Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 51, 22 December 1883 — HE MOOLELO EEHIA NO NA HANA HOOWELIWELI O KE TOWERA O LADANA. [ARTICLE]

HE MOOLELO EEHIA NO NA HANA HOOWELIWELI O KE TOWERA O LADANA.

Mai ka peni a ka mea unuhi moolelo o " Bc[riana ka lVitoo Ole, ame Alahone ke J^a."]

BUKE ELUA—MOKUNA I.

MALOKO aku o kekahi ala ololi haliia aku ai o lane e kona maukia i hookomo ia aku la ilokoo kekahikeem haiki a uuku hoi, a malaila i hoike aki ai ke kiai iaia, oia ke keena i hoomaka ukauia nona. Ona kahiko hoonani hoolakoia iloko o ua wahi keena la, m< he la, ua hoomakaukau ia me ka awiw. nui i mea e hookanaaho ai 1 ko lam noho paahao ana ma kona keena hoo paa: Ua hoonaniia na paia pohaki □ ua wahi keena la me na paku kuuwe lu, a o na lako hale o ke keena he pa kaukau oka i okioki nihoniho ia me nt noho i uhi ia me ka veleveta, a ua ku kuluia ma na popoiwi o na ipuka anian o keia mau lako a pau ua lawe ia ma lakoii mai ke keena mai o lane i nohe mua ai ma ka halealii. O keia noho wahi a ke alii koa, iaia kuhikuhi aku ai i kekahi noho ano e oki nihoniho ia, ua hoau ia oia e kr moiwahine* Ane Bolena 1 kona wa i ho opaahao ia ai, ua haliia mai nei no koi hooiuolu ana. Ke mahalo aku nei au i kou oluolu. wahi a lane i pane aku ai i kona kiai; e hoomama ia mai auanei ka mea i hoo kaumaha ia e like me na hopena ehae ha o ia aliiwahine. Nalo aku la ke kiai mai ia lane aku, a lohe aku la oia i ka nakeke ana ae e na panihao o kona keena paahao, a no ho iho la ia me ka mehameha ma ke ano he pio na kona mau enemi. MOKUNA 111. E na makamaka, e waiho kakou maanei i ke kamailio ana no lane ma, a e huli.hou ae kakou a nana no ka Moiwahi Mere.

Ua hoohalaia ka po mua oko ka moiwahine Mere luakaha ana uialoko ona paia oke Towera, i po e kuka ai oia me kona ahakukamalu, oia o Simona Renada, ka Duke Norefoka, (iadina ka Haku Puuku, Coatin£, Arunadela, Pemeheioke ame kekahi mau maka | hanohano e ae; e hoolala ana lakou i ka olelo kukala akea e pili ana i ka hooniana a ke alii e apono ai, no ka ' hoike ana aku i ka lehulehu i kekahi Ja ae a me kekahi mau kumuhanaano nui eae e pili ana i kona aupuni. Mawaena o keia mau kuka ana ma kekahi kumuhana, ina e like ole ka manao o na hoa, alaila, ua waiho ia aku ia kumuhana na Renada e hooholo; a o kana mea e apono ai oia ka mea i pono: no ka mea, ua lilo oia i mea nui e nana ia ai, mamuli o kona hlo i mana nui nana i hoopio ika haunaele kipi i hoala ia, a ua manao pu ia no hoi, ua hiki loa iaia ke hoonoho aku ia Mere maluna o kona nohoalii me kona mana a ano hookalakupua no hoi. Ua hookuu ia ka aha kuka i ke-ko-koke ana e ao, a hoi aku la kela a me keia no kona keena moe iho; aka, o Renada, aole oia i hoi aku i kona kēena maloko o ka halealii, ua hele aku \a oia mawaho o ke keena kuka e lioloholo ai maloko o na alahele o ka pa o ke Towera, e hoomama ana i kona maluhiluhi oka noho ana iloko o ke keena kuka ma ke kokolo- ana mai a ke kehau w?naao a me ke ani peahi ana ake makani i kona oiwi kino. laia e heleholoholo āna mai kekahi wahia i kekahi wahi o loko o l:a pa, ua hoohala ia paha e ia ka hora okoa; e noonoo ana oia i na mea i kuka ia e lakou mc ka hoolala ana i kekahi mau kumuhana no ka wa e hiki mai ana, oia ka mea a kona puuwai e luaiele ia ana me kona manao e kuko ana: aia hoi, wehe mai la ke alaula o ke ao, a ike ia aku la na paia pohakii o ke Towera Keokeo e hoali mai ana i ko lakou nani, aia hoi, ike aku la ia i kekahi kanaka e hele mai ana e halawai me ia. Ku koke iho la ia me ke kiola ana ae i kona koloka ma kona poohiwi, me ke kali ana iua kanaka la. Eia ka he kiai keia, a ua i emebasedoa īaia e kaapuni ana ma kona wahi kiai me ka manao he kanaka e, a he mau manao kolohe paha kona; a iaia i ike ai i kona kuhihewa, i kona kokoke ana mai ia Renada ka mea i kamaaina iaia, hoao aku la ia e huli hope hou, aka, ua kahea ia aku la ia e ka emebasedoa Sepania me ka ninau pu ia aku o kona inoa. p] kou kiekie, ua kapaia au o Gevase AViniwike a o kekahi o na kiai kahiko q ke Towera, wahi a ua kanaka la i pane aku ai. A i hea oe e hele nei e ka hoaaloha? i ninau aku ai o Renada. Uuna o ka piko o ke Towera Keokeo, no ka hakilo ana i na koa ma ko lakou wahi kiai, wahi a Winiwike i pane aku ai. He mea pono anei i kou oluolu ka lawe pu ana aku ia'u me oe ? wahi a Renada i ninau aku ai. Ae, wahi' a Winiwike i pane aku ai. E hoohanohano ia auanei ka'u huakai ma kou hiki kino pu ana me a'u. E hiki ana kaua iluna o kaupaku i ka puka ana o ka la, a o ka nanaina auanei AU e kilohi ai mai luna mai o laila ma ke kakahiakanui kalae e like me keia, |he keu aka o ka nani a me ka maikai ! e hiki ole ai ia oe ke hoohalike ae, wie ka hoonalohia ana i na inea a kou kiekie e pli ai i na alapii he nui wale au e ikemaka aku ai. E awiwi aku hoi ha kaua, wahi a Renada, ua ake nui au e hiki kaua iluna. Me keia mau olelo, alakai aku la o AViniwike i ka emebasedoa ma ka puoa komohana o ka hale, a ma ke alo o kekahi ipuka, e ku ana kekahi koa kiai; i ka hoike ia ana aku o ka hua (hoailona kiai) iaia, hookuu iho la īa i kana laau palau ilalo a hookomo aku la ia laua iloko. He wahi keena uuku keia a laua i komo aku ai i uhau pio ia, a 1 maloko o laila, e pii i)oai ana kekahi anuu alapii pohaku iluna, pii aku la o Winiwike malaila me ka ukaliia e Renada, a ia laua i komo pono "aku ai iwaenakonu o na paia pohaku o ua pu- | oa la, ua emi mai-ke akea o loko a ano haiki, e hoike mai ana i kona manoanoa kuahewa. Ia laua i hiki 'ai iluna o j kekahi wahi aleo uuku, kuhikuhi mai ' la o Winiwike ia Renada i ka ipuka ko- ! mo o kekahi ala e halawai pu Ai me ke keena aha kukamalu. Ua hookahaha l nui ia ko Renadji manao no ka maemae a me ka nani o ka hamo ana o ka | puna o kela wahl aleo, aka, no kona ake loa e hiki koke iluna o kaupaku o !ka hale, paipai ikaika aku la oia i kona alakai e awiwi laua i ka pii ana; aole i j emo ku ana laua ma ke alo o kekahi ! ipuka pio, a i ka hemo ana o ka *puka ia Winiwike, oili ana laua iluna o kaupaku o ua hale Towera la. » Ia Renada no a hehi ika papahele, awiwi koke aku la oia ma ka aoao o na paia nihoniho o ua hale Towera la, me ke ake nui o ka ike aku i ka waiho mai oka aina imua ona, aka, alakai aku la nae o Winiwike iaia a i kahi maikai loa oka nana ana. Ia Renada i hahai aku ai ia Winiwike a hiki ika aoao komohana hema o ka hale kiei aku la ia maluna o kaupaku, aia hoi, ike aku la ia ina pukuniahi i kau ia iluna o na kaa pu maluna o kaupaku q na hale me na koa e kiai ana, he iwakalua kapuai ke kaawale o kekahi mai kekahi aku. Iwaenakonu o keia mau hale, eku ana he pahu hae loihi ama kona huina e pulelo ana ka hae kalaunu alii. (Aoh i f>au.)