Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 17, 26 April 1884 — Page 2
| This text was transcribed by: | L. A. Marchildon |
| This work is dedicated to: | Any Canadians calling Hawaii home...I'm so envious !! |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
E hoolohe.
A e hoouna mai na makamaka a pau i na palapala e pili ana no ka nupepa ma ka inoa o ka.
NUPEPA KUOKOA.
Ka Nupepa Kuokoa
No Ka Makahiki, $2.00
Eono Mahina, 1.00.
--KUIKE KA RULA.—
Poaono Aperila, 26, 1884.
Ma na noho o na alii o ka hale ahaolelo e waiho hakahaka nei ma o ka make ana o Simona Kaai a me J. Moanaoli, ua paniia ma ia mau maka @ ka Hon. J. S. Walker a me J. H. @ Martin. I ka Poaha ka la 24 o @ ia mahina ka paa ana o ko laua palapala hookohu.
Ka wai kahe o Aperila nei.
O ka mahina o Aperila nei, aole ia la mahina e poinaia ai na hana i hana@ He mea maopopo he mahina keia o na hana apiki a apakee, aka, aole a kakou nana aku ia, e nana kakou ma na hana i hanaia e pili ana no keia poo mahina:
Ma ka po Poakahi nei ma ka hora o paha, ua hoomaka iho la ka haule kilihune ana o ka ua ma ke kulanakau hale nei, a ma ke kahe nui ana mai o ka wai o na kahawai i manaoia ai mauka o ka mauna ka nui o ka na; a ma ka po ana iho a ao o ka Poalua nei, ua kahe nui mai ka wai o na kahawai a mu ka poino i hanaia; ua halana pu ia na hale, ua lilo na opeope, a ua wawahiia a hoohi o ia. He mau holoholona kekahi i lilo a make, a he mau uwapo kekahi i hoohemoia ae mai ke kahua. Nui ka poino i hanaia aole ma ke kulanakauhale wale nei no aka, ma na apana kekahi.
Ka huakai a H. Waterhouse.
Maluna o ka mokuahi Kinau o kekahi pule o keia mahina i kau aku ai ko makou makamaka H. Waterhouse no Hilo, a i kaukoloia e Kale Kauka. Mai Hilo aku ua kaahele laua ma ka aina maluna o na lio no Puna, e kilohi ana ma kela a me keia aoao i ka nani o ka aina; ia laua i hiki ai i Puna a me kekahi mau wahi e ae, ua hookipaia laua e na kamaaina me ke aloha pumehana a me ka maemae; ua hoikeia mai ia makou, ua nui ko laua hauoli ma o ka hui ana me na opio kane a wahine ma ia mau wahi, a ma o ka lakou mau hookipa ana, ua paholaia imua o ko laua mau nanaina na hookipa oluolu a ku i ka maemae. He hookipa ana keia aole ma ke ano maa mau i ko Hawaii, aka, he hookipa keia o ke ano naauao a malamalaina. He hookipa ana no hoi keia o ka hua i loaa i na opio o na hoonaauao ana ma na kula hanai, he lono hauoli keia i paholaia mai ia makou, a he lono e hapai ana i ka naauao i loaa i na keiki oiai na la opio ma ke kula, a pela makou e pahola aku nei me ka hanoli. Maanei, ua konoia mai makou e hoike ma ke akea, ua nui loa ko H. Waterhouse ma hanoli no ia mau hookipa a hana maemae naauao i paholaia imua o laua, a ke haawi nei maanei i ko laua hauoli no ia mau hana i paneeia imua o laua. E hauoli ana na makua o keia mau opio ke ike iho a lohe i keia lono. No ka hope o ka makou, aole makou e hoonele ana i ka haawi i na mahalo maikai no ia mau hana maikai i hanaia, a o makou pu kekahi e haawi nei i na mahalo, no ka mea ma kahi o na hana maemae a maikai, malaila keia pepa e haawi ai i na mahalo.
Kanupepa Puka ahiahi Hawaii.
O @ nupepa puka la ahiahi Hawaii a Mr. Daniel Lyons i kamailio nuiia e na nupepa o ke kulanakauhale nei mamua aka nei, i keia wa ua lohe maopopoia na lono oiaio e pili ana no ia nupepa. O Mr. Lyons, oia no ka ona o ka nupepa e oleloiia nei, a ua hol@ aku nei oia i Kapalakiko no ke kuai ana i na lako pai e pono ai kana nupepa, a ua hoi mai nei oia ma ka mokuahi Alameda i ka Poalua nei me na lako mea hana a pau. Ua ohi mai nei oia i na hua kepau a me na pono a pau e pila ana i ka oihana pai palapala, na luna hana, ka launa nui o ka halepai, a me ka lunahooponopono. O keia mau lako a pau i hoikeia maluna, ua unu pu mai nei no oia me ia iaia i hoi mai nei. A ma na lono i hoikeia, iloko ae nei o ka mahina o Mei e puka mua ai ka helu mua o keia pepa. Aia ke keena halepai ma ke alanui Papu ma ke kahua mua iho nei o ka hale humuhumu lole o W. Johnson.
He noho'na kupilikii.
Aole he wa e ae i komohia ai ke kulanakauhale o Viena ma Auseturia iloko o ka noho'na kupilikii a hopohopo, i like me keia wa mai nei. Ma ka nupepa puka pule Bulaki@a o Kapala kiko i ike iho ai makou i kekahi manao i hoolahaia e pili ana no ia kulanakauhale kupilikii ma ke kulana@auhale o Viena. ua oleloia, ua loaa ma na lima o na luna aupuni ma Viena na hooiaio kupono o kekahi hana malu e hoao ana e powa i ke ola o ka Emepera Iosepa Francis. Ua loaa no hoi malokookekahi hale mele, a ua hele ka Emepera ma ia hale ma kekahi op, he mea hoopahu Dynamite, a oia ano mea hoopahu hookahi ka i loaa aku i na luna aupuni ma ke kino o kekahi haole: a o keia haole he haole ia i hopuia mamuli o na manao hoohuoi, a ma o kona huliia ana, ua loaa aku keia mea hoopahu i oleloia maluna, a me kekahi papa kuhikuhi o na inoa o ka poe i manaoia e powa. A mawaena o ia mau inoa, au ikeia keia mau inoa penei: Ka Emepera kane a me ka wahine, na Hooilina Kalaunu elua Baron Rothcheld, na lunahoponopono o eha nupepa, ka luna nui o na makai o ke kulanakauhale, he mau mea hale banako a me ko lakou mau hope, a he mau haole kalepa waiwai. Weliweli keia ano hana ma Auseturia e hanaia mai nei i keia wa.
Iloko mai nei no hoi o keia mau la pokole i ha'a aku nei, ua lawe maluia mai ka Hale Leta ma ke kulanakauhale o Pesth, he 240,000 dala, a mai ka Hale Leta ma Viena, he 18,000 dala. O na palapala malu pili kino a ka poe e hookomo ana iloko o ka Hale Leta, ua pau i ka weheia e na makai, a he mau hana keia i kauohaia ia lakou no ka huli ana i na mea hoopahu. Ke kiaiia nei ka Hale Alii o ka Emepera i keia wa, a ua papa pu ia na nupepa ma o ko lakou hoolaha ana i na mea e pili ana no keia ano hana malaila.
Ke ano o ka huaolelo Kuhina Nui.
Aia iloko o ka nupepa Hawaiian Gazette o keia pule kahi @ ikeia ai he manao e hoakaka ana no ke kulana o ka oihana Kuhina Nui, a e olelo ana ua hewa ka ka hoopili ana o ka inoa Kuhina Nui ia Kipikona ke Kuhina o kao na Aina e, i keia wa, no ka mea ua hoopania ka oihana Kuhina Nui ma ke kumukanawai o ka makahiki 1864. He oiaio no ua hoopau kahikoia ia oi hana, eia no hoi kekahi, a ua hoaka kaia mai no iloko o na pepa nei, ma na kau i hala, mamua o ka hoopauia ana o ka oihana Kuhinu Nui, he oihana ia i hoopihaia mailoko ae o na 'lii kiekie wale no. O Kaahumanu ke Kuhina Nui, a Kemehameha Akahi i kauoha ai no Liholiho; a mahope iho ona o Kinau, a o Kekauluohi iho, a pau ia o Keoni Ana, a o Kamamalu ka hope, la Kamamalu pau ka oihana Kuhina Nui.
Ma keia ua ikeia o na Alii kiekie wale no o Hawaii kai noho i ka oihana Kuhina, a hiki wale i ka wa i hoopauia ai. O keia manao o ka Papa Kuhina e lawe mai i kekahi o ko lakou mau hoa a hookau aku i ka inoa Kuhina Nui maluna ona, ka inoa i hoopili mua ia i na Alii Kiekie wale no, he manao ano aha la keia? E pono e oki ke kapa ana pela, a o ka oihana i hoopau mua ia, e waiho malie me na inoa ihiihi nana i hoohanohano ia oihana.
Nuhou o na Aina e.
Ua manao waleia e ano e ana la ka noonoo o ka Moiwahine Vitoria no ka lono i hiki aku i ona la no ka make ana o kana keiki o Leopolo, aka, na maikai no kona noonoo a ma ke kono a kona kauka, ua kauohaia ka Moiwahine aole e noho paa i ka hale, a e holoholo mau.
Ma kekahi kanawai i hooholoia ma Mekiko, ua oleloia ma ua kanawai la e hooukuia na mokuahi a me na moku pea he 65 dala no kela a me keia ohua Pake e hooleleia mai ana ma Mekiko.
Ua kauoha aku nei ke aupuni o Beritania ia Kenela Godona ma Soudana e haalele koke oia i ke kulanakauhale o Kahaluma, a e wehe koke i ka puali koa e kiai ana malaila.
O ka hapalua o ke kulanakauhale o Mandalay o ka mokuama o Burmah ma Asia, na pau mai nei i ke ahi, a he kulanakauhale ia i nohoia e na kanaka he 60,000.
Ua hoopaahaoia mai nei ka Lunahooponoopno o ka nupepa Honua o Ladana, no kona hoopuka ana i kekahi manao laipila i ka Earl Lonsdale. Ua oleloia ua hoohalahala hou ia ka olelo hooholo hoopai.
Ua emi hou ka aie lahui o Amerika Hui i keia wa. Ua puka hou no hoi ka mai kamola Poki ma kekahi mau kulanakauhale o laila.
Ke manao la ke aupuni o Geremania e hoololi i ka mana ikaika kiai o kona mau palena, ma o ka hoopau ana ae i ka hookahua ana i na moku manuwa, a e hoopuniia kona mau palena me na pukuniahi Krupp.
Ua hoaoia mai nei e powa ka Peresidena o Guadamela.
ua oleloia, o ka inoa o Blaine ka ikaika o ka moho holo Peresidena o ka aoao Repubalika ma Amerika.
He lono mai Suakima e olelo ana ua lilo pio ke kulanakauhale o Kahatuma, a ua paa pio o Goudana.
He ano nawaliwali ke Kuhina Pohakuhauoli o Enelani i keia wa.
Ma ke kulanakauhale o Madarida, ua hopuia he elua nupepa e ke Aupuni no ka hoopukaia ana o na manao ka i ka hoinoino ano akea.
He hakaka mawaena o kekahi kanaka nona ke kiekie he elima kapuai me umi iniha a he 185 paona kona kaumaha, a me kakahi kanaka he elima iniha kona haahaa malalo iho o kona hoa, a he 128 paona kona kaamaha, ma kekahi lua mine ma ke kilanakauhale o Pittsburg ma ka mokuaina o Peneselavania, a o ka hopena o ia hakaka ana oia no ka eha ana o ke kanaka nui i kahi kanaka iki.
Ma na halekula Aupuni ma ke kulanakauhale o Clevelad ma Ohio, ua ae ia ka hulahula ana o na haumana, oiai na minute he kanakolu i ae ia no ka manawa hoomaha, a he hapa ia hana o ka hoonaauao ana ma ka hulahula.
Ua oleloia, aole he mokuahi Amerii komo ma ke alawai eli o Sueza i nele i na ukana.
Ke noke la o Osmana Digma i ka liki a hooio imua o kona mau koa, e olelo ana, he mea ole wale no na poka a na koa Beritania imua ona, no ka mea aole oia e hoehaia.
Ua hooholo mai nei ka Ahaolelo o Beritania he 20,000,000 dala no na lilo o ka oihana kaua.
Ua hanau he bebe na kekahi wahine Italia ma Bosetona nona na paona he iwakaluakumamaha me ka hapa.
O ka laina kaa ahi holo loa o Amerika e oleloia nei i keia wa, ua haule kona holo he umi mile i ka hora i ka laina kaa ahi holo loa o Enelani.
I ka la hanau iho nei o ka Emepera Geremania, ua loaa aku iaia he elua mau ipu lepo maikai loa, a ua nui ka hanoli o ka Emepera, aka, o kahi kuia, aole i ike ka Emepera i ka mea nana aku ua mau ipu lepo la, a aole e hiki iaia ke haawi i na mahalo ana, no ka mea aole i hoikeia ka inoa o ka mea nana aku ua mau makana la.
Mamuli o na hoike ua oleloia, ua make ke Alii Cetewaio mamuli o ka nui o ka momona ma kahi koke i kona puuwai, a ma ka hoike hoi a kekahi kauka, ua olelo oia, ua maikai no kona puuwai a me kona pana, a ua manaoia ua make oia ma kekahi hana kolohe a ka mea manao enemi i ike oleia.
Mamuli o kekahi manao kuhihewa o kekahi makuahine, ua haawi hewa oia he puna @i piha o ka laau make Carbonic acid i kana keiki mai, a mai ia kumu i make ai ke keiki. He puna aila hoonoha kana mea i manao ai e haawi i kana keiki, a iaia i kii aku ai i ka omole aila ma kahi i waiho ai, ua lalau hewa aku la oia i ka omole laau make a ninini iloko o ke puna a haawi a inu ia e ke keiki, a mahope o ka pau ana iloko o ke keiki i ike ai oia ua haawi hewa oia i ka laau make. Ua hana koke ua makuahine nei i na mea e oluolu a e pau ai ka ikaika o ka laau make, aka, ua pahu'a, a mahope iho o ka hala ana o na minute elima, ua make aku la ke keiki. Ua oleloia ua ku-a pupule ua makuahine nei mamuli o ia hana hewa ana.
Mailoko mai o na aina nui kanu ko eono o Europa holookoa, ua lilo ia Geremania ka hanohano o ka nui o na tona ko o kela makahiki aku nei, 800,000 tona, malalo mai Geremania o Auseturia, oia hoi he 485,000 tona, Farani, 425,000, Rusia, 240,000, Belegiuma, 75,000, a o Holani ka hope loa me kona mau tona he 25,000. Ma Geremania no hoi ka nai loa o na hale hoomaemae ko, a aole oia wale no, aka, ma Geremania na hale hoomaemae ko nunui ma Europa a puni.
O na loaa o ke aupuni o Enelani i kela makahiki aku nei, he £90,035,522. He heluna loaa keia i oi ae ma o £3,690,664 o kela makahiki aku.
Mawaena o na mea hoomanao kahiko e malamaia la ma ke kulanakauhale o Springfield, o ka hae kaua mua loa kekahi a Kenela Kalani imua o kana kahua kaua mua. Ua oleloia ua nui na pukapuka o ua hae la i ka poka, a ua pau no hoi i ka nohaehae a e ka hana nui i nokeia ai i ka hookuikuiia a paa i kahi hookahi. O kahi o na hoku, ua aneane e nalowale loa ia mau hiohiona.
Ma o na lono i phaolaia, ua oleloia, e haalele ana ka Pole i ko lakou noho a hookahua ana ma ke kulanakauhale o Roma ma Italia, a ua manao waleia e hookahua ana ko lakou noho'na ma keia mua iho ma ka mokupuni o Maita.
Ua hoikeia mai na lono mai Asi Uuku mai i ka hoao ana o kekahi mau luna aupuni Tureke i hoomanaia, e pani i na puka o na halekula malaila malalo o na ao ana a na kumu misionari Amerika.
OLELO HOOLAHA: Ke hoikeia aku nei. Owaa o MEHEKULU, kane mare a HANA wahine, e noho ana ma Waianae, Oahu, no kona haalele ino aua mai ia'u, nolaila, aole loa au e ae e okiia ko mana mare ana i oiai, oia kai haalele mai ia'u a me ka mana keiki. H. Z. MEHUKULU.
Kawaiahao. Apr 19th, 1884. 1169-1t.*
HOOLAHA HOOKAPU AINA--: O ka mea nona ka inoa malalo, ke hookapu a ke papa aku nei i ka poe a paa a me ka lakou mau halehalona, aole e hookuu a hele hewa maluna o na kuleana aina o Kekoi (w.) ola ke kuleana pa hale ma Kauhako a me ke kekana mahini o Hookena. Ua h@koha pa ia aku no hoi o J. Nahinu i luna nana e hopa a e ho@ aku i na halehalona hele hewa a pau, a he mana kona e hoopii ma ke kanawai ma ka @ o ka mea nona ka in@ malalo. O na apana kaleana aina i hoikeia alaluna, @a lilo ia @ka mea nona ka inoa malalo.
KAMIKI AEA.
Honolulu, Apr. 7, 1884. 1167-4t.
$25 MAKANA!
E uku ia no ka malana i haila maluna i ka mea a @ mea poka, a e b@po ana puha ia KAONA he Paahao i mahuka mailalo aka o ka @ a na Paahao e hana nei au Aina@ ma ka la 8 o Apr. a penei k@ ana: Ua @ o Kaona ma Ha@, he @ he mau make @
W. C. PARKE,
Pau@
Keena @, Apr. 9, 1884. 1167-4t
HA HOOLAHA HOU.
[POO AUPANI.]
ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupani Hawaii.
KALAKAUA, ma ka hokomaikai o ke Alua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi. Ia William C. Parke Esquire: Hamuku o ke Aupani, a i ole i kona Hope. Me ka mahalo:
Ke kanahaia aku nei oe e kii aku ia LOUISA GRACE BROWN ka mea i hoopiiia, ma e waiho nui ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakai@a mahope iho o ka hooko@a ana o keia palapala kii e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie, ma ke Kau o APERILA o ua Aha la e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o @ka Hale Hookolokolo ma Honolulu mokupuni o Oahu, ma ka P@ la 7 o APERILA e hiki mai ana, ma ka heia no kakahioka, e @oike mai i ke kumu e ae ole ia ai ke nei a Robert Brown ka mea hoopii, e like me ka meai hookakaia maloko o ka palapala hoopii i pakuiia me keia. A e hoohoi mai ne i keia palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana ma ia mea.
Sila
Ikea ka mea Hanohano A. FRANCIS JUDD, I@kanawai N@ k@ Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 15 o Maraki M. H. 1884.
(Inoa) HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
Ua imi pono n@ au ia LOUISA GRACE BROWN ka mea i oleloia maloko o keia palapala kii a oiai aole oia i loaa maloko o keia Aupuni nolaila, ke hoihoi aku nei au i keia palapala @ me ka palapala hoopii i pakaiia me ko kooko ole ia.
(Inoa) W. C. PARKE,
Hamuku.
Honolulu, March 19, 1884.
KO HAWAII PAE AINA.
Oahu. } SS
Sila
Ke hoike nei au ma keia, o ka palapala maluna a@, he kope oiaio ia o ka palapala kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Robert Brown kue ia Louisa Grace Brown, a me ka hoike a ka Ilamaku no ia mea, a ua kauaha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884 e hoopanee i ka hihia a ke Kau o Iulai M. H. 1884 o ka Aha Kiekie, a e hoolahaia ka palapala kii i oleloia e like me ka mea i hoakakaia ma ke kanawai.
I hoike no keia ke kau nei au ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila, M. H. 1884,
WILLIAM FOSTER, Kakauolelo, Aha Kiekie 1160-6t.
[POO AUPUNI.
ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma ka lokomaikai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi.
Ia William C. Parke Esquire, Ilamuku o ke Aupuni, a i ole i kona Hope. Me ka mahalo:
Ke kauohaia aku nei oe kii aku ia EMELIA WISEMAN ka mea i hoopiiia, ina e waiho mai ana oia i kana pane i kakauia iloko o na la he iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia palapala kii e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie, ma ke Kau o Ianuari o na Aha la e malamaia ana ma ke eena Hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu mokupuni o Oahu, ma ka POAKAHI, la 7 o IANUARI e hiki mai ana, ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ke noi a JOS. E. Wiseman ka mea hoopii, e like me ka mea i hoakakaia maloko o ka palapala hoopii i pakuiia me keia. A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana ma ia mea.
Sila
Ikea ka Mea Hanohano A. FRANCIS JUDD, Lunakanawai Nui o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 5 o Dekemaba M. H. 1883.
(Inoa) WILLIAM FOSTER,
Kakauolelo.
Ua imi au ia EMELIA WISEMAN ka mea i @ maloko o keia Palapala Kii, a no kona loaa ole maloko o keia Aupuni nolaila, ke hoihoi aku nei au i keia palapala kii me ka hooko ole ia.
(Inoa) W. C. PARKE,
Hainuku.
Honolulu, Feberuari 9, 1884.
KO HAWAII PAE AINA, Oahu. } SS
Kei hoike n i au ma keia, o ka palapala maluna ae, he kope oiaio ia o ka palapala kii i hoopukaia ma ka hihia oki mare o Maria Kamoh@ k@e ia Alina (Pake.), a me ka hoike a ka Hamuku no ia mea, a ua kauoha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884 e hoopanee i ka hihia a ke Kau o Iulai M. H. 1884 o ka Aha Kiekie, a e hoolahaia ka palapala kii i oleloia e like me ka ma a i hoakakaia ma ke kanauai.
Sila
I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER, Kakauolelo, Aha Kiekie. 1169-6t
[POO AUPUNI.]
ILOKO o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni Hawaii.
KALAKAUA, ma la lokomailai o ke Akua, o ko Hawaii Pae Aina, Moi. Ia William C. Parke Esquire, @ o ke Aupuni, a i ole i k@ Hope. Me ka m@lo.
Ke kauohaie aku nei oe e kii aku ia ARTHUR A. B. ELIOTT ka mea i hoopiia, ina e waiho mai ana oia i kana p@ne i @ iloko o na la he @ mahope @ ka hookoia ana o keia palapala kii e bebe mai imua o ka Aha Hookelokolo Kiekie ma ke Kau o Ianuari o na Aha ia e malamaia ana ma ke Keena Hookolokolo o ka Hai@ Hookolokolo @ Honolulu Makupuni o Oahu, ma ka POAK@ la @ o IANUARI e hiki nui ana, ma ka hora
NA HOOLAHA HOU.
@ kakahiaka, e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ke n@ a Kap@ (w.,) ka mea hoopii, elike me ka mea i hook@ maloko o ka palapala hoopii i pakaiia me keia. A e hoihoi mai oe i keia palapala kii me ka hoike o kau mau hana ma ia mea.
Sila
Ikea ka Mea Hanohano A. FRANCIS JUDD, Lunakanawai Noi o ko Makou Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, i keia la 15 o Maraki M. H. 1884.
(Inoa) HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo.
Ua imi pono ia o Arthur A. B. Elliott ka mea i oleloia ma keia palapala, a no kona loaa ole maloko o keia Aupuni, ke hoihoi aku nei au i keia palapala kii me ka hooko ole ia,
(Inoa) W. C. PARKE,
Hamuku.
Honolulu, Novemaba 23, 1883.
KO HAWAII PAE AINA.
Oahu. }SS
Ke @ nei au ma keia, o ka palapaia maluna ae, he hope oiaio ia o ka palapala kii i @pukaia ma ka hihia oki mare o Kipola kue ia Arther A. B. Elliott, a me ka hoike a ka Ilai@uku no ia mea, a na kauoha ka Aha Kiekie ma ka la 12 o Aperila M. H. 1884 e hoopanee i ka hihia a ke Kau o Iulai M. H. 1884 o ka Ala Kiekie, a e hooiahaia ka Palapala Kii i oleloia e like me ka mea i houkakaia ma ke kanawai.
Sila
I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a me ke Sila o ka Aha Kiekie ma Honolulu i keia la 12 o Aperila M. H. 1884.
WILLIAM FOSTER,
1169-6t. Kakauolelo, Aha Kiekie
HOOLAHA WAAPA KUAI:--E loaa no o A. LAUTON PAKE ma Waikiki iho o ka pa Halepule o Kaumakapili, ma na HELU 11 me 12, Alanui Beritania, Honolulu, i na hoa kanaka a pau i makemake e Kuai Waapa Huolopoki nui, maikai, a paa kupono i na keiki aukai o Lahaina, Maui, Molokai, Lanai, a me na wahi a puni ka l'aeaina. Kumukuai, 90 dala wale no. He lako i na mea e pono ai ka holoholo ana, oia hoi keia: Pea, kaula, na pine, me na hoe, wau la, oluolu ke aila mai oukou. 1169-2t.*
HOOLAHA HOOKAPU:--Ke papaia aku nei na ano lahui kanaka a pau i kuleana ole maluna o na kai kanaka a pau i kuleana ole maluna o na kai lawaia o Waialae-nui a me Waialae-iki, aole e hele a hehi wale maluna o ua mau Kai lawaia la, ke loaa ole aku ka aeia mai ko makou Hui aku. Ina o ka poe i kue i ko makou pono, e hoopii no makou elike me ke kanawai o ka aina.
AKIMA, no ka Hui o TONG WO & Co.
1169-4t.*
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o KALEIMAKALII (k.) no Kipahulu, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a J. E. Lyons, e noi ana e hoonoho ia i Luna Hooponopono no ka Waiwai o Kaleimakalii (k.) no Kipahulu, Maui, i make.
Nolaila ke kauohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAHA, oia ka la 22 o MEI 1884 ma ka hora 1 ahiahi, ma ka hale hookolokolo ma Waiuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Hana, Aperila 12, 1884. 1169-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o KAUMANA (k.) no Hamakua-poko, Maui i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kaleikini enoi ana e hooponoponoia ka waiwai o Kaumana (k.) no Hamakuapoko, Maui, i make kauoha ole, a e hooholoia i na hooilina.
Nolaila ke kanohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 26 o MEI 1884, ma ka hora 1 ahiahi ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Aperila 12, 1884. 1169-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o WM. CLAUDE JONES no Wailuku, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Th. W. Everett e noi ana e hoonohoia i Luna Hooponopono no ka waiwai o William Claude Jones no Wailuku, Maui i make.
Nolaila ke kanohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAHA, oia ka la 22 o MEI 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Hana, Aperila 5, 1884. 1169-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o PAAOAO (k.) no Kipahulu, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kamai, e noi ana e koho ia i mau Komisina nana e mahele ka waiwai paa o Paaoao (k.) no Kipahulu, Maui, i make iwaena o na hooilina.
Nolaila ke kauohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POALUA, oia ka la 27 o MEI 1884, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Hana, Aperila 15, 1884. 1169-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o na keiki oo ole a ISALAELA (k.) no Pauwela, Hamakualoa, Maui, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a S. N. Kealawai opio (k.), ke Kahu o na keiki oo ole a Isalaela (k.) no Pauwela, Hamakua-loa, Mani, i make, e noi ana e hoapono ia kana Moo-Waiwai, a e nookuu ia, a e hooholo ia ka waiwai i na hooili@a.
Nolaila ke kauohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka PAKAHI oia ka la 26 o MEI 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Hana, Aperila 12, 1884. 1169-3t.
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o I. M. CROWELL ao Paia, Makawao, Maui, i make.
Ua heluheluia a na waihoia ka palapala noi a S. E. Chillingworth e noi ana e hoonoho ia i Luna Hooponopono no ka waiwai o o I. M. Crowell no Paia, Makawao, Maui i make kauoha ole.
Nolaila ke kaaohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POALIMA, oia ka la 23 o MEI 1884, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Hana, Aperila 12, 1884. 1169-3t
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Waiwai o NAHEANA (k.) no Kula, Maui, i make kanoha ole.
Ua heluheluia a na waihoia ka palapala noi a M. Keanu, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Naheana (k.) no Aapueo, Kuia, Maui, i make kauoha ole, a e hooholo ia i na hooilina.
Nolaila ke kaaohaia 'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI, oia ka la 26 o MEI 1884, ma ka hora 9 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Hana, Aperila 12, 1884. 1169-3t
NA HOOLAHA HOU.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:--Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia e William C. Jones ia Edwaard Preston, i kakauia ma ka la 13 o Ianuari 1882. Ma keia ke hoolahaia aku nei e hookoia ana ia mana kuai mamuli o na kumu na @ na kumu @ike, a @a ia hooko aea e ku@ ana ma ke kudala akea ma ke alo iho o ke keena kudala o David H. Hitchocock aia Hilo, Hawaii, ma ka
PAKAHI la 21 o APERILA 1884, ma ka hora 12 o ke awakea, na aina i hoikeia ma na palapala moraki la elike me na hoakaka ana malalo. EDWARD PRESTON,
Mea Moraki.
Honolulu, Aperila 1, 1884.
O ka waiwai e kuai ia ana oia no keia apana aina ma Kukuau. Hilo, mokupuni o Hawaii, a ua hoakakaia na palena elike me keia malalo iho: E hoomaka ana ma kahi laila nui ma ka palena o ko Haae aina ma ke kihi hema o ka aina a e holo ana N 431-4 deg, E 2.24 kal. alaila N 421-4 deg. E 2.80 kal. Alaila 401-4 deg. E 1.47 kal. i keia awao o ka mahaai e pili ana i ka aina o Ka@ahi, alaila N 351-2 deg. W 1.07 kal.; alaila N 41-2 deg. 1.54 kal alaila N 33 deg. W 1.69 kal. alaila 833 102 deg. W 83 kal. alaila 870 deg. W 1.59 kal. alaila S 33 deg. E.90 kal. alaila S 341-4 deg. W 2.25 kal. alaila S 34 deg. 40 W 2.48 kal. alaila 823 deg. W .90 kal. alaila 839 deg. F .60 kal. alaila 837 deg. F 1.50 kal. a hiki i kahi i hoomaka ai, iloko o na apana 2.50 eka emi a oi iki paha, a oia ka hapa o ke Kuleana No. 1100, Palapala Sila Nui No 1149.
1166-3t.
OLELO HOOLAHA:--E ike auanei na kanaka a pau ua papaia aole e hele wale na kanaka ma na kula o Kealia, Kamalamalo, a me Anahola, ke ae ole ia mai e ka mea nona ka inoa malalo iho, a o kona hope paha. A e hopuia auanei a e hoopii ma ke kanawai na mea a pau i loaa ma keia mau aina me ke kuleana ole.
WM. BLAISDELL,
Luna Nui o Kealia.
Kealia, Maraki 19, 1884. 1164-@
OLELO HOOLAHA:--E wehe hoa ia ana he Kula Olelo Beritania, malalo o ka luakini o Kaumakapili, ke hiki aku i ka la 28 o APERILA oia ka POAKAHI, hora 9 a. m. malalo o ke alakai ana a MR. WRAY TAYLOR. Ke nonoi ia aku nei na makaa mea keiki, e manao ana e hoouna mai i ka lakou mau keiki i ke kula, e hui pu ae lakou me ke Kahu o ka ekalesia, Rev. Waiamau a i ole ia me Mr. Wary Taylor, a nana e hoike piha aku ia oukou i na mea pili i hoonaanao @ ana a pela aku.
1166-4t.
KUAI NUI O NA
WAIWAI PAA.
Mamuli o ke kauoha a ka Moiwahine Kanemake Emma a me Hon. Mrs. Bernice Pauahi Bishop, e kuai aku au ka mea nona ka inoa malalo ma ke kuai kudala akea ma kona keena kudala ma Honolulu, ma ka
POAKAHI APERILA 28,
ma ka hora 12 awakea, keia mau Waiwai Paa e waiho nei ma Honolulu a me Waikiki mokupuni o Oahu:
Helu 1 O kela wahi a pau loa e waiho la ma ke alanui Kalepa, Honolulu, a i ikeia ma inoa o Honolulu Hale, a oia kahi e ku nei ka halepai o ka hui Advertiser, ka halekuai buke mua iho nei o J. W. Lopikana ma, a me kahi e ku nei ke keena loio o W. R. Kakela, a i hui pu me kekahi hapa o ka Apa. 1, L. C. A. Helu 10806 ia Kamehameha III.
Helu 2 O kela wahi a pau ma Pamoo kokoke i ke alanui Nuuanu, Honolulu, a e pili pu la me kahi o Rev. Dr. Damon, nona na eka 6 36-100 a oia ka Apa. L. C. A. 10806.
Helu 3 O kela aina kalo a pau ma Hohe Keokea, Waikiki, nona na eka he 17 a oia ka Apa. 32 me 33 o ka Palapala Hoona Kuleana Aina i oleloia.
Helu 4 O kela aina raiki ma Kalaonaonana, Waikiki, nona na eka he 11 96-100 eka a oia ka Apa. 34 o ka Palapala Hoona Kuleana Aina i oleloia.
Helu 4 O kela aina raiki ma Kalaonaonana, Waikiki, nona na eka he 11 96-100 eka a oia ka Apa. 34 o ka Palapala Hoona Kuleana Aina i oleloia.
Helu 5 O kela aina kalo ma Napahi, Wai kiki, he 2 eka me 6 89-100 kaulahao kuea, a oia ka Apa. 36 o ka Palpala Hoona Kuleana Aina, i oleloia.
Helu 6 O kela aina kalo ma Maulukikepa, Waikiki, nona na eka 6 32-1000 a oia ka Apa. 37 o ka Palapala Hoona Kuleana Aina i oleloia.
Helu 7 O kela apana aina ma Lahaina, Maui, a i ikeia ma ka inoa o Pa Halekamani, nona na eka he 6 89-1000 a oia ka Apa. 77 o ka Palapala Hoona Kuleana i oleloia.
Kuike ka Rula, a i ka mea kuai na lilo o na Palapala. E. P. ADAMS,
Luna Kudala.
Honolulu, Apr. 1, 1884. 1167-3t.
KUAI A KE KAHU MALAMA WAIWAI.
HE WAIWAI PAA
MA KE ALANUI NUUANU,
Ma ke kauoha a A. J. Cartwright Esq. Kahu Malama Waiwai o na Keiki oo ole a N. S. Ellis, a malalo o ke kauha a ka Aha Kiekie, e kuai ana ka mea nona ka inoa malalo ma ke kuai kudala akea ma ka
POAONO, MEI 7, 1884,
ma ka hora 12 o ke awakea ma ko'u keena kudala, o kela apana aina e waiho la ma ke alanui Nuuanu, a e pili pu la me ka aina lua wai aupuni, a ma keia aoao mai o ka aina a waiwai hoi o E. B. Friel, a oia no ka apana aina i hoakaka pihaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1817, Kuleana Helu 1667 elike me keia malalo iho:
E hoomaka ana ma ke kihi Kom. e pili ana me ke alanui Nuuanu a me ka aina o Kumahea i lilo i ke aupuni a e holo ana Hem. 48° Hik. 195 pauku e pili ana me Kumuhea no ke aupuni, a hiki i ke kihi Hem. o keia aina alaila Akau 59° Hik. 240 pauku e pili ana me ko Hoopania no ke aupuni a hiki i ke kihi Hik. o keia aina, alaila Akau 48°Kom. 309 pauku e pili ana me ko Umiumi no ke aupuni a hiki i ke alanui Nuuanu alaila Hem. 31° Kom. 236 pauku e pili ana me ka lihi Hema o ke alanui a hiki i ka hoomaka ana, nona na eka he 60-100. He aina keia e waiho pono nei ma ka puu maluna aku o ka Uwapo Elua a he wahi kupono no ke kukulu hale. Dala Kuike. I ka mea kuai na lilo no ka ka palapala.
E. P. ADAMU,
Luna Kudala.
1168-4t.
HOOLAHA HOOKAPU KAI LAWAIA:--E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia. O makou o na mea nona na inoa malalo iho nei. Ke papa a ke hookapu loa aku nei makou i na kanaka a me na wahine a me na mea a pau, aole e hele wale a lawaia i ko makou mau kai-kohola i hoolimalimaia e makou. Oia na kai o Puunoha me Kamaemae a me Kaohule, ma Koolau, Kauai, nei.
O ka mea kue i keia hookapu ana a hele a lawaia, e hopu no ko makou Luna a makou i hookohu aku ai, oia o Kaukaohu, a na ke kanawai ka haua. A e lilo keia i kanawai a i rula no ko makou mau kai lawaia mai ka la e puka ai ma ka NUPEPA KUOKOA.
Ilanaia i keia la 7 o Aperila, 1884.
KAHULA,
KAUHAAHAA,
REBEKA.
1168-3t.*
OLELO HOOLAHA:--E ike auanei na kanaka a pau ua papaia aole e hele wale na kanaka ma na kula a me na kuahiwi o Kapaa, Waipouli, a me Olohena, ke ae ole ia mai e ka mea nona ka inoa malalo ino, a o kona hope puha. A e hopuia auanei a e hoopii ma ke kanawai na mea a pau i @aa ma keia mau aina me ke kuleana ole.
GEO. H. DOLE,
Luna Nui o Kapau.
Kapaa, Maraki 19, 1884. 1164-3@.
NA HOOLAHA HOU.
MA KE KEENA O KA @ WAI KAAPUNI A @ Hawaii Pae Aina. Ma @ TENNEN@ Hilo, Ha@
Ua he@ a @a me ka h@ hope a @ Richardson na L@ noha hope a Hugh T@ i make, e @ a he S—i ! pen@ ia ko @ wai i k@ i na @ na hope ma ka @
Nolaila, @ kau@ ka POAKOLU @ hora umi @ kakah@ ma Hilo, @ kue ke hoikeia. K@
L@
Hilo, Hawaii, Apr. @
MA KE KEENA O K@ WAI KAA@ Hawaii Pae Aina. Ma k@ SPENCER o@ no @
Ua helehe@ a @ a Thomas Spencer ke @ o Thomas Spencer @ Hilo, Hawaii, @ iaia e kuai lilo i @ aku @ oia hoi ka aina i ka@ Hawaii.
Nolaila, ua @ ka POAKOLU @ ka hora @ mea kue hoike ia.
L@
Hilo, Hawaii, Apa. @ 1884.
KUAI NUI O NA
Aina o Lunali@
Mamuli o ke @ wai o ka M@ ma ke kuai kudala @
POAKAHI, A@
ma ka hora 12 o ke @ Kudala, keia mau aina 10 @ ke
KUKULU HALE,
MAHIKO,
A ME HANAI HOLOHO@
1 AINA MA MA@.
HAWAII.
Apana 1, Aina @ me k@ ka aoao komohana o Ma@ i ke alanui hao, a e p@ 4 40-100 eka.
Apana 2, Aina ka@ Makapala kokoke i ke alanui @ la me Niulii, 2 75-100 eka.
Apana 3, Aina k@ na ma ka aoao k@hana @ Makapala e pili pa la me A @ eka
Apana 4, Ka hapa ma@ aina @i@laau ka @
2, AINA MA @
Apana 1, h@ loi ka@ ikeia o Loipau, e waiho la @ kuleana o Ka@, 12-1000 @
Apana 2, Aina kalo me a@ ma ke kapa hikina o @ me ka apana 2 o ke kuleana @
Apana 3, Aina kalo me a@ ma ke kapa komohana o @ hookuina me ke kai, a ua @ puni, 222-100 eka.
Apana 4, Aina kalo me a@ ma ka aoao komohana o W@ me Puniohua, 14 13-100 eka.
Apana 5, Aina kula e @ mauka o Waialua, 18 4-100 eka.
Apana 6, aina mauna i @ pa mauka o Waialua, 32 3@
3, AINA MA @
apana A, 1 2-100 eka.
Apana B, 1 4 199 eka.
Apana C, 97-100 eka.
Apana D, 1 @1-100 eka.
Apana E, 2 @28-100 eka.
" " F, 4 @8-100 "
" " G, 1 40-100 "
" " H, 33-100 "
" " I, @6-100 "
O keia mau apana eiwa na @ hua palapala, a ke w@ la @ Kaalawai ma k@ hiki@ pono la i ke alanui mai H@ hele o Kapiolani Paka, a @ la mawaena o keia @ he mau apana aina kap@ na home a he kupono no @
Apana 30, Aina h@ piolani Paka, a he pili @ 32 92-100 eka.
Apana 31, Aina holohol@ a @ kokoke ia Kapiolani P@, awai aniani, 21 9@ 100 eka.
Apana 32, Aina holoh@ kokoke ia Kapiolani Paka, @ luawai aniani, 32 92-100 eka.
Apana 33, Aina @ kokoke ia Kapiolani Paka, a @ luawai aniani, 54 59-100 eka.
Apana 34, Aina ho@ olani Paka, 11 25-100 eka.
Apana 35, Aina ho@ piolani Paka, a he pili @ 31 50-100 eka.
Apana 36, Aina holoho@ Lae Ahi, 729 eka.
Apana 37, Aina holo@ nui a ma ka hikina o Kai@ 4 @
Apana 38, Aina ho@ nui a me ke komohana o K@
Apana 39, Aina holo@ mauka o ke alanui e kokoke @ 459 50-100 eka.
Apana 40, Pane Lawai o K@ 4, AHUPUAA O @ KAUAI.
O keia aina e hoakaka p@ ia ano ma keia mua iho.
O na hoolaia me na ku@ mau waiwai maluna e ike ia @ kudala.
E. P. @
1166-4t.
HOOLAHA HUI:--K@ ua hui o YONG @ a me CHU KWON i keia la mahamuhumu lole, a me ke k@ kalepa, malalo o ka inoa @ COMPANY, a na kuai hoi @ wai o ka Hui mea o Akoi @ lakou wahi oihana ma ke kii @ ana a me Beritania ma H@ hou e uku na aie a @ poe i aie i ka Hui oleloia Chin Wo Company i oleloia. @ 5, 1884. CHIN WO @
1168-2t.
HOOLAHA HUI: @ ia aku nei o ka Hui @ o AKOI & COMPANY @ Chan Kee, a me See Hop@ hoopauia ma ka aelike ana @ Aperila 1884; o na waiwai a @ na hoolimalima a me na m@ ma ke kihi o na alanui Na@ Company, a o lakou wale @ hi mai i na aie o ka poe i a@ pany.
Hanai i keia la o Aperila @
1163-2t.
OLELO HOOLAHA: @ mea a pau, owau @ no Kailua, Koolaupoko, @ lilo iho nei ia'u ka aina o Ka@ ka hoolimalima iloko o na @ he $150 o ka makahiki hoo@ ana ma ka la mua o Mei ka @ laila, aole o oukou kuleana i @ ina he mau lio hoolimalima k@ nei, alaila, e lawe oukou @ Ua koho aku au ia Keoni Pa@ no ka aina. A no ka oiaio, @ o'u inoa i keia la 14 o Aperila, 1884
H. C. ME@
Kawaiahao, Honolulu. Apr. 14, 1884
1168-3t.*