Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 19, 10 May 1884 — KA MOOLELO O Kihapiilani, KA MEA NANA KIPAPA KANAHELE O OOPULOA, A ME KE ALA PUPU I MOLOKAI. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Kihapiilani, KA MEA NANA KIPAPA KANAHELE O OOPULOA, A ME KE ALA PUPU I MOLOKAI.

[Kakai ia no ke Kuokoa ] HELU 12. Ma ka hoomaka ana o ko kaakou moolelo e ike ana kakou i ka hoi ana o Koleamoku i Hana a i hahai pu aku me kekahi heluna nui o na kaikamahi oe, a maanei e hoeunaka ai kakou i ka heluhelu ana no ko lakou ike ana i na wahi pana o Hana. MA keia hele ana 0 lakou nei ua! nuia lehulehu wale ka poe i hahai ma keia huakai a Koleamoku o i ka hoi ana, a he poe kane kahi i hele ] pu me ka iakou mau wahine. . I ka | hiki pono ana aku 0 keia huakai nui j 'ma kela pii'na o ka pali o Wailua, ua ! hoomaka mai )a ka ua ana a hiki i Ko-! ali a ine Muolea, ke mahuahua loa ihoj la ka ua, a hala o Kawaloa me Pukui-' lua nui k>a ka ua, a hiki ua huakai nei; i luna pono o Puuiki, i nana aku ka j hana o lakou, e piha mai arva na kana- j ka i ke kahawai o Waiohonu no ka j mea,e kahe ana ka wai nui, a e hai ana j ka Puewai me he nalu la a e pae ana j na kane me na wahine, o keia wahi j aina o Puuiki a lakou nei e ku aku nei, he wahi aina alii keia o na makaainana j a pau e noho ana maluna o ua wahi j aina la i ka wa kahiko. , I na e piha; ana kekahi hale nui i na kanaka a hiki j i ka puka o ka hale, alaila. ina make make ko Puuiki Uanaka a waf\ine a! keiki paha e komo iloko 0 ua hale nei | e piha pono ana i na kanaka. alaila, e! hoopuka no auanei ko laila keiki i keia ! huaolelo penei; " no Hana au no Puu-1 iki, " eia ke ano o l-eia huaoleio, he ae ku aole he mea nana e keakea no ka mea, ua noho maluna 0 ka aina 'lii, a ke mau nei no ia olelo a hiki i keia wa. I ka huakai e ku nei a liuliu iki, ua ano mao ae la ka ua ana, ua hoomaka lakou nei e hele a hiki i Waiohonu. ia wa i ike ia mai ai o Koleamoku e na kanaka a pau e piha ana, nolaila, ua hookipa ia lakou nei a pau loa e ko iaila konohiki e noho maluna 0 na Waiohonu elua inai « Hoolaemakua mai, ka mea iaia ua aina a pau o keia puali o Maui nei mai ja Lonoapiilani mai ke 'lii aimoku drAlaui nei a mua pono hoi o ka mea nona keia moolelo,} aole no paha e hiki i keia konohiki ke i nana pono ole mai 1 ke kaikamahine ponoi a ka mea nana i hoonoho mai iaia, o na hale o ua konohiki nei, ua kokoke loa ia i kahi e nana iho ai i ke kahawai, a nolaila, ua olelo ke konohiki e hoi i ka hale me kona mau hoahele a pau nolaila, ua ae koke o Kolea-1 moku i keia manao, a ia lakou nei i hoi ai a komo iloko o ka hale, ua wehe ! na kapa wai a ua haawi mai ke konohiki i na kuina kapa Paiula a me na Pau a nie na Malo a lawa like na mea apau. Aia no iloko o kela manawa, ua lohe ia aku la ka alala o k*a puaa a me ka ilio, a ke a mai la na imu o ka waiwai. aole no i 'iuliiriho. ua mo-a na mea a pau 1 kaluaia, a 0 ka makaukau no ia o ka ai ana, a o ia ai no hoi a maona a ma ia hope iho, ua hoonanea ia o Koleamoku a me kona poe hoahele a pau 1 ka nana i ka poe hee Puewai a hiki wa!e i ke āhiahi ana, aia no ia pohaku ku pono !a 1 waena 0 ke kahawai o Waiohonu makai o ke alanui a hiki i keia !a a'u e kakau nei, a no ka nui loa o ka wai a me ka ua o ia la, ua moe ka huakai holookoa a pau uialaila ia po a hiki i ke ao ana. la Koleamoku a me kona poe hoahele e moe ana malaila ia po, aia hoi, ua hiki aku la ka lohe imua o Hoolaemakua ma ia ahiahi, he mea e kona aloha a me kana wahine i ka laua kaikamahine, nolaila ao)e i loaa iki ia laua ka hiamoe a hiki i ke ao ana, i loa no i ke ao ana ae ua makaukau na mea a pah no ka hiki aku o ka laua kaikamahme a oia no hoi ka manawa a Hooiae- ■ makua i hana'i no kana hoohiki, a ual hoouna pu mai no hoi o Hoolaemakua ( t kekahi kanaka ponoi ona e hele mai 1 e ike pono i kana kaikamahine, a ina |oia wale no paha a he mau hoahele, a i | ka hiki ana mai o ua kanaka nei a ike! ! pono ia Koieamoku a me kona mau { [ hoahek, ua hoi koke oia a hai aku ia :

' Hoolaemaka hai la ī r«a mea a ■ pau no kan?. <aikaissa?»%e. ; I ke kakahiakanui» hoi ua aia mua ae !a no ka mea īsma ka huakai af : hoaia aku 'a i na ekolu, ai , no ko hkou kanuiilio akaaka uaj ala iike ae ia na a oka ho:eu r.o ta oka hele i >i ; .e mai ke ka-j |waama, oka ihiliu n< a hele oukou?j :ae. . kahaha wahi ai mamua a ma-| ur.a. Paina'kuj uiakou hoi, wahi j i r ' ou a n0 ' a 0 j • na no ia o! ; ko iakōu hele ? oU|(. u« maiie ka ua! la ua kua laAhoi uai. Ia lakou | ' nei 1 hele ak&ē-hikl', i Makaalaea, ua ■ imakahehi o Kipa-j {hulu »ka Koo[>uakea mai| jao ka wai i tska 611 Amau me he j | kapa Kauai la n:i ka wahine. I Ika }niakaTt hiki |*>no aku ai i Puu(oninau, aia hoi na klnaka e piha mai jana 1 ke alanoii £ mai ana i ke |aloha u iakou i>eu a * kahea inoa mai jana kahi poe me ka vwe niai ia Kolea'moku ae momoku na kanaka i ka |hele 1 kai o Hamoa-.«>e ka waiwai e aujamo ana. aole o' kan: niai ka nui oka ]jX)ee hele nei, oiai, oke aianui maij ' uka nku o Puuoninhu e iho la i kai oj : Hamoa a hiki akii i ke kahua o ka halei |0 Hoolaemakua e kii ana nialuna akuoi Ika wai o Kumaka, u? piha pono loa ia! |o Hoolaemakua a me kana wahine i kej aloha no ka laua &imalei. a i ka hiki f pono ana aku o Kd!eamoku me konaj }>oe hoa hele 'a ike $#10 mai kona mau makua iaia, ua naauauwa o Hoolaema v kua me ka leo ku||akena, e pea ana kona mau lima i kua. Ika hiki. ; }>ono ana'ku o kanilkaikamahine imua 1 0 kona alo, ua ap#ae la oia a noho l iho la iiuna o konJ»«| ; jnau uhn, aole o kana ir.ai na ieo*"uwe*'me he leo la no - ka hekili e wawalo ana iloko o ka lewa, a e like me ke ano mau o ka uwe a keia lahui mai ka wa kahiko loa mai a hiki i keia wa, e uwe helu ana kekahi poe, a o kekahi poe hoi, e uwe ana me ka heluhelu pu mai i ke mele inoa, a oia paha ka uwe i alohaia e ka poe noho wale aku no, a na ka waimaka e hele i lalo, (a ua maa ka mea e kakau nei i keia moolelo.) (Aeh ipau.)