Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 52, 29 December 1883 — Page 2
| This text was transcribed by: | Sinikka Nevanlinna |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HOOLAHA A KA NUPEPA
Ina iwaena o ka poe heluhelu i keia pepa ua haule na helu o kekahi poe lawe pepa, me kaa mua no nae o ko lakou uku pepa no ka makahiki, e pono e hoike hakalia ole mai ke keena o ke KUOKOA, me na hooiaio pu o ko lakou hookaa ana e ponoai.
KA NUPEPA KUOKOA ME KE AU OKOA. [I Huiia]
No ka Makahiki, $ 2 00
Eono Mahina, 1 00
Dala Kuike ka Rula.
POAONO, DEKEMABA, 29, 1883.
KA MAKAHIKI 1883
I keia la o ka NUPEPA KUOKOA e hoea aku nei, o kona hoea hope loa ana aku ia imua o kona mau tausani poe heluhelu iloko o keia makahiki, a hele aku ia me kana mau hana. A ia kakou i komo aku ai iloko o ka makahiki hou a aui ae kakou a nana aku i ka makahiki i hala a me kana mau hana, e ninau iho kela a me keia pakahi iloko iho ona no na hana hoopomaikai a hana hoopoino no hoi a ke au o ka manawa o ia makahiki i hoili iho maluna o na kipoohiwi iloko o na wa like ole i hala hope aku nei. He haawina paha o ka pomaikai ka i loaa, he mau hana paha nana i alakai aku i ke kanaka ma na alanui o ke kuonoono, a i ole he mau haawina paha o ka poino ka i loaa a he mau haawina paha i papalua a papakolu ae o ka poino pilikia a inea nana i alakai aku i ke kanaka i na alanui o ka poino loa a lilo ke kulana kanaka i mea lapuwale loa ka i loaa? E noonoo kakou i keia mea. He kumuhana ano nui keia i kupono loa ke wehe hamama ae kela a me keia i kona waihona noonoo alaila hoohui mai na noonoo auwana i o ianei a i kahi hookahi, a kuka noonoo iho me ke akahele.
He oiao aole no i nele ka halawai o kela a me keia mau haawina like ole. Mai loko mai o ka heluna nui o na kanaka e noho nei ma keia kulanakauhale, aole he haneri mailoko mai o na tausani i nele ka halawai me keia mau haawina. Alaila o ka ninau nui o ka manawa, ua pomaikai anei, a ole ua poino no paha? Ua loaa anei ka noho'na kuonoono, maluhia, a maemae, a i ole ua loaa anei ka noho'na poino a pilikia? Ae, ua loaa no ka noho'na kuonoono maluhia a maemae i kekahi poe, ua loaa no he pomaikai iki i kekahi poe, a ua loaa no hoi ka noho'na pilikia kaniuhu i kekahi poe. Aka o ka pomaikai nui loaa ia kakou oia ke alako maluhia ia ana mai o ko kakou ola mai na la mua o keia makahiki a loaa ia kakou na la panina hope, a mai keia mau la panina hope e alako hou ia aku ai kakou a halawai me ka la mua o ka makahiki hou. Pomaikai kakou e na makamaka. Lua ole ke aloha o kela makua lani. Paupauaho ole oia i ke kiai malama maluhia ana ia kakou.
E na makamaka a me na ho'aloha, e hoonani aku kakou i kona inoa, e hosana nui aku iaia. E hoomaikai aku i kona inoa. E hui kakou a pau mai kela pea keia pea a e pualu i na leo mele hosana.
KA MAKAHIKI HOU
Ke pahola aku nei keia pepa i kona hoomaikai ”Hapenuia” imua o kona poe heluhelu a pau mai Hawaii a hiki aku i Kauai. Ua hala ihope ka makahiki 1883, a ke hoea mai nei o 1884 me kana mau hana a pau, kona mau hauoli ana, kona mai pomaikai a me na poino. Ua hala ihope na la o keia makahiki me ko lakou mau moolelo pokahi; pomaikai ka mea i hoopiha i kona mau la me na hana maikai wale no. Aka, ina ua hemahema ko makou poe heluhelu ma kahi mau hana maikai o keia makahiki, eia ka wa kupono e hoomakaukau ai no ka makahiki hou i hewa ole ai ia makahiki. E haalele i na mea i hala mahope, a e kikoo aku i ko mua me na lima maemae. E holoi na lima i ke ino o ka makahiki e pau nei, ina io no ua ino, a e hooikaika hou hoi i pono ka makahiki hou. Hookanaka, eia ka honua malalo; manaoio o manaolana, eia ka Makua Aloha maluna.
Nui ka paonioni iloko o keia makahiki mawaena o na manao maikai a me na manao kekee o keia kuee ana. Ua manao kahi poe he mea pono ole ka paio; e noho oluolu ka pono, e laulea a aloha a aloha mai. Aohe kue ke aloha i ka paio ana. Aole hiki i ka malamalama ke noho ekemu ole imua o na hana pono ole. Aole hiki i ka mea aloha ia Hawaii a me kona pono, kona kuokoa i maluhia, ke noho ekemu ole imua o na hana e kahuli ai ke kuokoa o kona aina hanau. Nolaila, e na hoa heluhelu o ke KUOKOA, i nui ke aho o ka makahiki e hiki mai ana; e hookanaka a e hoopono, a e kupaa mamuli o ke ola o Hawaii. Me keia mau manao, ke pahola aku nei makou i ke aloha makahiki hou maluna o oukou a pau.
A keia pule ae e hoolaha aku ana makou i ka papa inoa o na Luna nupepa o ke KUOKOA ka apana o Kona nei
I KELA la aku nei ua hookuiia mai imua o makou na kamailio ana ua kokua makou i ka manao o kekahi mea holo balota no keia kau ae , ma o kona manao i hoolahaia ma kekahi kolamu o keia pepa mamua iho nei. He manao kuhihewa ia o ua makamaka la nana i kamailio mai ia makou i ua mau olelo la. Aole i haawi iki keia pepa i kau wahi lihi ona malalo o na kalai manao hoopilimeaai i ka mea i ikeia he hoopilimeaai a he pono ole o na hana imua o ka Ahaolelo ma na kau i hala ae nei. Aole e kuikahi a lokahi like na manao o keia pepa me na manao o ia poe a poe paha i apoia malalo oia mahele. Ua ku kaokoa keia pepa, a ma o ka poe i ikeia he hoopono a he aloha ia Hawaii kakaikahi ia kakou kauna uuku, malaila ke kokua nui o keia pepa. Malaila ka lokahi like o na manao; aka, o ka manaoio na kokua aku keia pepa i na kalai manao o ka poe ikeia he hoopilimeaai, he kuhihewa nui ia. O na kalai manao kuokoa ko makou moto. E hoomanao ia keia.
KA LA KARIKIMAKA
O ka Poalua o keia pule ka la ia i hoomanao ai na ohohia hauoli o ka La Karikimaka. He la ia i komohia ai na kupuna, na makua, na keiki, a me na moopuna pu iloko o na hoomanao hauoli ana no ia la. He la akoakoa nui ia o ka ohana a hookahi ka luana hauoli ana a puni kekahi papaaina i hele a luuluu me na mea ai. He la no hoi e hoohui hou ia ai ka ohana a kahi hookahi, a maluna o na mea a pau he la hauoli nui.
Ma na wahi a pau o ka poepoe nei, ua hoomano nuiia keia la.Ua hoomanao pu ia no hoi keia la ma o kakou nei. Mawaena o kekahi mahele o ko ke kulanakauhale nei ua hoomanao ia na hauoli o ia la me ka maluhia a me ka maikai, a ma kekahi mahele iho he ona a he mau hana lapuwale ka i hanaia, a ma ka panina hope o ia mau hana lapuwale a lakou he hua awaawa ka i hoea ae a ua ka no i ke kino.
Ma ka auina la ae, he puhi ohe hui ka i haawiia ma ke Kuea o Ema e na puali puhi ohe o ke aupuni me na keiki o ke Kula Hoopopolei. Nana aku i ke Kuea, piha u i ka poe makaikai. He mau leo Hawaii kekahi i meleia. Ma na nanaina holookoa o ka poe i akoakoa ae malaila, ua ikeia ka puapuai ana mai o na nanaina hauoli.
Ma ke ahiahi iho he Aha Mele nui hookuku ka i weheia ma ka luakini o Kaumakapili. Piha pono na noho i ka poe i hele aku e hoolohe i na nani i hoikeikeia ma ia po, a ma ka hoikeia mai ia makou aole ka i nani loa na leo i meleia mai mamua o ka mea i manaoia. Aole makou i hoohalahala ana ma keia mea, aole makou i maa ma ia mea o ke kilo i ka maikai a me ka maikai ole o na leo mele – na ka poe ike himeni no e kilo ae a e hoopololei.
KA HUAOLELO ”KUOKOA”
He aha ke ano o keia huaolelo e kau ae la maluna ”Kuokoa”? Ma ka aoao mua loa o keia pepa e ikeia no keia mau huaolelo moakaka – NUPEPA KUOKOA. Ua maalo mau keia mau huaolelo imua o ka lehulehu ma na makahiki lehulehu i hala loa aku nei a hiki wale i keia la i kalaiia nei ke ano o ia huaolelo? He maopopo loa nae ke ikeia e ka poe a pau - o ka inoa no ia o ko kakou Kilohana Pookela. E haalele kakou i keia mahele a e mau aku imua ma kahi mahele e ae.
Pinepine, a ua kuluma mau ma ka waha o na kanaka ka hoopuka ana, he kanaka Kuokoa o mea, a he kanaka Kuokoa ole i mea. Maanei, e pono e lokahi like mai kakou i hoohui i na noonoo maluna o keia ninau. O ka hoopili ana aku o ka huaolelo Kuokoa mahope o ka inoa o ke kanaka a mau kanaka paha, alaila, lilo aku la oia he kanaka aha? He kanaka Kuokoa, a mau kanaka kuokoa paha, ea; ae. Alaila o ka lilo ana o kekahi kanaka i kanaka kuokoa, he kipi a he mau hana kue kanawai anei kana e hana ai? Pela ka wehewehe a kekahi kanaka e manao ana e holo balota no keia kau Ahaolelo ae imua o kekahi anaina halawai makaainana ma Hawaii iloko o kela mau pule i hala loa aku nei. Ua olelo oia o ke kanaka e kapa ana iaia he kuokoa a he kanaka paha e aahu ana ia Moto, he kanaka ia e hoao ana e kipi aku i ka Moi a e hoao ana e hoolapuwale i ka noho'na maluhia o ka lahui. Oia iho la ka ke ano o ke kanaka e kapa ana iaia iho he ”kanaka kuokoa” wahi a ka hoike a ua kanaka la. Ua hoakaka oia, he kipi a he pono ole ka ha na a ke ”kanaka kuokoa”.
Pela anei? O ke kaona anei ia o ka huaolelo kuokoa? Lalau, alakai hewa na ao ana a keia kanaka. Hookamani, uhiuhi lau mamane ia mau olelo. Aole ia o ke kaona oiaio o ia huaolelo. O ke kanaka i ike he kuokoa, he ola o ka lahui aia iloko o kona mau noonoo, he pono no ka lehulehu aia ma kana lawelawe ana. Aole he mau hana kipi aka, he kanaka ia e hana ana i ka hana pololei, he kanaka ia e kue ana i na hana kipe, he kanaka ia e imi ana i ka pono kaulike ma na aoao elua. Oia poe kanaka ka poe i makemakeia i mau lunamakaainana no keia kau ae. E naauao kakou e na makamaka. Mai puni a mai lawe i na olelo ao a kela kanaka.
Ua manao makou aole kakou e nele ana i keia pule me na nnhou o na aina e, aka, mamuli o kekahi kumu keakea i ikeia mua oleia ua nele iho la. Aka, eia ae ka makahiki hou a e ike ana kakou i na nuhou makamaka.
Ua konoia mai makou e kekahi lala o ke komite nana e ohi nei na kokua aloha ana o ka poe mai lepera na Kalawao, ua makemakeia ka poe wahine hana lei pua o na ano a pau lawe ae i ka lakou mau lei ma ka halekuai o Walakahauki ma ke alanui Moiwahine ma ka Poakahi a i ole ma ka Poalua o keia pule ae, no ka hoouna ana aku i Kalawao. Eia he pomaikai no oukou e ka poe hana lei.
NA HOOLAHA HOU
AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopona Waiwai. Ma ka waiwai o PAHIHA no Kohala Akau, Hawaii, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai C. F. Hart.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kalanui (w.) a me Kaupena, no Kohala Akau, Hawaii, e hoike mai ana, o Pahiha (k.) no Kohala, Hawaii, ua make kauoha ole ma Puuepa M. H. 1879, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kalaaniani a me Kaupena.
Ua kauohaia, o ka POAHA, oia ka la 17 o IANUARI M. H. 1884, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo ma Kapaau, Kohala Akau, Hawaii, ma ke hora 10 o ke kakahiaka, a ma ia manawa a ma wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae oleia ai ua noi la.
CHARLES F. HART, Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, 1152-3t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI: - Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o H. C. Sheldon o ka aoao mua, a me Mrs. C. B. Andrew o ka aoao elua, ma ka la 6 o Mei 1883, i kakau kopeia ma ka buke 60 aoao 216, a mamuli o ka uhaiiaana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana e kudala akeaia ana ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka
POAKAHI IANUARI 24, 1884,
ma ke Keena Kudala o E. P. Adamu ma Honolulu ma ke hora 12 o ia la. Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 19 o Dekemaba, 1883.
MRS. C. B. ANDREWS, Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana:
Hoolimalima no kekahi apana aina e waiho la ma Halawa, Kohala, Hawaii,
1. H. Hook ia H. C. Sheldon kopeia ma ka buke 60 aoao 30 a me ka aina kuai.
2. S. Kilauea ia H. C. Sheldon kopeia ma ka buke 60 aoao 31, a e kuai puia aku ana no hoi me na hale a pau maluna, me na mea hana amara a pau loa a ua H. C. Sheldon nei.
A he kulana maikai loa ma Kohala no ka mea lawelawe oihana o ia ano. 1152–4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI: - Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o J. W. Makanui o ka aoao mua, a me Mrs. C. B. Andrews o ka aoao elua, ma ka la 29 o Maraki1879, i kakau kopeia ma ka buke 60 aoao 166, a mamuli o ka uhaiiaana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai a ma ia hooko ana e kudala akeaia ana ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka
POAKAHI, IANUARI 24, 1884,
ma ke Keena Kudala o E. P. Adamu ma Honolulu ma ke hora 12 o ia la. Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 19 o Dekemaba, 1883.
MRS. C. B. ANDREWS, Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana:
O kela apana aina ma Makiki ma ke alanui e hele ana i ke kula nui o Punahou, he 23-100 eka. 1152-4t.
AONA [PAKE.]
HALEKUAI UPENA MA ALANUI MAUNAKEA
-HELU 8, HONOLULU-
Malaila e loaa ai na upena o na ano a pau, mai ka maka kahi a hiki i ka maka ha. A malaila e loaa ai na aho o na ano pau. Ke kono aku nei au i ka poe a pau mai Hawaii a Kauai e hele mai ma ko'u halekuai a e kuai makepono aku no au. 1152-3ms.*
KUAI KUDALA NUI NUI AIWAIWA
-MA HAIKU, MAUI -
Poaono, Ianuari 5, 1884, MA KA HORA 10 A. M.
E kuai kudala nui aku ana o CHAS. H. DICKEY (KALE KIKE) ma ka
POAONO, IANUARI 5, 1884, i na waiwai like ole o kona halekuai ma Haiku, oia na waiwai
LOLE O NA ANO A PAU,
NA LAKO HAO LIKE OLE,
NA LAKO MEA AI HE NUI,
NA PAA LOLE NA PAA LOLE,
&c., &c., &c., &c.
He kuai aiwaiwa keia, he kuai nui, he kuai hoopomaikai keia i ko Maui poe, ma ke kuai nuia liilii. E malama na'dala a hiki mai ua la nei alaila hele nui a kuai.
J M DAVIDSON.
LOIO! LOIO!!
KEENA HANA: Helu 13 Alanui Kaahumanu. 1147-3ms.
NA HOOLAHA HOU
AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Oahu Hawaii Pae Aina, ss. Ma ka Waiwai o JOHN NAKOOKOO i make. Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 27 o Dekemaba M. H. 1883, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi Palapala i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o John Nakookoo i make aku la ; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no Naaniani ua waihoia mai e ia.
Nolaila ua kauohaia, o ka POALIMA ka la 18 o IANUARI M. H. 1884, ma ka hora 10 A. M. Ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Honolulu ma Aliiolani Hale, oia ka la a me ka hora e hooiaioia ai ia Palapala Kauoha a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu.
Kakuia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Dek. 27, 1883. A. F. JUDD, Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie. 1152-3t.
HOOLAHA: -Owau o AWAI [PAKE] ke hai aku nei au ma ke akea, o kela apana o Halauwai (w.) i kuaiia aku ia Kawaikini a hooliloia ia Kaluapalaoa oia ke kuleana 4270 Sila 8114, ua lilo mai ia'u i ke kuaiia. Nolaila ke hai aku nei au i na mea a pau, ua kapu i kela a me keia ano kanaka ka hele a noho maluna o kela apana aina i haiia ae la maluna me kuu ae ole aku. A o ka mea kue i keia hana no au e l ike me ke kanawai.
AWAI [PAKE.]
Halawa,Kohala Akau, Hawaii, Dek. 21, '83. 1152-3t.*
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI. - Oiai ua koho ia ka mea nona ka inoa malalo iho i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Paulo, no Punahoa Hilo, Hawaii, i make aku nei.
Ke kahea aku nei au i na mea a pau o ka mea i make aie mai ai iaia e hookaa koke mai aole kali, a me ka poe ana i aie aku ai, a e waiho mai i ka lakou hooiaio pu mai, iloko o na malama eoho mai ka la 21 o Sepetemaba 1883, a hiki ma ka la 21 o Maraki 1884.
J. S. KALANA
Lunahooponopono waiwai o Paulo i make.
Hilo, Hawaii. 1151-3t*
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI: - Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o G. Hardey a me Mahoe Hardey o ka aoao mua, a me Daniel P. True o ka aoao elua, ma ka la 14 o Maraki1882, i kakau kopeia ma ka buke 72 aoao 389, a mamuli o ka uhaiia o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana e kudala akeaia ana ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka
POAKAHI, IANUARI 21, 1883,
ma ke Keena Kudala o E. P. Adamu ma Honolulu ma ke hora 12 o ia la.
Hanaia i keia la 19 o Dekemaba, 1883.
DANIEL P. TRUE, Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana:
O kela apana aina ma ke kihi hikina o ke alanui Liliha, Honolulu, e pili ana i ka aina o Pease, he 242 kapuai ka loa ma ke alanui Liliha, a he 244 kapuai ka loa e holo ana iloko, a ma ia apana aina he 7-100 eka he maikai na Palapala. 1150-4t.
HOOLAHA :- I ka poe mea hanai holoholona ma Kohala, Hawaii. Aia no he 155 eka aina ma ke kiko waena o ka Hui Hanai Holoholona o Kahuwa, oia ka aina i kapaia o Pahinahina, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2334, inoa o Makuaote me Kekoolani, he aina maikai a kupono no ka mea nui o na holoholona elike me S. W. Nawahie, Opunui, a pela aku.
E makemakeia ana paha e kuai a hoolimalima. No na mea i koe e ninau ia.
W. CHAS. ACHI.
Honolulu, Oahu, Dek. 13, 1883. 1150-4t.
HOOLAHA LUNHOOPONOPONO WAIWAI :- Ua hookohu ponoia mai ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono no na Waiwai o Robert Love o Honolulu i mrke. O ka poe a pau he mau aie ko lakou i ka mea i make e hookaa awiwi mai lakou me ke kaulua ole. O ka poe a pau he mau koina ko l akou i ka mea i make ina ua hoopaia ma ka moraki a ma kekahi ano e ae paha, e hoike koke mai lakou me na hooiaio kupono iloko o na mahina eono mai keia la aku o hoole mau ia aku lakou.
FANNY LOVE, Lunahooponopono Waiwai o Robert Love.
Honolulu, Nov. 26, 1883. 1150-4t.
HOOLAHA:- O ka poe a pau i aie i ka halekuai o C. Akana ma Keanae, Kauai, ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke ae ia H. Chamberlain o Keanae, a oia ka mea i hookohu ponoia e ohi i na dala ; a nele ka hookaa ana o ka poe aie elike me ke kauoha maluna, ua loaa he mana piha ia H. Chamberlain e hoopii ma ke kanawai.
J. F. HACKFELD
S. SELIG,
Na Luna Kauoha o ka Waiwai o C. Akana. 1145-8t.
HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI:- Ua hookohu ponoia ka mea nona ka mea inoa malalo i Lunahooponopono no ka Waiwai o Lee Loy i make o Hilo, Hawaii, o kapoe a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hoike koke mai lakou iloko o na mahina eono o hoole mau ia lakou. O ka poe hoi ua aie i ka mea i make e hookaa koke mai lakou.
W. AUSTIN WHITING,
Lunahooponopono o ka Waiwai o Lee Loy.
Honolulu, Nove. 20, 1883. 1147-4t.
HOOLAHA:- Owau o W. K. Kolikua o Manana Ewa Oahu, ua hookohu au i Halau w. O ia wahi no i mea nana e ohi i na uku hoolimalima hou ana aku a hoopii ana ma ke kanawai ma kuu inoa, ma ona wale no na hookaa ana a me kona hope. W. K. POLIKUA. 1148-4t.*
HOOLAHA A KA LUNA OHI AUHAU O KA APANA O HILO, HAWAII, 1883 :- Ke hoikeia aku nei ka lohe i na kanaka a pau i ku i ka auhau o ka apana o Hilo Hawaii, e hoomaka ana ka mea nona ka inoa malalo e ohi i na auhau o keia makahiki, ma kona keena oihana ma ke keena Kiure o ka Hale Hookolokolo o ke aupuni, ma ka
POAHA NOVEMABA 15, 1883,
a e hoomaka ana oia i ka ohi i na auhau o Hilo Akau ke akakun ka wai o na kahawai a ua ole. A i kulike ai me ka Pauku 58 o ke Kanawai Auhau hou, o ka poe a pau i kupono i ka auhau ke kauohaia aku nei lakou e hookaa koke mai i ko lakou mau auhau mamua ae o ka la 15 o Dekemaba 1883, o ka hou ia iho he umi pa keneta hou. R. A. LYMAN, Luna Auhau o Hilo,
Novemaba 15, 1883. 1148-4t.
HOOLAHA :- O ka poe ona lio a holoholona ana maluna o na aina o Lepeuli, Pilaa, Waiakaluanui, Waiakaluaiki, Kahili, Kilauea, a me Kalihiwai, maanei ke hoikeia aku nei ka lohe ia lakou e lawe koke aku lakou i ko lakou mau holoholona mailuna aku o keia mau aina ma ka, a mamua ae o ka la 1 o Ianuari 1884, a o na holoholona a pau e loaa aku ana maluna o keia mau aina mahope iho o ka la i oleloia, a pau ana lakou i ka hopuhopuia i kulike ai me ke kanawai. A eia hou. Ke papa pu ia aku nei ka poe a pau aole e hele wale a ki i na ano manu maluna o ua mau aina la, me ka ae ole na mea nona na inoa malalo.
W. Y. HORNER JR,
C. BERTELMANN.
Kilauea, Kauai, Nov. 28, '83. 1148-4t.
NA HOOLAHA HOU
ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Aupuni Hawaii. KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi.
Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu. Me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia Hugh B. Montgomery ka mea i hoopiiia, ina e waiho ana oia i kana pane i kakauia iloko o n la he iwakalua mahope iho o ko hooko ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu, ma ke Kau o Novemaba o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waimea, mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha la 8 o Novemaba 1883 e hiki mai ana, ma ka hora 9 A. M. E hoike mai, no ke aha la e ae oleia ai ke noi a Nancy K. Montgomery ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia iloko o ka palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o keia palapala.
Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Jadd, Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Kiekie, i keia la 15 o Sepatemaba A. D. 1883.
DANIEL PORTER, Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu.
I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei:
Oiai ua imi au ia Hugh B. Montgomery i oleloia maloko o keia Palapala Kii, ke hoihoi aku nei au i keia Palapala Kii me ka hooko oleia, no ka loaa ole ana o ua Hugh B. Montgomery la i oleloia iloko o keia Aupuni.
W. C. PARKE, Ilamuku.
Mamuli o na hoike a ka Ilamuku ma o kona hoihoi ana i ka Palapala Kii, ua ikeaia aole i loaa ka mea i hoopiiia oiai ua haalele oia i ke aupuni : nolaila ua hoopaneeia ka hoolohe ana o ka hihia a i ke Kau o Mei o ka Aha Kaapuni no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu e malamaia ana ma Hilo ma ka mokupuni o Hawaii A. D. 1884, a maloko o ia manawa kowa e paiia i kope i hooiaioia o ua Palapala Kii la , a e hoolahaia ma na olelo Hawaii me Beritania no Eono manawa, a o ka hoolaha hope ana aole e haule iho malalo o na la he iwakalua mamua o ka la mua e malamaia ai ua Kau la i oleloia.
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Nancy K. Montgomery kue ia Hugh B. Montgomery, a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a iloko o ia manawa kowa e paiia i kope oiaio o ua Palapala Kii nei elike me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopiiia e pane mai ke Kau o Mei A. D., 1884 i oleloia.
I hoike no ia mea, ke kau nei au i ko’u lima i keia la 25 o Novemaba, A. D. 1883.
DANIEL PORTER,
Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. 1149-6t.
ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Aupuni Hawaii. KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi.
Ia Willaim C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hopk iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu. Me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia J. E. Shemmen ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o n la he iwakalua mahope iho o ko hookoia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu, ma ke Kau o Sepatemaba o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, mokupuni o Hawaii, ma ka Poaha la 6 o Sepatemaba 1883 e hiki mai ana, ma ka hora 9 A. M, e hoike mai, no ke aha la e ae oleia ai ke noi a Ellen A. Shemmen ka mea hoopii, elike me ka mea i hoakakaia iloko o ka palapala me ka hoike piha o kau mau hana mamuli o keia palapala.
Ikea ka Mea Hanohano A. Francis Judd, Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, i keia la 18 o Iulai A. D. 1883.
DANIEL PORTER, Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu.
I keia Palapala Kii, ua pane ka Ilamuku penei:
Oiai ua imi au ia J. E. Shemmen i oleloia maloko o keia Palapala Kii, ke hoihoi aku nei au i keia Palapala Kii me ka hooko ole ia, no ka loaa ole ana o ua J. E. Shemmen la i olelo ia iloko o keia Aupuni.
W. C. PARKE, Ilamuku.
Mamuli o na hoike a ka Ilamuku ma o kona hoihoi ana i ka Palapala Kii, aole i loaa ka mea i hoopiiia oiai ua haalele oia i ke aupuni : nolaila ua hoopaneeia ka hoolohe ana o ka hihia a i ke Kau o Mei o ka Aha Kaapuni no ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu e malamaia ana ma Hilo ma ka mokupuni o Hawaii, A. D. 1884, a maloko o ia manawa kowa e paiia ai i kope hooiaio ia o ua Palapala Kii la a e hoolahaia ma na olelo Hawaii me Beritania no Eono manawa, a o ka hoolaha hope ana aole e haule iho malalo o na la he iwakalua mamua o ka la mua e malamaia ai ua Kau la i oleloia.
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio a pololei ia o ka Palapala Kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Ellen A. Shemmen kue ia J. E. Shemmen, a me ka hoike a ka Ilamuku no ia mea, a iloko o ia manawa kowa, e paiia i kope oiaio o ua Palapala Kii nei elike me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai, e kahea aku i ka mea i hoopii ia e pane mai ke Kau o Mei i oleloia.
I hoike no ia mea, ke kau nei au i ko’u lima i keia la 23 o Novemaba, A. D. 1883.
DANIEL PORTER,
Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. 1149-6t.
AHA Hookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o PAKE k. I make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.
Ma ka Heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Palemo wahine kane make o Pake no Wailua, Kauai, ua make kauoha ole ma Wailua ma ka la – o Iune M. H. 1883, a e noi ana i haawiia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia N. Kalaeoue no Lihue.
Ua Kauohaia o ka POAKOLU ka la 16 o IANUARI M. H. 1883 i ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Lihue, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoke mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae oleia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa ko Hawaii Pae Aina, Dekemaba 1 M. H. 1883.
J. HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha. 1149-3t.
UA hookohuia i keia la e na Lunakanawai o ka Aha Kiekie o MISS MARY PARKER, oia kekahi o na Lunahooponopono ma ka Waiwai o William C. Lunalilo ma kahi o Hon. Edwin O. Hall i make. Eia na lala o ka Papa Lunahooponopono:
SANDFORD B. DOLE,
WILLIAM O. SMITH,
MARY PARKER.
Ma ke kauoha a ka Aha.
HENRY SMITH, Hope Kakauolelo.
Honolulu, Dek. 5, 1883. 1149-3t.
HUI KALEPA O HILO : - Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na lala a pau o ka ”Hui Kaalepa o Hilo,” e noho ana mai Laupahoehoe a hiki aku i na palena o Puula, Puna, o ka la 31 o Ianuari A. D. 1884, hora 10 A. M. Ma ka Hale Hookolokolo o Hilo, oia ka manawa e akoakoa nui mai ai na mea a pau loa i kaheaia a oia no hoi ka la hope loa no ka hookaa pau mai i ko lakou mau Sala ma ka lima o ka Puuku J. Nawahi, a ke paipai pu ia aku nei na komite a pau loa e hooko koke i ka lakou apana hana me ka eleu nui. Aloha nui kakou a pau loa. E. P. HOAAI,
Kakauolelo o ka Hui Kalepa o Hilo.
Hilo Taona, Nov. 29 1883. 1149 2ms.
NA HOOLAHA HOU
KA HALEKUAI EMI O KE KULANAKAUHALE NEI.
Chas. J. Fishel.
He lono hauoli i ke Akea.
Ua loaa mai nei iloko o keia mau la koke i o nei he 3000 paa lole o na kane, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kualia aku ana no
5.00 Dala
Wale no ka Paa hookahi. Heha la ia!
KUAI HOEMI HOPE LOA!
UA KUAHA MAU WAIWAI MA NA HALEKUAI NUNUI O KA HIKINA NO KE KUMUKUAI HE $1000.
Ka Halekuai emi hookahi o ke Kulanakauhale nei.
16 I-a Kalakoa no 1.00 wale no!
HE MAU APA KALAKOA MAIKAI A PAA KEIA, AOLE HE HEHEE A MAE, HE OIA MAU,
2400 papale lede,
E KUAIIA AKU ANA NO KE KUMUKUI HAAHAA LOA, I KUMU E LOAA AI HE KOWA KUPONO NO NA WAIWAI HOU E UPUIA AKU NEI A HOEA MAI NA MOKU A KU MAI I KEIA MAU LA KOKE IHO.
E kipa mai e na makamaka a e hooiaio no oukou iho, he emi ka makou mau mea kuai.
CHAS. J. FISHEL, Kihi o Alanui Papu me Hotele, me ke kihi Alanui Nuuanu me Kalepa.
[Hae ulaula] [Hae ulaula.]
KA HALEKUAI NUI I. X. L.
KIHI O ELENUI NUUENU ME MOIWAHINE.
KUAI KOMISINA NO 30 LA.
No umi pa keneta ma na kuai ana a pai a kela a me keia.
Kuai hoemi hoopakika nui, nou i na mea a pau!
20 Pahu lole hou i loaa mai ne ma ka mokuahi
”ALAMEDA.”
A e kuana aku ana no umi keneta malalo iho o ke kumu lilo,
O na paa lole nani e kuaiia aku ana no ke kumukuai lilo,
Ka halekuai nui IXL,
Kihi o alanui Nuuanu me Moiwahine. A. GARTENBERG.
1148-4t. Ona.
NALOWALE :- Ma ka la 26 o Novemaba ua nalowale kuu ilio wahine (Kalaehone) hulu ulaula he eiwa mahina kona kahiko. Ina o ka mea e loaa ai a hoihoi ae ma ka hale amara o G. West e loaa no ka uku makana $5. J. K. KANOA.
S. N. EMERSON, (EMEKONA)
LUNA Hooaio Palapala Kepa Paahana no ka apana o Waialua, Oahu. Agena no ka Hooaio ana i na Palapala no ka mokupuni o Oahu.
Ua makaukau @@ ho@ oia e ANA AINA @@@ na wahi a pau i makemakeia.
Waialua, Oahu, Nov. 10, ’83. 1148-3ms.
NA HOOLAHA HOU
HALEKUAI HOU
CHAS. J. FISHEL,
KA WEHE NUI ANA O KA HALEKUAI HOU O
Chas. J. Fishel.
KIHI ALANUI NUUANU ME KALEPA.
Na Waiwai hou o ka hoea ana mai nei no ia ma ka mokuahi Mariposa no keai Halekuai hou.
Na lako aahu o na Kane mena Keiki n@@ i ike oleia ma ke kulanakauhale nei mamua, a e kuaiia aku ana me ke emi a me ka waipahe i ike oleia ma na halekuai e ae.
Na Kalakoa hou! Na Kalakoa hou
Na paa lole o na kane nui ka $ 6.50 o ka paa a hiki ka $ @000 o ka paa.
E HELE MAI HOOKAHI E HELE MAI NO A PAU.
CHAS. J. FISHEL
Kihi o alanui Nuuanu me Kalepa.
HALEPAI O THOS. G. THRUM -O KA NUPEPA-
SATURDAY PRESS me KUOKOA
ALANUI KAAHUMANU, HONOLULU
Malaila e paiia ai na ano a pau @ @@
BUKE,
HOIKE O NA KULA, -
HOIKE O NA KOMITE,
NA HAAWINA KULA SA@@@@
PAPA KUHIKUHI O NA ANO A PAU,
-HOOLAHA NUNUI A LIILII
BALOTA, LIPINE PAPALE,
TIKETA, WAHI LEKA,
BILA PAI HAKA@@A,
HOOLAHA KU@@@
&c., &c., &c.
Iloko o ka wa pokole a me ka auh@au haa@@
A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM
ma ALANUI PAPU, e loaa ai na
Kalana kakau o na ano a pau,
Wahi Leta “ “ “
Inika “ “ “
Penikala “ “ “
Mea Hoopipili, buke hoomana@
Peni gula a me kumu gula,
Kii, a me na laau,
Buke kii a na keiki,
Na mea paani a na keiki,
Kaa a na keiki,
Kaa huila lua, o na opio.
A he Agena no ke ana lole pepa o na Keiki a me na wahine.
No ka hoailona ana i na lole me na i@@a @@@ e hookoia na kanaka a pau no na papa @@ @ ke waihoia ma keia halekuai me ka @@ puo ka papa inoa i makemakeia. Uka @@ ka inoa hookahi me ka inika a me ka hu@@@ $2,50 ina ma ka papa inoa keleawe, a @@ ma ka papa inoa daöa, $2.
O na kauoha @au mai @@@ ke dala a me ka moakaka pono o ua hoakaka ana.
THOS. G. THRUM.