Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 24, 14 June 1884 — KELA ME KEIA. [ARTICLE]

KELA ME KEIA.

Ui heomaka e pii ka maeele o na noonoo sins o ka lehuiehu no ka moku Heku Ac. no ks ee?, a hiki 1 ke;a la eohe ia i ku mai, aoie no hoi i ioheia mai na lono o ke kursu o keia hakalia 'ioa ans. Iloko o na la hope o Ar>erib ka wa i hoemaopopoia e k'. Kakauo'e--10 o ka Papa Havraij no ua moku nei e ku mai ai. Ua hala nae ia mau la, a ua pau o Mei, a ela i ka waenakonu o lune e hele ne-i, sohe naehoeamaio ; ui nene aukai ne*. o Maikonisia me; mau eheu keokeo. Heaha la ko- j na pilikia ? Ua hooholo iho nei ka | P.jpa Hswsii, ina e hala keia malama ; me ka heea ele mai, e hoouna ia ana a • moku i na p?eama o Majkonisia, a e | lavre ia aku ana ke ola makahiki o r»a j kumu e roho nei ilaila. He ekolu rno-| ku i manaoia ua poino mawaena o ia j mau kai iloko o ke:a mau la, o ka me-i ku /ulia, ua maopopo ia, ua nahaha ia ma ka mokupuni o Xukur.au, a o Kaluna a me I/oku Ao ka i manaoia ua poino no ka hala )oa o ko laua wa e ku j ai ma keia awa. He poe kulu Hawaii j wale no ko ia mau moku a ekolu, a ina ua iii na moku a elua elike rne na lono mua no ka /ulia, he mea e ka pihkia o 11 poe. E kaūohaia ana na moku a ka Papa Hawaii e hoouna ai īloko o keia mahina ae, e kokua ia poe pilikia ke baa aku. Ke manwo nei hoi keia pepa oiai he poe Hawaii ia iehulehu i manao ia ua piiikia, he mea pono no paha i ke aupuni Hawaii e kokua fu ma ka imi ana a me ke kokua ana i kela poe. Mal!a o hawanawana aku kekahi mea'ma na pepeiao o na luna aupuni, anoai paha o opuu ae ke aioha iloko o lakou no keia pee oiuio Hawaii e au mai nei i ke kal Ua hai mai nei ke Kakauolelo o ka Papa Hawaii i keia pepa, e holo anahe moku no ka paeaina o Gilibati iloko o na !a mua o lu'ai, nolaiia o ka poe e kokEU leta ana i na maknmaka o ia paeaino, e pono e makaala a hoomakaukau e mamua o ka manawa. E lawe ae i na leta a pau i ke keena kuai fcuke 0 ka Papa Hawaii. Mai hoopoina i keia; o na kumu e noho nei ma ia paeama, ua haalele mai i ke one hanau a me na hoa'loha, a ua hele aku e kokua 1 ka poe e noho pilikia nei iioko o ka poelele; nolaila mai hoonele i kahi leta aloha. E hai aku i na mea hou a pau, o ka aina oiwi nei, a e pakui pu aku no hol me na hua o ke aloha. O ku makapehu nuhou kahi o na heniahema o ia mau aina. Ke hoopuiwa mai nei kekahi mau nupepa no ua inea huna i hanaia maloko o ka halepaahao o Kawa. Ua ike mua keia pepa, a ua kamailio mua no hoi, no kekahi mau mea pono ole i hanaia iloko o ia halepaahao. A o na mea i hoopukaia i keia pule, he hua ia o ka punana a ke kolohe i pee iho nei no na mahina loihi iloko o Kawa. Ma ka nana ana, ir.e he mea la, aole ia he hale hoopaa no ka poe lawehala kahi e hooj>ololei ia'i; aka he halekula no na huna lapuwnle kahi e ao ia ai ka poe i hewa mua i ka hana hewa ho\i aku a pahiku ka enaena o ka hewa. Ua loaa ipai nei i keia pepa he lono.; 0 Alekanedero makua i holo aku nei i Kaleponi me ksna wahine. Ua maikai loa kona a aia laua me ke keiki Kamuela e noho pu nei, ma ke kulanakauhale o Okalana. Ua paa'ka hale hou o ua keiki nei o ka ua Ukiukiu o Makawao mamua ma Kaleponi, a ua oleloia he nani loa ke nana iho, kihikila a huiali, ano hale Kakela ka nana ana. Aia ilaila na makua o ua keiki nei kahi 1 noho ai no keia mau mahina. I ka hiki ana aku o na makua o Kamuela Aiekaneden ilaiia, hoomakaukau ua alii mahiko nei o Haiku he ahaaina ai poi no lana a me na makamaka. No Honolulu aku nei ka poi a me ka ia he hee. ilaila ke Kanikela Hawaii, ka Hon. L. Severance; ilaila no hoi o Limaikaika wahine a me kana mau kaika* mahme; iliiia o C K- Clark, keiki & Kalaka kahu mua iho nei o Kawaiahao a me kahi poe Hawaii e ae he lehulehu wik. Maluna o ka moena ka hohola ana o ka papaaina, waihoia mai la ka ameke poi a me ka hee mawaenakeau, noho puni ae la lakou a piu, a ta Hatmty a hoomaka iho la e ai i ka *i alo* ba o ka aina hanau. Pau ole keia pono, Puehu ole ke ala o Haleakala. * yo ka BUa Kana%cat BnncJco Lahul, (Kohauiā kt Kwkoa*) Ke makemake nei kekahi mau haol( o Kapalakiko e kukulu i hale banekc bou laa Honolulu nei, aka aok o lakcv makemake e kukulu i ua haneko la: kulike na lawelawe oihana ana me k: banako e ku nei i keia wji, nolaila, k noi uei lakou i k» Hale Ab&oielo e haa

\ wiia ia lakou kekahi nwu ma.ua nuu ' j He nui keia mau mana i noiia ma ka ]bila kanawai, a noiaila, he mea pono e ! hoikeia kekahi mau mana kakaikah?. j O kekahi mana i noiia, oia no ka mana j i haawiia ia iakou no ka heoUha ana i j ke eiala pej>a. | Am», o keia eiaU [x:pa, aole ia i hke ,me na dala pepa e Uha nei i keiai wa. j O na dala pepa e iaha nei i keia wa, ua | maopopo he waiwai io ko lakou ka i \ hofthuia, a he like no hoi me ke dala ; keokeo, ke hoot>ono na lawelawe ana a ka luna buke he!u AupunL A ina he ; makemake ole kekahi mea i ke da!a : pepa e bha nei, alai'a. he hiki no iaia Ike he'e i ka Hale Aupuni a e loaa no lke daia keokeo. Nolaila ke olelo'nei poe e ake nei.e kuku'.u ia keia haneko hou, aole i kupono ke:a dala pe- ; pa ia lakou, ne makemake lakou e loaa : <e da!a i:>cpa o ke kulana okoa oia-hoi, I \ ni bona o ke Aupuni ilawaii ka waiwai ■ ' hoopaa. Ke makeinake nei lakou e] | kuai i na bona mai ke Aupuni Hawaii ] īmaka pa eono keneta. Ahe makema-1 : <e ko lakou e ae la aku e hoolaha a nui j : na dala pepa, elike me ka nui o na dala j a lakou i kuai ai t na bona. Alaila e j hoaie no lakou i keia mau da!a pepa a | e loaa ana he puka nui ma ko lakou ; aoao. He pomaikai keia e loaa ana i » keia poe, aka, ke manao nei au aole ia he pomaikai kulike ika poe a pau. A ina no o ia hoolaha ana a lakou i keia | dala pepa, ke manao nei au aole i ku | pono ia ano dala j>epa no Hawaii nei. ; Xo ka mea, he uuku loa ko kikou aina nei, a aole he kupono loa ke aie aku i ka dala ma ka«heluna nui; a ina no he aha kuhina maikai ole ko kakou, a o na dala a kakou i hoaie ai e hoolilo ia ma ke ano uhauha a kupono ole, alaila e piiikia ana kakou, a ina e ake kakou e aie dala hou aole e ae ia mai ana. Ina e komohia kakou iloko o ia kulana, alaila, aole he mea ae e kuai i na bona Hawoii. Ina oka waiwai io ona bona Hawaii he hookahi haneri keneta ma ke dala, oia hoi, ina o ka waiwai io ia o ia mau bona, alaila, ua kupono ka hoolaha ana i keia ano dala pepa. Aka, ina e komo ke aupuni iloko o ka pilikia' mamuli o ke kaa ana o na kanaka lapuwale ma ke poo o na oihana aupuni, alaila aole ia o ka waiwai io o kela mau bona, a nolaila aole he kupono keia mau dala pepa. He nui aku no kekahi mau mea lapuwale a keia poe haole o Kapalakiko i hoolala ai, ?ka, ua lawa «ā hoakaka ana maluna no kekahi ino a keia poe e ake nei e palaha pu maluna o ka aina, he | hana i kupono i kela-a me keia kanaka j Hawaii oiaio e kue loa aku. I .