana keia lahui- j kanaka e lioolilo i ka malu o ka la j Sabati i mea ole, alaiia, e hoole auanei j lakou i ko lakou moi i aloha nui ia, oia ] o Kamehameha 111., ka mea i olelo o ; ke kanaka e hana ana i ka pono o ia | kona kanaka, aole o ke kanaka hana j ole i ka pono. ua ulu ia noonoo iloko o \ in moi mailoko mai o na hua i lulu ia j ma ka la Sabati, a e ohi ana hoi ia i ke | kaulana o ka lahui ma na paemoku o; Hawaii nei, ke aupuni i kukuluia ma- i luna ona hana pono oka la Sabati. | 'Aole nae e keakea ana ka mea liaku | manao o ke Kuokoa i ka mea haku j manao o ka EUle, ina manao oia e ah-1 kai i keia iahui e like me kona manao, ! hiki no ; aka, na ka hua o ka hana e hoike mai, aohe hikimua i ne!e i ka ukali, malia o heoho mai ka lahui mai Hawaii a Kauai e apono i ka Eldc, alaila, loaa ka waiwai puka o ke kalepa ana ma ke akea, aka, ua hoao iho nei ke kau ahaolelo e hoonoa i ka la Sabati, e hoolilo ana i mea ole. Aka. he mea kupanaha loa no ia, o lipkahi poe nae i komo ia kau, he poe hua hkou uo na anoano o ka pono i iuiu ia ina l.a b Sabati, a he mea ku i ka hiiahiia ka poe o keia ano. O ko ke Akua hookaawale ana i ka la Sabati i la hoomaha no ke kanaka. oia ko ke Akua hoopunnliele maooopo loa ana i ke kanaka, a hooiilo i ke kanaka i pookela maluna o na mea a pau ana i hana ai. Oia ka ke Akua i hoopunahele ai it ka iahui o Haw.uī nei, ma kona hoouna ana mai i na nv.ikua oka pono e hoonaauao u keia hhui ma na pono uhane. Aka, !:c nui ka poe e kue ana i keia mau hana pono, o ko lakou alii, oh no ke 'iii ikaika o ka lewa a me na uhane ino o ka po.