Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 24, 14 June 1884 — Page 2

Page PDF (2.21 MB)

This text was transcribed by:  Rinda Fernandes
This work is dedicated to:  To my beloved in-laws, Ernest Huchinson and Diana Farden Fernandes

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

                                              

                   Ka Nupepa Kuokoa

                      ka Makahiki.......................$2.00

                   No Eono Mahina,.................. 1.00.

                     -----KUIKE KA RULA.------

 

Poaono,..........................Iune 14,1884.

 

                                         KELA ME KEIA.

         Ua hoomaka e pii ka maeele o na noonoo ana o ka lehulehu no ka moku Hoku Ao, no ka mea, a hiki i keia la aohe ia i ku mai, aole no hoi i loheia mai na lono o ke kumu o keia hakalia loa ana. Iloko o na la hope o Aperila ka wa i hoomaopopoia e k@ Kakauolelo o ka Papa Hawaii no ua moku nei e ku mai ai. Ua hala nae ia mau la, a ua pau o Mei, a @@a i ka waenakonu o Iune e hele nei, aohe nae hoea mai o u@ nene aukai nei o Maikonisia me kona mau eheu keokeo. Heaha la kona pilikia? Ua hooholo iho nei ka Papa Hawaii, ina e hala keia malama me ka h@ea ole mai, e hoouna ia ana @ moku i na paeaina o Maikonisia, a e lawe ia aku ana ke ola makahiki o na kumu e noho nei ilaila. He ekolu moku i manaoia ua poino mawaena o ia mau kai iloko o keia mau la, o ka moku Iulia, ua maopopo ia, ua nahaha ia ma ka mokupuni o Nukunau, a o Kaluna a me Hoku Ao ka i manaoia ua poino no ka hala loa o ko laua wa e ku ai ma keia awa. He poe kulu Hawaii wale no ko ia mau moku a ekolu, a ina ua ili na moku a elua elike me na lono mua no ka Iulia,he mea e ka pilikia o @@ poe. E kauohaia ana na moku a ka Papa Hawaii e hoouna ai iloko o keia mahina ae, e kokua ia poe pilikia ke loaa aku. Ke manao nei hoi keia pepa oi@i he poe Hawaii ia lehuleh i manao ia ua pilikia, he mea pono no paha i ke aupuni Hawaii e kokua pu ma ka imi ana a me ke kokua ana i kela poe. Malia o hawanawana aku kekahi mea ma na pepeiao o na luna aupuni, anoai paha o opuu ae ke aloha iloko o lakou no keia poe olulo Hawaii e au mai nei i ke kai.

 

         Ua hai mai nei ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii i keia pepa, e holo ana he moku no ka paeaina o Gilibati iloko o na la mua o Iulai, nolaila o ka poe e kakau leta ana i na makamaka o ia paeaina, e pono e makaala a hoomakaukau e mamua o ka manawa. E lawe ae i na leta a pau i ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii. Mai hoopoina i keia; o na kumu e noho nei ma ia paeaina, ua haalele mai i ke one hanau a me na hoa’loha, a ua hele aku e kokua i ka poe e noho pilikia nei iloko o ka poelele; nolaila mai hoonele i kahi leta aloha. E hai aku i na mea hou a pau, o ka aina oiwi nei, a e pakui pu aku no hoi me na hua o ke aloha. O ka makap@hu nuhou kahi na hemahema o ia mau aina.

 

Ke hoopuiwa mai nei kakahi mau nupepa no na mea huna i hanaia maloko o ka halepaahao o Kawa. Ua ike mua keia pepa, a ua kamailio mua no hoi, no kekahi mau mea pono ole i hanaia iloko o ia halepaahao. A o na mea i hoopukaia i keia pule, he hua ia o ka punana a ke kolohe i pee iho nei no na mahina loihi iloko o Kawa. Ma ka nana ana, me he mea la, aole la he hale hoopaa no ka poe lawehala kahi e hoopololei ia’i; aka he halekula no na hana lapuwale kahi e ao ia ai ka poe i hewa mua i ka hana hewa hou aku a pahiku ka onaona o ka hewa.

         Ua loaa mai nei i keia pepa he lono, o Alekanedero makua i holo aku nei i Kaleponi me kana wahine. Ua maikai loa kona ola a aia laua me ke keiki Kamuela e noho pu nei, ma ke kulana- kauhale o Okalana. Ua paa ka hale hou o ua keiki nei o ka ua Ukiukiu o Makawao mamua ma Kaleponi, a ua oleloia he nani loa ke nana iho, kilakila a hulali, ano hale Kakela ka nana ana. Aia ilaila na makua o ua keiki nei kahi i noho ai no keia mau mahina. I ka hiki ana aku o na makua o Kamuela Alekanedero ilaila, hoomakaukau ua alii mahiko nei o Haiku he ahaaina ai poi no laua a me na makamaka. No Honolulu aku nei ka poi a me ka ia he hee. Ilaila ke Kanikela Hawaii, ka Hon. L. Severance; ilaila no hoi o Limaikaika wahine a me kana mau kaikamahine; ilaila o C. K. Clark, keiki a Kalaka kahu mua iho nei o Kawaiahao a me kahi poe Hawaii e ae he lehulehu wale. Maluna o ka moena ka hohola ana o ka papaaina, waihoia mai la ka umeke poi a me ka hee mawaenakonu, noho puni ae la lakou a pau, a la Hawaii, a hoomaka iho la e ai i ka ai aloha o ka aina hanau.

                                         Pau ole keia pono,

                                         Puehu ole ke ala o Haleakala

                                       

                             No ka B@a Hanawai Baneko Lahui

                                     (Kokauia no ke Kuokoa)

              Ke makemake nei kekahi @nau haole o Kapalakiko e kukulu i hale baneko hou @@a Honolulu nei, aka aole o lakou makemake e kukulu i ua baneko la a kulike na lawelawe oihana ana me ka baneko e ku nei i keia wa, nolaila, ke @oi nei lakou i ka Hale Ahaolelo @ haawiia ia lakou kekahi mau mana nui. He nui keia mau mana i noiia ma ka bila kanawai, a nolaila, he mea pono e hoikeia kekahi mau mana kakaikahi. O kekahi mana i noiia, oia no ka mana i haawiia ia lakou no ka hoolaha ana i ke dala pepa.

         Ana, o keia dala pepa, aole ia i like me na dala pepa e laha nei i keia wa, ua maopopo he waiwai io ko lakou ka @ hoahuia, a he like no hoi me ke dala keokeo, ke hoopono na lawelawe ana a ka luna buke helu Aupuni. A ina he makemake ole kekahi mea i ke dala pepa e laha nei, alaila, he hiki no iaia ke hele i ka Hale Aupuni a e loaa no ke dala keokeo. Nolaila ke olelo ne@ kela poe e ake nei e kukulu ia keia baneko hou, aole i kupono keia dala pepa ia lakou, he makemake lakou e loaa ke dala pepa o ke kulana okoa oia hoi, na bona o ke Aupuni Hawaii ka waiawai hoopaa. Ke makemake nei lakou e kuai i na bona mai ke Aupuni Hawaii ma ka pa eono keneta. A he makemake ko lakou e ae ia aku e hoolaha a nui na dala pepa, @like me ka nui o na dala a lakou i kuai a@ i na bona. Alaila e hoaie no lakou i keia mau dala pepa a e loaa ana he puka nui ma ko lakou aoae. He pomaikai keia e loaa ana i keia poe, aka, ke manao nei au aole ia he pomaikai kulike i ka poe a pau. A ina no o ia hoolaha ana a lakou i keia dala pepa, ke manao nei au aole i kupono ia ano dala pepa no Hawaii nei. No ka mea, he uuku loa ko kakou aina nei, a aole he kupono loa ke aie aku i ka dala ma ka heluna nui; a ina no he aha kuhina maikai ole ko kakou, a o na dala a kakou i hoaie ai e hoolilo ia ma ke ano uhauha a kupono ole, alaila e pilikia ana kakou, a ina e ake kakou e a@e dala hou aole e ae ia mai ana.

         Ina e komohia kakou iloko o ia kulana, alaila, aole he mea ae e kuai i na bona Hawaii. Ina o ka waiwai io o na bona Hawaii he hookahi haneri keneta ma ke dala, oia hoi, ina o ka waiwai io ia o ia mau bona, alaila, ua kupono ka hoolaha ana i keia ano dala pepa. Aka, ina e komo ke aupuni iloko o ka pilikia mamuli o ke kaa ana o na kanaka lapuwale ma ke poo o na oihana aupuni, alaila aole ia o ka waiwai io o keia mau bona, a nolaila aole he kupono keia mau dala pepa.

         He nui aku no kekahi mau mea lapuwale a keia poe haole o Kapalakiko @ hoolala ai, aka, ua lawa na hoakaka ana maluna no kekahi ino a keia poe e ake nei e palaha pu maluna o ka aina, he hana i kupono i kela a me keia kanaka Hawaii oiaio e kue loa aku.

 

                                     Ka La 11 o Iune.

         O ka Poakolu nei ka la 11 o Iune nei, oia ka la hoomanao kulaila o Kamehameha ka Nui. Ua kukala akea@a keia la e ke aupuni i la kulaia akea, a ma keia la @ paniia ai na ipuka o na hale oihana aupuni, a me kekahi mau hale oihana e ae.

         Ma keia la no hoi i hoomanaoia ai na heihei lio hoomanao elike me ka mau ma Kapiolani Paka, a elike no me ka mau, ua lehau ia kahua i na kanaka ua hoomaka na hana heihei ma ka hora 10 ponoi, a malalo iho e ikeia ai ka papa kuhikuhi penei:

         PA A KAIULANI.--Heihei lio, 1 mile ka pahu holo, noa i na lio a pau i hanauia ma Hawaii nei a i holo ole hoi i kekahi mau heihei ma Kapiolani Paka. Eia ka inoa o na lio: Romeo, Filly Daisy, Major, Iago, a me O. H., eo i ka lio elua, manawa holo 1.57 3/4. No Keoni Kamaki keia lio, makana $75.

         KIAHA A KA HUI O KOHALA.--Heihei lio, 1 1/4 mile ka pahu holo, o ka lio 2 eo ana noloko o 3 holo ana, nana ke eo, elike ke kaumaha me ko ka heihei 3. Eia ka inoa o na lio: Waterford, Godfrey B. Stanford Colt, Poni Moi, Idle Girl, Gen. Hancock, a me Snap; eo ia Gen. Hancock, no C. H. Bailey keia lio; manawa holo, 2.18 1/2, makana kiaha dala me $50.

         EKE A KA MOIWAHINE.--Heihei kaa holo kiauau, 1 mile ka pahu holo, o ka lio 2 eo ana noloko o ekolu holo ana, nana ke eo, noa i na lio a pau. Eia na lio: Joe Dake, Thomas H. a me Toby, eo i ka lio mua, no Kapena Kulune keia lio; manawa holo, 2.46 1/2, ma-

         PA A NA LUNAMAKAAINANA.--Heihei lio, 1 mile ka pahu holo, noa i na lio a pau i hanauia ma Hawaii nei. Eia na lio: Romeo, Iago, O.H., Jupitor, a me Flora, eo ia O.H., no Kimo Kamapela; manawa holo, 1.20, makana $50.

         PA A NA HANAI HOLOHOLONA.--Heihei lio, 1-2 mile ka pahu holo, noa i na lio a pau 2 makahiki, aohe pilo kaumaha. Na lio, Col. Gift, Columbine, me Eva, eo i ka lio elua no T. Murph’s; manawa holo, .52 1/4, makana $100.

         KIAHA A KA MOI.--Heihei Holo 2 mile ka pahu holo; ;  noa i na lio a pau. E lawe kela a me keia i kaumaha k@ pono elike me ka averika o na makahiki o ka lio. Na lio, Waterford, Kohala Girl, Un named, a me Telephone, eo i ka lio elua no Agnew; manawa holo, 3.58 1-2. Makana $150.

         KIAHA A NA LIO LIILII.--Heihei lio liilii, noa i na lio liilii a pau i hanauia ma Hawaii nei, sole i oi aku ke kiekie mamua o 14 kikoo, aohe pilo kaumaha  o ka mea nana e holo. Na lio, Ehukai Mohawk, Jenne P@i, a me Tyrant, eo 1 ka lio elua no Mile Bros; manawa holo 22 1-2. Makana $25.

         PA A KAMEHAMEHA.--Heihei lio, 1 mile ka pahu holo, o ka lio 2 eo ana noloko o 3 puni, nana ke eo, noa i na lio a pau; e lawe kela a me keia lio i ke kaumaha o ka mea nana e kau elike me na makahiki o ka lio. Na lio, Gen. Hancock, Snap, Idle Boy, Stanford Colt, eo i ka lio ekolu no Keoni Kamaki; manawa holo 1.53 1/2. Makana $200.

         HEIHEI KUKINI.--He 200 iwilei, J. Spencer, W. King, Kaikana, T. Wright, J. Pawaa, eo ia W. King, manawa holo 22 sekona. Makana mua, $30, makana elua, $10.

                                        KAU AHAOLELO O 1884:

LA HANA 29. Poakahi, Iune 9. 1884.

         Halawai ka Ahaolelo mahope o ka hoomaha ana no hookahi pule, ma ka hora 10 kakahiaka, e like me ka hoopaneeia ana mai ka la hana 28 mai.

                                     NA PALAPALA HOOPII.

         Na Kamakele he hoopii mai Makawao mai, e hoemi@a ka auhau kino 1 dala i 3/4, koe nae ka auhau maluna o ka poe i hookupa oleia.

         Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu mai ke alii Kimo Pelekane he hoopii mai ka Ahahui Kalepa mai o Honolulu, e noi ana aole e hooholo i ka bila kanawai Banako Lahui. Ua waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila.

         Na G. Brown he hoopii mai Kohala mai, he mau noi lehulehu e pili ana no ke ola o ka lahui. Waihoia i ke Komite Malama Ola.

         Na Kamika he hoopii mai Makawao mai, e hoolilo ia ka Aha Apana o Makawao i Aha Hoomalu. Waihoia i ke Komite Hookolokolo.

         Na Aholo he hoopii mai Hana mai, he 121 inoa, e hoomau ia ka noho ana o ke kauka haole malaila. Waihoia i ke Komite Malama Ola.

         Na Dole he hoopii mai Hamakua mai, he 51 inoa, e hookuuia na hoa aina e noho ana maluna o na konohiki, e lawaia i ka opae a me na ia e ae, ma na kahawai. Waihoia i ke Komite o na Hana Kalepa me Mahiai.

         Na G. Brown he hoopii mai Kohala mai, he mau noi lehulehu. Ma ke noi a Kalua, ua waihoia keia pulapala hoopii i kekahi Komite wae, oia ke Komite o na hoopii huikau. Koho ka noho ia Kalua, G. Brown, ke alii Kimo Pelekane, Kamakele, a me Nahinu.

         Na G. Brown he hoopii mai ia Wm. J. Wright mai, no ka hana ino o ka Luna o ka Papa Ola iaia maluna o kona kino. Waihoia i ke Komite hookolokolo.

         Na Kanealii he hoopii mai Wailuku mai, e hookaawaleia i haawina no ka Lawe Leta mawaena o Wailuku a me Waikapu. Waihoia i ke Komite Waiwai.

         Nana no, e kukuluia i Kula Beritania ma ka apana o Waikapu, he 55 ka nui o na inoa. Waihoia i ke Komite Hoonaauao.

         Na C. Brown he hoopii mai Koolauloa mai, e hoonohoia i Kauka Aupuni no ia apana. Waihoia i ke Komite Malama Ola.

         Na Kaulia he hoopii mai Puna mai, e ae ia ke kalepa kaahele ana i ke awa me ka laikini ole. Waihoia i ke Komite Malama Ola.

         Na Kauhane he hoopii mai Kau mai, e weheia i alanui mai ka mahiko o Hilea a hiki i Pahala. Waihoia i ke Komite o na aina aupuni me na hana hou.

         Na Nahinu he hoopii mai Kona Hema mai, 126 inoa, i $2,500 no ka hana ana i ka uwapo waapa ma ke awa o Hookena. Waihoia i ke Komite o na Aina Aupuni me na Hana Hou.

                             

                                               HOKE A NA KOMITE WAI.

         Hoike mai ka hapa nui o na Komite Wae i waihoia aku ai na bila e pili ana i ka Moni. Ua hooponopono lakou i na bila, a waiho mai k ka bila hou no ka hooholoia. Waihoia no ke pai.

         Hoike mai ke Komite wae no ka noonoo ana i ka bila e hoomalamalama ana i ke kulanaka@hale me ka kukui “gas”, ua hoololiia ka bila, a noi mai e hooholo aku i ka bila. Hoihoi hou ia.

         Hoike mai ke Komite wae no ka noonoo ana i ka bila kanawai e hoololi ana i ke kanawai e pili ana i ka ka Laipila. Ua hooponopono lakou i ka bila, a noi mai e hooholo aku i ka bila e like me ia i hooholoia.

         Hoike mai ke Kuhiua Kalaiaina i ka hoike a ka Papa Hoopae Lima Hana. Waihoia no ke pai.

         Hoike mai ke Kuhina Kalaiaina no ka pane ana i ka olelo hooholo a ke ‘lii Kimo Pelekane. Waihoia e pai.

         Ma ke kapae ia na o na rula, ua hoike mai ke Komite hookolokolo, no na hoopii malalo iho nei:

                   1 Hoopii mai Kaanapali mai, e hoomau i kekahi kau kiure ma Lahaina, @oi maike Komite, e waiho ma ka papa, a noonoo pu me ka bila e hoololi ana no ia kanawai. Aponoia.

                   2 Hoopii mai Kona Akau mai, e ae ponoia na koi poho mai na aupuni e mai, no na hana pono ole a na Kuhina, a ina ikeia ua hewa na Kuhina, e waiho i kea hoopii ma ka papa, a hiki mai ka wa a keia Hale e noonoo ai no ia mau koi. Aponoia.

                   3 Hoopii e noi ana, aole e hoolimalimaia na Aina Lei Alii, noi mai ke Komite, e waiho i keia hoopii ma ka papa. Aponoia.

                   4 Hoopii mai Kalawao mai, e hoonoho aku i Lunakanawai no Kalawao, noi mai ke Komite, e waiho aku i keia hoopii i ke Komite o k a Papa Ola. Aponoia.

                   5 Hoopii mai Kau mai, i elua Lunakanawai apana no Kau, noi mai ke Komite, e hoihoi hou aku i keia hoopii i ka mea nana i lawe mai. Waihoia e noonoo pu me ka bila Haawina.

         Hoike mai ke Komite Hooiaio Bila Kanawai, ua kakau inoa ka Moi i ka bila, e hoolilo ana i na manu Palahu, Kolohala, Kaka, Nene, Manu Kapalulu, e hele auwana ana, e lilo i waiwai ponoi no ka ona nona ka aina a ua mau manu nei e hele wale ana.

 

                            NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.

         Hoolaha mai ke Kuhina. Waiwai he bila kanawai no ka hoala ana a me ke kukulu ana i ka Banako Lahui.

         Heluhelu mua mai o C. Brown he bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 67 o ka mokuna 43 o na kanawai o 1882, e pili ana no ka poe i hookuuia na auhau. Waihoia no ka heluhelu alua malalo o na rula.

         Hoolaha mai o Hikikoki, he bila, e noi ana i na kokua o ke aupuni no ka hoo@ @e ana i na uwea Teregarapa a me T@@epona.

                                    

                                     NA HANA O KA LA.

         Heluhelu akolu ia ka bila e apono ana i ke kuai ana aku o ke Kuhina Kalaiaina ia Honolulu  Hale a me Leahi no ka pomaikai o ke aupuni Hawaii. Hooholo loa ia.

         Heluhelu alua ia ka bila e hooponopono ai i ka ohi ana i na auhau o na Pake e hele wale ana ma na apana o keia aupuni ma ke poo. Waihoia i ke Komite Hookolokolo.

         Heluhelu alua ia ka bila e hoololi ai i na Pauku 38, 45, 47, o ka mokuna 43 o na kanawai o 1882, e pili ana i na auha@ Kuloko. Waihoia i ke Komite Wae, no ka noonoo ana i ka bila e hoololi ana i ka Pauku 57 o ia mokuna hookahi.

         Heluhelu alua ana i ka bila e hoololi ai i ka Pauku 14 o ke mokuna 71 o ke kanawai hoopai karaima. Waihoia i ke Komite Hookolokolo.

         Heluhelu akolu ana o ka bila e hoolilo ana i ka Aha Apana o Lihue i Aha Hoomalu. Hooholoia.

         Hoopanee a halawai hou i ka hora 10 kakahiaka apopo.

                                    

                                                He pane.

         Owai la ke kino wailiula lima lepo a haumia, i hoao e pane mai i kekahi hunahuna kuloko a keia pepa o ka la 31 o Mei ma ka Eleele o ka Poakolu iho nei? Ma ia hunahuna kuloko e olelo ia nei a makou, ua hoikeia malaila “he mea pono i na poo o ka oihana makai ke makaala a e hookoia ka mana o ka rula e pili ana no ka noho manuahi ana o na makai ku huina, ma o ka hoopau ana ae mai ka oihana ae.” O ke kaona o keia, oia no ko makou paipai akea ana i na poo o ka oihana makai e makaala lakou a e hooko pono i ka rula. Ina o ka mea nana i pane mai nei i ua hunahuna kuloko la a makou, ma ka Elele o ka Poakolu nei, he makai oia i pili pono na kamailio ana a makou ma ia hunahuna, a ke noho manuahi nei oia, alaila ke olelo nei makou nana no oia i hoike akea ae nei, a nana no i olelo mai nei, heaha ke kumu o ka hopu ole ia ana? Eia ka makou pane malaila, aole ia, makou ia, aole ia o ko makou i ke akea, he kuleana hoolaha. A eia no hoi kekahi, aole makou i hoike inoa a kuhikuhi o ka makai mea a o ka makai mea ae ke noho manuahi nei, aka, ma ka pane i paneia mai nei me he mea la na kekahi makai e noho manuahi nei i pane, a no kona ike ua kupono loa na olelo iaia nolaila pane hoouhiuhi mai nei ma ke ano hookanaaho. Aole mako@ i kuhihewa ma ia hoolaha ana elike me ka mea oleloia mai nei, aka, ua ike maopopo makou i ka makou mea i hoolaha ai--ike pono me ko makou mau maka, a ina he ake hooulu ulu i kumu e ku ai imua o ka Aha Hookolokolo, ua makaukau makou, a ua makaukau pu makou e hooiaio i ka makou mea i olelo ai a e olelo nei.

         Heaha mai kau pane no keia mau olelo a makou? Mai pono loa ina i noho ekemu ole oe aka, ake mai nei oe hoaleale i ka wai, a eia mai ke aleale aku la a o ka hanini wale iho no koe maluna ou e ke kino kanaka e pee nei.

 

         Ma na lono e pili ana no ka holo balota Peresidena o na aoao Ripubalika me Demokarata ma Amerika Hui, ua hoikeia na lono o ke ano ikaika o ka moho ma ka aoao Demokarata, a ke nana nuiia la ka hopena o ka la koho Peresidena.

         Ma ke kulanakauhale o Viena ma Auseturia, ua hopuia a ua hoopaiia kekahi kahuna Moremona ma ka hana oolea, no kekahi hana ku i ke kanawai ana i hana ai.

         Me ka manao ole ae o na haole kalepa o ke kulanakauhale o Bosetona @ ka uku kiekie ana o na laikini kuai rama, ua oleloia o kekahi keia o no makahiki maumau o na noi laikini kuai rama ma Bosetona.

         Aole he wa e ano e ae ai na hana a na makaainana o ka hui Ninila ma Rusia. Iloko o keia mau la mai nei, ua hopuia he heluna nui o lakou a ua pau nui i ka hoopaahaoia.

         Ma Inia, ua oleloia, he hookahi bili o na dala gula ka i hunaia e na kanaka Inia, a oia mau dala aole e hihi ke hoolahaia iwaena o na kanaka.

         Ua hookohuia mai nei kekahi wahine haole ma ka mokuaina o Konetikuta i Luna Hooiaio Palapala Kepa.

         Ke hanaia la he kanawai ma Suedena e olelo ana, ina e ona akea kekahi kanaka no na manawa ekolu, e laweia no kona pono kivila a pau.

 

         AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o IOSEPA KAONA o Kainaliu; Kona Akau, Hawaii i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.

         Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a J. Kakina o Hanalei, Kauai, ehoike mai ana o Iosepa Kaona, no Kainaliu, i oleloia ua make kauoha ole malaila @o ma ka la--o Maraki M.H. 1883, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia, --

         Ua kauohaia, o ka POALUA oia ka la 8 o IULAI, M. H. 1884, ma ka hora 10 o kakahiaka oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa @ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia olelo kauo ha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa i paiia ma Honolulu.

         Kakauia ma Honolulu, ko Hawaiii Pae Aina.

         June 9, 1884          A.F. JUDD,

         Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

         Ikea: HNERY SMITH,

                   Hope Kakauolelo.                                                                      1176-3t

 

 

         AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE ANA. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o HANALOA (w) o Honolulu, Waikiki-waena, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.

         Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala. Noi a Pau (k.) kaikunane o ka mea i make o Honolulu e hoike mai ana o Hanaloa (w.) no kahi i oleloia ae la ua make kauoha ole ma Niukukahi, Waikiki-waena, ma ka la 5 o Iune, M. H. 1884, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai iaia.

         Ua kauohaia, o ka POALUA, oia ka la 8 o IULAI, M. H. 1884, ma ka hora umi o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele nai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e hoolaha @a maloko o ka NUPEPA KUOKOA i ekolu pule, he nupepa i paiia ma Honolulu.

         Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 12 o Iune M. H. 1884.

                                                                                                A.F JUDD,

                                                                    Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie,

                                                        Ikea:  HENRY SMITH,

                                               Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie                           1176-3t.

 

 

         HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.--Manmuli o kekahi oiana kuai i hoikeia

maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o W.C. JONES o ka aoao mua, a me MARY A. HALL i hooliloia ia Philip Butler o ka aoao elua, ma ka la 28 o Novemaba 1880 i kakau kopeia ma ka buke 69 aoao, 310 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POAKAHI ka la 14 o IULAI 1884 ma ke KEENA KUDALA o E. P. ADAMS, ma HONOLULU, ma ka hora 12 o ia la.

         Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

         Hanaia i keia la 10 0 Iune 1884.

                                     PHILIP BUTLER

                            Hope o ka Mea Moraki Mai,

         Penei na aina e kudalaia ana:

         O kela aina ma Wainiha a me Haena, ma Kauai. (1) He 4 mahele mailoko ae o 50 mahele iloko o ke Ahupuaa o Wainiha, Kauai, he aina kalo, aina kula, a he aina wahie. (2) He 20 eka aina maikai ma Naue, ua kanuia me ka waina a me ka oliva.                                           1176-4t.

 

 

         HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:--Mamuli o kekahi mana kuai i i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o KALIMAKUHI a me CAT SING o ka aoao mua, a me ELI GORDON o ka aoao elua, ma ka la 20 o Mei 1882 i kakau kopeia ma ka buke 77 aoao 463 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POAKAHI  la 14 o IULAI ‘84, ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

         Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

         Hanaia i keia la 10 o Iulai 1884.

                                     ELI GORDON,

                                        Mea Moraki Mei.

         Penei na aina e kudalaia ana:

         He apana aina maikai loa ma Honolulu, he apana aina hale maikai loa me ka hale pu ma Polikea, Honolulu, e kokoke ana i kahi o Rev L. Kamika, he 7-8 eka ka nui, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 1130 ma ka inoa o Kai@i, Apana 1 (koe he wahi loi i hooliloia.)                                                                                                                1176-4t

 

         HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI:  Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o PENIKEKILA me KIMOKU o ka aoao mua, a me FRED J. LOWREY ma ke ano kahu o ka aoao elua, ma ka la 16 o Dekemaba 1881 i kakau kopeia ma ka buke 70 aoao 364 a mamuli o ka uhaiia ana o na kuu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai a ma ia hooko ana e kudala akea ana ia i  ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKA@@@ la 14 o IULAI 1884 ma ke Keena Kudala of E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

         Aia ma kahi o Kakela na olelo hoakaka no keia mea. Hanaia i keia ia 10 o Iune 1884.

                                               FRED J. LOWREY,

                                                        Mea Moraki Mai.

         Penei na aina e kudalaia ana:

         O kela apana aina ma Palama, mokupuni o Oahu, he 2 1-4 eka aina kupono no ke kanu kalo a raiki paha, a ke mahiia nei i keia wa, ua hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 5556 ma ka inoa o Halulu (Ili o Nauala.)

                                                                                                                   1176-4t.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapa moraki i hanaia mawaena o NAHALAMA POLU o ka aoao mua, a me WM. DEAN i  hooliloia ia A. J. Lopez o ka aoao elua, ma ka la 6 o Novemaba 1878 i kakau kopeia ma ka buke 61 aoao 428 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolalia, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o na moraki nei, ehooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i  ka aina i hoike ia ma ia moraki, ma ka POAKAHI la 14 o IULAI 1884 ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.

         Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoaka@a no keia mea. Hanaia i keia la 10 o Iune 1884.

                                                                                    A. J. LOPEZ

                                                                                    Mea Moraki Mai

         Penei na aina e kukalaia ana:

         O kela apana aina ma Kemoo, Kamananui, Waialua, Oahu, he 55 eka aina kula maikai, ua hoakakaia ma palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 1333 ma ka inoa o Kealohi i hoolilo @a ia N. Pol@.                                                                                                                    1176-4t

 

         HOOLAHA I KA POE AIE:--Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo ua hookohu ponoia mai oia i Lunahooponopono no ka waiwai o G. Harbottle o Kohala mokupuni o Hawaii i make aku nei, e ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, a ke kahea aku nei oia i ka poe he koi ka lakou maluna o ka waiwai o G. N, Harbottle i oleloia e waiho koke mai i ua mau koi la me ia iloko o na malama eono mai ka la aku o ke paiia ana o keia hoolaha, o hoole loa ia ua ma koi la, a o ka poe a pau i ale i ka mea i make e hookaa koke laia ma Honolulu a i ole ia C. T, Phelps ma Kohala, Hawaii.                             

                                                                                    DAVID DAYTON,

                                     Luahooponopono o ka waiwai o G. N. Harbottle

                                     Honolulu, Iune 9, 1884                                                1176.4t.

 

         HOOLAHA KUAI WAIWAI PAA A KA Luna Hooponopono Waiwai:--Ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe mamuli o ka mana o kekahi Kauoha Kuai i hoopukaia e @a Hon. A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana Elua, e kuai ana au ma ke kudala akea ma ka

                                     POAKOLU, IULAI 2,1884,

ma ke hora 10 A. M. ma Makawao, Maui, kapa Hale, Hale, a pela aku, na waiwai o Alonzo Jackson i make.

                                               W. P. A. BREWER.

Lunahooponopono Waiwai o Alonzo Jackson i make.                                             1176.4t.

 

 

         HOOLAHA HUI:--O makoa o ka poe no lakou na inoa malalo iho nei, ua hoohui makou ia makou iho ma ka oihana lawaia malalo o ka inoa hui o makou oia o

                                     HENRY HALEOLE & CO.

ma Waikapu,mokupuni o Maui. Eia na inoa o na lala o keia hui: S. Kaili, J. Nohol@a, A. Kaaihue, P. Kamalu, J. Brown, J. Henry, Z. Kaupalolo, J. Kamahele, S. Halai, G. Mahiai, E. Kauai, K. N. Keanini, W. Kaluau, M. Mahi, ma o S. Kaili ia ka Peresidena o ka Hui Lawaia o Waikapu, Maui.

                                                                                                                 1176-2t.

 

         HOOLAHA AKEA:--Ke papaia aku nei ka poe mea PUAA, KAO, a me na holoholona e

ae e hele wale nei i ka pa o ka Luakini o Kawaiahao, a me ka pa @lina e pili pu ana, mai keia la aku aole e aeia na holoholona e hele wale ma ia mau pa. E lawe ka poe nona keia mau holoholona i ka lakou wai wai i kahi e ma keia hope aku, e hoo ko ia ke kanawai maluna o na holoholona a pau e loaa ana iloko o ua mau pa nei i oleloia.                                                                 1176-@@

               Iune 12, 1884.

 

         AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka Hooponopono Waiwai, Ma ka hana o ka Waiwai o ALAUKA (k.) i o OLINOHAU i make.

Olelo Kauoha e koho ana i la e hoolalo ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.

         No ka mea, ma ka la 5 o Iune M. H. 1884, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Alauka Olinohau i make aku ia; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hoolalo ia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ia hoi ka Palapala Luna Hooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha i pakui puia ia W. P. Namahoe, ua waihoia mai e J. L. Kaulukou.

         Nolaila, ua Kauoha ia o ka POAKOLU oia ka la 2 o IUNE M. H. 1884, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Ru@i Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia’i ia Palapala Kauoha, a e hoolohe ia ai hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooponopono Waiwai.

         A ua Kauoha houia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupeoa i paiia a i hoolaha ia ma Honolulu.

         Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina Iune 5, 1884. 

Iune 5, 1884.

                            LAWRENCE MC. CULLY,

                                     Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

         Ikea t                            HENRY SMITH,

                                               Hope Kakauolelo.

         1175 3t.

 

         OLELO HOOLAHA:--E ike auanei na kanaka a pau, o ka mea nona ka inoa malalo ua hoonohoia mai e Ka mea Hanohano A. Fornander Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono ma ka waiwai o Kaaihue w no Waialua Molokai i make a i Kahu hoi no na kino a me ka Waiwai o na Keiki oo ole a Kaaihue, a ua Kauoha ia na kanaka apau e hoolohe ikeia. O ka poe a pau he kuleana ko lakou iloko o ka Waiwai a me ka poe a Kaaihue i a@e ai, e hele koke mai lakou mamua ae o na malama Eono mai ka la e puka ai keia hoolaha @ hoole mau la aku lakou.                                                       

REV. S. PAULO,

                                                                     Lunahooponopono Waiwai.

         Waialua, Molokai, Mei 28, 1884.                                                 

          1175-3t.

 

         OLELO HOOLAHA;--E  ike auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia olelo hoolaha, aole loa au e ae e hookaa i kekahi aie i hoaieia ma kuu inoa ke ole e loaa aku na hoapono ana mai ia’u aku. A no ka oiaio o keia, ke kau nei au i ko’u inoa i keia la 16 o Mei, 1884.      JOSE ESPINDA.

         Lahaina, Maui.                                                                                1173.4t

 

         AHA KAAPUNI Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Kauai SS. Ma ka Waiwai o KEONI k. o Waimea, Kauai, i make. Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha a no ka hoolaha ana.

         No ka mea, ma ka la 16 o Mei A.D. 1884, ua waihoia imua o ka Aha kekahi Palapala i olelola oia no ke Kauoha Hope Loa o Keoni K. i make aku la, a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ka Palapala Luna Hooko no S. Aukai, ua waihoia mae e W.G, Kealawele.

         Nolaila ua Kauohaia, o ka POAKOLU ola ka la 23 o IUNE M.H. 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Koloa, Kauai, oia ka la a me ka hora e hooiaioia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

         A ua kauoha hou ia e hoolahaia no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu.

         Kakauia ma Kolo Mei 21 1884.

                                                        J. HARDY,

                                     Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

         1174-3t.

 

         AHA Hookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o KAUAKAHI k. o Waipouli, Kauai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapani ma ke Keena.

         Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ko Palapala Noi a Kela w. o Wailua, Kauai, e hoike mai ana o Kauakahi k. no Waipouli, Kauai, ua make kauoha ole ma Waipouli i oleloia ma ka la 10 Aperila M. H. 1867, a e noi ana e haawiia ka Palapala Luna Hooponopono Waiwai ia A. K. Mika.

         Ua kauohaia, o ka POAKOLU ka la 25 o IUNE M. H. 1884 i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka holohe ana i ua noi la, @@@@ on na Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Koloa , a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pale ma ke KUOKOA nupepa ma Honolulu.

         Kakau@a ma Koloa, Mei 21, 1884.             JACOB HARDY,

         1174-3t.                           Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

         HOOLAHA:--E kuai kudalaia ana ma ka la 13 o IUNE 1884, na bipi kau@ kaa a me kekahi mau bipi e ae o ka waiwai o R. P. Kuikahi, ma ka pa holo@olona o Mr. S. Parker makai o ke alanui aupuni maluna o ka aina o Kawela. E hoomaka ana ke kudala ma ka hora 10 kakahiaka. He kuai kupono loa keia no ka loaa ana o na bipi kau@ kaa a me na bipi hookawowo, a mawaena o hoookahi m@ elua baneri Bipi e kudalaia ana. I ka wa kudala e hoakakaia @i ke ano o ke kuai ana.                                              R. A. LYMAN,

                            Lunahooponopono Kuikawa o R. P. Kuikahi,

         Paauhau, Hamakua, Mei 23, 1884.

         1174-@t.

 

                                                   MA KE KAUOHA.

         Ua hookohuia i @@@@ @ @. @@@@@

                         Esq @ @@@@@@@@ @@@@ @@ @@@@

na o Lihue, mokupuni @ @@@@@

                                     SOLOMON NA@@@@

                                               H@@@ @@@@ @ @@@@

         Keena Kiaaina o Kauai

         Lihue, Kauai, Mei 10, 1884.                                         @@@@@@@

 

         Ua hookohuia o JA@. @. @. @@@@@@

                   keia la i Lunak@@@@  @@@@  @@@@@

manawa) no ka apana o @@@@@@ @ @@@@@@@@

o Kaua.                SOLOMON NAA@@@

                                     H@@@ @@@@@ @@@@@

                   Keena Kiaaina o Kauai,

             Lihue, Kauai, Mei 1@, 1884.                                   @@@@@@@@

 

         MA KE KAUOHA @@@@@@@@

ka la 11 o IUNE, @@@@@@@@@@@@@@@@@@

mehameha 1, o @@@@@@@@@@@@@@@@@

puni, a ma ia la e pa@ @@@@@@@@@@@@

oihana aupuni a pau @@@ @@ @@@@@@@@@@@

                            CHAS. T. @@@@@@

                   Kuhina Kalaiaina

         Keena Kalaiaina, Mei 12, 1884   @@@@@@@@

 

         HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO

WAIWAI:--Ua @@@@@@@ @@

aona ka inoa malalo i  Lunahooponopono @@@@@@@

wai no ka Waiwai o W. @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

i make kauoha ole. Ma keia @@@@@@@@@@@@@@@@@@@

nei, o ka poe a pau i aie i ka waiwai o ka @@@@@@@

i make e hookaa koko @@@@ @ @@ @@ @ @@@

he kuleana ko lakou i ka waiwai o ka @@@@@@@@@@

make, e hoike koke mai lakou @@@@@@@@@@@

hina eono mai keia la aku @ @@@@@@@@@@@@@

mau ia lakou.                       W. A. KINNEY,

Lunahooponopono o ka Waiwai o @ @ @@@@@@@@@@@

i make.

         Honolulu, Mei 24, 1884.

         1174-6t.

 

         HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO

WAIWAI:--Ua @@@@@@@@

nona ka inoa malalo i Lunahooponopono @@@@@

wai Kuikawa no ka Waiwai o @@@@@@

KUIKAHI o Kukuiha@le, Hawa@@@@@@@

make, ma ke kauoha a Hon. Charles F. @@@@@@

Lunakanawai Ka@puni o ka A. @@@ @@@@@@

Ma keia ke hoikeia aku nei ka @@@@@@@@@@

pau he kuleana ko lakou i ka @@@@@@@@@

e hoike mai lakou me na @@@@@@@@@@

o na mahina eono mai keia la @@@@@@@@@@@

e hoole mau ia lakou, A o ka poe @@@@@@@@

mau aie ko lakou i ka waiwai o ka mea @@@@@@@

e hookaa koke mai lakou i ka @@@@@@@@@@

inoa malalo.                            R. A. LYMAN,

Lunahooponopono Waiwai Kuikawa @@ @

Waiwai o R. P. Kuikahi i make.

        Paauhau, Hamakua, Mei 22, 1884.

         1174-2m.

 

         AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE @@@

Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka @@@@@@@

GEORGE WOOD o Honolulu, @@@@@@ i make. Imua o ka Lunakanawai @@@ @ @

JUDD.

         Ma ka heluhelu a me ka wa@@@ @@@ @@@ ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a @@@ T. Gulick, Lunahooponopono Wa@@@@ @@@ Palapala Kauoha, i pakuiia o ka @@@@ George Wood no Honolulu, i make, e noi @@@ e apono ia na hoolilo he @13,267.10 @@@@@ ana o na mea i loaa mai iaia he @12,@4@.11 @@ e noi ana e nana a e apono ia keia mau mea @@ e kauoha ia e hookuu iaia a me k@@ @@ @@ pe ma ko lakou noho ana ma ia ano.

         Ua kauohaia o ka POALUA ka la @@@@ IUNE M. H. 1884 ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ua Lunakanawai Nui la, ma @@ @@@@@ ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, @@

ka hi a me ka manawa i kohoia na @@ @@@ ana i ua Noi la, a me na Papa Hoike @@@@ a o ka poe a pau i pili malaila @ @@@@ @@@ @@ hoike i ke kumu, ina he kumu io @@ @@@ ae ole ia ua noi la. A o keia kauoha @@ @@ olelo Hawaii me Beretania, e @@@ @ @@@@ KUOKOA a me Hawaiian Gazette @@ @@@@ pepa i pai a i hoolahaia ma Honolulu.

         Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii P@@ @@@ i keia la 19 0 Mei 1884.  A. F. JUDD

                            Lunakanawai Nui o ka Aha @@@@

         Ikea: HENRY SMITH,

                            Hope Kakauolelo                                                           117@-@@

 

         HOOLAHA A KE KAHU MALA@@@ Waiwai. Ua hookohula @@@ @@ @@ nona ka inoa malalo e ka Mea Ha@@@@ @@@ @ Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana @@@@ o ko Hawaii Pae Aina i Kahu no ka @@@@ na keiki oo ole a Nahia(k.) me Kaonaona  @@ i make, no Honokohau, Kaanapali, Maui @@ ka la 17 o Aperila 1884, a he waiwai @ @@@ @@ ia e Nahia i kona wa e ola ana @@@@ @@@ moraki imua o W. R. Kakela no ekolu @@@ hiki, e hoomaka ana ma ka la 19 o Febe@@@@ 1884.

         Ke kauohaia aku nei na kanaka a @@ @@ ana i na waiwai Paa a me na waiwai L@@ Nahia a me Kaonaona, e hoike koke @@@ @@ hoihoi iloko o ko’u lima mai keia la @@@.

                                               J. W. M. POOHEA

         Kahu Malama Waiwai o na keiki @@ @@@

Nahia me Keonaona.

Wawaia, Molokai, Mei 13, 1884.                                                  117@-@@

 

         OLELO HOOLAHA:--E ike @@@@ @ kanaka a pau. O ka mea @@@ @ @@ @@@ malalo, ua hoonohoia mai e ka Mea H@@@@ no A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana  Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono ma ka waiwai o Kahulia@@@@@ @@ kauohala aku nei ka poe a pa@@ e paa ana @ @@ waiwai o ka mea i make, e hoihoi koke @@ lakou iloko o kuu lima iloko o na malama @@ mai keia la 7 aku o Aperila 1884, @ ke @@@@

lu aku nei au i na kanaka a pau o kela @ @@ keia ano, aole e kii wale i @a @@@ @@ @@ kanu

e ulu ana maluna o ka aina o @@@@ @ lakou  e a’u ma ke kanawai. 

                                                                 J. W. M. POOHEA.

         Lunahooponopono Waiwai o Kahulia@@@@@

         Wawaia, Molokai, Mei, 13, 1884.                                                           11@@-@@

 

OLELO HOOLAHA:--E ike @@@@@ @ kanaka a pau, ke papa a @@@@@@@ aku nei au i kuu aina kuleana e wa@@@ @@ @@ Kalaupapa, Molokai, nona ka inoa P@@@@@ kuleaoaia

ma ka inoa o Haaea k. @ @@@@ @@ kona Palapala Sila Nui 4151 ku@ @@@ @@@ 8946. Aole o’u makemake @ han@@ @@@@ alanui maluna o ia aina ke ole au e ike @ @@ na mea a pau e hele ana maluna o @a @@@@@ aina, aole mana ke aupuni e hooha@@ @@@@@@ kuu aina, ua kapu loa ke hooholo pu ole ka @@ me a’u. Owau no me ka olelo i na @@@ @ @@ ko’u mau hope.                                                   MELEANA (w.)

         Mana, Honolulu, Mei 1884

         1174-3t.

 

         Ma ke Keean o ka Lunakanawai K@@@@@ Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o J. KAHINU k. @@ L@@@@@ Maui i make.

         Ua heluhelu a ua waihola ka palapala @@@ A Pali a me Kaiwa k. e noi ana e @@@@@@ laua mau Lunahooponopono o ka w@@@ @ Kahinu k. no Lahaina Maui i make.

         Nolaila ke kauohaia aku nei na kanaka @@ pau ke pili, o ka POAKA@@@ oia ka @@ @@@ Iune 1884, m@ ka hora 10 kakahiaka @@ @@ Hale Hookolokolo ma Lahaina, oia ka la @@ kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua @@@@@ @ @ me na mea kue ke hoikeia.

                                                                 ABR. FORNANDER,

         Lunakanawai, Kaapuni Apana Elua  H. P. A

                   Lahaina, Mei 20, 1884

                   1174-3t.

 

         OLELO KAUOHA:-- Ma keia palapala, ua kauohaia na kanaka a pau @@ paa nei i na Hookohu Makai, no ka mokupuni o Hawaii, aole nae i ukuia oia ka ma@@@ no ka hana Makai, e hoihoi koke mai i @@ @@@ kou mau Hookohu Makai i ke Keena Kiaaina ma Hilo, a ua hoopauia ko lakou @@@@ @@@ Makai, ke ole @ koho houia e ke Kiaaina Aole no hoi e hiki i kekahi kanaka ke ha@@ @ ka Oihana Makai ke loaa ole iaia k@ hook@@@ a ke Kiaaina.                                                                      [INOA} POOMAIKALANI,

                                                                          Kiaaina o Hawaii,

         Keena Kiaaina, Hilo Hawaii, Mei 28, @@@@

         1173-4t.