Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 16, 19 April 1884 — Page 4

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Robin Belcher
This work is dedicated to:  To my Grandpa James A. Mitchel

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUHOU KULOKO.

Ka Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki          $2.00

No Eono Mahina         1.00

KUIKE KA RULA.

Poaono,           Aperila.19.1884.

Hiki ke kala ia'e.

(Yes, there is pardon for you.)

Gospel Hymn. No. 95.

            I

E hele i o Iesu, paulele ano,

A @ e hoohuli mai.

Ke @ nei oia na koa mihi @.

I hiki ke kala ia'e.

Cho. Hiki ke kala ia'e,

Hiki ke kala ia'e.

Ua make no oia @ nou la,

A hiki ke kala ia'e.

            2

Ke ala e iho ae ai i ka po,

Ano la, e haalele ae.

He leo aloha ke hai mai ne no,

E hiki ke kala ia'e,

Cho. Hiki ke kala ia'e, &c.

            3

Hoolohe ia leo, e holo ano,

E holo i ola mau ae.

Nana i ke kea, ke kea o Iesu,

I hiki @ keia ia'e

Cho. Hiki ke kala ia'e,

Hiki ke kala ia'e.

Ua make no oia no @ ia.

A hiki ke kala ia'e.       HAWAII.

 

Haawina Kula Sabati.

Helu 5. Sabati, Mei 4.

Kumuhana, Ke aloha Karisetiano; Pauku Baibala. I Kor. 13; 1 13.

            Ina i olelo au i ka olelo a na kanaka a me na anela, a i loaa ole ke aloha, ua like au me ke keleawe @ a me ke kume@ala walaau.

            2 A na ia'u ka wanana, a ina i ike au i na mea pohihihi a pau a me na mea a pau e naauao ai: a ina ia'u ka manaoio e hiki ai ke hoonee i na kuakuhiwi, a i loaa ole hoi ke aloha, he mea ole wau.

            3 A ina e manawalea aku au i ko'u waiwai a pau, a haawi hoi i ko'u kino i  i ke ahi, a i loaa ole ia'u ke aloha, aole @ mea e pono ai ilaila.

            4 O ke aloha, ua hoomanawanui, a ua lokomaikai; aole paonioni aku ke aloha; aole haanui ke aloha, aole haakei.

            5 Aole hoi e hoohiehie, aole imi i kona mea iho, aole hikiwawe ka huhu, aole noonoo ino.

            6 Aole i hauoli i ka hewa, aka, ua hauoli i ka pono.

            7 Ua ahonui i na mea a pau, ua manao oiaio i na mea a pau, na manaolana i na mea a pau, @ @ @ nui i na mea a pau.

            8 He mea pau ole ke aloha. Ina he wanana, e pau ia; ina he olelo e, e pau ia; ina he akamai, e hoopauia hoi oia.

            9 No ka mea, ua ike pohihihi kakou, a na wanana pohihihi aku.

            10 Aka, i ka wa e hiki mai ai ka mea hemolele, alaila, e pau ka mea poohihihi i ka liloia.

            11 I ko'u wa kamalii, olelo wau e like me ke kamalii, a ike au elike me ke kamalii, a manao wau elike me ke kamalii; aka, i ko'u wa i lilo ai i kanaka makua, alaila, haalele au i na mea o kamalii.

            12 I keia wa, ke ike powehiwehi nei kakou, me he aniani la; i kela wa aku, he maka no, he maka. I keia wa, ua ike powehiwehi au, aka, i keia wa aku, e ike @ aku au elike me ka'u i ikeia mai ai.

            13 Ke mau nei keia mau mea ekolu, o ka manaoio, o ka manaolana, a me ke aloha. O ke aloha nae ka i oi o keia mau mea.

            Pauku Gula, Rom. 13; 10. Hoopaa.

            Manao nui. "Ua ai ke aloha i na makana, a oia hoi ke pookela o na mea a pau."

            Na heluhelu ia. 1.1 Kor. 12; 1 - 31, 2, 1 Kor. 13 1 - 13, 3, 1 Kor. 14; 1 - 40, 4, 1 Ioa. 3; 1 - 24. 5, 1 Ioa. 4; 1 - 24, 6, Ioa. 14; 15 - 24, 7, Rom. 13; 8 - 14.

            Mele, "Homai i wai," Hoku Ao Nani p. 156.

            Pule i loaa ka wai o ke oia.

            KA WEHEWEHE ME KA NINA12 ANA.

            Ma ka mokuna @, ua hoike mai Paulo i kekahi mau oihana i haawiia mai i mea e hiki ai ke malama i ke Akua, a hana pono aku i na kanaka. A paupai oia i na hoahanua e imi i na oihana i oi, aka, na'u e kuhikuhi aku i ka aoao maikai loa. Aia no ia aoao ma keia mokuna 12, ua kapaia keia mokuna Ka Halelu Aloha.

NA MAHELE.

            1 Na mea ano ole ke hana ia me ke aloha io ole. P 1-3.

            I Na olelo e, ina hiki ke kamailio ma na olelo e elike me na haumana a Iesu ma ka ia Penetekota, ma ke aoia, ma ke ao oleia paha; ina hiki ke kamailio ma ke olelo anela, he mea aha ia ke loaa ole ke aloha? He mea kani wale, walaau wale, ano ole. Loaa no kekahi pono, mahaloia no ke akamai, loaa kekahi hanohano, kahi waiwai, kahi oihana nui, oihana kula, oihana aupuna, oihana @, aka, aole e loaa ana kahi kuleana ma ka lani. He poe aloha ko ka lani poe a pau, ina nele oe i ke aloha karisetano, ke aloha io, aole hiki ke komo i ka lani. Alole oe e komo no kou akamai ma na olelo a pau ina ka honua, a ma ka lani. Aole hoi i hiki ia oe e hoola ia hai ma kou akamai i ke ao ana ma keia olelo keia olelo, olelo honua, olelo lani.

            2 Ina hiki ia oe ke wanana, a wehewehe i na mea pohihihi a pau, a loaa ka naauao a pu, me ka manaoio e hoonee ai i na kuahiwi, he mea aha oe ke loaa ole ke aloha? He mea ole no, mahaloia no, hoohanohanoia no, loaa no ka waiwai, na oihana nui, aka, aole e wehe ia na puka o ka lani i komo oe iloko. He poe aloha kolaila, ua nele oe ia mea, me ka poe aloha ole kou kuleana.

            3 Heaha hoi oe ke manawalea ku i kou waiwai a pau, a haawi i kou kino i ke ahi ma ka hana pono ana ke nele i ke aloha ole? Mahalo nui ia oe, a hookaulanaia kou inoa no ka nui o kou makana, aole nae ou kuleana ma ka lani, ua nele oe i ka hoailona e hiki ai ke komo ilaila, oia hoi ke aloha ia.

            II Ke ano o ke aloha. P. 4 - 7. Ehia mea e pili ana i ke aloha io? He 16, e hai paanaau mai ia mau mea he 16. Paa ole anei? E, hoopaa ma keia hope aku. Pohihihi anei kekahi o keia mau mea? Ae, o keia: ua manao oiaio ke aloha i na mea a pau. Heaha ke ano? Eia paha, ua oleloia he kanaka pono, he kanaka maikai o mea, mahope lohe au ua hana oia i ka mea pono ole, paa nae ko'u manao mua he kanaka maikai no oia. Ke ano ia o ke aloha io, aole wikiwiki e hilinai i ka lohe ua hewa oia. Hilinai no i ka olelo mua he kanaka maikai no oia, aia a akaka loa ua hewa io no oia, alaila pau kuu manao oiaio iaia, aole nae e pau kuu aloha iaia.

            III Ka oi loa o ke aloha. P. 8-13.

            Ua oi ke aloha i ka wanana. Ma ke aha? He mea paa ka wanana, pau i ko hookoia, aohe wanana hou, pau ia oihana. He mea pau ole ke aloha, pau ole ma kaia ao, pau ole ina ka lani, pau nae ka wanana ma ka lani.

            2 Ka olelo e, ka olelo ana ma na olelo e, e pau ana ia, aohe olelo e ma ka lani, hookahi no olelo, olelo like ko laila poe oia ka olelo lani.

            3 Ke akamai e pili ana i keia ao, e pau ana ia, e pau ka imi ana, mau nae ke aloha. Pehea ka ike me ka wanana ma kea ao? Pohihihi ea, ike hapa, wanana hapa, pohihihi ke ano o ka wanana.

            P. 10 I ka wa e hiki mai ai ka mea hemolele, oia hoi ka wa e hemolele ai, e loaa ai ka hemolele @ @ @ alaila e aha ana ka mea pohihihi? E pau ana i ka lilo ia, e ike akaka ana.

            11 Hai paanaau mi i keia pauku. Maopopo paha keia. Ua like kakou ma keia ao me na kamalii, ike pohihihi; naauao iki, nui nae ka naaupo, ke kuhihewa.

            12 Pehea ka ike i keia wa? Powehiwehi ea, me ka ike ana ke nana i ke aniani. Na aniani kahiko, aole lakou i like me na aniani nana maka i keia wa, he metala ke aniani kahiko ano keleawe olino, dala olino, &c. Ikeia no ke kii o ke kanaka ke nana iloko, he powehiwehi nae, he kii poaeae wale no. Pehea ma ka lani? Ike akaka, ike he maka a he maka, maopopo loa, ike maoli aku a ike maoli mai, aole kuhihewa, o mea paha keia aole paha. Ike loa oia no.

            13 Ehia mea e mau ana? Hai mai ia mau mea ekolu. Ka manaoio, ka manaolana, a me ke aloha. E mau ana lakou mahea? Ma keia ao, a ma keia ao, ma ka lani. Owai nae ka mea i oi ae? Ma ke aha ka oi ana? Ma ka mau hana. Nui no na hana a ka manaoio, a o ko manaolana, oi aku nae na hana a ke aloha. He Kahi Koiu pili pu mau keia. Aole hiki ke mokuahana. E hoolako ia kakou i keia mau mea ekolu. E hana no ka manaoio, me ka manaolana, a me ke aloha, ke makemake e loaa ke ola.

KA HOOPILI ANA.

            1 Ua hapa paha ka poe i loaa ke aloha io, nui no ka poe aloha ma ka waha, ma ka hana nae aole aloha, a maloko o ka naau he enemi paha.

            2 He aloha makamaka ka mea nui, ke aloha malihini ka mea uuku.

            3 Nui ka poe e hoohoka ia ana mau ka ia hookolokolo. Ua kuhi lakou @ hoapono ia ana, e hookomo ia ana iloko o ka lani no ko lakou ikaika ina ka hana pono a no ko lakou kokua ana ma na hana manawalea ma ke kukulu ana i na luakini, ma ka hoolaha ana i ka ke. Akua oleo &c. He mea e nae ke kumu aole ke aloha.

            4 Aloha ino ka poe naauao, akamai loa, me ke aloha ole mae i ke Akua. Aia mahea ko lakou kuleana? Me wai hoi? Aole me ko ka lani poe.

            Mele, "Kauhale ma ke ao," Hoku Ao Nani, p. 157.

            Pule i makaukau e komo ma ia kauhale.

            Haawina no Mei 11, 1 Kor. 15; 50 - 58.

 

            Ma ka la 5 o keia mahina, ua make hikiwawe loa o Kaaihue (k) ma Pohakupuka, Hilo, Hawaii, he pani mai ma ka houpo kona mai.

 

Ka moolelo o ka Ahahui Ewanelio o Hawaii Hikina.

            Halawai ka Ahahui Huanelio o Hawaii Hikina ma ka @ @ Hilo, ma ka la 26 o Maraki. @  @.

            Weheia ka halawai, me ka pule a ka Lunahoomalu mua. L.S. @ @ Kuhoia o B. Manoa i kaakauolelo no ka manawa.

@ na @

Ekalesia           Kahu   Eiele

Haili                J.S. Kalana      @ Hoe

Onomea           J.H. Pahio

Hakalau

Laupahoehoe

Puula   J.N. Kamoku

Kalapana & Opihikao             Paakaula

            Na lala mau Rev. A. O. Polepe, Rev. D. B. Lyman. C. H. Wetmore, B. Manoa keiki a ka Aha.

            Ma ka o lima ana kohoia o J.S. Kalana i Lunahoomalu, a o Manoa i Kakauolelo.

            Kohoia o Palau. Puaa. Punini. E. Kekoa, E.P. Haai, Nalimu, Keliikahi. Manuia, Kalawaia, Kaihuolaia, i mau hoa kuka.

            Kohoia o Rev. A. O. Polepe, C. H. Wetmore, Paakauia, i Komite imihana.

            Kaawale ke Komite, noho ka Aha e haipule.

            Heluhelu mai o Polepe ka lunahuomalu o ke Komite i na Kumuhana.

            1 Hapalua hora haipule.

            2 Hoike Kihapai.

            3 Heluhelu haawina.

            4 Na palapala hoopii.

            5 Komite imi haawina.

            6 Ka oihana Kuloko.

            7 "        " Kuwaho.

            8 Na ekalesia Kahu ole.

            9 Ke kula Kahunapule.

            10 No ka Ona.

            11 Na Elele no ka Ahahui nui ma June ma Honolulu.

            12 Komite no na hana a keia Aha ma Honolulu.

            13 Kahi a me ka manawa e hui ai keia Aha.

            Aponoia ka hoike a ke Komite imi Kumuhana.

            Hapaiia ke kumuhana 2. Na Pahio i heluhelu mai i ka hoike o ke Kihapai o Onomea. Oia mau no na hana a ka Haku ma ia Kihapai.

            Na J.S. Kalana i heluhelu mai i ka hoike no ke Kihapai o Haili.

            Maikai na hana a ke Akua ma keia Kihapai a he waihona dala no ma ka lima o ka puuku.

            Na J.N. Kamoku i heluhelu mai i ka hoike no ke Kihapai o Puula Puna. Ua emi na hana ma ia Kihapai.

            Hapaiia ke Kumuhana. 3.

            Na J. Pahio i heluhelu mai i kona haawina.

            Ua ala io mai no anei o Kristo mai ka make mai?

            Na J.S. Kalana i heluhelu mai @ kona haawina.

            No ka la Penetekota.

            Na palapala hoopii.

            Heluhelu mai ka Lunahoomalu he palapala hoopii na J.N. Kamoku e noi mai ana i ka Aha e hookuu aku iaia mai ka noho Kahu ana no ka ekalesia o Puula.

            No na kumu. 1 Ua emi ka ikaika e hapai ai no ka hana a ka Haku.

            2 Ekolu a'u noi ana i ka Aha e hookuu ia'u aole nae aeia.

            3 Aole pono ka noho ana me ka wahine Waihoia i ke Komite.

            He palapala hoopii na E. Kekoa ia J.N. Kamoku no ke Kahunapule hoopunipuni ino ma ka la koho balota. Waihoia no i ke Komite.

            Hoopanee ka Aha a hui hou ma ka hora @, P. M. Pule C. H. Whitemore.

            Na Pahio e malama i na Ekalesia Kahu ole o Hakalau me Laupahoehoe, a na Kaaia e malama i ka Ekalesia o Puula, a na Kalana e malama i ka apana o Olaa, a hiki i ka halawai hou ana o keia Aha. A na ia mau Komite e paipai i ka hookaa ana i ke koena aie o ka Ekalesia o Puula ia Kamoku.

            Halawai hou ka Aha ma ka hora i hoopaneeia.           Pule J. Pahio

 

KA OIHANA KULOKO.

            Ma ke noi a A. O. Polepe, e hoomauia na lulu manawalea ma kela a me keia apana, i hoouluia ka pono o ke Akua iwaena o na lahui e, iwaena o ko kakou aupuni.           Hooholoia

 

KA OIHANA KUWAHO.

            Hooholoia. E hoomauia ka lulu mahina hou ma na Ekalesia i pono na oihana o na aina e.

 

NA EKALESIA KAHU OLE.

            Hooholoia. Na J. Pahio e malama i na Ekalesia o Hakalau me Laupahoehoe.

            Na S. P. Kaaia, e malama i ka Ekalesia o Puula. Na J. S. Kalana ia Olaa, a hiki i ka wa e hui hou ai i keia Aha.

            Heluhelu mai o A. O. Polepe, ka Lunahoomalu o ke Komite i ka hoike no ka palapala hoopii a J. Kamoku, no ka hookuu aku iaia no ka noho Kahu ana no Puula.

            Ua nana ko oukou Komite i ka palapala hoopii a kekahi iaia o keia Aha a J. N. Kamoku, Kahu no ka Ekalesia o Puula, ma Puna. A ma ko makou noonoo, ua apono aku makou i kana noi. Aponoia ka hoike a ke Komite.

            Heluhelu hou mai o A. O. Polepe, ka Luna hoomalu o ke Komite no ka palapala hoopii a E. Kekoa ia J. N. Kamoku. Ma ka nana akahele ana a ko oukou Komite no ka palapala hoopii a E. Kekoa ia J. N. Kamoku. Kahu no ka Ekalesia o Puula.

            A ua hooholo makou no ia palapala hoopii, e @ a hiki i ka manawa e hui hou ai keia Aha ma ka @ @ Sepatemaba o keia makahiki. Aponoia ka hoike a ke Komite.

            Na lala o keia Komite. Polepe Wetmore, Paakaula. E. Hoe, @.

            No ke Kula Kahunapule.  Hooholoia.

            E hoomakaukau na ekalesia i mau haumana no ke kula Kaula ma Honolulu me ko lakou mau aie no ka haawina o ia kula.

            No ka ona. Hooholoia. E kakau i na inoa malalo o ka palapala noi i ka Moi hoopauia ka ona.

            Na Elele no ka Ahahui Nui ma Honolulu Kohoia. Keliikahi, kona hope J. Nawahi no Hilo. Paakaula, kona hope. Manoa no Puna. Komite no na hana a keia Aha ma Honolulu.

            J. Pahio he hoike no na hana a keia Aha. S. P. Kaaia, hoike no na ekalesia malalo o keia Aha.

            Ma ka Luakini o Haili Hilo ma ka la 17 o Sepatemaba, Poakolu ekolu hora 10 kakahiaka 1884.

            Hookuuia ka haiawai me ka Himeni a me ka pale a ka makua Rev. A. O. Polepe.    B. MANOA.

 

Ka Pake wale no anei kai naaupo

            He Pake no Kohala, ua aihue, a ua hoopai ikaikaia. Ua hoopaaia iloko o ka halepaahao. Ua loaa nae na Pake aloha a bonaia nona. I ka hemo ana iwaho, mahuka ua Pake nei a holo mai i Waimea nei; ua hopuia, he pahi umiumi kai loaa iaia, a me ia pahi oia i oki ai i kona puu ai, o ke kani ai wale no nae kai moku, no ke kailiia ana o ka pahi, nolaila, aole i ko kona makemake. Aole oia i make, ua nui ke kahe ana o ke koko. Imi kekahi makai oia o James Bright e hoopaa i ke koko, a holo no i ioanei e ninau ai i ka mea e pono ai, i ole e make ua Pake nei. A kii aku no i ke Kauka ma Kohala e hele koke mai e lapaau iaia, hoole nae ia Kauka aole e hele mai, e olelo ana, aole paha he pilika nui ia, e ola ana no ka Pake. Aka, pihoihoi no na luna aupuni. Kii aku no i ke Kauka e, aia ma Hamakua, hele koke mai oia a ninau : E ka Pake, no ke aha kou oki ana i kou puu ai? Makemake anei oe e make? Ina pela, aole au e hana i mea e ola ai oe. Aole, e hana oe. A ua hana no. Ua humuhumuia ke kani ai. E ola ana paha aole paha.

            He hana Naaupo ka keia Pake wahi a kanaka. Naaupo kona lawe ana i ka pahi umiumi, a oki i kona puu i make.

            Oia wale no anei kai naaupo? Makena wale ia poe. Aole lakou i lawe i @ @ @ @ @ (folded) hi ai ia lakou iho. He mea ano like nae ka omole rama, me he pahi umiumi la. O ka inu ana i ka rama, oia ka hoao ana e oki i ka puu ai. E ka mea inu rama, ke hoao nei oe e pepehi ia oe iho. Ua oki ia kekahi hapa o ka puu, ua moku paha ke kani ai, e kahe liilii ana ke koko. E make auanei oe ke mau ka inu rama. Aole anei o oe kekahi mea naaupo, e hoao ana e pepehi i kou kino, a i kou uhane pu?

            He pahi umiumi kela hewa, keia hewa; a o ka hana ana i ka hewa, oia ka hoao ana o ke kanaka e oki i kona, puu ai, a e pepehi iaia iho. Naaupo la @.

            A o kakou ka poe e nana ana i keia hana maaupo, auhea ko kakou pihoihoi? Ko kakou auwe ana, auwe! Ua oki o mea i kona puu i ka pahi oi lua o ka hewa, e make ana paha. Auhea ke kauka? E wiki, e kii aku, mai kali, mai hoopanee, mai kanalua, mai olelo, aole paha e make ana, malia e ola hou auanei. Auhea ka holo ana i oainei e imi ana i ka laau lapaau, e ninau ana, heaha ka mea e pakele ai i ka make?

            Auhea ke kahea ana, e hele mai a nana i keia mea i moku i ka pahi umiumi, makau makou o make oia, a @ ka hewa maluna o makou no ka hana ole, a no ka hana @hawawa.

            Auhea hoi ka poe e haawi ana i na pahi umiumi, i na omole rama, i mea e make ai ka poe hana naaupo me ka noonoo ole, me ka makau ole i ka pepehi ana ia lakou iho? E makau oukou o hoopaiia no ke kokua ana i keia poe pepehi ia lakou iho.     W.

 

            Ua hoauia ae na kaawai mahu hou o na Puali Hela 2 me 4 ma ka Poaono nei a ua ikeia ka holopono o ka wai.

            He kuai mauu ka hana a Mr. Laine mamua aku nei, a ke ku nei i keia wa he hale uinihapa hou, o ka ui a kauwahi kaaka ahea la ku ko Puuohau hale uinihapa hou? a pane hou ae la; aohe a i hoomeamea wale ae la nou.

            Ua make ma ka hora S kakahiaka Poaono la 12 o Apr. o Haliaka K. Keone ma Manana, Ewa, i ka 11 makahiki o kona ola ana. Ua hoomailo ka mai iaia no kekahi manawa loihi, a ua haalele mai oia he mau makua me ka ohana e noho u nona.

            Ma Kapaa, Aperila 6, 1884, ua malamaia ka hoike @ o na Kula Sabati, nui ka poe i hele mai a na piha pono ka halepule, ua ku no hoi i ka hoohauoli manao no mea i hanaia a o kekahi mea i mahalo @ oia no ka nohealii ana o ka maluhia maloko o ia anaina.           WAIKALA

 

Aole hiki ia'u ke Karisetiano ana

            Owai keia @ @ ana. Aole hiki @

            He mea nui no, he keiki alii ka hooilina no ke Aupuni o @.

            Aole hiki @ ke aha? Aha? Ma kekahi  @ @ no @ Sepania @ holoholona @ kahi e mokomoko ai na pipi kane. @ i ana @ loa keia. He hana e @ loa ai kekahi pipi i kekahi pipi. Na ke kanaka no e @ @ i na @ e @ kekahi me kakahi a eha loa, a @ wale ke koke, a make @ kekahi @.

            Ua konoia keia hooiina alii e hele e nana i keia hana. Pane aku oia, "he Peresedena au o ka Aha Pale i ka hana ino i na Holoholona. Aole hiki ia'u ke hele" He pane maikai keia. He kumu hoohalike. Ina kono ia oe e hele i ka hale @, i ka hale @, i ka hale @ @, @ @, e pane aku, he Kariseuano au, aole hiki ia'u ke hele.

            A konoia oe e hele e nana i ka heihei lio, e pane aku, he karisetiano au. Aloha au i na holoholna. He mea hana ino keia i na lio.

            O ka poe Karisetiano io, he poe aloha lakou i na mea a ke Akua i hana'i.

            Ua hana ke Akua i na pipi, i na lio, i na hoki i na miula, i na ppopoki, i na ilio, i na hipa,  i na kekake, i na kao, i na puaa, i na @, i na iole, i na pulelehua, i na moa, i na manu.

            He uhane holoholona ko lokou. Me ia e Oli au, a e eha ai lakou. Ina hana ino ia lakou, ua eha no lakou e like me ka kanaka.

            A e hookolokolo ana ke Akua ia oe ke hoeha wale oe i kekahi mea liilii a a ke @ i hana'i, a ke @ me ka maka lealea i ka mea i hoehaia.

            Lealea kekahi poe i ka hana ino ana, ka hoeha wale ana i na manu, i na popoki, i na ilio, i na pipi. Hahau ino, hailuku i ka pohaku, houhou i ka laau, nakinaki ino i na wawae, hoolewa i na poo ilalo, me na wawae iluna, okioki ino i na @. Makemake anei oe e hana ino ia oe pela? Ina aole, mai hana ino aku oe i na holoholona, na mea hele, na mea lele, na mea holo, na mea kolo.

            Hiki no ke pepehi maoli a make koke na holoholona i mea ai paha, a no ka lakou hana ino ana. Aka, o ka hoeha wale ana, me akhooloihi wale ana i ke eha i mea hoolealea paha, i mea hoopai paha, oia ke mea i papaia, oia ka mea kue i ka aoao Karisetiano io, a oia ka mea e hookomo ia'na iloko o na kumu hihia ma ka la hookolokolo nui.             HAWAII.

 

He wahine aloha ole.

            E ka NUPEPA KUOKOA. Aloha oe:

            Ma ka la 8 o Apr. nei o keia makahiki. Ua make o Harry Spreen ma @ @ @ Kohala Akau, no @ @ @  kona ai ana i ka laau make (@chmine). O keia ai ana o keia haole, aole i maopopo nana ponoi no paha i ai, a i ole, na keia wahine aloha ole no paha ana, no ka mea, ekolu wale no lakou ma keia wahi mehameha, o keia haole, kana wahine aloha ole, a me ka aua kaikamahine opiopio nona makahiki i aneane elua, nolaula, aole hoike maopopo nana e hoike mai, na keia haole no i ai ka laau make, no ka mea, o ka noho ana o keia haole me kana wahine, aole ia me ke ano maikai, ua noho keia wahine me elua haole ma ia wahi i na wa a pau, a elima wale no ia ke kaawale o kekahi haole i kai o Mahukona, a make aku la keia haole, aka, i ka la i make ai keia haole, kii aku la ka makukane hanai i ua haole la i kai o Mahukona, a hiki mai la oia i ka hora 1 P. M.  a noho pu iho la me ua wahine la, me ka waiho mai no o kana kane, ia po a ao ae, a auina la o ka la 9 kanu ia ke kino make o keia haole, ia hoi ana aku a kauhale, oia mau noho ko laua a hiki i keia wa. Eia ka mea hilu i ka wa i noho ai ka Aha Kolonelo, e nana i ka moolelo o ka make ana o keia haole, mamuli o ka olelo a ike a na hoike, ua hooholo lakou me ka hoopililmeaai mahope o wahine, me ko lakou no ii pono ole i ke kumu i hiki mai ai o keia hana.

            "Ua make no ka keia haole, i kona ia ana i ka laau make;" weliweli ka hoopilimeaai maopopo; eia no paha kekahi kumu o ka hoopilimeaai o keia poe, ekolu haole, oia no na Kaku o ke kane ana e noho nei i keia wa, o na kanaka hoi ekolu, he pili pono loa iaia, o D. H. Kaailau kekahi ke kakauolelo hoi a ia Aha Kolonelo, i ko makou lohe mai na ua kanaka ia no i alakai i na hoa ona, o ua Aha ia, e hookuu i keia wahine aloha ole, no ka mea, o keia D. H. Kaailau, o ke kane ponoi no ia a ke kaikuaana o keia wahine aloha ole, oia iho la ka nui o na mea i maopopo ia'u.             T. S. WAIANUHEA.

 

            Ua hoohuiia ma ka mare maloko o ka luakini o Puako, Kohala Hema, o T. S. K. Nakanelua me Miss. Deborah Palea. Na ka Rev. S. C. Lehiau laua i mare.

            Ua hopu houia a paa keia paahao mahuka mua ai mai ka laina aku o na paahao a i hoao hou iho nei e holo mahuka a nalowale, oia o Kaui, ua hopuia oia a paa e Keo Pukiki a ke paa nei oia @ ka halepoahao. He elua laua ma keia mahuka ana a i ka po Poakahi nei ua paa i ka hoopula ma Kalae Pohaku.

 

Na Mea hou o Koloa, Kauai.

            Ma ka 5 o Aperila 1884, ua hoomanao ae o Opeka me kana Eva, he wahi @, no ka hoomanao ana i ka al hinao o ka laua kamalei. Ua nui na mea ai a lawa pono, eia nae ua @ pu he mau pahu rama, ma kela papaaina ua inu @ ka poe a pau i hele ilaila o ka Lunakanawai A. W. Maioho ka oi loa o ka ona; ua ku iluna, e kui ana me kona mau puupuu luna, i na kanaka e noho ana malaila a pepehi i kana wahine, ma ia wa no.

            Kupanaha maoli no ka hana a keia Luna Aupuni o ka ona mau. O na kamaaina o Koloa, ke ike mau nei lakou i keia hana pono ole a A. A. Maioho, a ua makapo no hoi na poo. Aupuni i keia kanaka ona, ua hu mawaho o na rula kupono.           S. K. IKEMAKA.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

KA HALEKUAI EMI O KE KULANAKAUHALE NEI.

Chas. J. Fishel.

He lono hanoli i ke Aken.

            Ua loaa mai nei iloko o keia mau; ia koke i o nei he 3000 paa lole e na kane, oia ke kuka, lole wawae, puliki, a e kuaiia aku ana no.

5.00 Dala

Wale no o ka Paa hookahi. Heaha la ia!

KUAI HOEMI HOPE LOA!

            UA KUAHA MAU WAWAI MA NA HALEKANE NUNULO KA HIKINA NO KE KUMUKUAI

            HE $1000.

Ka Halekuai emi hookahi o ke Kulanakauhale nei.

16 I-a Kalakoa no

1.00 wale no!

HE MAU AKA KALAKOA MAIKAI A PAA KEIA, AOLE HE HEHEE A MAE, HE OIA MAE.

2400 papale lede.

            E KUAHA AKU ANA KO KE KUMUKUI HAAHAA LOA, I KUMU E LOAA AI HE KOWA KUPONO NO NA WAIWAI HOU E UPUIA AKU NEI A HOEA MAI @ @ @ KEIA

            MAU LA KOKE IHO.

 

            E kipa mai e na makamaka a e hooiaio no oukou iho, he emi ka makou mau mea kuai, CHAS. J. FISHEL. Kihi o Alanui Papu me Hotele, me ke kihi o Alanui Nuuanu me

(Hae ulaula)     Kalepa.            (Hae ulaula.)

 

HE NUI ANEI KOU MAKEMAKE I NA MIKINI HUMUHUMU LOLE!

            Ina pela, e kipa mai no ma ka Halekuai

Kakela & Kuke!

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano

Makini a WHEELER a me WILSON

mai ke $40 a hiki i ke 350 ke kumukuai

Ka mea hookahi.

NA MIKINI A SINGER!

ma ke @ pakahi me ke ano

MIKINI A WIILCOX ME GIBBS

            ma ke $30 a hiki i ke $30 ke kumukuai. MEA e pau ai ko oukou kanalua e na makanaka no ke kupono o keia mau Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.

                                    678 tf

 

            OLELO HOOLAHA: Mai keia la uku aole au e hookaa i kekahi aie i @ ma ko'u inoa, ke ole e loaa na hoapono ana mai ia'u aku.       J. K. COOK.

Honolulu Ian. 10, 1884.          1145 tf

 

            HELE MAI NA MEA A PAU.

EIA HE

Kuai Hoopakika!

MA KA HALEKUAI NUI O

A. M. MELEKI,

104 ALAUI PAPU HONOLULU

 

MAKEMAKE IA.

            Ke hoike ia aku nei na mea a pau e makemake ana e loaa na PAI AI una ka PAKEKE a me ka PAHU paha, e kauoha mai ia'u ma ka leta no ka hoolawe ana aku i na kauoha. Ai a puni keia mau Paemoku: o na kauoha no ke kulanakauhale, e lawe ia aku no e like o ka makemake o ka mea kauoha @ ka ipuka o ko makou mau hale, no ke kumu kuai haahaa loa. E waiho ei i ka oukou mau @ ma na @ @ ka Hale Leta.

            ALBERT K. KUNUIAKEA

Honolulu , Mei 12, 1883.         1119 tf

 

NA HOOLAHA HOU.

            ANA KAULIA

LOIO A HE KOKUA MA @ @

 

WO @

            LOIO, LOIO, LOIO

KEENA HANA

tf

 

W A KINI

            LOIO, LOIO, LOIO

KEENA HANA, @ @

manu, Honolulu

 

W R. KAKELA.

LOIO A HE KOKUA MA KE @

He Luna HOOIAIO PALAPALA

            tf.

 

W L. HOLOKAHIKI.

LOIO A HE KOKUA MA KE @

He Luna HOOIAIO PALAPALA

KEENA HANA: @ @ @

LA

            tf.

 

A ROSA (AKONI.)

LOIO A HE KOKUA MA KE @

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA

KEENA HANA ME KE KEENA @@

tf

 

S B. DOLE.

            LOIO, LOIO, LOIO

He Luna HOOOIAIO PALAPALA

KEENA HANA: Ma Alanui @

            tf.

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A he Agena Hooiaio Palapala a ka @

kupuni o Oahu

KEENA HANAL: Helu S alanui @

            tf.

 

JAMES M. MONSARRAT

(MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

He Luna HOOIAIO PALAPALA

KEENA HANA: alanui KALEPA

 

RICHARD F. BICKERTON

(Pekekona.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

KEENA HANA: Helu 27 alanui Kalepa

            tf.

 

SAM'L. L. KAWELO.

            LOIO, LOIO, LOIO.

KEENA HANA, Puakalehua, alanui Maunakea, Honolulu.

 

J M DAVIDSON      

LOIO LOIO

KEENA HANA HELU 13 ALANUI KAAHUMANU

1147-3ms

 

KALE KULIKA.

@ @  Palapala Maraki a me @ Palapala o ia ano, Luna Hooiaio Palapala.  Aelike manawaena o ka Haku me ke Kauwa, Luna haawi Palapala Mare,

KEENA HANA: Kua o alanui @ me Kaahumanu.

 

C C. COLEMAN

Amara a he mea hana Mekina

Kapili Kapuai hao lio.

A ME KA

Hana Kaa Lio ana, etc.,

Hale Hana ma Alanui Alii

905-tf              E kokoke la i ke Alanui @

 

S H. MEEKAPU.

Tela humuhumu lole.

HALE HANA: Helu II alanui Nuuanu

 

F PAHIA, SAM, L., M. KAAUKAI

Ana aina!! Ana aina!!!

KEENA HANA: Aia ma alanui Moi koke

ke loa i ka Uwapo o Hooliliamanu.

 

C BREWER & CO. (Burua ma)

            Ua makemake ia ka poe mea. ILI @ MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai @ @ lakou mau ILI me makou, a e @ @ @ kou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makele.

 

WILLIAM AULD.

Luna Hooiaio Palapala Kepa @ no ka Apana o Kona.

KEENA HANA: Ma ke Keena Wai o Honolulu.

 

WILLIAM WOND.

Luna Hooiaio Palapala Kepa

KEENA HANA Ma ka Halewai

 

S N. EMERSON, (EMEKONA)

LUNA Hooiaio Palapala Kepa Paahana no ka aupuni o Waialua, Oahu. @ no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka mokupuni o Oahu.

Ua makaukau no hoi oia e ANA @ ma na wahi a pau i makemakeia.

Waialua, Oahu, Nov. 10, '83.              1148 - 3ll

 

AONA (PAKE.)

HALEKUAI UPENA MA ALANUI MAUNAKEA

HELU 8, HONOLULU.

            Malaila e loaa ai na upena o na ano a pau, mai ka maka kahi a hiki i ka maka ha. A malaila e loaa ai na ahu o na ahu a pau. Ke kono aku nei au i ka poe a pau mai @ Kauai e hele mai ma ko'u halekuai a e @ makepono aku no au.       1152-@

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai keia Olelo Hoolaha, owau o Apoe (Pake) kaikaina ponoi o Iakela (Pake) ua hookohu  ponoia mai au i hope malama a hooponopono no kona mao waiwai a pau, oiai ua hoi aku nei oia i Kina. Ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka poe a pau i @ @, e hookaa koke mai ia kou i ko lakou mau @ ia'u @ o na @ elua mai ka la e puka aku nei keia Olelo Hoolaha a i ole, e hoopiia no lakou ma ke kanawai. Eia kekahi, aole loa au e ae e @ kekahi aie i h@ ia @ ko'u @ ke ole e @ @ aku na hoapono ana mai ia'u aku. E lilo kekahi kanawai mai keia la aku.

Hanalei, Kauai, Iune 11, '83.              1124 @