Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 12, 22 March 1884 — OWAU A ME IA; A I OLE, OIA NO ANEI? HE MOOLELO KAMAHAO! [ARTICLE]

OWAU A ME IA; A I OLE, OIA NO ANEI? HE MOOLELO KAMAHAO!

IKEKAHI kakahiaka ae };eie aku la au e ike ia Adclaide, a oia hoi ka mua o ko'u ike hou uiLi iaia mahope mai o kona maule ana iloko o ka hale keaka. I ko"u hoea ana aku ua hai ia mai ia au ua makemake loa o Adelaide e ike ia'u ina wau e hiki aku, a no ia mea ua hookaawale oia i kona rumi hookipa ponoi no ka halawai ana me a ; u. No ko'u ano hikilele i ka lohe ana mai la ua makemake loa o Adeiauie e ike ia'u, nolaila. kauoha aku la au e hai ia aku oia ua makaukau wau e halawai me ia, i loaa ai la ona manawa nona e hoomakaukau ai iaia iho, no ka mea, ua hiki kakahiakanui loa mai la au; a pela iho la i loaa ai ia'u ka manawa no ka noonoo ana i ke kunui o kona kau nui loa ana e ike ia'u. Oiai au e noonoo ana, komo iho la ka manao iloko o'u e huna loa i ka maua mau mea i olelo ai mamua o | kona maule ana iloko o ka hale j keaka. Ua ike iho la au he mea hiki! ole ka huna ana ia mea imua o ko Adelaide mau maka, aka, ua aa loa au e hoopunipuni mamua o ko'u hoehaeha ana aku i kona naau. Ua ike iho Ia au iloko o keia manawa i ke kumu o kona maule ana, no ka mea, ua hoike mai oia ia'u i kekahi mea huna ana I makemake ai e huna e pili ana no Saia,tsk», a ua->JiQ Pia he huhuia lili ko'u no Salatela. Komo aku la au iioko o kona rumi īne na nanaina pihoihoi me he la ua kau nui loa au no ka ike ana iaia ua oluolu. Ku mai la oia e hookipa mai ia'u, a i ko ? u kokoke ana aku, pii ae la ka ula ma kona mau papalina, a o kona mau lima hoi, i kona manawa i lalau j mai ai i ko'u, ua ike iho la au e hkialulu ' ana.

"He nui loa ko'u hauoli no ka ike j ana aku ia oe ua oluolu a ua hiki ke hele, e kuu Adelaide," wnhi a ! u. ''He poe kamahao loa oukou na wahine! Ua nui loa ko'u hooweliweli ia ana ui oe i maule ai i kela j>o aku nei, a he oiaio, he nui loa ka hahana wela iloko o kela hale e hiki ai ke hoomaule i na mea a pau maloko ! Ua manao mai nei au la e loaa mai ana oe ia'u i keia la e hoopuni ia ana e na kauka, eia ka

aole ! Manao wau ina owau kai maule e like me kela, o ka mea pono wale no ia'u ke hana o ka pule a me ke kakau ana i ka'u palapala hooilina!" Noho aku la oia iluna o ka noho me ka pane leo ole mai, a noho aku la hoi au maluna o kekahi noho ana i kuhikuln mai ai ia'u. me ko'u hoomau ana no i ke kamailio ana no ka maikai o ka moolelo o Mantred a me na mea e ae a'u i ike ai maloko o ka haie keaka. Hoolohe malie mai la oia i keia mau olelo hoomeamea a'u, a umii ae la i kona mau lima mamua jx>no ona me ka haikea launa ole, ia manawa pane mai la oia: " K Roiala, " wahi ana, "mawaena 011 a me a'u ua nui hewahewa waie aku na kuee ana a me ka lokahi ole o na manao. Ua ike no oe i ke kumu o ko'u makemake loa ana e ike ia oe i keia la '" "K kuu hoahanau aioha," wahia'u aohe mau inanao e ae iloko o'u koe wale iho no ka piha olioli no ka ike ana aku ia oe iloko o ke ola maikai a me ka hauoli." A Nana mai la oia ia'u mc na maka kunahihi a ano e, me ka pne ieo ole mai no kekahi mau minuie. Mahope koke iho pane mai la oia E Roia!a, ua manao anei oe aole au e kamailio : hou aku ana ia oe no kela mau huaoielo ;a u i pane ai ia oe maioko o ka hale| I keaka ? K hoao nwī ana anei oe e i | hoopohihihi ia'u ma ka i ana mni aole \ | oe i hoomaojx>po iki i ka'u mea pane i aku ai ia oe e piU ana no $alateb? Ua • | hilinai nui lai au maluna o kou hano- \ |hano a me kou > no ka malamaī | ana i keia mau hu.io'eio a u i hoike 1 : aku ai ia oe. He ohio ua makemake' ; au e ike ia «p, uole nae no ka hoomao* { i popo hou ana aku k oe no ka'u mea i •

hoike 3.1 m.ilokv> o ka Haie Keūka. aka. ; i kuinu nou e nuiho ae ai i ni i-unno : ino mai ia oe ae e piUsna no Salaīela , f I lioko o kd\ manawa a'u i iohe aku ; la i keia mau huaoiek*. hohoio ae la ke ! koko mai i<jko mai oLo u p<x> a iloko o 1 ko'u puuwai, me : ka mae ana liho o ko'u mau Wehelena i ko'u t ike ana aku i keia wahine e hoao ana ;me kona ikaika a pai-* e pale ae la Sa M.alela mai loko inai o' na m.in;io iuo a ! ! me na hoao ia nna e hx>maikeike imua 1 o ke ao holookoa. -\ka. hoomaii^iie I iho ia au i ko'u mau manao a pane 1 t ! ; aku la ■ | " E kuu Adeiaidc\ " wahi a'u. me he j la ua pi'na i ke kahaha, u aole loa wau i ike a i hoomaopopo iki i ke ano o kau mau mea e kamaillo mai nei. Aole loa oe i hai mai ia'u i kekahi mea au e mamina ai no kou hahai ana mai. a i ole, i kekahi mea pah& nan» e hoano e ae iko kaua noonoo inaikai. Ko na mea hoi e pili ana no Mr. Salatela, aole loa i komo kekahi manao iloko o'u no ka hoopoino ana iaia : he aikane maikai loa oia na'u ; a ua oi aku ko'u makemake iaia mamua o ha kanaka e ae a pau a'u i ike ai. He oiaio he lili ko'u i kekahi manawa no kona kulana hookelakela, aka, i kela po ua huhu wau iaia no kekahi mea e ae mawaho, a ua inihi aku no hoi au ia oe no ia mau hana a'u, a e hele aku ana au imua o Salatela e mihi ai no ko'u huhu makehewa ana iaia. A eia|kekahi, he wela loa o loko o ka hale k|aka ia po e hiki £ ai ke hoekomo i na manao hoonaukiuki iloko o kekahi m(|i, a no ia kumu hookahi ua hoomauie \k oe ! " I kuu manawa c<kansailio nei i keia mau huaolelo. hilinai?a|u la oia i hope, me na helehelena i hoaio e ia, a i ka pau ana ae o kuu kaniailio ana, pane mai la oia : Ke moet;hane nei anei au ? " wahi ana, . me ka* nana ana ae mao a maanei 0 k^. ; ,r f i kumu nana e hooia mai ao/e oia a kahea mai la ia'u : " E Roiala, e hele mai oe aku mamua ou ! " Ia manawa lalau mai la oia i ko'u mau lima, me ka nana poloiei loa ana mai ia'u, a pane hou mai la : " E hai mai oe īa'u me ka pololei loa no na mea a pau mawaena o kaua maloko oka hale keaka i i kela po " me ke pani ana iho i kona j

mau maka me he ehaeha nui loa la iloko ona- 41 ke makemake nei au e hoomoakaka ia mai keia mea hoopohihihi. " " E kuu hoahanau, '* wahi a'u, "ua moeuhane io naha oe ! Aohe mau mea pohihihi iki mawaena o kaua iloko o ka hale keaka i kela po, koe wale iho no keia : ua poina au ia'u iho a ua hu-, hu me bea la, a ua nuku niai no hoi oe ia ; u no ia mau hana kohu ole a'u ! " Palulu ae la o Adeiaida i kona mau lima mahope iho o kona nana kee ana mai ia'u me he !a aole oia i hilinai loa i ka\i mau olelo. Ia manawa, namunamu liihi iho la oia : '• Ua nuku au ia oe a ua huhu hoi, a no ke aha ? ,f E Adelaide, " wahi a'u, mai manao nui oe no ia mea, aole au i eha no ia nuku ana mai ou* ia'u. Ua huhu niakehewa wale au, a ua ku ae oe īluna me ka haikea nui, a ua nui )oa ko'u maka u no kou maule ana mahope iho. Ke ike nei oe he mea kupone ole ka pulalelale ana iioko o kahi wela elike me keki ! " Aoie oia i }xine iki mai ia'u no kekahi mau minute mahoj>e iho, aka, hoomau aku la no oia i ka palulu ana i kona n au maka. A mahope nana kee mai la oia ia'u me ke ano hilinai ole, a pane mai \a : " Oia wale iho la no ? " 41 Ae. " wahi a'u, 41 oia wale iho ia no, me ka oiaio loa. A ke ninau aku nei hoi au ia oe, heaha la kau n>ea e ae e nianao nei ua hahai mai oe ia'u ? r Ua aa au e ninau aku uiia me keia ninau i kumu nona e manao iho ai aole loa au i ike i kana mea i nianao ai e luina, a i kamu hoi nona e hoano e ae ai i ka maua mau kamailio ana. I kona pane hou ana mai ua like me ka hawanawana : " He kupanaha Soa.'' wahi ana, " aohe maopopo iki ia*v. j He okoa loa ka'u mea e ho:>mao{x>po |neinokesa p<x lna aole au i maa | mau ia oe no kou piha oiaio i na ma- ; nawa a pau, ina ua manao au e hoao vana oe e huna i ka'u mea i manao ai •' ua hoike aku ia oe no kekahi knmu a r u ; e hiki ole ai ke hoomaopopo ae. Ke \ maopojx> ha nei ia'u kou mau manao 'huhu U Mr. Salateb no kekahi kumu ! nui a olua i hoo?xiapaa ai, me kekahi | olelo ano nui mai a oe mai mahope - iho o kon* haaieie ana i ka hale keaka;

ke ho muopopo pu nei no hoi au no kou *:ulah ana ac e hoomaikeike ana oiae oe i mua o ke aa holoo'io*, a ; owau ho». ike iho hau i»a keīa olelo ;au e hooehaeha loa ia ana ko Salatela ; n;iau ke iohe. nolaīia. papa aku au ia 'oe aole e hana pela. a ma ia hana ana ■ a'u. na hoike aku aa ia oe i kekahi (mea huna loa i ike ia e a'u wale no, ia p.iluiu hou ,ie ia oia i k.ona nuu nia ka uie kona mau lima, a ike aku la au . e haalulu ana oia : la manawa, ninau hou aku la au: j '• O ka mua loa anei keia o kou maule | ana. ?" Ae mai la oia. Oia iho la ke j kumu i ui au e manao nei ua hahai ; mai oe ia'u i ko mea huna. " wahi a'u. j" K hoomanao iho oe, iioko ona mtI nute pokole aiamua oke piholo ana o kekahi kanaka iloko o ka wai, e niaalo ae uiia no i mua o kona mau noonoo na niea nui a pau ana i ike ai iloko o kona ola ana, a j>ela no inamua oka maule ana o kekahi mea. a pela iho la oe e manao wale nei no ua hahai mai oe ia'u iua mea huna nei au. A e'a kekani, ua iiooweliweliia oe ika ike ana inai ia maua ua huhu a ano hakaka, a o keia mau mea a pau ke hoohuiia ua lawa ia no ka hoohikilele ana i kou inau noonoo. A nolaila ma keia liope aku e malama loa oe ia oe iho aole e hikilele elike me kela, o popilikia auanei. L"a haue.li loa au 110 ko'u ike ana ia oe ua oluolu, a nolaila e hele ana au e ike a mihi i mua o Salatela no ka'u mau hana kohu ole. " u K Roiala, " wahi a Adelaide iau e lioeu ana e hele, u aole anei oe e hele ana e hoehaeha iaia ? '' " K Adelaide, " wahi a'u, " ke hoohiki aku nei au i mua ou aole au e hoehaeha i kona naau, a e lawe hoi au i aikane aloha loa oia na'u." Ku mai la oia iluna a pane mai la : E Roiala, he uhane aloha kou ! E kuu kaikunane, he kanaka makamae i kuu lae. Iloko oia manawa, aole e hiki ia'u ke uumi i ka noonoo ana ua aloha loa oia ia Salatela, a he kaikunane wale ae la no hoi au, a liele wikiwiki aku la i waho o ka urmi me na waimaka e kulu i iho ana mai ko'u mau maka mai. AoU i pau.