Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 46, 17 November 1883 — NUHOU O NA AINA E. [ARTICLE]

NUHOU O NA AINA E.

l.\-, <«iu 'nAi r.K i i ah; kekahi VuU- . e nu I?AĪ?a 3 ua hooneieia he . .i na homt cJc. }i ■ !jrjViki:mama<>no no makahik» o - ; 5 :.i,«».'• r~ «> Kina. (> kona «ahi e : ūj ua ksm»hmobīīa me ke pila •".i niho Klqanu Aok he hauk * n,"t manawa heluhelu !>ykc oka - . - k'io. e hoV>holo mau ana oia he . ; h <>T:< ika ia, ahe e'ua hora . i.āka tr.c ka hooholo iio. Oka poe hia ji3u im roe kona mau ma . . ī.t: kekuh imua ona ke komo aku k < kona rurnt heiano. ciralu .: e ksaj inau ana iaia o ai ka . a «>i aku mamua oka |]a!cna A hiki mai ne i i}oko o keia mahina e hf «ihi kulu [iaka ua i haule iho - .i kekahi mau mokua»na o ka aoao r ■-: i2 o Anunka Hul Ma'oo ka aina . . ;r. ? j »!j me na mea kanu. l'a h'<»ho!«.» mai nei ka Hui Kula ".. -:iU \. } o .\rncnka Hui e kukuhi k». ;u a ma kt-ia wahi kupono o ka kaa mahu o ka Pakipika : ;,u :,nama Kula SaUati mai ka a»*ao : k:;j;s ;» lea mauna a hiki i ka i--.s Lkina oka moana i*akij>ika. H' : .::s haumana kula ma ke ku- ... :t]<; o Sana ).ui mokuaina o . rj ? .<j a iKi i ka oleio (ieroma M.n ; =k<» mai o 167 haumana o ke-h.-i;,.-ktila nui ma ka mokuaina o . . f'V 40 mau wahine opiopio. [ . k .:;!=jU naia ka nuiona haumana -...• "t- < hookn;ni'»ia ai ilok<» o kekahi .-. nui ma ka mokuaina o i,uisia i U;.! hapaha ktiīa. }K \:.coo a oi haumana kula malor,.i haU'kula minui a j»uni o Ame.i»j Man-ahu ae o keia huina he - haumana o na keiki Amerika e h • u\ iKi ma na ha\eku\a lTun\ji i t *»;. u-mama. ! t ;«apa na j»oo aupuni oka moku- •..» " Kem-iuki* aole e ae ia kn poe ;'<» t kilokilo }i<H)f>«mi|»uni imua o kanaka uia ke kulanakauhale o Na* 1. '< • i > n kv k:\Ui <» na haole oke - .in.ikauluh uNu loka, he kanawalu a iii.eu ui.ik.ihiki, he 10,00,000 ana . a > k.ma keiki hej»e hoj>e i e "'..1 nei hr viua no nna mau mal !ivMke ae kekahi o na nuoe|ja o kuianakauhale i> V'\nu inati, Ohio, ' ; 4;« iK.e haole oke kulanakauhah* o

V: i<Aa i hiki kc heluia he poe Onn MiUon.i. l'a ike ia m.ii nei e na knunka o ke kuUrukauhalc o Sprini:fick!, llinoi, o U kumu e kuli ai o kekahi jh>c kanai..i ; ujvu!v no hoi, oia ko lakou hocv ; r.iau \ka mea hrx>iohc tclefona i k Ukoi: mau {<}H'iao. i"a oie'o atu» kaena ae kekahi kahu:;.i Muieinona ma l.uko Paakai i keka !-.i nulihmi |»ener. Ke hana nei ma k- ! 'i i hana uui na ait\a a puu. ()| k.» Au'.. 1 . Hau ma ka akau U»a, a o ka | niokaj»uni «» Nu Kilani ma ka hema U Ua aiH aneej>uni loa ka|:oc]>oe iko nuk- »u h«H>mana. uka h<H>kuku j#ale|>aie mawaena o MiU Ik 'I ,i uu" Sku!e ua papaia e na p -» aupuni o ka mokuaina o Misuri. t'u {uu.j maU?ko o kekahi nupepa o le k::hruk.wlu!c o Sana Peterolx>lo he man.it» m* kekahi o na jmhao Nihila.o i hoj»u koke ia mai nei a makou . ak\> m mamun ak" i:x,i no ka hana ino ia o hkou e na >j.it <» ka halepiahao a o ka inika i kai.i ai ua manao la he koko kanaka. lU>ko o keia nuu la ke hoomau nei < K-.Nia. I aranL ( iereuiania. a me ha i ka ht»nuhuahua ana i na moku o ko ;Aoa ir ;xu aumokvt k.uia a me ka hoolakt» ap.a me n:i mea kaua. Oiai keia iiuu aupuni e hoomakaukau nui nei, ki huiiu j u la no me Knelani i kona nuiu aumoku kaua. aole nae ma ke ano } 'u;mahuiu, aka, me ka malie a iloko o ii nahe. l*a ikeu tuai nei e na makai o ke k ulanakauhale o Huresela, I >enemaka, he hale kuai f*ipi e kuai ana i na io U»hok>na ma ka hoopunij>uni ana he aVa, oVa oiaio uae he io iUo, N- 5 hookahi makahiki i hah ae nei ka luna ana a keia halekuai hipl, a akahi no a »keta keu ano hana kolohe. l"a make mai nei o Adimarala Tat« i»»na. kt kahi o iu \dimaraia i komo |>u j nu ke kahua kaua o ka lae Tarafalaga! nulalo o ka Adimarala Nelekona, ilo-1 ko o ke kanaiwakuniamakolu o kona] inau makahiki. | Mahoj<- iho o ka hala ana o eha l.i o lu «raihv> a inake ana o kekahi kaikaimhine a kekahi haole (k % remania wai» «3u ina ka mokuaina o \Viskontsina. tu oia hou o;a, a o ka wa ia e aneaneia ana e hookomo kona kino make iloko oka }«ahu. He j>uiwa a hikilele ta o U j*>e a pau e akoakoa anx I keta wa ke bw«lawe nui i& nei kii huu powa iiKuna nu ke kai Eleele e aa moku oke aupuni o Kusia. Pavn pa f*a paUaKa moku, na {>oe kalapa, a me kekahi poe e noho ana ma na kaj*a k» o keia kai i ka laweiawe i keia ha* m Ua ikea nae keia hana (>owa a lakou, * ke noke la ke aupuni o Kusīa |

i ka tmi i iu alakai oua poe powa la. Keaaoi&eakuueioahmaiiieoiia ha* okdi txußJ au »haU.

1 l'ola makahiki abi nei m hoi&ia a h<x#j%uta ms ke \uhra\z o Pan?»3 h<: 4z.0e0 maikAo mai o keu tu;iru he 6,c*sc «ahirve. Kc kukulo heHi h sla h-e cntk« hale hoiele hou iiu ke kulanakauhak o la danaKe noomakaukau h ke au;p*]ni o Kina i na |<apu a me na mea lako kaua ma ke kalanakauhak o Canalona ī kcb *a» Lehak-hu ic*a ona mea b«o kaua i hoahoia rna ia kulanakauhak'. Ua akaka tke au| yni o Kina ma ka aj«na 3ina o Tom|uin e h»x> ai ke aurun» o Kaiani i kona niau |>uaii aka, he mea maojm|K» e hiHkau ae ana kekahi hap« o kona puali kaua rna!'jna o kekahi mau kubrukauhaie e ae o Kinx Aoie i emī iho maialo o 1,400 uwea ie!egar?4<3k i hih ; 4< > a ae mai kekahi aoao 1« o ke atanvsi l.eadenhatl m.i I,adana al* kekahi aoao. Ma ke alanui Vitoria ka oi loa aku o ka hihij>e3, aole he wahi kowa kaawale, a o na kaa nunui ha;e kiekie no)e he hiki pono ke holo ma īa mau alamii o hihia auanei na uwea ma na hale. Ua make mai nei kekahi haole ma ka mokuaina o Carolma Akau me ka waiho ana iho he puu dala uuku he i T Soo. t*a kauoha nae oia e maheleia na niau kala la iwaena o 160 hooilina. Ke elua loio nana e maheleheie la ua | wahi yuu elala !a, me ka nui pu o ka' iaua hana ma ka hooponopono ana i ka hooilina pili |>ono aku i ka mea ma j ke. Me eha makahiki i hala ae nei, ua naiowaie he ilio na kekahi haoie oka mokuaina 0 Misuri, a ua hoolaha oia ma kekahi nu[>epa e haawi makana ar»a he 2 elala i ka mea e loaa ai o ua wahi ilio ln. A hiki i keia wa, ke puka la no ua wahi hoolaha la nia ua nupepa nei me na wahi elaia makana elua. Ke manao nei ke au]>uni o Beritania e oki hou i aiawai eli ma Panama. Ua oleloia e mare ana ke keiki a ka haole kalai kii j>ohaku kaulana Gould's me ke kaikamahine a ka Ona Miliona u Nu loka oia o ( astor. K ku ana he wahine ma ka puka aniani o kekahi hale kuai a e nana aua i na mea kuai e kakau mai ana. Ia wa holo mai la kekahi kanaka a hopu okalakala aku la ma kona lima me ka nana ole aku i na helehelena a pane huliu ae la: E hele mai, heaha kau e hoapaapa mai nei ? ua hele au a uiha ike kali ia oe. A i kona huli ana ae a

nana pono i na helehelena o ua wahine la, ike iho la oia aole ia o kana wahine aka, he wahine okoa loa. Auwe ae la oia a pane oiuoiu hou aku la; e kala mai oe ia'u, ua kuhi aku iiet au ia oe o kuu wahine In. He 200,000 keiki ma ka mokuaina o Alahama. e hele wale la aole he hooheleia i ke kula. | Ma\alo iho ka nui ona ])aona o Bi--1 si\mka ma o kona kaupaonaia ana mai kamakalnki 1874, penei: 1874, 207

paona, 1876, 219, 130, īS"]B< 18 79t 2 49» *SSo, 232, 1883, 203. K aneane ana ke keiki a ka Emepera o ka mokuninn o Morocro, Aferika c nvare i kekahi kaikamahine Ita\ia, uui 0 ka ae at\a o kona makuakane Ktne|>era, aole nae eae ua kaikamahine ia c hoohui iaia tho malalo o keka-

hi hoomana. Ua olelo ia, ke kaua io o Karani m< Kina. alaila, e nui loa ana ko Knelan uoho ma l-.i niKnni »-—»~w nolaila kona kumu e haka pono lo» r nei. Ua nui ke kamailio ana a kekahi mau nupepa o I rt Kiana, Enelani, ht mea |xi»no e hoolakoia na makai ku hu ina alanui o ia kulanakauhale me na pu a me ka pahi, i hiki ia lakou ke hoomalu |X)no i ka maluhia o na kanaka> a i hiki hoi ia lakou ke hoopakele iko lakou ola mai ka \x>e powa mai. Ke hoala nei ke aupuni o Rusia he hoikeike nui o na hij>a ma kekahi o kona mau kulanakauhale, a o keia hoikeike ua hamama akea i na aupuni a |>au. I ka wa i wawahiia ai kekahi hale lio kahiko ma ke kulanakauhale o Lexington. moknaina o Viregjnia, ua loaa aku he moo he elua poo - mamua ,a mahope. He nui na \v\ahana y>oo la e noke nui ana i ka hoemi i na uku hana o ka la ma Farani i keia \va mai C»eremania amc Ualia. No ia kumu ua hui ae na poo la kanaka Karani e kijiaku aku i keia poe. Ua kauohaia na makai ku huina o ke kulanakauhale oNu Olina e hopu i ka {»oe makilo a pau e loaa aku ana ia f lakou e noi makilo ana ma na alanui | Iloko oka noke o na makai oke | kulanakauhale o Ku loka i ka hopui hopu i ka poe Take |>uhi oj>iuma oia | kuhnakauhaU\ ke mau aja no nae ka puhiia o ka opiuma me he mea la aok he makau i ka hopuhopuia. O ke kanaka nana i j>ena ka puoa o ka luakini Kaiolika ma ke kulanakauhale o Omaha, ua [Kiiia kona kii a e ku ana oia iluna o ke kea o ua puoa la he elua haneri kapuai mai ka honua ae. Ua haawi makana aku ka na Haves he $,000 daU no ke kokua i ke kukulu ana o ka luakini hou e kukuiuia ma Ohia

E «-eheia ana lie hale haja*si kook wsJora no na bfjib opio o- fce k«a* rakaoha!e o N'u !oka» nruiofeo e< kekahi hak keaka nul nu ke abrjui iwaka-līi-2.k?jmams.om>. Ma na ahiahi la Saf>asi *a!c r,o e malamaia ai ke anaīm haipuk ho-ok ma keia hale ha* ru keaka. i kumu e loaa ai rs keiki opiopio mawaeoa o r?a makahiki he amikumanuUma me kanakolu i heie ole a kow<3 c4e īloko o na hale halawai Ua aa niai nei o Jeni- Maee e pakjale me a oa ae aku no hoi o Sttiiv3na i kana noi oa. I keia makahiki aku nel ik* hoihoiia akm e na kahu kaa o ka kulanakauhak 0 Pansa be 27,000 dala waiwai io o na waiwai like ole o kela a me keia mea i |K»ina maluna o ko lakoo mau kaa. He 18,720 mile aianai aupini ma ke kuUnakauhale o Parisa, Farani, a niai loko ae qia huina he 7,260 mile aianui i (>na me na kumu laau ma na aoaa Penei kekahi wahi lono e pi!i ana i ke kaua huhamahi ma Huro[>a mai ke leulanakauhale o Ladana: ona aumo ku kaua a }jau loa o ke ailpuni o Rusia me na aupuni e, ua pau aku nei lakou 1 ke kauohaia e ke aupuni e hoakoaieoa ae lakou ma keknhi wahi hoolulu i ike ole ia ma na kai akau oka moana Pakipika. Oke kumu o keia houluu!u nui o na aumoku kaua ma kahi hoo<ahi, mamuli no ia 'o na kauoha a ke lupuni o Farani ia Rusia, mamuli o ko Karani makemake e makaukau na aumoku kaua o Rusia kona kokua e lele kaua hakalia ole aku maluna o na aumoku kau£ o C»eremania i ko Farani ft-a e kukala akea ae ai i kona ae e kana me Kina a me Geremania. Ua lioouna pu ia no ho» kekahi Kenela o o Rusia ma na palena o Auseturia me Geremania e ana jx)no i kahi kupono no ka hoomoe ana i na hao alanui kaa ahi. Ua haawi pu ia no hoi he kauoha i na hui hana hao alanui kaa ahi e [īana i mau tausani kapuai hao alanui, me 5,000 moe no ka poe eha. Ua kauoha paa ia aku no hoi na kapena a pau o na mokuahi e holoholo ana ma ke kai Eleele, e makaala lakou no ka hooko ana i na kauoha e halihali ana i na koa ame na lako kaua i ke kahua kaua. Ua pahuia niai nei ka hale hana pauda o ka mokuaina o Kaleponi i ka Poaono ekolu 0 ka mahina o Okatoba ua make he kanakolukumamaha paa-

j hana—o ka hapanui nae o lakou he Pake ahe hookahi no haole. Ua loheia ka halulu o keia pahu ana ma ke kulanakauhale o Okalana a me Kapalakiko he mau mile he kanaha a oi. I ka huli pono ia ana aku o na kino make o ka poe paahana ua loaa aku he apanapana wale no ma kekahi wahi a ma kekahi wahi he mananiana liyia, a ma kekahi wahi hoi he io wale no. He ewalu mau pahu nunui i piha me na pauku lima, wawae, apanapana io, a me kekahi mau io a ae o ke kanaka.