Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 21, 24 May 1884 — He Makee. [ARTICLE]

He Makee.

I NA HOA liANOHANO O KA AHAOLELO. Aloha oukou : Me ka makee i ke Kuokoa, a me ka pono o na makaainana o ka aina. Kc kau leo aku nei makou ia oukou, e nana pono, imua na hiaka, e kupaa i ko kakou kahua, oia hoi, e aloha i ka aina, o ka aina ka mea oi aku mamua o na mea a pau o loko o kuu naau, elike me kaū mau haiolelo akea au i pailani ai ia oe iho, e olelo ana : E hele ana au e kupaa ma ka aoao o na lehulehu, aka, i ka hele ana malaila, he hana okoa, he haliu wale no i ke ake oihana, aole i kupono elike me kona hoohiki, kaolelo ana malaila, he wahahee a me ka alapahi, ua oki ia mau manao. Eia keia. E nana pono i ka malama ana o na Luna Aupuni i ka lakou mau oihana, ina qa malamaia'na oihana a na lehulehu me ka laahia, alaila, o Welehu ka malama, aka, ina ke īnalamaia nei ka oihana a ka lehulelni me ke kapulu, alaila, aia aku la no oukou īna ka puka. kahi i kiai ai, a he kuleana no ko oukou e pani ai i ua puka la, a he pono no ia oukou ke lawe ia hana a ka lehulehu ma ko oukou lima, a loaa ka mea kupono nana e malama ia mau hana a ka lehulehu. no ka mea, na ka lehulehu no i koho ia oukou e hele.e hana, a e iyii i ka pono o ka, lehulehu ma na kanawai, a ma na oihana, a me na pomaikai lahui, no ka mea. o oukou na hakd o ka oihana, a he poe. kauwa 'wale no na Luna aupuni na ka lehulehu, no ka mea, ua hoohiki na Luna aupuni imua o ka Moi, i ka wa i hookohuia'i lakou i mau kauwa na ka lahui, nOlaila, aole e ili ana ia ahewa ana maluna o ke Poo,o ke aupuni, nolaila, he mea nui keia ia'u ma ko'u ndbnoo ana. Eia keia, ina he oiaio na mea i loheia, ua hookohuia kekahi poe haole malihi-

ni i hookuua Hawaii ole ia. ma na oiha* na a ka iahui mai na aina e mai, alaila, oia kekahi rr ea a oukou e nana ai e na hoa.hanohano, no ka mea, i ke Kau o 1882, aole i hoopololeiia ia mau paewaewa, ua ikeia no nae ia mau hihia, ma ia hana ana nae a na Poo maluna ae o kakou, ua hana kapuluia ko kakou mau pono a me l:o ka iehulehu, aka, o Gibson wale no paha ka rnea hana pela, oia hana ana pela ea, he naaupo maoli no ia, a i ole, he kol'ohe mnoli no paha i ka pono oka lehulehu, a oka pono loa, e hana ia ka poe pono ole elike me ke kanawal, aole e waiho wa!e, a kamailio wale oukou me ke ano kamalii a pau wale ae, aole pela; o ka pono loa, ina he oiaio na lohe o keia ano, e pono e.paa i ka oihana ma ko oukou lima, a hoihoi aku i ka Moi, oia ka mea e maopopo ai, he poe makee kakou i ka pono ame na kanawai, ame ka malu hia oko kakou aina. • Eia kekahi, o kekahi haole malihini e noho neii *\Vailuku, ma ke ano he Luna Kula 110 ka i apana o Wailuku nei, ina ua loaa iaia kekahi palapala Kupa Hawaii, alaila, ua pono; aka, ina aole, ua hewa loa ko Gibson hookonu ana iaia ma ia o.ihana, he uhai kanawai maopopo loa keia; ua ike no kakou, ua Hanaia ke kanawai i mea e papa ai i ka poe kolohe, aka, ina ua hana malalo o ko kakou mau rula, alaila aole he olena ana, # ua pono iho la; aka, ina aole, e kipaku aku, e kapae aku, no ka mea, oka Luna Kula ka mea nana i malama i kela oihana mamua, he Kupa Hawaii oiaio; aka, ua' kipaku ia e Gibson, ma ke ano huhu mua iaia me ke kumu ole, a me ka hewa ole. • Eia kekahi mea apiki hou aku i loheia, o na hope i hoopaaia'i ua Luna Kula hou nei, aole no i hanaia elike rae ke kanawai, uā hoopaaia na hope ma kahi 0 na dala 3,000, a 0 ka nui nae o ke dala e waiho la ma ka lima o ua lunakula la he 9,000; e nana pono mai ka lehulehu i keia kekee maopopo, nawai i hana i keia kekee ? na Kipikona no, heaha la ka waiwai o keia noho ana 1 hope, aohe ano, he opala wale nō. Ena poe hanohano o ke kau 0 rS34, he nui ka hauoli o ko'u uhane, 1 na lunamakaainana kuokoa, a he nui hoi ka eha o koii uiiane 1 kekahi poe i ka huli kapakahi ana o kekahi mau hoa hanohano ma ke ake ana e loaa mai na oihana, ina ua kuaiia ka pono o ka lt> huiehu me ka oihana aupuni; ke haiia 'ku nei e akahele loa me ka noonoo malie ana no keia mau kaj)akahi injf he kapakahi 10 ia.

Ke oleloia mai nei e hana i .kanawai e hoonoa ana ika !a'Sabati. Kahaha, en, owai la keia Deragona nuj ulauia, nana e manao«nei e hoole ana, aole pono ke malama ia ke Sabati. Ke makemake nei au e pane poloJei mai ia'u i ke kumu o keia manao apa pela a .e hoike pu mai i na kumu piljkia o lahui ke hooniau ia aku ke kapu o ke Sabati, a ua makaukau au e pane i na ninau a pau, aka, ke lana nei no ko'u manao he nui no na hoa karistiano ilokp o ko'u aha hanohano, aole no Ipkou e ae ana ika manao oua deragona nei. Penei kekahi e olelo ana : Ma Farani oka hana nui ma ka-la Sabati, he hoohakaka moa a he hoohakaka kamalii; nolaila aole Sabati maiaila, Malia paha oia ke kumu e manaoia nei e hoopau i ke kapu o ke Sabati maanei, a hoolilo ae i la hoohakaka moa alae lae ula, e keu iho ana. Oia ea, ina pela ka manao o ua derogona la, alaila eia iho ka pane, pupuka ino maoh na noonoo ana pela, aka no ka opiuma e pono no i na hoa ke haawi i na noonoo maikai no keia nahesa wela, ina no ka hoomoe loa ua hiki no, a ina no hoi no ka laikini īa alaila, i 10,000,000 dala no ka makahiki, oia ka laikini kupono alaila piha koke ka waihona aupuni, aole e emi iho malalo olaila, alaila me na Pake wale no e kuai ai aole hoi 0 na kanaka Hawaii, ua kapu loa lakou. He nui a lehulehu aku na mea i manaoia e kamailio, aka mahope aku no paha. J. Haole. Wailuku, Maui.