Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 10, 8 March 1884 — KA MOOLELO O Kihapiilani, KA MEA NANA KIPAPA KANAHELE O OOPULOA, A ME KE ALA PUPU I MOLOKAI. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Kihapiilani, KA MEA NANA KIPAPA KANAHELE O OOPULOA, A ME KE ALA PUPU I MOLOKAI.

[Kakauia no ke Kuokoa.j HELU 9. J ke alii i noho iho ai ma kahi mamao mai, aia hoi, ninau aku la oia i kona kamaaina i hele pu aku ai. He mau waa aha keia a na kanaka e liuliu mai nei ? Hai mai ke kamaaina, he mau waa hoi paha e holo ana i ka wanaao iho o keia po i Hana, i ka nann i ka heenalu a ke kaikamahine a Hoolaemakua 0 Koleamoku ka mea nonaka nalu o Puhele a me ka wai o Kumaka, a noa hoi i ua kaikamahine la i ka la apopo, alaila bee iho na makaainana mahope, a o ka noa no hoi ia o ua nalu la. A he ia nui ka la apopo, e pau mai ana na kanaka o Koolau a \)ela no hoi me Kaupo ae nei. I ka lohe ana o ke alii i keia mau olelo a ke kamaaina, olelo hou aku \a oia, makemake ino ka ike ana i ka la nui o ke kaikamahine a Hoolaemakua. pane hou mai ke kamaaina. ina no hoi paha he manao e hele 1 Hana, hele no hoi, eia hoi paha na waa ia'u, he mau waa kaulua, aole e piha ia kakou. Elua wale no hoi olua, ae aku ia o Kihapiilan?! keia mau olelo a ke kamaaina, a naliea iho la ke alii ma ia wahi, a hiki i ka hoi ana i ka hale, (ma keia wahi o ka moolelo e ku iki iho e ka mea heluhelu no ke alii Kihapiilani, a e kamailio pokole kakou no ke kanaka e kamailio pu nei me ia ke kane hoi, a ka wahine nana i hookipa ia laua i ke awakea o ia la ma Kipahulu.) O ua kanaka la e olelo pu nei me ke alii, oia 110 ke kahuna i kuhikuhi ia mai ai e ke kahuna o Kaupo, aia nae i keia Ja, aole he mau ouli a me na kahoaka oka ikeika oiha na kahuna i loaa iaia i kela la no ke 'lii Kihapiilani e kamailio pu nei me ia. Elike pu hoi me na ike a na kahuna ekolu t kaa hope ae nei, aole no 1 ike iki ua kahuna nei ia laa po, a hiki wale no i ke kau ana o Kihapiilani me kana wahine maluna o na waa, a i ka holo fina a hiki mawaho o kuaau o ka nalu o Puhele ma Hamoa i Hana, akahi no a loaa ka ike i ua kahuna la no ke alii. Nolaila e hele kakou imua. I ka pau ana o na olelo a*ua kahuna ike ole nei me ke alii, a nanea wale iho la no hoi no ia manawa a hiki i ke ahiahi, ua hoi aku la lakou nei no ka hale, a 'pau | ka paina ana o ka haule aku la no ia o | na kamaaina moe, a o ke alii hoi me kana wahine, ala aku la no laua nei e kamailio liilii ai, no ka maopopo ole ia laua o ke kahuna o Kipahulu, j>ela wale no laua i hiaa ai a hiki waJe i ko laua moe I ke kani ana o ka moa mua ua ala mua ae la ke kamaaina a ho-a i ke kuikui a hoala aku la i na maiihini a me ka poe e holo pu ana maluna o na waa ia po, ala ae la ke alii me kana wahine, a pane mai la ke kamaaina, e ai kakou a maona. alaila holo aku kakou, ae wahi a ke alii a pau ka paina ana, o ka makaukau no ia a ke awa, kahi o na woa e kau nei, a pau na lawelawe ana, kii hou aku la ua I kamaaiwa nei i ka papa heenaiu ana i I kalai ai he 010 kekahi inoa, oia hoi no j papa heaialu nui, ua hana oia i keia | papii oio a hoohiki a na ke alii Kihapii-1 ; lani e hee ua 010 nei, oiai, ua lohe oia I 1 he alii akamai o Kihapiiiani i ke heena-! ; lu eiike me ka mea ihoikeia ma ua heiu | I mua ka mea hoi nana 1 ulele iho kana- j [ lu o Ua ma | Ua hanaia keia Oloū maikai. a paa i ka [ j |>ae!e ia, he elima anana ka loa, aole \ no i upuupu iho, ua lawe ia ma i la ua 1 O/o nei a kau ia iho ia maluna o na \ Ofokta o na. waa kaulua, me ka hoopaa- \ ia i ke kaula he Kakoiea, eia ke ano o) | keia hauhoa ana a ka poe kahiko. Ina \ | e kahi mea i makeinakeia,-~a l manao ia e huki, alaila e hemo ana ka I mea i hoopoaia. Pela no ke ano o ka | hoopaa ia ana o ua Oio nei I ka makaukaa ana o na poe a pau

<. <.v: »>' JT?: ; ' •u . ; .!<.•: v ' .i s• V'..-. •'• 1 • - ■«- « i:u «-aer.. s-,i e i^v^uH, i — - .1 nu. %vr-A e bvW> an,- e a'-i- : kūik.ii • "kd la nus o ke - Hs>.i;acm,ik:ix 1 ka puka ana k.i H-Ati hoeki-'.e-w.u a he hoku k:u: ■0:3. ka hoomaka ana » n.i «-a.- :re k.tnr»Ka e h-aate:e ia K?pa{v.itU. t.a if.e »a ka fi'ii o na w';Ui nia Ka •-> o keia •«> e h>Ao nei no Hana " a:r.a u.i iatn !:.iahaa " kahi hoi nona keia mau Moo* manao ana e i na haku meie a ka i>oe i ha!a aku nei. '• A Hana ī Kualanakila Ka makanī ua !au awa Ke honi la i ka laii o ka hala Me he moa-hwakea !a Ka ua i ke kai Ka u!u-pa i ke kai o Nanualele, Hanua-e-a i ka uka o na Honokakmi. " Ke ike nei oe e ka mea heiuhelu, u.; kau aku la ke aiii nona keui iv,ooleio me kana wahine maluua u na waa KauUia. aia om ke huii nei i kona mau nanaina iuka o ka aina, aole no h.oi 0 Kana mai o na waa e holo nei ia wanano, ua lohe ia na ieo <> na kanaka e \vuLuui ana mamua a mahope, at a iakou e ana a hiki ma ka lae o Pa-a uu\ kahi e ku nei na haie o ka Moi Ka'akaua, o ka iiialamaiama loa mai !a no la Kahi hoi o ka Hmu make e u!u nei a hiki i keia wa, a hala ua lae !a inahoiie, ua hiki aku !a !akou nei ma Kawaloa a kupono na waa mawaho o Pukuilua a me Kapohue, ua puka ae la ka =a i ka ili o ke kai, aia mamua iho o keia mau aina o Puuiki, kahi e ku nei o ka haie pule Katorika. O keia ka aina e iilo ai na kanaka o Hana he p, e ahi wale 110, he aina ae ku keia 110 ko laiia poe kaniaaina i ka wa mamua. lua waa i hiki pono aku ai mawaho o Waio'aonu a me Makaalae. ua ike ponoia na hiona o Hana. 1 keia wa i ninau ae ai o Kihapiilani i ka poe nona na waa a iaua e kau nei. Aia ihea ka na!u o Puhele a kakou 1 e ho!o nei ? Hai mai la ke kamaaina, aia i kela wahi moku e ku mai !a la i!o ko oke kai a mahope mai, kahi oke kuaau e hai la ka na!u, oia ka nalu o Puheie, a i ka hiki |)ono ana o na waa nnwaho o ka nalu o Puhele. ua oielo aku la ke'lii ika haku mea waa. He I pono 110 e hekau ko kakou mau waa i kai nei, ua ae mai ka mea nona na waa, ma keia manao o ke'lii, ua hoopuka ae l i kekahi mau kanaka i ka !aua oleio, kainoa he pae ko kakou mau waa iuka, i ike pono ia mai ka heenalu ana a ke kaikamahine a Hoolaemakua i ka nalu 0 Puhele. ( Aole i pau.) Hc kaao (iercntani<t, I ka wa i hana ai ke Akua i ke ao nei, a nana a ike ua maikai na mea a pau, hoouna oia i na holoholona a pau 1 o Aelamu la i haawi oia i inoa i kela a me keia. Waiho nae oia ina pua a pau ma kona alo iho a hele oia i ke!a a i keia pua a haawi aku i inoa kupono nona, i ike kela ame keia i kona inoa iho. Hookahi nae pua lii!ii, no ka lilo ana o kona maka uliuli i ka nana 'ku i ke Akua me ka niahalo nui ika maikai o kona helehelena, hoopoina ia iaia ihu, a nalowale kona inoa. Hilahila oia, a kulou kona poo pua nani, a olelo : E kuu Haku makamae, mai huhu mai oe ia'u. No kuu lilo ana ika nana aku ia oe, hoopoina au i na mea a pau; hoopoina i ka inoa au i haawi mai ai no'u. E oluolu e hai hou mai ia inoa, alaila, aole au * hoōpoina hou. Xana oluolu mai ke Akua i ka pua !ii!ii ma kona wawae, a pane: Aole au i huhu la oe, 0 kou hoopoina ana ia oe iho, aole ia he hewa, eia wa!e no, u Mai iiwopoina mai ia'u." Ka naio no ia oke Akua i kana hana nui, aka, oua pua liiiii nei, nani kona olioli, a ua mau no kona oiioli a hiki i keia la. ! E"na keiki. he mau pua oukou ma ka mala o ke Akua. Owai ka inoa a ! ke Akua i haawi mai ai no oukou ? !_*a | hoopoina anei ia ? Ina pela, e kukuii iho ma kona wawae i haawi mai ai oia i inoa oi aku ina inoa a pau, ka inoa o ko oukou Hoola lesu. ! E huna ia oukou iho iloko o lesu Kristo. E hoopoina ia oukou iho. a e paanaau keia. "Mai hoopoina ia'u ' Unuhha e Hawaii. 1 . i He kēaka lio a keaka iho i ka po Po- i alua o keia pu!e ae. ; Ke hoomaopopo !oaia mai nei 1 keia! n:au ia na hoo!ala ana o ka hoakea ana; 1 ke aianui Ka3ej>a. E halawai ana ka Ahahui Euanelio o: Ha?.\iU Hikina ke hiki ■aku ma ka )a 25 o Maraki, Poalua hope iS§4. Xo iaiia. e eieu mai e na lala a j>au me ka : makaukau, a me na elele. | j. s. kalanw. ; Na kekahi makamaka o makou o; Hiio i hoike mai i keia malaio iho : Ma ke ahiahi Poakolu ta 2$ o Fclxr- f a ri, honi 5 ahiahi. ua j>e[>e iho La na wawae eiua o kekahi haole'luna o ka ma i hiko o Paukaa i ka nau wīliko; ke wai ho nei oia ma kona wahi niw, e oh; ana |>alia aoie paha. |