Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 22, 31 May 1884 — OWAU A ME IA; A I OLE, OIA NO ANEI? HE MOOLELO KAMAHAO! [ARTICLE]

OWAU A ME IA; A I OLE, OIA NO ANEI? HE MOOLELO KAMAHAO!

I ka }>au ana ae o keia olelo ana a :Ioscpa. haikea ae la nanaina o ke alīi Der«se no ka piha huhu i kona ike ana , iho he niana hiki oie iaia ke |>ale ae kai iioaa ia losepa. a mamuli hoi o ia mana hiki loa i kona enemi ino loa, ;([osej>a) ka hi>okeiakela ana maluna ona; ao kona poe kanaka hol i ko lakou ike ana no i ke siganeia e j»aa ia !ana e Iosepa, ua piha loa ia lakou ī ka i makau, a hiki ole ia lakou ke oni ae no ka hooko ana i ke kauoha a ko lakou aiii jx)noi aole e hookuu i ka lakou mau paahao. Aka. no ka piha huhu k>a o ua alii Deruse nei. hoao makehewa hou mai la oia e hookelakela hou ae i kona mana maluna o ka mana nui (*iganeta) ana i kauohaia mai ai e hooko, a me keia kana hookelakela ana mai: " Ua elemakule ke Alii Nui " { Sala teb), wahi a ua aiii lJeruse nei. " I kona hoea hope ana mai nei ma Damav<kusa. ua hina ia kona poo a ua alaa mai la kona mau nanaina. Ua ona aku ka Mea Huna o ke Ola, ka mea hoi nana i hooUlo iaia i mea hoo|>aIuohao. Ke hoea mai nei | ka maVe i <ma b. a ma ia mea e hoo-! mana hou ole ia ai kana mau kauoha a | e hooj»au ia ai hoi iia manao kaulike. | A j«e keia mau mea a j>au ua haaleie {Hi mai la bia ka noeau nana i hooma-1 na ioa wia mawaena o ko kakou nuu ] knpona, a milaila, »*iaī ua hoonaKaliwah ia ota mamuli o kona eleniakule j ana, aok? kxa e hiki hou iaia ke alakai i ] na lahuikanaka me na mana ikaika : ** | A i ka pau ana ae o keia olek» ana a j •ke aliī lJeruse. poha ae h ka ieool

lo<sepa me ka moakaka» a ;*ane aku U " K&oli i\ei no ke Alu Nu» o na Lahui • O ka mea i ioaa iaia ka Mea Huna o ke Oia. aok !oa e hiki le h**i pau ia kona mana 1 E pau ana anei ::ona AUi Nni aru i:\amv.h <> ko»M ah«; ī ti3TSJt!o!)3l īl&nl?; ; mau kanawai ' Mft kana )mao!fcta, e; iakoakoa maiauanei na !ausani kanaka a ! ihooliio ae i na noho'na kuee ar.a s mea; joie: A noiaila, ma'kau hoohikipaai j ana a me ka ho«.>hiki ara a kou mau ; |kupun;\, ke kauoha aku nei au ia oe ej | hoolohe i ke kauoha a keia >iganeta ' ] ;Ma o ka mea mana ikaika la. a ma o| |ka inoa o ka Mea Make C>le, ke kauo- j | ha aku nei au ia oe e ke Alii U)erahin\a e | |hookuu ae i na hoalo'ha o ke Aiii Nui |au i lawe pio mai nei ' " lioko o keia manawa aohe mea hoo kahi i hoopuka leo ae. Huli ae la ua alii l )eru>e nei a nana aku la i kona poe kanaka, me ka manao j»aha e ko kua ia mai ana oia e kona lahui |>onoi, jaka, aole loa. oiai ma ko lakou ike ana i ke siganeta a me ka lohe ana i ka inoa |o Salatela, ua wiwo loa iakou a tja aa oie hoi e kue mai i na kauoha a keia siganeta. I ka ike ana iho o ua alii Deruse nei ua ku hookahi oia ma kona aoao me ke kokua ole ia mai e kona ]>oe kanaka. aole oia i j»ane hou ae, aka. lKH)huli aku la oia i kona kua imua. o iakou me ka |>iha huhu.a me ka naunau ana i kona umiumi. lke koke iho la o Tairela ua hiki mai kona mana wa e hele lanakila ai, hopu aku la oia i kana mau mea kaua e waiho ana maiuna o na j>aila ukana a lakou e waiho mokaki ana, a hopu ae la i kona lio a hele aku la, a i ka ike ana o kona mau ukali i keia. hahai aku la iakou malio |jē r tne ka iioao oie mai ruse e pa]>a ia iakou I ko l'aiiela ike ana iho o lo<epa ka mea e hele hoj>e mai ana. ia manawa huli hojie ae la oia a j»ane aku la iaia : •* E ki ia mai auanei oe mahope e keia poe l)erust. Akaaka iho la o losej>a i ka lohe ana i keia mau huaolelo a Tai r ela, a j>ane ae la me ka, hoikeike ana ae i ke neta : *• Aoie loa au e make. no ka mea, eia ia'u ke Ki, o ke Ola. v A maho|ie o keia huli hou ae la o losej>a a pane hou aku ia i ke alii 1 >e rnse : " O keia j>oe a jjau e hele aku no iakou no" Damasekusa, a mai iaila aku a i ko lakou wahi jK>noi. E l<»he waie aku ana no ananei kuu Ilaku ua hoolohe oe i na kauoha a keia £»ii;aneta !' Nana kee mai la' ua aiii l >eruse nei ia. losepa i haaiele aku ai iaia, me ka pane hoomaikai ole mai i ka losepa mau olelo maikai i pane akti ai, a huh mai la lakou nei e hele, me ke alakai j j>akahi ana i na iio maluna o ke alanui , mhinihi. A 4 * A ano, " wahi a Taireia i ninau mai ai ia'u, mahoj»e iho o ka j>au ana o kana hahai ana maL i kaffa mooleU»* " owai ia keia kanaka hooj>ahaoiuio nm wale e hiki nei ke hoolohe ia leana' mau kauoha a j>au e keūi lahuikanaka ahiu—ka mea hoi nana e hookauwa nei i ke alii losej>a a e hoopunihei nei i kt kanaka e like me oe. ae hookau nei hoi maluna ou i na manaoio iH>oj)ahaohao ana nona ? Ina wau e hooinanao hou ae i ka IV Kverina moolek» e pili an» no Salatu.sa, ke alii koa Karani na na i hoopunihei ka Emepera Nafx>lio na ; ina wau e hoomanao ae no ka'u mea i ike ai rna Inia a me ka mea ho<> kahi nana i hoopake!-? ia ? u iloko o ka Moana Inb, a me kela keonimana mai kai nana i hoopahaohao i ko'u mau noo noo ma ke alanui Broadway ma Nu loka, a ke hoomanao hou ae hoi.no ke la kanaka elemakule nanaa haawi mat I ia'u i ke stganeta no ka iawe ana imua ou ma Ita!ia, ua hoohuikau loa ia ko u | mau noonoo ana ko hoao ae 3u e hoo | halikelike i keb mau mea a'u i ike ai | Ke manao paa nei au me ka hiki ole ole ae ia'u ke hookaawale ae o keia : mau kino ola a pau a'u i ike ai iloko o na m?nawa a me na wafci like ole he hookahi no ia kanaka, a oia no hoi ke b Salateb, aka. o ka nmau paha nana: e ia|>u mau ana bii ma keb hope aku o ko'u ola ana, oia no keb : 'Owai b ? i keb kanaka, a heaha la kona ario?* j O oe wale no. ma ka'u ike aku, ka meaj ho«>kahi e hiki ke hahai mai; a ina io I he mea hiki la ae ka hahai ana mai i| ke ano o keb kanaka ke kau hou aku j aei au i na hoomaikai mu loa ana eua ]

Uma 3te v> ka u n».iu hoouuu.* hope • aku nti no ko*.* ho**§vakek* ana i ko u oia nun\uti o kou hoopau rofci i keu mau uuīuo ?n>ov<yh;hitn i'ioko ou [ No kea nt>« a l aueLi aku U }im . *'. Aole> e h»ki ia*u ko h*nke aku jra. ano maah, no - s3f ,»u ; b'u :ui hi»oisio jjy|jr * >** **«* | e k# fo>tfce aktr »a oe me ka ticmV»{cU\ kf ae nc« au e haiu aku 13 Mne;t no ktuf īvonutk;u. ; •• \lc na hoomaikai niit wale. " wahi ! Uou ā l aīii i-i. " e ae no *.m e uunu : Uso i keia }riUhaa ou a hiki mas ia m.\* j;vavQ, ma io e h»ki i.ui a»u. Ke luxv | manaō ae au j\v> keia kauaka ano e m? |h,e luea la aia wau ma iu ma»i } ht> o kekahi aina i hehi kanaka oie u\, a oiai makou ma ka makou huakai ho{>c mai nei me K»ejCi ua hoohuoi uku wai! iaia no ko u makemake i kona iawe pu ana ia kaua ma kana wahi e lawe aku ai ia oe. aka, ua pane mai !a oia o t>e wale no ka kona Haku i !«oou na mai ai iaia e lawe aku, a oiai oia i • pne mai ai [K'la ua akaka iho 'a ia u he mea makehew i wale no ka hoeniaa kiki ana aku imua ona, a ua hoohalike iho la au i kana'olelo me he kauoha na ka Kme{H.'ra o Kusia i kona jkh* kana | ka. He mea akaka o Salatela ka mea Imana nui malunao keia lahuikanaka. a ao)ie mea e hiki ke komo aku ili ko o ko lakou mnu kuono aia wale no a ae mai 4»ia a alakai ia hoi e kona |>oe kanaka. Ke hoomaka mai nei e komo mai iloko o'u na manao lu.}H»iw)jH> ih> kon hopena; ke hele nei oe mawaena o keia lahui ahiu a makanahelehele, a l mua hoi o kekahi kanaka au t mao{x) papono ole loa ai ke ano. a ke uwalo iku nei au ia oe e haalele aku i keia mau inanao ou a e huli hoi mai me makou no I)amasekusa a me Kurojw." kou hoomanao ana i ko u |K>no. " wahi a'u, " e hele aku ana n<» uauma ka'u .vahi i makemake ia ai e he'e aku. He aoa'lolia io o Salatela t na u a [>cla nu 'ioi o losepa. a nv) ia mea he hihnai <o'u Iloko o laua. I Mahope iho oka maua npu kama»!io | ma |»elā. h,>oikaika loa-mai la o Taire'a |i kona manao ana ia u e noho, a aule [make e hele aku mawaena o keia j wahi ahiu, oiai, wahi ana, aole wau e i pnka hou mai ana mai lok<\ mai o laila, !a ina ka «>ia i ike hma e lawe iaaku jna wau me keia il*.kn o keia wahi a'u t • hele aku ai. ina la ua kioia ia e ia ke ! -.iganeta-ih)ko o ke kai i kona manawa II hoouna ia ae ai e iawe ae i ua !>»*aneia nei imua o'u. [ Maho(>e iho o ko'u lohe ana i kona uianao |jane liou aku ia au ul' Tut~ rela, wahi a'u, " ina wau i ike he make ke kali mai ana ia'u ma ka u wahi e hele aku nei, ke nukemake loa nei w:yi no ka halawai hikiwawe loa ana me ua make nei, oiai, iloko o keia maiiawa» ua like pu ko'u makemake loa iana no ka make e like ine Salatcla. O na mea a pau e |>ili ana i kn u i>la e pili aku no ia me ka mea nana ke kauoha a'u e hele nei. Oiai aole wau t ike hou aku ana ia oe, mai hoopiiihua oe ia oe tho no ia mea. I kou lawe ana ' ma» i ke siganeta a Salatela iinua o'u, ua lawe pu niai oe i i\a nani a pau o keia .10 1 waiho ia iho na'u, a nolaila ke h*x> uaikai aku nei wau ia t»e no la mea, a e lawe aku oe a inanao iho o lei'u hoo maikai hof>e loa ana aku keia ia oe Hiolo mai la na waimaka mai na maka mai o TaireU i ka pau afia ae o ka'u kanwilio ana. a haalulu ae la kona leo Uia i pane ho|»e mai ai : *• A * aohe ae Ui a'u mea e hiki ai ke hana hou tku nou; aka. e kali n<) wau mu l>anu sekusa no ekolu a i oie eon-> paha mahina, a ina mahoj>eaku o ia manawa aole wau e lohe i kekahi mea e pih an * t nou. alaila. e noao no au e hele huh t keia wahi au e hele nei. *' " Mamua ae o ia manawa. ' war i n"u, 4 e lohe ana no oe 1 kekahi meu pih ana no"«; a e manaoio ot\ o ka». e h» he ai e pili ana no\t, ua |»ono no waii. I kekahi kakahiaka ae lu ia ih > b n* hale pea no ka hoōmaka'ika'i ana e hele io SaUteU la, a hele mai la o l aue'.a a ijr kona |x>e uka' no ko Ukou aloha ktno hoj»e U»a an t mai ia'u, a hoi aku U Ukou no Dama.iekusa. Aou 1 fau. * .....■- ■■' * Va hanau mai he keiki kane na Kololou Uua o Mrs Luko, e maUma pono i ka hua o ko olua Puhaka.