Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 50, 15 December 1883 — KA MOOLELO PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776. [ARTICLE]

KA MOOLELO PILIPO KEKOA! Ka Makai Kiu Ilikini AMERIKA HUIPUIA! A O KA NANE HUNA O KA 1776.

(Mai ka peni a ka inea unuhi \moolelo 0 "Onila Maka, ka Makai Kiu * Kaulana 0 Enelani." ) MOKUNA. XXVII. He mea kamahao. IA wa, pane aku la ka Makai Kiu: ! Ua olelo mjyi nei oe ua loaa ia oe he mau hoike oiaio. Ae. . E oluolu oe e hoike mai ? | Aia a hiki mai ka wa kupono, alaila, hoike aku au. E Beramile, ua auwana paha kou noonoo. Ke noi nei au ia oe e haawi pio mai oe elike me kau olelo wahi a Beramile. E Beramile e nana mai oe, ina hej mau hoike kau ua pepehi ia ko kaika-) mahine, alaila, e hoike pu mai oe i kahi i waiho ai o kona kino i hiki ai ke kanalua ole ia -kau mau olelo. I ua Uikini la i olelo aku ai ia Beramile i keia mau olelo, haawi pu la no hoi oia i kekahi apana o ka leta i loaa ai maloko o ka hale inu rama 0 Matina Aletona. Nana iho la oia a puana ae la: E na lani ! o ka lima kakau no keia 0 kuu kaikaipahine i make.

E ka hupo, aole anei au i olelo aku ia oe, e hookolo ana au* mahope o ka u meheu o ka mea ola, aole hoi mahope 0 na melieu o ka mea make. E nana iho oe i ka la i kakauia - ii kena leta, alaila Heluhelu iho i ka manao. Heluhelu iho la o Beramile a hooho ae la: I hea kahi i loaa mai nei o keia leta ia oe ? Mamua o ko'u hai ana aku, e oluolu oe e hoike mai, pehea la i komo ai na manao kohokoho iloke ou no kela kanaka opio a me a'u ? Ua alakai hewa ia wau: He kanaka hoomanawanui io no oe a me ka hoopono e Pilipo Kekoa. t A owai keia mau kanaka ? wahi a ka Makai Kiu, me ke kuhikuhi ae i na malihini. Ua ike no oe he lunakanawai au, a he mau makai hoi keia mau kanaka. A ua hoolaha akea anei nae paha ee 1 kou mau manao ano ole ? Aole. Alaila, e hookuu aku oe i keia mau kanaka, a e hoike mai i ka mea hou. Ia wa hookuuia aku la ua mau kanaka la nie ka papa ia aku aole e hoike i na mea a iaua i lohe iho nei, a pane mai la o Beramile: . Uā lilo ka palapala kauoha a ka makuakane hanai o kuu kaikamahine i ka aihue ia. I nahea nei ? I ka po o'u i maule ai ma ko'u rumi. Ae. Ua manao wale iho la no au o oe no ka aihue, a o ka haunaele i hanaia ma ia po, he mea hoonalonalo wale no ia. Apehea hoi oe i manao wale ai no Wekila Pika ? Hele aku la o Beramile a haawi aku la i kona lima ia Wekila Pika a olelo aku la: E Wekila ua hoahewa au ia oe me ke kumu ole. < Ae, he oiaio kau, pehea i hiki ai ia oe ke koho wale mai na'u ia hana, oiai ua lilo oia i mea nui na'u mamua o ko'u ola ponoi. E hai mai a pau kau moolelo, wahi a ka Makai Kiu. Ia wa hoike aku la oia i na mea ana i lohe ai maloko o ka mala pua me ka hoopuka ia ana ae o ka inoa o Wekila Pika a me Lu Lavonia. Ua hiki loa ke hoopauia ia mea, malalo o keia kumu, 110 ka mea, he hana akamai ia na ka poe i makemake e hoomahuka i ko kaikamahine, a ua lilo pu hoi o Wekila i mea hoomainoino na keia poe powa, a nolaila, e hoopau loa oe i ka noonoo ana ia mea. Ae, wahi a Wekila Pika, ua nui ko'u aie kanaka, mamuli o kona hoopakele ana i ko'u ola. Aka, wahi a Beramile i kekahi la, hiki mai la kekahi kanaka imua o'u me ka olelo mai he mau hoike oiaio loa kana e mai ana no ko Wekila hoolimalima aka i kekahi poe e pepehi i kuu keiki « O kekahi aku la paha īa o na poe powa la ? wahi a ka Ilikini. Pela io paha. Ua haawi mai no nae paha ia oe i na hoike. Aole. Ua hiki nae paha ia oe ke hoakaka mai i na helehelena o ua kanaka la ? Ia wa, hoakaka mai la o Beramile i na helehelena o ua kanakā la, a hooho ae la ka Ilikini: Ua maopopo oia ia'u. oia ke alakai o j na powa. Mahope iho o keia mau mea a pau i hoikeia ae la maluna, hele aku la ka Makai Kiu e ike i kana pio i hoopaaia ma kekahi rumi okoa, a haawi aku la ma ka lima o Beramile. Ma kekahi o ua la nei, haalele iho la ka Makai Kiu i ka hale o Beramile a hele aku la no kana hana. Hele pololei aku la oia no ka lio a welie ae la i kana ilio, a hele pu aku'me ia no ka hale inu rama. A iaia hoi e hele nei me ka awiwi loa, aia g hoi, ku mai la imua ona o Lu Lavonia. Aia hoi ma kona mau helehelena na j hiona pioo a me ke kaumaha. ' Eia no ka oe ianei ? wahi a ka Ma' kai Kiu. Ae. He makemake kou e kamailio pu me a'u ? Ae. E hai mai i kou makemake. O ka uhane ! wahi a Lu me ka haa lulu. O ka uhane hea ia ? O ka uhane no Koi i like me ko'u

mau helehelena. , Ae. Mamua o kou haalele ana mai e hoi ke mai oe ia'u nona, a me kou manao koho nona.

MOKUNA XXVIII. LOAA KA MKHKl' ! EHAI aku au ia oc i ka'u mea ī manao ai ? E. He mea uae paha kau e hai mai ana ia'u ? Aole. Owai kau mea au i manao ai ma ua uhane la ? Ke huna nei oe i kekahi mea, e hai mai me ka ho{>ohoj>o ole. la wa, hele mai la ua kaikamahme la a kalele iho la ma ka Uma o ka Makai Kiu a olelo aku la: He kaikaina 10 no ko'u, a ua luinau mahoe ia maua. Ae, oia no ka'u i manao ai. j Pehea oe i ike ai ? I No ka mea, aole e hiki ke U>aa kona kokoolua mawaho ae o kona mau he!ehelena. Aka, ma ko'u manao, ua make Lahi ko loa la oia. A eia no nae ke ola iu i ? Ae, e j>ono ia e ola. Mai hopohopo K htK>|>akele no au iaia, ma ko'u inanao he |»aahao *ale no ko kaikaina na ka poe nana keia hana. I hookahi a'u noi ia oe. E hni mai. Ma ko'u manao maoli ua make b oia, aka, ma ka ulia o ka manawa, lohe iho nei au eia no ke ola nei. I ko'u wa i hai aku ai ia oe ua make oia f ua kuhi au ua hai aku au i ka oiaio. A ua hilinai no hoi au » kau ia wa. I A nolaila, hookahi wale no au noi i koe i ke kanaka puuwai oluolu e like I me oe. Ia wa, apopoaelakonaoili nokeia noia ka wahine opio a june aku la: Ke hooia aku nei au i kou makeniake mamua o ke ko ana o kau noi, ina aia mawaho ae o ka'u oihana nei» alaila aohe mea nana e keakea kau noi e hai mai. Mai hojK)hopo oe no na mea e hiki mai ana, aka, e huna iho oe i ka'u niea huna iloko lilo o kou puuwai, a hiki i kou wa e ae mai ai e hoike ae au i ke akea. Ua hiki ia oe ke hilinai mai tnaluna o'u. Ua lawa, malia ma kekahi o keia mau la aku, e uku la ai oe no kau mau hana lokomaikai. Ia wa hoomaka aku lao Lu e holo, aka, na kekahi manao iloko o ka Ilikini i kono mai iaia e jm aku ia I.u, a haka jJono aku la kona mau onohi alo hilohi maluna ona a ninau aku la: Ina aia iloko o koha mana he hiki ia oe ke uku mai ia ? u. alaila, e hoomanao mau ana auanei oe i kau mau olelo ? O na lani ko'u hoike, e hiijK)i nuu no au ia mau olelo me ka hoojH>ina ole. Ua lawa, ma keia hoj)e aku e hoike aku no au ia oe no kau olelo hoohiki. Hookuu ae la ua Ilikini la i i ka wahine opio a kaawale ae la laua. Lawe ae la oia i kana ilio a hele aku la no ka hale inu rama o Matina AIetona. Ia laua i hiki aku ai, iawe loa aku U oia i kana ilio a ka rumi inu rama. Mai ilaila aku hanu hele aku la ka ilio a hiki i ka rumi moe o Aletona a hiki mahope o ka hale. A mai laila aku i hanu aku ai ka ilio no na mauna. «A.ka, ia Iaua e hele nei uhi mai b ka po aka. hoomau aku la no nae bua i ka heie ana. He 10 paha mile mai ka haie mu ra ma mai o AIetona e waiho ana kekahi lua lanahu hohonu. Ua aneane paha e hiki aku i na hora oke aumoe hiki aku la laua ma ka waha o ua lua nei, a hoomaka ae la ka ilio e uwe me ke aoa ana» aka» papa e mai Ia kona kahu. He hoailona keia e hoīke niai ana aia ilalo o ka lua ua poe powa la. Nolaila, hoomakaukau iho la ua IIi kini la e iho aku ilalo me kana ilio ma ke alapii kaula. Ia wa, haawe aelaua llikim b i kana ilio mahope o kona kua a iho aku la ilalo. Iaia i hiki aku ai ilalo hookuu aku la oia i kana ilio a hoomaka koke aku b oia e hanu hele ma na ala poeleele o ua lua la a hiki ma kekahi wahi keena ku iho la a hoomaka ae la e uwe, aka, papa e mai Ia n&e kona kahu. (Aok i pau.)