Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 41, 13 October 1883 — KA MOOLELO O PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini O AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776. [ARTICLE]
KA MOOLELO O PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini O AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776.
( Mai ka p<ni a ka nua unuhi moolelo & " Onila Afjia t ka Makai A'iu Ā'au/a/ia o Etttlani. *') MOKUNA. XIX. Hoi HOU ILOKO O KA Ll'A P.\o. i IAI A i haule aku ai ilalo o ka honua, hele ae )a oia mahope a komo hou mai la iloko o ka hale nia ka runii inu rama, a komo loa aku la iwaena o ka hale me ka imi ana i ke alapii e iho aku ai ilalo. Aka, o kona mau enemi nae, aia no lakou iluna kahi i hoaa nui ai. laia i hiki ai i ka hale olalo, hele pololei aku la oia a ka iua pao, kahi ana i ike ai i ke kino manaonao o kekahi \vahine opio, ma ka malamalama powehiwehi o kana ipukukui. Aohe ana ipukukui i keia wa, aka, iaia nae e ukaliia ana e kona mau enemi mailoko aku o ua lua pao la a hiki iloko o na rumi oluna o ka hale, ua hopu aku oia i kekahi apana ihoiho e wai" ho ana iloko o kekahi rumi. Me ia wahi apana ihoiho oia i ho-a ae ai a hoomalamalama iho la maluna 0 na hiona weliweli o kekahi wahine opio. Aka, aoie nae e hiki ke hoomaopopo pono ia iho na heleheiena no ka mea, ua inoino loa. Aole no hoi i ike ka ola ana, aka, ua hiki nae iaia ke hoomaopopo i kona mau hiohiona nohenohea mai kekahi kii hooleieaka ana i ike ai. Aka, malalo o na hiohiona a pau o keia mea make, me he mea la, ua pepehi maoliia oia, a o na hiona ana e ike nei, aole ia o na helehelena o ka mea nona keia iiihia. Nolaila, me ka hikiwawe, wehe loa ae la oia i ka pani o ua paiui la. A ike iho la oia e waiho ana kekahi hma o ua mea make la maluna pono o ka umauma, a o kekahi e waiho ana ma kona aoao. Ia wa no ka Makai Kiu i ike iho ai i kekahi mea hou a kamahao. No ka mea, o ka lima e waiho ana ma ka aoao ua muumuu. He mea huna hou keia i loaa iaia, a he hoike oiaio hoi keia e hooiaio mai ana i kana mea i oleio aku ai ia Beramiie, i{ aole ia o ka lima o kana kaikamahine i loaa aku ai iloko o ka lepo o ke kio wai. " I ka wa i loaa ai iaia keia kino, ua manao oia ua loaa iaia ke kino make o kana mea e imi nei, aka, ano, ua ulu hou mai na hoomanao ana iloko ona, aoU- keia o kona kmo. Noiaiia, ua lana hou kona manao eia 110 oia ke ola nei, aka, o kona wahi e noho nei a e hunaia nei paha, aole i maopo{>o iaia. Ua ko na mea ana i olelo mua ai, a hookahi wale iho no mea i koe o ke kii aku ia Kennnile a hele kino mai e nana 1 ke kino. Alaila, pii hou aku la oia iluna o ke aiapii me ka manao e pii loa aku iluna, aka, lohe e aku la nae oia i kekahi mau leo i ka j>ane ana ae : Ua pakeie hou aku la no ua liikini nei, wahi a Matina Aieiona. Ia wa no ua Ilikini la i lohe aku ai i ka leo o Winetona i ka pane ana mai: Ua hai mua aku nei no hoi au ia oe eia kakou ke hakaka nei me kekahi akua lapu ? Noho malie iki iho la ua Ilikini nei malaiia, a lohe aku la i ka hele ana aku 0 ua poe la iloko o ka rumi inu rama. Ja wa 110 oia i pil aku aī īiuna, aka, aole i ioihi aku kana wahi Thele aku ai a e makaukau ana oia e wehe ae i ka laka, aka, lohe e aku la nae oia i kekahi leo uwe hanehane. Aole i kaawale loa aku kahi a ka leo 1 pa-e mai ai nKii kona wahi e ku nel Nolaila, aole oia i wehe aku i ka pu~ ka, aka, huli hou ae la oia ihope, me | ka manao o ka leo uwe Kanehane ana i j lohe ai oia no ka leo o Maiiona Bera-j mile. A hapapa heie aku ta keia iloko |
! V ; ' o ka poeieeie me k£ e ioaa aku j ar.a ke kmo r:or.a ia.ako.okaj j>ou!i wale no a me nele ka inea i loaa aku iaia. . laia e haha nei i "3$ poefeefei hemo koke mai !a ka |H)ka <|Jka tqrU inu raina, a puka mai la e£ #4s4itaka, a hoio mai la iwaena o ka , Iloko o ii hora, kuiana o na Ilikim halawai wale no koe 11* a!o a ht alo. Nolaila, me ka nui unuhi ae la oia i kana pu panap&sa a ki aku la. No ke'ia kani ana *nai oka pu panajxina T ua hookahaha ia lakou a hooho ae ia kekahi o iakou : Auwe ! ku au i ka pg ! Aiaila. pau hou aku*la lakou i ka hoi hou iloko o ke keenalinu rama. a holo pu aku la ua liikini||i a puka aku ia ma ka puka. Me ka mama h\xm ole, holo ae ia oia mawaho o ka hafe a hiki i kahi i waiho ai o kana eke,Ja ioaa aku la ua eke nei. wehe awiwi ia oia i kona aahu a komo iho la ifkona aahu mua loa i hoikeia ma ka hoomaka ana o keia moolelo, oia na aafcu o na paahana kuaaina, a hoi aku la no ka haie o Bemmiie. laia i hoi aku ai no haie aui ae ia oia ihope e nana ai irta eia oia ke aiualuia mai nei, aka, ao|e nae oia i ike aku i kekahi mea maleppe ona, nolaila, hauoli iho la oia, a maluhiluhi, imi aku Ia oia i wahi kupono nona e hoouluolu iho ai iluna:.o ka mauu o ka pa haie o Beramile, a hiamoe īiio ia. Ma ke kakahiaka nui o kekahi la ae, ua puiwa ae la oia i ka lohe ana i kekahi kapuai wawae i ka nakeke ana mai ma kona aoao. Ia wa ku ae la oia a 'ike aku la ia Lu Lavonia e heie ae ana ma kekahi aoao 0 ke aianui e moe ans mawaena o ka maia pua. - ; xMe ka pihoihoi ku maiie iho ia nei i ku aku ai imua ona. Aha! akahi no oe a hoi mai ea ? wahi a ka Ilikini 1 ninau aku ai. Ia wa, pii koke ae la kona inama a puana mai la me ka leo inaina : Heaha, ua pupule anei oe o kou ninau ana mai ia'u pela ? He ninau oluoiu wale aku nei no hoi ka'u ia oe, Ina akahi no oe a hoi mai ia. Hoi mai au mai hea mai ? Ia wa, haka pono aku la ua liikini la maluna o ua kaikamahine nei, a pane aku la: Ua ike no oe, a ua ike pu no hoi oe ia'u iioko o na hora he eha i haia aku nei. Ae, ua ike io no au ia oe iloko o ke keena o Beramile, ia oe e hoao ana e pepehi iaia. Mino aka iho ia ua liikini la a pane aku la : Hopo ole no oe. Aka, e akaheie oe e ka wahine pej>ehi kanaka. Eia au mahoj>e *o kou mau kapuai. Ua kokoke oe e make ia'u, a nolaila, e pono oe e mihi mai. Ina he makau au ia oe ina ua kuhea mua ae nei au i kokua, aka, no ko'u hopo ole ia oe, nolaiia, aole au e kono aku ana i kokua no'u, aka, he makemake nae ko'u e ike pono i ke ano o kau mau olelo, nelaila, e ninau aku ana au ia oe. E hai aku no au i ka haina o kau mau ninau a pau me ka hakalia oie. I hea kau wahi e manao nei ua ike oe ia'u? I kahi o Matina Aietona. A heaha kou mea o ka manao ana pela ua ike oe ia'u ma ka hale o Aletona i ka jx> nei ? Ke hai wale aku nei no au ia oe i ka ike a ko'u mau maka. E hoolohe mai oe e ke kanaka kuj\anaha. O ke akua ko'u hoike T aole au ma ka haie o Aieiona i ka po nel No keia mau oielo a ke kaikamahine \ ua kahaha ioa ia ka llikinl Noiaila.! • i ma kona ano kamaaina i ke kilo ana i na hiona o ke kanaka, nolaila, hoomao|X)|>o iho la oia aole no paha i hewa o Lu Lavonia. {Aoie i Hu ka aka i ka makai kiai o ka Kma Kuea i ke ahiahi oka Poakahi nei He puhi ohe lua&ila ma ua ahiahi nei, a ma kekahi leo mele i puhiia, he meie i hookaniia me ka uiiii Ika wa i puhiia ai ua mele nei a hookani pu ia me ka ulili, ia wa \ holo pukaka mai ai ua mokai nei mai waho niai o > ka pa a hoio pukaka ana iloko oke f kuea me ke kuhea ana, w ail rightA ! 1 ike paha aoie he hwehala e hopu as, i iku loha iho la oia a pipika wale ae h 1 ino ~a nee aku ana ka poe makaikai i j Ika aka, make loa kela ika hilahila. - f