Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 38, 22 September 1883 — HE MOOLELO EEHIA NO NA HANA HOOWELIWELI O KE TOWERA O LADANA. [ARTICLE]

HE MOOLELO EEHIA NO NA HANA HOOWELIWELI O KE TOWERA O LADANA.

[Mai ka j>eni a ka mea nnuhi moolelo 0 " Btriana ka lViivo Ole, ame Mahone ke Aoa."] MOKUNA VIII. EEMI aku ihope, wahi a Renada i pane aku ai me ka leo ikaika a ano mana, nana i hoopilihua aku i ka lehulehu e ku ana. I ka wa e kau ai ko oukou mau lima maluna o'u, e haawi koke no au i kekahi hoailona nana e luku aku i na enemi a pau o ka moiwahine Mere me ka mainoino nui. E ka lede lane, i hoomau aku ai o Renada i ke kamailio ana, ke waiho nei au ia oe no ka la apopo e ike ai i ke alanui au e hahai ai. Ina no ka waiho ana iho i ka lei alii au i (awe hewa ai me ke kuleana ole, a e hoopaa aku auanei au i ka'u olelo no ka imi ana i kou palapala kala. Aka, 0 ko ke Duke Northumberland ola, ua lilo aku ia a me kona poe a pau. E manao ana anei oe ekumakaia aku i kuii kane, e ke kanaka kipi ? wahi a lane i pane aku ai. E Kolomonadela, e hopu koke aku iaia. Mamua ae nae 0 ko Kolomonadela makaukau pono ana e hooko aku i ke kauoha, ua unuhi mua ae la o Renada i kana pahikaua, me ka makaukau e pale iaia iho. E ka lede lane. wahi a Renada, ke hookuu nei āk ia oe a ka la apopa ,Na kau hana auanei e hoa : kaīea no kou ho'pena. E kahea aku i na koa i pane aku ai jo lane. Aole ke kanaka opio Kolomonadela i pale ae i ke kauoha a lane, ua hooko aku no ia e like me ka makaukau i loaa iaia e hooko ana i ka leo kauoha, ua pale kue ia mai la oia e ka emebasedoa a me ka Ela 0 Pemeberoke a haulehia koke iho la kona ikaika imua o kona mau enemi ; ma keia wa i hoonawaliwali ia ai 0 Kolomonadela, ua emi hope koke aku la 0 Pemeberoke ma me ka awiwi nui maloko aku o ka ipuka huna a laua i oili mai ai a nalo koke aku la. I keia manawa koke no e huli hoi mai ana o Guilafoda Dudete me na koa kiai, a iaia i hiki mai ai i ke alo 0 kana wahine, ua hoike ia aku la iaia na mea i hanaia i na minute mua iho a iaia i lohe ai, ua ulupuni koke ae la ia me ka inaina wela a aneane ia e wawahi aku i ka paia 0 ka ipuka huna i hana ia ai; aka, ua halawai- koke mai la me ia ka luna hale paahao Naitagale, a pane mai la: Ina e loaa ana he palapa la kala e hookuu lanakila ana ia'u, alaila, e alakai aku no au i kou kiekie ma ke ala huna a ka aha kuka e hoomoali nei, me ka hoohuli ana i ke alanui e pau ai lakou malalo o kou mana. E hana aku oe i keia i pane aku ai ka Haku Guilafoda, a aole e loaa wale ia oe he palapala kala, aka, he makana kiekie kekahi. E lawe i mau koa kupono nou e ka mea kiekie a e ukali mai ia'u, i pane aku ai, o Naitagale. ! Kaulua iki iho la 0 Dudele, a 0 ke koena 0 ka huakai, hoomau aku la lakou i ka hele ana imua ma na kauoha 1 haawiia ia lakou, oiai hoi o Kolomonaāela ua noho iho la ia me lane a me ka opio wahine Kikile; a 0 ko Dudele mau kokua e hooikaika ana no ka hookupaa ana ia lane, ua ae ia aku la lakou e hooikaika e kokua mai ia lane iioko o keia wa kupilikii o kona leialii, oiai hoi 0 Dudele ia wa ua piha me na nianao hauoli no ka hopena i manao ia ai nona. la lane i hookaawale aku ai iaia iho ma kekahi keena okoa, me ke kali ana me ka pulakaumaka nui no ka hoi ana mai o ke kane. Aole kana kane i huli hoi mai no kekahi mau hora, a i kona wa i hoi mai ai, hoomaopopo koke aku la no kana wahine i na ouli o kana kane, aole i holopono kana huakai. Ma ia po, ua hoohala ia ke koena o ka manawa mawaena o lane a me kona poe kokua 110 ke kuka ana i na mea e hana ai. O Kolomonadela, ua waiho ia aku iaia ke alakai ana 0 na koa a mahope iho o kona hoomaha ana i ka luhi [no kekahi mau hora, haelepu aku la

laua me ka Haku Clinton no ke kaapuni makaikai ana i ke 'loweia. Aole mau mea hou ano nui i ike ia ma keia kaapuni ana, ike aku la o Kolomonadela he anaina kanaka nui ma ke kiekiena o 1 ower Hill e akoakoa an*, kuhikuhi aku la oia i kona kokeolnn. a iaia i lohe ai ina oleio a kona hoa, ua ano hoopihoihoi ia oia, aka, iaia e kilo pono ana i ke kiekiena o ua puu la, puana ae la oia aole ana mea 1 ike ai. I ka wnnaao ana ae oia po, i'ana hou aku/la no o Kolomonadela m* ke kiekiena o ka puu, aka, aole me? i halawai mai me kona mau lena ike. Ma ke kakahiaka ana ae 0 keia la, ua hali ia aku la o Guinora Beraose no kekahi Towera e hoopaa ia ai ma kona keena mua.i hoopaa ia ai, ao ka luna paahao hoi oia Nzitagale ua hoopaa pu ia oia me ke kiai makaala ia. (Aole f pau.) Ke pulea aku nei ka moo'.elo o na Adimarala Beritania a me ka Towera 0 Ladana i keia pule, haule nae ka moolelo o Pilipo Kekoa. A keia mau pule iho e haule ana ka moolelo Towera o Ladana, no ka mea ua hala aku nei i Maui me Hawaii kona mea unuhl