Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 3, 19 January 1884 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]

NUHOU KULOKO.

I<. ■; ,\ n Ika:ika mik' r ! .. f H.iah.u.i r.a liai.i Hawaii u»n kt . ; ,. 4 !.. ! kaulialc nei. \• ii.iīamaia s»f wahi paina • -- ■ '— • }'oaVo)u nei. \ t ;« kcut j»u!c me na hiona oka .. ; ;i ;. t ake 'i'oweia. { »I'ualua iu'i ka hol«> ana oka k i.ihi no Kaj»alakik(». i k.i l'oakolu tui ka noho ana o n.i >■:, t <. kvia kau imua. o na Kiurt L t i >uhi :k' na keiki puhi ohe nia kt K,i <i l iinu.i i ka j>o o ka I'oakahi l!r">j»onuoono houia ka lioolah.i . ;;? i .i ka ]itnah(>u]»«tno]»on«) o k;i / .' i kua j» ik'. ! k,i r«»aha nei ka j»uka ana oka .• •..( (>/,/ /Aiuuni a aole i ka l'oa ,j ( !;kr inv ka hoolaha. . M.i ka j'<>o ka Toaha o kela pule i; mi. i i p.ukau xv ai na j>uali koa j»u--:i '.u.iwaho iho o Kawaiahao. M,t kei.i mua aku. aole makou e ' . i na Nane a ka poe J»uni hoo/i.i Nane. ke ole e haawi he jnakana i s.v mea e kuailo j»ololei ana i ka haina. ( ) kf kanaka e i ana nona j»onoi ke- ! • i!u waiwai i h»aa iua ke ano lawe nuilu i hookohukohu nona j»onoi, he aihue !.. i.i.i ka makou kapa ana iaia. K.i moolelo o Kihapiilani i jmka ai i ,l,i p-ale. ua hoopuka nuuiia no mamu.i aku iH inu na kolanui o ka nu-'i-a M,nuiu>tr He nuui helu no nae •i pau koke. Ma kahi o J. H. Hruns e loaa ai na i.i.iu kii o ka makana o ka pepa nei no i.,5 auluu haahaa. !•'. nana i na hoai..ika m.ilaio o ke j»oo hoakaka o ke Kn Makana. Hi-hook-wa nui ka i malamaia i ka . una !a Sa!»aU nei no ka inanele ana . ii ! kt. kiuo kuj»aj»au o ke Kiaaina o liaua:! i tuake ina kona noho ma Ulu .!:u. a ua maikai a malulua na hana i '' inau ma īa Li. ( > ka hook.uiiani, mokuahana, kuee, h u»pa'aiin.ika, hoopunipuni, a me na i• u'.i hki- e kapae loaia. K hoomanao s a oh.uu llawaii i keia a o kapae aku ai u„rna o ka noho'na ohana. 0 n.. in.u a.> nuhou a na makamaka ujt kekah; uuu inanao j>ili ano nu•u a ;uau manao hoakaka paha, ka iko ; e !i.»olaha aku ai ma keia nuia i o. o na manao hooj»aaj>aa a me ke- • i' i • ina » kuj>ono ole e ae e pau no i K.i- ieia. 1 1 ikauia na inoa ponoi o kela a ine * '<••• a e manao ana e hoouna inai i n i ;.. ,:;ao no ka hoolaha ana ma na '''•• • kvu j»c}u eiike me ka inea i 1'» ' .'muai.i. K hooko |)iha aku ana m.ikou i keia rula. I aia aku nei no Kalej>oni no ka h.uhoi ,nu mai i kona ohana i Hawaii uei o\h }j }!crger. Ma kona kaawale an.\ p.ae aolo ia he mea e nianaoia .u e hamau 'oa ana na leo o na ohe a kona iu.ui keiki, e kani ana no oela ka hoike a k.i lono. !• a?io ka hoike j>o|(ltei me ka inanao kanaKa a ii.H»noo maikai mamua o ka lioike he-oKuupuni i mea e ka ai no ka j*»ino jKe kmo. K hoomanao e Puhi 0 Kak.uko. no ka mea o oe ke kanaka 1 ike nuojH'r h ,i a c makou malalo o keia iuau Kalioaka maluna. lve Ka i nei makou ia e< e ka/v) Kihe no kela mau jxx>leta he ,»s a-; > h.,iav\i makana ai no ko Nam*. o KvH « hoiīi mai a lawe mai !^ u 1 Keena nei a haawi ae makou 'a 1« .uie ka mea nana i kuailo iKilolei ka h.una. nui a īehulehu na keiki kane a ~l° e ku-i ana ma na >t !lu ua kauhale—Kia ka ma--o,v., v. 1 e hana maikai anei ia ana U1 l ' a <v, suu ana ika lakou mau keivl c » keia hana lapuwale, hana Ml 1 maūai ole } Aole wale no ma j u I *•'■»<» ii 3 kamalii i ike nuiia ai keia -u«a. JKa « «uwaena o ka |>oe i mare 5 wahjr,e, a mawaena oka |>oai . Ki,ta 1 loaa hua mai na puhaka, f r,a kino, ua loaa na hua ohaha J mai ai, aka« o ka «nanao he kamalii haalele.

Hc nu? īua ka hauwaLiau u kai naka UiM»ati ma Kakaako i keia wa. i Hc !>anako hou a weheia ae ma ke I kuianakauha'e ne? lioko o keia mau !a |ih-. ; I Hc kanaka aihue komo lima makai: io Kakaako. o Puhi ka inoa. Hilahila; (o!c ka hana a keia kanaka. j 1 I I Hc kumumanao a he hoike Kula | | >ahati. no Maui Komohana ka i loaa mai j sia niakou. Ua kai>awia. • i 1 } La hrū mai he n«u heluna ona .j j f (ii'ihaei mai na Hui Mahiko mai o| Kauai maluna o ka mokuahi /wa/ani i) ka h Sahati net | Ac»le e holo haloia ana o W. R. Cas?le a me 'I'. Kaehuaea no ka aj*ana o Kooia-

UjH»ko Oahu i keia makahiki. T. Kafhi AK\.

He ninau helu ka i lona mai ia makou no ka hooiaha; a ma ko makou nana ana aole he kuj»ono no ka hoolaha ana T nolaila ua ka}.aeia. I ka |Krpa o keia la e ike nooee I. K. Kaleimamo ma kekahi kolamu o 1 . . keia [>e(>a i kau Xane i hookauluaia ai mai kela makahiki mai. o na hina nui o ka Ahahui Opiopio o Kawaiahao i kohoia no keia makahiki oia o F. K. Areher Pere:»idena, J. lona hope me Puuku, J. \S'. Kahalewai Kakauolelo. He kikipu hoomaamaa ka i malamaia ma ka po o ka I'oalima o kela pule aku nei no ka hoomaamaa ana i na 1 koa i ke ki ana no ka la hoolewa o ke kino make o ke Kiaaina o Hawaii. P.ia na ohua kamaaina o kakou i huli hoi mai ma ka Afariposa i ka Poakolu o kela pule. W'. (I. Ir\vin, S. I'arker, ('. Spreckels, (). W'. MaekMane, a me kekahi |x»e e iho. l'iha haole wale no ka i>o Keaka o ka Poalua nei a kakaikahi wale no na kaji;tka. Oka hapanui nae oia poe i hek- ma ia po, aole i komo iloko o iakou na h<iomaopopo ana no na mea e hanaia ann. He pono noho hookohu a pono hehe o na aka. Ma kahi e akaia ae e ka haole, malaila aku la e aka like ai. 0 ke kanaka kulana keonimana e hoopuka ana i na huaolelo }>elapola no kona hoa kanaka imua o kekahi aha kanaka, a pau olelo hou iho ua hoopukaia ia mau olelo ma ke ano paani, aole ia kanaka he keonimana a kulana oke keonimnna. Na ka poe i lohe i ua mau olelo la e noonoo no lakou iho a e hoomaopopo i ke kanaka kulana keonimana i oleloia maluna nana ua; mau olelo \>elapela la. ! Penei na manao o kekahi leta i loaa mai la makou : Maaiiei oS. Aukai Rev. J. M. Kealoha me I>. U'. H. Kaupena kahi i haiolelo ai he mau-lunamaka-ainana kuokoa keia he kupono no lakou a pau aka ua koho ia o Kaupena. Eia hoi kekahi uaohi o Palohau ina palapal;» Hookaa Auhau o nakanaka aia ma konn lima he apuka nui keia o ka makai nui o Kawaihau. ua lohe ia mai oia ana no ka ke puka: j>ela paha ? Ua haukae loa o l'alohauaoheonamahaloia enakanaka! a me na haole. Me ka mahalo no. Aole hiki ke hunaia, o Keau kekahi 0 na inoa i manao nuiia mamua e ka lehulehu o keia apana no ke kau Ahaolelo e hiki mai ana. A eia wale no Kahi i kanalua ai o kekahi poe, no kona hololua ma kela aoao a ma keia. 1 ka wa e noonooia ana na inoa no ka paa halota o na makaainana o keia apana. oka inoa o Keau kekahi i hapaiia, aua iknika ia ima. Aka, iloko o ia mau la no ua waihoia mai ka maunu imua ona, a ua holo aku ma kela noao, a oia paha ke kumu o kona haaleleia e na makaainana manao kuokoa. 1 na makamaka puni mea hou a e ake ana e loaa mai kekahi mau hoonaauao ana mai na nupepa mai, a e noho kokoke ana ma Halawa Kohala. a ma Hookena Kona Hema, ua makaukau au e hoolawa aku me na nupepa Hawaii a jvau: O ka mea m.ikemake i kekahi o keia mau nuj>epa. e ninau i | na kuj«kako malama Halekuai o ka'i ,4 Hui O}uopio o HeKikena, rr ma Halawa, Kohala, a ma Hookena Kona Hema; E na makamaka Hawaii e ku kakou iluna. a lawe like i keia mau nuj>ejK\ a e hooholo i ka haj\a hoolaha nuj>epa ana kanaka Hawaii imua. Me ka mahalo. T. K. Rohkrt.