Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 38, 22 September 1883 — HEMAHEMA KA HELU ANA. [ARTICLE]

HEMAHEMA KA HELU ANA.

He nui na hoopaapaa i keia manawa ma na apana Kuaaina, mawaena ona kanaka a me na Luna Helu, ua ulu keia ho<>[»aaj>aa ana mainuli o ka hemahema oka helu ana a na Luna flelu. mamuli oka makaala ole o na Luna Helu ike kanawai a ka Ahaalelo*o iS&2 i hooholo ai. aua mau no ka heiu ana a kekahi mau Luna Helu o na apana kuaaina ma ka maa i na helu mua ana 6 na makahiki-i hala, a me ka nana ana i na buke oia mau makahiki, ma ia ano. nui ka hihia a me ka lalau loa ann. Nolaila, ua kapae kekahi poe Luna Helu i ka nana pono ana i ka manao o ke kanawai hou, a ua hoohuikauia ka helu ana o kela a me keia ano waiwai me ka hookaawale ole ia, e like me ka makemake o ke kanawai hou o 1882 i ae ia ai. Aka, ua manao ia nae, ua ili keia hemahema ma ko ke aupuni aoao, no ka hoakaka pono ole ia ana paha kekahi ma ke kanawai ma ka Hawaii, no ko mea ua okoa ka olelo ma ka olelo Hawaii, aua okoa ma ka olelo haole wahi a ka lono. Ina e nana pono ia ka olelo 'naole ma ke kanawai, ua kuhikuhiia na mea a pau, a i na hoi e nana i ka olelo Hawaii, aoie i kuhikuhi pono ia na mea a pau. A no ia kumu paha ka hauhili o ka heiu ana, ano na Luna Helu no hoi kekahi, mamua o ko lakou helu ana, he mea pono ia lakou ke ninau niua i ke [>00 o ka lakou oihana. i ke ano o ka helu ana, a me ke kanowai, a me ke ano o na hookaawale ana i kela a me keia waiwai i ka helu ia. Ma'ia paha, ua hoonoho ia kekahi i Luna Helu, oiai aole i lawa j)ono kona ike ma ke kanawai e pili ana i ka helu ana, alaila, ua ili ia hemahema ma ko k* aupuni aoao, no ke koho i ka mea 1 iwa ole o ka ike. O kahi poe hoi, ua koho ia ma ke ano he mau aikane aloha, aole nae i iawa ika ike kakau huke Helu, a e nui auanei ka hauhili, a e koho hewa auanei i ka waiwai io o kahi mau waiwai. a kakau hewa ma ka buke me ka pololei ole, alaila, ke ili la no ia hemahema ma ko ke aiipnni aoao. Ke nana aku, me he mea la, oia ka hana nui ina ī.una Hehi o kuaaina i keia wa, ina j>ela, e nui āna na hoopaapaa ikaika ana mawaena o na aoao elua, alaila, he Inna keia ana Luna Helu e mokuahana ai i ka lahui me ke aupuni, aka, aole nae i hewa ke aupuni a me ka lahui ma keia mea, aka, 0 na luna na j>oo o na oihana ka i hewa ma keia. no ko lakou makaala ole ma ka lakou oihana. no ke koho o'e i ka poe naauao o ka aina, e pili ana me ka hoopono, me ka nana pono ana i ka pono kaulike ma na aoao elua, a oia ka poe kuj>ono. Ina maa na poo oihana o ke aūpuni i ke koho ana i ka poe pono ole ma na oihana aupuni, alaila, e alakai ia ana na hana aupuni me ka loa, a o ke ano o ka noho aupuni ana, aole kuikahi, no loko mai ona hana ana luna aupuni*e mokuahana ai kfe aupuni me ka lahui, a lilo i mau anoano e kanu aī iloko 0 kela a me keia o ka lahui, a e hoino mau auanei ka lahui i ke aupuni. Alaila" he noho ana aupuni maikai ole ana ia, e hiki ai ke olelo ia, ua ku ke aupuni maluna o ke kahua paa a me ka oni ole, he kukulu aupuni ana ia ma ina oke one, e hanee wale ka ho- !*• _____