Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 5, 2 February 1884 — HE MOOLELO EEWA NO NA HANA HOOWELIWELI A KE TOWERA O LADANA. [ARTICLE]

HE MOOLELO EEWA NO NA HANA HOOWELIWELI A KE TOWERA O LADANA.

j ,'-5j £9JVi*;'v " /*;■ -.■-i ;-.c «.U*, .rr;' .!/• i i/ A"-.r. * ;:iKK i.IA'A -MOKUNA l. UA akt; kaki'-a ma ka feU: h..:,./ k-S\j i :a;ka ai i k c InA- rue ka Uta-r-if;c w-.invra :lc;>o »> na kukai 0 hah.uu ».na. a r.a k i Haku Ke.i--i lwh>:v,:iuj i ua iiiahi.no ia iiui; a.i ■ •,-i'A < e piika rrai nna i:-.. t w v ,|- u i ;n.\i. .-\ka, e» f ar:a a i-U-hneU'na, ;u.nc ia i 1 ī mea e ia ,ii kona mau aka,ho«.iiaasi niai ia r.o i>;a i ke kamailio ann ma ka (•aee ana mai. "ii kamaiiiu aka ih> au" w.<hi ,i Guiii. >.-.n "uiu o kei.i t\a-;n!actc":o ho-. ; c a u e | ae ,ti. li u.uu iuai i k eia weiu i k'.niai ia . iioko o ko o ka n:oa au i kumakaia ai; ua hiki ui.ii ka in.ir.awa nona e kau aku ai i ka uku 'r.f..-«.>;iai uialuna ihu uii, ke hele nei oe e hv.»hov.{ ia -• no ka make---no ka ake -ha ' h i ! " "}. hook.UiW.i'o aku iaia mai keia mau huohala manawa ana e ns koa : " wahi a ka Haku Kci ; a:ciona i pane aku ai. 1 ka iua.nhu- e aiako ia ara e na koa e kaawaie iaai ke L>uke aku, ua aka heneh.ene mai ia vin ine ka [,<ane ana iiiai. 4 'iii lawe aku iaia no ka ahewa ia 1 no ka .ihewa i,i ! a no ka make ! v " i ke !.ariV/.iie ana aku o ka luahine

ua hu«'iiiuka akii la ka hunkai u > ka he'.e .m. v ; o ka inakamua o ka huakai, iio iuaheie kv>a īne.na laau ihe ir.aiu>jic n:ai o lukuu he niahele koa me na |>u. i; liL'ie ;iua inauuia akn o ke l>uke X< rīhu;ii!)v'rla!Hl ka luna kiai o ka ha!e i-aaiian, a ī kulike ai hoi me ke kulana i haua niau ia no na laweh.ala i manauia hekaiaima kiekie.e ainoana oia lie koi hj i me ka maka o . kekoi e huli ana imua mai ka lawehala mai; ma kela a me keia aoao o ke Duke a me kona mau mau hoahele na aliikoa me ka lakou mau pahikaua i unuhiia a e paa ana i ko lakou lima; a mahope mai o ka iiuakai, he eiua mau maiiele koa hou me na iaau ihe a .iiie na pu. I ka huahai e'kaa!o--&s£>•ui-ablo iho o na oioi o ka pakaua towera me ke almaka liuki hiki aku la lakou ma !\i; pi-o o Ukahi anuu alapii e moe ana a Ijiki i ka muliwni: iu.uuiei, e lana ana na -.>aa])a ise nui waie :;ie ka «nakaukai: no ka iawe ana ak u ia lakou i kahi i manao ia ai. I liakalia i ke i)uke Northuiuhehi.al a me kuna mau hoalu.ie a k.iu ihma o ka waapa, ua kau pu aku ia me lakoa ka lana kiai o ka haie paahao. me kona iawe ana ae i kona w..:iii ma ka ihu o ka waa[>a me ka auan.u) ana no i kana elele o ka make e like me ka wa iioko o ka huakai. Ua poai ]>uni koke ia ae la ka waapa 0 na pauhao e na auwaa e ae o ka huaKai, me ka ukaH ia ana e na auwua liilu he nui wale, i piha me na makaikai o Kela a tne keia* auo, holo like aku la ;.;k.ni no Aole he mau hioiūoiu ka waiohia i hoike ia nati e ka aha kauaka no keia haule ana o ke iKike n;ai ke>na kuiana kiekie mai; a >'e iu>i <> Nv.M'Lhambcrland i hooj>ouli la kona nuono»> »io keia mau ano o ka m.ow.uuwaha e pahoia ia m.u nei nnua i> koiu» alo, aka, aoie nae o;a i ekem.i jki no keia iiiuii mea; lie u;ea Ui'si ole no i'.oi iaia ke kapae ana i ka ūe .vumaka maoli aiu aku i keia uuaa hana huehaeha naau ma keia wa: i.ā.i e nalu ana me keia inau manao, aia iu ; Nekahi waaj-a hookahi ana e ike ikī e kokoke mai ana 1 ka auwaa w. ; aj.a e ii.i.i ia nc>. oia oka'mea maiuiu īiio he Uiulim*', a e kuwali ana oia 1 kekahi nainaka i pauuiaeie i ke koko aie ka huopuka ana 2 na huaoklo homo l"a iulami aka auwaa he ī 1111 \\Aii. e ike ix»no i ru mea a ka h'aa:ae e kala ieo nui ana, a i ka po p-aiA) .a a o kona raau ano ;. v iakou ; ua \oiuo pt; aka la lakou n»c ta nsa xar s a uuu hana ho«inaaikolx I ka iaki ana aku o na waapa ?na na p..u>ac auuu alapīi o iloU.. 'e'e mua aku la na mahele ke-a, ke •i>uke aka a me kona mauJjoahc!e mtuka'i ana a ka luna kL; - . ka Ua.epaaa.i ; .> i uie konā ai;o i ike nn;uia ae nei. a aku la Lkoa no kahi e ai. Iwaeiuikona o keia kee>a nut akea a ;;uikak iu kukalau he 01.-kea i kauia me ka u>ie ek-e.L" ; lī'ia iieWa'ii |xxi a&ii o ua kcvu.t ! u ka pak;"u:u'u aia, t.»?e keiu «uu uhi i k.,a u me kx* k„kiuna 5 4 k.na īa iue ka !oj;--i gul*, 3 ma kehi a s'ue keu .kmu kj ahi. he iwa'wiua kumauu'nUu mau uoho ySm eae ko lakuu mau kua pakahi e ana me r»a he<ul(3ua wlekaua \ ulaua. ix »vie ka lopi wai ū:d<\ t*a hoan.; ok-aa ia ka naho a'ii eio ke O-ake NorcK/ka, ka Haku liekie hoi o Ln.'-a:it. o na n s .>ho maoli nt> kela a me keia koikui i k.ūiio bx ūq ka

h.. . ."• • '• .-.•.'•■v 'V • ■ '■*• ; ■> 1 r.: ; ; /. > : < -i.-.; ai r- -V • > ♦.\ ! . :~. .• ••.. h .*« ;.i U a ~.w \: >:' : ■:r.ī - •..: ■ .: *.. : :: i *:::•: '.u . : •.:.' ; ,ivv; t •- •: ! :./e kv kau :-ri r.o U n..u o ». h;:ukar:». w v r. . M.i': •••• • •••: , r " ■ V.i ;r: i .;e o: V • u. • > «..i.vko;; i a:v.i i-:.i i. eu •-».c : •: *.v, ;u īi»i ">-:i ui ak' L Lik •: ■■•: kr A;hi <..•. aiakai h aku In !su:v:.!t:Li > " : Lina koa it!C n.i Lu. y iāe i kv> iaW:i h.wi e U: ana ir,:i: k-'h a !»e keU o ke kccra : vu !;u-:c aki? i t ke Uuke •: lxrLu:d iluna unu ;.;v.u; z\:.\»u o ka '• vV.ckc;> !;• 'l'-- ■ar.i !nc ka oisvi ki:>-> ma*v> ; v> L..t.t i le-e.i •-.i:C e ii,v'k.r:wa:c , a r v.>. i fu\ !V:.»k:Mk.'i !uc ka ,ihū hooko i 'okii:o. ha.l-.VJ E'lUl L\ <'-U\ l k.i. h.'h.UUA?- j k;\i ī ke anainu ;>u ke k?.-.rou an,\ r.ui' nie ke c.ivw.\>\ a ku -;kc a-.- <a k;t :hk •• koikoi u p:u; ?r;e ke h:i:Ā's.a ih.m;*., rnc ke k<«e ana o ke I;akc NY.r<. u/ka -,\v.€ • i ku ilu.ui. r.o ka hv'ike ana aku i ko, iakou nuu m.u\:\o in.>!Ki!o no kj h'U>.•naikiii i pnlīola h mai e ke L>i:kc Nor-! ihu«»bcrb.r,.:s; iaia e ku aiia ine k;t ; eioe a [!':ik.?Li o k.i t-ii\vi kino. h.iii ;u I ia ia a t;ana .;ku ;a i ka aiu» hooko-o-1 ko!o a -'uni a;o ka nuika ik.:i-uu A«>!C i he un-u lu:«>kahi ke ananui a kt?na uuu : 'ielehek na e ike nn, e hoike nuii ana i; ke ano «> ka wh.vo i'nua ona i keia \va ' i k'> ka niahina i 'nala ae; a ia:a e leha i aku ai nui o i ni.uir.ci o ke anauuu e ! h.:la\s;ii niai ana kona nuu lena ike ine I kona nura encn«i oia o Artin.ulcla. 1 Pune!>ca.-ke. Skr<. \vuuury, Rich Hun-; iinpioa a mc L»,iiey ka poe naua i i pahwi i kakhu'.ehunoka ponooieo kar;a j rnau iuna, i k«.:ia u.anawa nae. o lakou i koii.i iu.»u h:naka;.a\vai. K nohu ana i nut k:\ aoao akau o ka ilaku >»uuku ka: ijiho:..a Oauina !ua ke ano u kona | kulana oi'nana ka Haku lu.nakanawai! 0 ke ūupuni, a ma -.ona lieina iho ka Hakū LLaa. I ka heluhelu ia arta rnai o ka olelo hooiu)lo hoahewa iain, haliu aku !a ia a {•ai-e aku la inu:a o ka aha: •4 : , o'u mnu haku/ f wahi ana. ke hoike aku nei au imua e oukou tnc ka oiaio 1 a me ka houlohe i ka mea kiekie ka ' moiwahine, ka mea hoi a'u i hooiaio ai 1 ko'u inaina we'a n*»na nie ka inanao ' lana ole e huikala aku iaia, aole lua no hoi au e hoao e kamailio i kekahi inea j e pale ana ia'u ihe, aka, e kamailio ak ī! no au maluna o ka olelo h.ooliolo a ka ; aha nui!alo o na kumu eliui. " k "ii heiike mai i:i snau kiinuu" wahiake I Duke Xoruoka i pane aku ai. 4 ' Oke kuinu mua, wahi a Noi;thumberlanci, " ua makemake au e ike, ina o ka hooko ia ana o ke kanawai tr,a ialo o ka mana o ka nohoalii a me ka aiui kukamalu ma oka {■alarai t lu>|:u la o ke :a!a nui o Lineiani, he »r»ea hiki i.i ke wehewi/h,' ia m.ū ma ke ano he ki|»i i k.t !io)l'.;.:lī; ? " " īie mea ia i kanal-ua o!e ia :ua keia hihia ou e ke !>ukt\ " wahi n ke I >uke Nore i {uo'ie aku ai ; u no ka lioaiīuna knū ue a;!|?u!;i maui ka ; iiiana nu i : u>oko a:, aole ia •> !-.a iioai-\ lona kuni ma.i ka iuoiwahine ;'o;,.!ri! . i ma ka noh;;::!;;, uka no kek. ki mu; • »a-: kaha waie : nuLila, j.e!a i i.e'ie ai i ka \ ualap.iki hopu ole. " | Kunou aku la o N^iUiuniheLiai; nie ka [<ane an.i aka , " ua ;une ia ma» | ka haina o ka'u nin.uu Aka, maialo o j ke kumu elua e hooho-o ia ai ko'u | •uai\;u>. Ua kupoao anei me ka polo- i ki, o ka poe no lakou ke kuiana i like ;>u me ko'u a malalo hoi o na hoounauna'a na kauoha i haawi ia ia'u e iuuuu o lakou ko : u n; -u Lamakanawai nai.a e kan m.ii i ka lio->j)ai no ko'u ahewaia a me ko'u m;ike ? " Ikme aku !a ke !.>uke Xorc;'oka, xi ua owih pu nu: oe i a !akr.«; ;na keia hīhia ou e ke I >uke me ke kauhihi [>u ana ia lakr;u ii »ko o ka wiiiau hookahi ae oe : aka. he nunawa loihi i ike ia aole lakou i a;;ewa ia ma ke kanawai; no'aiia. lui kupono lakou ir.a!alo o ke kanawai e kau i na hoopai maluna o na hihia a ]xiu uie ke kue ole ia ; koe waie r«o ko ka moiwahin.e niakenuike. ** l'a inao[H>opo !ca ia'u. n wahi a Nonhu.abc«uod iaia i kuuou mai aii me ka haahaa ; a oiai hoi. wahi hou a \ ke [ >uki, *" he mea waiwai oie ka hooi ; kaika hou ana aku i kekahi uuau kumu ? ku]>ono ; noiaih, ke hv»Oi.: aku nei au i! ke kupono o ka olelo hooholo ine Ke! noi pu an.t uku i kou kiekie e noi akuj i ka luoiwalune no kana oleio huikaia i ;naluiia o*u. " | I keia wa i hoike koke in mai ai iaia \ ii«\ kau h ka ahewa inaluruv ona. | i fiin.) (