Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 52, 29 December 1883 — I O'U MAU MAKAMAKA. [ARTICLE]

I O'U MAU MAKAMAKA.

I na poe hanohano o na Waieha nei, ka poe i kau na inoa ma ka papa ekahi 0 ka eleu, ke pau nei keia makahiki, a e hiki mai ana ka makahiki 1884 me kona nani, nolaila, e hoomakaukau hou kakou i ka lawe ana i ke " Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii, a 0 ka poe no lakou na inoa kaa mua, e haawiia aku ana ke kii makana nani o ka Haku Visakauna Nelesona, he mea hoonani no na home, e like me ke kii o Kenela Kalani e kau nei ma na home o kakeu 1 keia wa. Eia kekahi, ua kupono no hoi ke la \ve nuiia ka nupepa i keia inakahiki, no ka mea, he kau ahaolelo ano nui ae keia, a malaila auanei kakou e lohe ai kakou i ke kani paapaaina o na pu rairela a na lunamakaainana o Wailuku. O ke alanui wale no keia e ike ai oukou i na hana a na lunamakaainana, a e hoapono ai, a hoahewa hoi i ka lakou mau hana, a he kuleana no hoi ko oukou e hoohalahala ai i ka lakou mau hana, ina ua hana kekee lakou, nolaila, 0 ka mea heluhelu nupepa ole, ua like ia me ka hale poeleele ipukukui ole, a e hou hewa ana i na puka aniani e-like me ka pinao, peia no e hou hewa ai ka mea nupepa ole i ka hai nupepa, a he 1 mea hilahila loa ia ke pakike ia mai, nolaila, ke olelo nei kekahi poe he | mea makehewa ka lawe ana i ka nupepa, he mea mau no ia ina hana kekahi i ka mea e malamaīama ai, e hoouhi aku ana kekahi i ka pouli mahope ona. O ka nupepa, he mana kona e hoike ai i na manao kuokoa a pau o ke kana- | ka, aole ona mea e keakea ia ai aia wale no a pilikino na manao, alaila, aole | he mea naauao, aka, he mea hoeha ia i ka manao o ka hoa'loha, a ua eha no hoi ka lahui ilaila* O ka nupepa, oia kekahi mea nana e hoike mai he kanaj ka naauao oe, ke hoakaka oe i kou ma- | nao naauao malaila e pili ana i ka pomaikai 0 ka lahui, a pela aku, nolaila wau e paipai nei i na mea a pau e lawe nui i ka nupepa, a e heluhelu pinepine a me ka hoomanao mau 'i na mea i hej luhelu mua ia, i makepono ai Jce dala o ka lilo ana i ka nupepa, eia keia mai minamina i na dala elua wale no uuku omilumilu, e haawf, e haawi i na dala elua. Ina loaa mua i na Waieha na dala , loaa mua no ke Kilohana, alaila, ē panai ia mai ana no hoi lakou e na manaolana hauoli i ka ike ana iho ia Adimarala Nelesona, he hewa hoi ia la, alaila, eia iho kekahi ho hou iho. Ke pane mai nei kekahi, o ka nui ! ole no hoi paha ka hewa o ka mea hou 1 0 ka nupepa, eia kekahi, aole he poe ; haku manao naauao o ka nupepa, he mea oialo paha ia ea, aole pela, nawai la hoi auanei i papa ia oe aole e haku i mau manao nou, ke waiho nei na kolamu nou no ka mea haku manao 0 ka pepa, mai aua i ka ike 0 kou 1010 maikai a ke Akua i haawi ai ia oe e hana a e hoike i na mea a kou uhane ike 1 waiho ai iloko o kou poo. Aole 0 ke Kuokoa wale no, aka 0 ka Pae Atna pu kekahi. O ka nupepa Ko Hawaii ,Pae Aina, oia ka nupepa a kou io ponoi loa t he mea maikai no ke lawe ia nupepa, owau no kekahi luna 0 ia pepa, e hele māi me na ala elua e like me ko ke Kilohana, a e loaa no hoi au ma n.a wahi i olelo ia maluna, nolaib, e o'u mau kini aloha, kokoke e pau keia makahiki ka iho aku koe e ae aku ma kela kapa 0 ka muliwai houo 1884, e pono e hoonani aku i ke Akua no kona lokomaikai i keia makahiki e pau ana, he nui wale na kini o keia lahui i hooponaloia e na pilikia, aole i kanamai, aole wahi eaea kakou i ike ai i keia mau pilikia, o ka nupepa wale no ka mea holke mai i keia mau pililkia ma na wahi a pau o ka aina, nolaila, e lawe ia Kuokoa me ka I le Aina. Nolaila, ma ka nana ana i keia mau nupepa elua aole laua i kaawale kekahi me kekahi, a penei ka pili ana . He aupuni kuokoa Ko Hawaii Pae Aina, a ke noho ka lahui malalo o ia inoa, nolalila, pehea la i aloha ole ai ke ia lahui 1 ko lakou aina, a me ka nupe pa e laha nei imua ponoi 0 ko kakoi mau kiionohi, ke ake nei au e lawe nu na mea a pau loa i ike i ka heluheli buke, e lawe i na nupepa i oleloia ma luna, no ka mea, he mau nupepa laua aloha nuiia a ua loihi ko laua ola ane no na makahiki lehulehu. Eia kekah waiwai o ka nupepa Kuokoa, aia m£ ka aoao eha o ia pepa na haawina kuk Sabati i unuhiia e Laiana, he mea hoo pomaikai i ka l«hulehu ma na mea e

ka uhane, a aole oia wale no, he mala malama ia no ka lahui holt>okoa, a k( manao nei au, i. na he hiki ke hoonu hou ae i ke kino o keia mau nupep£ Hawaii, alaila. oia ka pono loa alaila noke iho hoi paha a uukauka. e pane iho paha ananei ka meahoopuka.nupepa, ka, nui ae no ke kino nui pu ae nc me na ala, manao au ina e hoao ia ana ua oi loa aku ka pono o ia, aole e emo ke heluhelu iho i keia o ka pau koke ae la no ia. No'aila ea, e ko na Waieha aina malu i ke ao e hoomau aku kaVou i keia niau huaolelo kaulana, " Eo no ia Maui, " na Maui i hoomaka mua ka uwea olelo a nie ke alanui kaa ahi ka hale aupuni hou ma Kahului, ka lawe.ana mai i ka wai mai na Koolau mai nona na mile loloa a hiki ike kula o Kamaomao, a me ka haawi alna ia W'ailuku, a pela aku, a pela pu no hoi kakou e lokahi ai ma ka lawe ana i ka nupepa o kakou. Ke manao nei au lawa keia leo ana. JOSIAH. H.\OLE. Wailuku, Dek. 14, 1883.