Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 48, 1 December 1883 — Page 1
| This text was transcribed by: | Vernon Gomes |
| This work is dedicated to: | Lisa Hancock Gomes |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BUKE XXII, HELU 48. POAONO, DEKEMABA 1, 1883. NA HELU A PAU 1148
NA HOOLAHA KUMAU.
MAIKAI KA HOI
KA PAPA,
A ME
KA LAAU O KOU HALE
NOHEA LA!
@ H@N K@HI@
WAILA MA.
Nana aku no hoi ia la ohi ka o o ka laau o Makawao, @ ka ua mea hoi o ka nani.
NA PAPA! NA PAPA!
A M@
Na Pono Kukulu Hale
O na @o no a Pau.
AIA NA K@ KIHI O NA ALANUI
Papu me Moiwahine,
HONLULU.
Malaila @ a@ m@ kamakemake no ke
KUMUKUAI MAKEPONO LOA.
PAPA! PAPA! PAPA!
NA PAPA HULUHULU,
NA PAPA MANOANOA,
NA PAPA I KAHIIA,
NA PAPA KEPA,
PAPA HOLE KEOKEO,
PAPA HOLE ULAULA.
Na Laau, Na Laau,
NA KUA,
NA KAOLA,
NA AAHO,
NA MOLINA,
NA PEAPEA.
PINE HULUHULU,
PINE I KAHIIA.
NA PAPA A ME NA LAAU ULAULA.
PILI ULAULA,
PILI KEOKEO,
PANI PUKA,
PUKA ANIANI,
PANI PUKA ANIANI,
PUKA OLEPELEPE.
PENA
O NA ANO A PAU.
Hulu Pena mai ka liilii a ke nui,
Aila Pena,
Aila Hoomaloo,
W@nui Pate,
Na Lako o kela a me keia Ano.
NA AMI PUKA HALE,
NA AMI PUKA PA,
ANIANI.
PEPA HALE A ME NA LIHILIHI,
E loaa no malaila.
PAAKAI HELU I,
O
KAKAAKO ME PUULOA.
@ Dala Kuike e loaa no na mea a pau i@ no ke Kamuluai Emi Loa. O na @ mai Hawaii a Niihau, e loaa aku no @ p@oleila. E kipa nui ilaila i ike @ 905 tf.
NA HOOLAHA KUMAU.
PAPA! PAPA! NO ALLEN & ROBINSON UA WEHE AE NEI MAUA PA KUAI PAPA MA KA UWAPO O PAKAKA
Na Papa Ulaula o na ano a pau,
Na Papa Paina o na ano a pau,
Na Pili Hale Ulaula, Na Pili Hale Keokeo,
Na Pepa Molina,
Na Pepa Hoonani Hale.
Na Pona a me na Aila Pena!
Na kui o na ano a pau.
Na Pani Puka a me
Na Pani Puka Aniani,
Na Pani Puka a me
Na Olepelepe.
NA LAKO KUKULU HALE
O NA ANO A PAU!
E kuaiia ma
KE KUMUKUAI HAAHAA LOA
O keia Makeke.
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
LEWERS & COOKE,
(O LUI MA)
ma ke kahua kahiko ma alanui Papa a me Moi.
E loaa ai na
PAPA NOUAIKI.
o kela a me keia ano.
Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe,
Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papu
Ku, A me na Papa Moe nui loa
Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.
Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai e pau,
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami
Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami
o na ano a pau, Na Aila Pena, o
kela me keia ano Na Aila Hoomaloo,
he lehulehu wale,
Na Aila e ae o na ano a pau.
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI!
O NA ANO A PAU LOA.
NA BALAKI ANO NUI WALE.
A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka a pau, ua makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA.
E Like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka MEA KUAI.
E Hele mai! E na Makamaka!!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai.
LOLE MAKEPONO
Ke Kuike e loaa no ia ma kahi o
Kakela me Kuke.
E laa na
AHINAHINA, KALAKOA, KEOKEO, LEPONALO, PENA, AILA, AILA HONUA, ANIANI,
NA MEA PIULA,
Kopa, Aila Hoomaloo, Kui Kakia, Pa keke, Tabu Kaula, Noho Lio, Hulu Palahi, na Palumi, ahe agena no na mokupuni o Hawaii neino na Lainakini-nao Lainakini Maoli, Ki-lika, Palule Kalakoa, Alapia, Kelepa, Na Lole kupono i ka Waewae, Palule Huluhulu, Na Lole Huluhulu, Na ka hoolelo ana, Li Loloe no pini, Lihilihi, etc.
A ME NA
Mikini Humuhumu
MAKEPONO LOA.
A he mau
MEA AI KAHI:
KA PALAOA, KOPAA RAIKI, PIA, HOOHU PAAKAI, HUAALA, PIA KULINA, KOPE,
A HE
Laau Lapaau Kaulana Loa
A DR. JAYNE,
LAAU HOOMAEMAE KOKO
LAAU HOOPAU NAIO,
PENIKILA, HUAALE,
LAAU KUNU,
Me na Laau Hamo, a Pela 'ku.
KA MOOLELO
PILIPO KEKOA!
Ka Makai Kiu Ilikini
o
AMERIKA HUIPUIA!
A O KA
NANE HUNA O KA 1776.
(Mai ka peni a ka mea unuhi moolelo o "Onila Maka, ka Makai Kiu Kaulana o Enelani.")
MOKUNA. XXIV.
KA POINO O WEKILA PIKA
I KA wa a ka Ilikini i lohe aku ai i ka leo uwe, pane ae la oia:
E ku oe maanei, a ina wau e hoi ole mai ana iloko o umi minute, alaila e hoi hookahi aku oe i ka hale; aka, e hoi nae oe me ke akahele; oiai eia ka make ke noho nei ma na wahi a pau.
Ia wa holo aku la ua Ilikini nei me ka pu panapana iloko o kona lima i kahi ana i lohe aku ai i ka leo uwe.
Hookahi no ana leo uwe i lohe aku a meha iho la.
Iaia i hiki aku ai i kahi ana i lohe ai i ka leo uwe, haule iho la oia maluna o kona mau lima a me na kuli a kolo hele aku la, elike no hoi me kona ano mau.
Aole i loihi aku kana wahi i kolo aku ai a loaa iho la iaia he kulu koko e hilihili ana iluna o ka laau.
Nee hou aku la oia imua me ka haka pono ana o kona mau maka ilalo, a hiki i ka loaa ana aku iaia o kekahi hapalua o ka meheu wawae kanaka.
Aole no hoi i loihi loa aku a loaa aku la no iaia he kul@ koko mahuahua ae, a ike iho la oia e mau ana no ka makamaka.
A mamua iki aku hoi o ua kulu koko la i loaa aku ai iaia he moali maopopo, oiai, ua ike iho la oia e waiho ino ana ka lepo i o a ianei, me he mea la ua hookaia he hakaka mawaena o kekahi poe.
Nolaila, aohe mea i koe ana e kolo hele ai ilalo me he popoki la e hakilo ana i ka iole.
Aka, ku koke ae la oia iluna me ka paa ana i kana pu panapana a holo aku la imua me ka awiwi.
Iaia e holo nei imua, hoomaopopo iho la oia, eia oia ke ukali nei mahope o kekahi poe e mahuka ana, me ka lawe pu ana i kekai pio i ae ole i ko lakou makemake.
Hiki hou mai la oia ma kekahi wahi a ike iho la; me he mea la, ua hooili hou ia ka hakaka malaila.
No ka mea, aia e waiho ana iluna o ka lepo he koloka wahine i hele a okaoka.
I kona ike ana i keia mea, hauoli loa ae la oia, oiai, malia ua kuhihewa oia i ka leo ana i lohe ai, no ka mea, ma kana hoomaopopo iho, o ke pio e lawe ia nei he wahine no ia.
Aka, hookahi nae ana mea i haohao nui ai, oia hoi ka hikiwawae loa o ua poe la, no ka mea, ua hele ia e ua Ilikini nei he hapalua mile okoa, aohe nae i loaa aku iaia ko lakou mau kino, aka, o ko lakou mau meheu wale no.
Aka, i ua Ilikini nei i ike iho ai i ke maopopo loa o na meheu o ua poe la, hooikaika aku la oia i kona mama loa a hiki i kona ike ana ua kokoke oia mahope o lakou.
No ka mea, lohe aku la oia i na leo hoopaapaa.
He mau sekona pokole wale no a ike aku la oia ia lakou.
O kahi i loaa aku ai ua poe la, ana no iwaena o kekahi owawa i hele a pouli i na laau.
Haule hou iho la ua Makai Kiu nei iluna o kona mau lima a me na kuli a kolo aku la imua.
Ua aneane e haneri iwilei ka mamao o kahi ana i kolo aku ai a ike aku la oia i kekahi mea nana i hoopuanuanu ae i kona koko.
Oiai, e akoakoa ana ma kahi hookahi me lehulehu wale o na kanaka hiona haeleele e kamaihio ana.
Ike pu aku la no hoi ua Ilikini la i ua poe nei me ka hoomaopopo iho, o keia poe no kana i ike ai e aea hele ana iloko oia apana i na malama i kaa hope ae.
He elima poe e ku puni ana mawaho ae o kekahi mau kanaka elua, e huli ana he alo a he alo, a e kamailio aku ana kahi i kahi me ka ano huhu.
A aia hoi ma na lima @a mau ka naka la e p@a ana he mau pahi iola, a ma kona hoomaopopo a@ hoopaapaa keia a hiki i ka lilo a@o @e ola o kekahi o laua.
Aole no keia mau mea @ an@ e ike nei ke kumu o @ o kona koko, aka, @ e @iho ana iluna o ka honua o W@ila @ ka, ua hau hoaia a paa, elike me ke @io o ka hana ana a na Ilikini i ka lakou mau pio.
Aia hoi iluna o ka lae @ ua kanaka opio la he eha kukonukonu, a mailoko mai o ua eha la e kahe ana ke koko, oiai oia e waiho ana me ka@oni ole iluna o ka honua.
Hookahi manao nui ilo@o o ua Makai Kiu la o ka hoopake@ ia Wekila Pika. Aka, pehea la e hil@i ai iaia ke hana e ko ai kona iini, oia aia he ehiku poe a he hookahi wale @o oia.
Aka, ma kona noonoo a@a, ua maopopo iaia o ka lua keia i ka lakou mau hana i ko ai ka iini o ka @ ake waiwai.
Nolaila, hoomaopopo iho la ua Ilikini nei, eia he elua ola i hilinaiia maluna o kona akamai a me ka wiwo ole.
No ka mea, ina e make ana o Weki la Pika, alaila, e hooia ia @anei kona manaoio e make aku ana o Mariona.
Me kana pu panapana ma kona lima nee hou aku la oia imua a hiki i kahi a ua poe la e kuku ana, a lohe aku la oia i na olelo a ua mau mea la e hoopaapaa ana, oia hoi e koi ana kekahi e lawe koke ia ke ola o Wekila Pika ia wa no, a o ka kekahi hoi e hoopanee iki ka pepehi ana aku iaia.
Hoomaopopo aku la no hoi oia o ke kahi o uia mau kanaka la e haopaapaa ana he luna a he alii hoi no ua poe la, a o ke kumu nui i ala mai ai ka hoopaapaa mamuli no ia o ka paakiki o kekahi o na lala.
Nolaila, ake loa iho @ini la e kokoke aku i kahi o Wekila Pika e waiho ana i hiki ai iaia ke kalakala ae i kona mau kaula i hoopaaia ai.
A ma e hemo ana ua kanaka opio la, alaila he kumu hoi ia nana e kokua mai iaia ina e kue mai ana ua poe aea haukae la.
Ia wa hoi aku la oia ihope a hele mai la ma ke ala okoa a hiki i kahi o ua kanaka opio la e waiho ana.
Iaia i hoea aku ai mailoko aku o ka mahelehele, ike aku la oia ua pau ka hoopaapaa mawaena o na mau kanaka oiai, ua ko aku la ka makemake o ke alii o ua poe powa la, oia hoi e lawe koke ia kona ola ia wa.
MOKUNA XXV.
HE HOOPAKELE AKAMAI.
I KA Makai Kiu e kiai ana i na hana a ua poe la, ike aku la oia e hailona ana lakou i ka mea nana e hooko i ka make maluna o Wekila Pika.
Mahope iho, hele aku la kekahi o lakou a kokoke i kahi o Wekila pika e waiho ana.
Kukuli iho la ua kanaka la ma kona aoao a hapai ae la i kona lima iluna me ka manao e hou iho i kana pahi ma ka puuwai o Wekila Pika.
Aka, aole i haule iho ka lima o ua kanaka la e paa ana i ka pahi iluna o Wekila Pika, a poha mai la ka leo o kekahi pu panapana a puka pu aku la ka lima o ua kanaka la.
Iloko oia sekona, lele ae la oia iluna a holo aku la i kahi a kona mau hoa e ku ana.
Iloko no hoi oia sekona, ua pioo ae la ua poe powa nei a pau me ka maopopo ole ia lakou keia mea.
Aka, me ka eleu nui huli ae la ko lakou kapena a hoopuka aku la i kekahi mau huaolelo imua o lakou, a holo like aku la ma kahi i kani mai ai o ka pu.
Ia wa, lohe aku la lakou i ka nakeke o ka nahelehele a hauoli nui iho la.
No ia sekona, ua poina lakou ia Wekila Pika, ka lakou pio.
Aka, aia nae he kanaka wiwo ole, he mea hoi i poina ole i ka mea e waiho ana iloko o ka pilikia.
Iloko oia wa, ua komo loa aku la ua poe la iloko lilo o ka nahelehele.
Aka, ua noho iho la nae hookahi o lakou.
Ua kolo aku oia a ka lihi o ka ulu laau a e nanea ana i ka nana i kona mau hoaaloa.
Me ka hikiwawe oili mai la ka Ilikini mai kekahi aoao o ke awaawa.
Me ka p@lanehe holo aku la oia a kahi e waiho ana o Wekila Pika.
Moe iho la oia iloko o ka mauu loloa ma ka aoao o Wekila Pika, a iloko hoi o na minute pokole loa okioki ae la oia i na kaula e hoopaa ana ia Wekila Pika.
He oiaio, ua eha o Wekila Pika, aka, aole nae i kukonukonu loa.
Haawi aku la ua Ilikini nei i kekahi pu ma kona lima a pane aku la.
E kolo mai oe mahope o@.
Hoolohe aku la ua kanaka opio nei i keia leo a kolo like aku la laua iloko o ka nahelehele me ka ike ole mai o ka powa i noho iho mahope.
Ia laua i komo loa aku ai iloko o ka nahelehele pane aku la ua Ilikini nei:
E pono kaua e ku ae a haalele iho i keia wahi me ka awiwi.
Auwe! aole ka paha oe e kokua mai ana ia'u ma ka hoopai ana aku i keia poe ino?
Aole i keia wa.
A, aole no hoi e pono oe e hopu aku ia lakou?
Aole, aole, he nui aku na hana i koe a'u e lawelawe aku ai i keia wa. E ke kanaka opio, he mau kumu maopopo loa keia ia'u no na mea e pili ana ia Mariona, a eia no ia ke ola nei.
Ia wa hopu aku la o Wekila Pika i ka lima o ka Ilikini a pane aku la:
He mau hooiaio maopopo kai loaa ia oe?
Ae.
E ke kanaka kamahao, pehea la ka nui o ko'u aie ia oe?
A eia e hoolohe mai oe i ka'u.
A heaha kou makemake e hana aku wau no?
E hahai mai ia'u.
A pehea na powa i manao iho nei e pepehi ia'u.
E hookuu aku ia lakou, he poe lakou i uku ia e hana ia mea, o ka kaua hana i keia wa o ka hoopakele ia Mariona.
Ae, ua pono oe, aole keia o ko'u wa e hoomau ai i ko'u inaina maluna o ka poe i uku ia e hana i l@ia mea. Aka, o kou lakou mua ka'u e imi a maluna o lakou e hooko ai au i ko'u inaina.
A aia pu hoi au mahope o ka lakou mau mua e hookolo nei i ko lakou mau meheu. Na ka mea, mai ko'u la i ike hope ai ia oe, ua loaa mau ia'u na hoa ilona ano nui a me na mea pohihihi he nui wale; aka, e hai mai ia'u, pehea la i haule ai oe iloko o ka lima o keia poe powa puuwai eleele.
Hoike aku la o Wekila Pika i kona moolelo ano nui. Olelo mai la oia, ua hiki aku kekahi mea ma koua hale, me ka hai aku iaia ua makemake kekahi o kona mau hoaloha o'u i pilikia e ike ia'u.
Ninau aku la ua kanaka opio la, a hai ia mai la o ka Makai Kiu ka mea i makemake iaia.
Ua maopopo pono ia oe ia mea, aole anei oia i hoakaka mai i kekahi mea o kona mau hoa? wahi a ka Makai Kiu i ninau aku ai.
Aole, o oe no kana i hoakaka mai.
E hoomanao oe, o kekahi o lakou ua like loa na helehelena me ka hanauna o ko'u makuahine.
O oe no kana i hoike mai ai ia'u.
A! akahi no au a hoomaopopo, ua maopopo ia lakou eia au ma ko lakou mau meheu, wahi a ka Ilikini i namu namu iho ai.
Ae, wahi a Wekila Pika, a ua lohe pu no hoi au ia lakou e kuka no ka hopu ana ia oe.
Ua pono, ua hiki no ia lakou ke hana i ka lakou hana no'u, aka, ma ko'u ike, o lakou ke pau e ana ia'u i ka hopu ia, a pehea hoi i loaa ai ia oe kela eha ma ka lae?
Ia'u i hiki aku ai ma ka ulu laau me ka mano e halawai pu me oe, aka, kuku ana he elima poe powa aeahaukae pupuka.
Ia wa, ike iho la ua he hoopunipuni ia hana, a ninau aku la i ko lakou makemake.
Aohe lakou i pane mai, aka, hoao mai la lakou e hopu ia'u.
Ae, alaila, kue aku la oe ia lakou?
Ae, kue aku la au, a mai poino no hoi kekahi o lakou ia'u ina aole i kanapi kuu pu, a mamua ae o ka hiki ana ia'u ke kulai hou mai i ke kiko, loaa ma la au i kekahi mea ma ko'u lae a pau ae la ko'u ike ana, a hiki i ko lakou hoomalia ana ma kela awawa.
Ua manao loa lakou e pepehi ia oe malaila.
Ae, ua maopopo ia ia'u, aka, ina aole oe i hiki ae e hoopakele ia'u ian ua pau ko'u ike ana i ka la i ka mea mehana.
O na mea a pau i hoike ia ae la maluna, ua wehewehe ia aku no ia iloko o na sekona pokole loa, a ia ua Ilikini la a me kona hoa e kolo hele ana mawaena o na mauu loloa, ua pau koke iho la ia mau kamailio ana ma ka hoike ana aku a ua Ilikini la ke hahai ia mai la laua e na powa.
Iloko o ka wa pilikia loa, aole i ake nui ka Makai Kia e hoopakele i kona oia iho aka, ua manao nui oia i ko h@i @ mea ia naha e @ kana hana.
Hai aku la ua Ilikini la ia Wekila Pika i kahi e loaa aku ai o @u iaia a e hoihoi aku hoi i ka hale me ka maluhia.
A pehea hoi oe?
Na'u wau e malama ia'u iho.
No ke aha kou mea holo pu ole ai me a'u?
Aole, e keakea ae au i na powa.
A e ku hookahi aku no oe imua o lakou?
Ae.
Aole pela! e noho pu no au me oe.
Mino aka iho la ua Ilikini nei iaia pane aku ai:
Mai hopohopo oe no'u. Ua hiki loa ia'u ke ku aku imua o na haneri powa, a no ko'u makemake e keakea aku ia lakou i ole ai lakou e hahai aku mahope o olua. Ua oi loa aku ka pono e noho hookahi au.
Aohe o'u makemake e haalele ia oe.
He mau minute wale no koe a e hooi loa aku no auanei oe i ka pilikia mawaena o kaua. O hele, a e alakai ae au ia na powa ma kekahi ala okoa.
Hoomanao iho la o Wekila Pika, ua hiki loa iaia ke hilinai aku i ka Ilikini, a holo aku la.
Oiai he hana ano nui ka ka Makai Kiu iloko o kona noonoo ia wa, nolaila oia i koi ikaika aku ai i ke kanaka opio e hele.
I ka wa i hala aku ai ua kanaka opio la, holo aoao aku la ua Ilikini la me ka hooho leo nui ana me ke kulikuli.
Aole i loihi loa ike iho la oia ua ha hai io mai ua poe powa la mahope ona.
A oia hoi, ua maopopo iaia ke ano o ka aina, nolaila, holo aku la ooia a kahi ana i manao ai e hooko i kana hana akamai loa maluna o na powa.
(Aole i pau.)
"E NANA I KA MEA KUPONO. NO KA MEA, O KA HOPE O UA KANAKA LA HE POMAIKAI NO IA."
O keia ka leo o kekahi Moi o ka Iseraela i ka wa kahiko. He pono kakaou e ka apana o Kona Hema e lawe i keia leo alii ma ko kakou aoao, no kakou iho, oiai, he mau pule wale no i koe a hiki aku i ka la e koho like ai ka Pae Aina mai o a o i mau lunamakaainana a o kakou kekahi. Eia ka wa, ua neinei, e ku ae me ka maloeloe, a hooholo ka manao i ka mea e koho ai, paa ia no a paa, mai haawi i kahi lihi iki, a i kahi hapa o kou manaopaa, ma ka hoowalewale ia mai, hoopunipuniia mai, pahelela mai, hoomalimaliia mai e ka makamaka a hoa'loha maikai, e pale aku, a e pale loa aku no,
Eia na inoa o ko kakou mau moho o ka apana; D. H. N.-C. W. P. K-T. K. R.,-me S. Kaeo. A eia na inoa mai waho mai a kakou e lohe aku nei e hiki kino mai ana, a e holo i I. M. no ko lakou apana, oia o A. P. Kalaukoa, A. K. Kunuiakea, me F. S. Keiki. Ua manao paha lakou o ko kakou apana ka apana hawawa naa@po, ike ole haalele loa o ua Apana o ka Pae Aina, i ao ai lakou e holo mai ia nei e holo balota ai.
Eia ke hoonohonoho ana e hiki ai ia kakou ke koho.
1. D. H. Nahimu, he kamaaina Lahainaluna, he loio, he kanaka naauao, kuokoa, a hoopono, a kuoonoono nona iho, ua noho ia e ia ka ahaolelo kau kanawai o ke aupuni, oiai, na Moi 4 na Kamehameha, Lunalilo, a me Kalakaua, ua malama ia e ia ka hanohano o ko kakou apana, mai ka noho mua loa ia ana e ia a hiki i ka noho hope ana, a hiki i keia wa, o kakou na hoike, ma ka waiwai, ka maluhia, a me ka holomua o ke aupuni, mai na 'lii a na makaainana, na kamaaina a me na malihini. Oia ka kakou lunamakaainana e koho like ai, mai kela pea a keia pea o ka apana, e koho me ka lokahi ewaewa ole.
2. C. W. P. Kaeo, he kamaaina Lahainaluna i kipakuia mai, he kanaka opio, hapa ike, aohe i maa i ke kau kanawai. He lunakanawai, he pohihihi ke ano kuokoa, elua holo balota mua ana, aole nae i puka, nolaila, e kali iaia no kahi wa hou aku, a maa pono iho i ka oihana ana e noho la, alaila, kakou koho aiaia, aole i keia wa.
3. T. K. Robata, he malihini Lahainaluna i hoopuka pono ia ke kumu kula olelo haole oia, aole i maopopo @ kona kulana, na ka poe kamaaina e ha nai aku nei iaia ma kana oihana, e olohani like kakou e hoopanee iaia a keia @ ike naauao, a kuokoa, a he hiki ke h@ naiia. He kupono ia i lunamakamana no keia apana, aole nae i keia @ e hoopanee iaia a ke ka@ o @ila, koho kakou iaia me ka @
5. A. P. Kalaukoa, he malihini mai waho mai, he poola no Honolulu, he hooniole olelo mawaho nei, a k@m@ku i ka hale kau kanawai e like me mam@ o ke kua ke haawi mai, nolaila, h@ hawaha ka apana nana i koho mua iaia, a ke hele mai nei i o kakou nei, e kuhi ana paha oia ka oi, nolaila, mai noonoo kakou nona, e waiho mahe kakou na Honolulu no e koho kana p@iole.
6. A. K. Kuniakea, he alii. Ua no no he lunamakaainana no Honolulu mamua, a ua hoowahawahaia e laila No laila, hanu mai i o kakou nei, me ka manao oia ka ike, waiho na kakou @ me ka maikai, aia kona kuleana ma ka aoao o na 'lii o ka ahaolele.
7. F. S. Keiki he kamaaina no Waikiki, he mailini ia kakou, ua lohe ak@ nei kakou, e lawe ia mai ana e J. S. Kukahiko kekahi kamaaina o Kona Hema nei, i lunamakaainana no kakou a e lawe pu mai ana he mau han@a la i mea kipe paha, haneri pai @i, i @i a hewa ae ka waha, a i mea inu i palo@e ka noonoo a kapakahi ae ka ike.
He mau makahiki loihi loa kona o ka holo lunamakaainana ana no Honolulu, aohe nae he puka iki, he hoaka mai olelo waiwai ole, ano ole, nolaila, aohe noonoo ia e ko Honolulu poe i ku i ke koho ana, ua waiho mau loa la kou iaia no ka manawa pau ole, e @ wana wale a hoea mai i o kakou n@i, nana aku no kakou iaia me ke aloha, a e like me ka waiho malie o ka @ kamaaina i maa iaia, pela no kakkou e waiho malie ai.
Eia ka hope o ko'u manao, a hookahi o kakou manao, i hookahi noonoo, i hookahi naau, ina he mau hemahema a mau kina paha mamua aku nei, pono no kakou ke lokahi e hoopoina i kela mau mea, a e hooholo kakou me ka lokahi e koho i ko kakou elemakule i ike a i maa i ke kau kanawai, a i ikeia e kakou ka pono a me ka hoopono, e koho kakou me ka heihei ia D. H. Nahinu i kei makahiki, iaia wale no, i keia kau ae, ia S. Kaeo.
Owau no me ke aloha.
LEKELEKE KAHAWAI
Kona, Hema, Hawaii
KA HOOPAI ANA O KA ELEPANI.
He keonimana ma Hine@lu he Elepani laka kana. Ua pau oia, ke pua ka ai ana a kona ona me na ho@ ai, e komo iloko o ke keena ai e noi i wahi ai.
Ua komo oia i ke keena ai i kekahi la, me ka manao e loaa ana ka ai. Pale aku nae ka ona iaia me ka hoeha iki aku.
Ka puka no ia o ka Elepani iwaho, a komo iloko o ka mala pua a haihai i kekahi lala laau i hele a paap@ me na naonao eleele, a lawe a lu maluna iho o ka ona. Pilikia loa ka ona. Wehe i kona lole a pau, a auau i ka wai i hemo aku na naonao.
A o kekahi Eleoani, ua hoeha kekahi tela iaia. Ka hele no ia o ka Elepani a hoopiha i kona nuku i ka wai lepo loa, a hoi a kiki ia wai lepo maluna o la tela, a maluna o kona mau lole hana a pau.
Ano kanaka ea ka Elepani. Aole nae hiki naia ke hoomaopopo i ka mea i papaia, mai hoihoi aku i ka ino no ka ino, aka, e hoihoi aku i ka maikai no ino. HAWAII.
NA MEA HOU O KOHALA.
Ua hoolei mau peku hoki iho la o Joe, Hulipahu o Kinau i kahi mau Pake ohua maluna o ka oneki ma keia huakai aku noi ia Hawaii. Ua hookolokolo ia e ka lunakanawai hoomalu o Kohala, ua hoopaiia he $50 a me na koina o ka aha "Mikomiko no."
Elua mau Pake malama opiuma, ua hookolokolo ia no hoopaiia no he $250 pakahi a me $7 koina a na la paahao he 10. Ua unua ia mai nei i Kawa, a eia paha ke ai kamano mai nei.
C.K.PA