Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 25, 21 June 1884 — Page 2
| This text was transcribed by: | Wally Murdoch |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
ka Makahiki, $2.00
No Eono Mahina, 1.00
KUIKE KA RULA
Poaono, Iune 21, 1884
Ka oihana Loio
Aole he manawa a makou i ike ai i like me keia manawa, ka lilo ma na lima o kekahi poe i kupono ole ko lakou kulana ma ka lalani pololei o ka maemae a me ka hoopono, ka lawelawe ana o keia oihana nui he loio a he kauka hoi ma ke kanawai ma kekahi olelo ana. Iloko o keia mau la kokoke iho nei, ua ae ia e lawelawe imua o na aha apana a aha Hoomalu kekai mau kanaka opio ma ka oihana loio. Ma ko makou nana ana i ko lakou mau kulana a me ko lakou kulana lawelawe oihana ana, a me ko Iakou ano o ka hookele ana o ka noho'na maemae a maluhia mawaena o ka noho'na ohana, ua ike makou a ua hoike pu ia mai ia makou he ano kamalii a kupono ole ka lakou lawelawe ana ma ka oihana, a ua ku i ka pono ole na hoomalu ana mawaena o ka noho'na ohana ana. He hana pono ole keia, a he hana no hoi i kupono ole ka haawiia ana o na hookohu loio. Aole makou i manao ma keia kamailio ana ua pau loa malalo o keia umii ana na kanaka opio Hawaii i loaa ia lakou na hookohu loio, aole pela, aka, pili ka makou kamailio ana maluna o kekahi o la poe a makou i ike maka ai a i lohe mai ai i ka lakou mau hana pono ole. He hemahema nui keia. He pono e nana ia a i ka poe kupono wale no e haawi ia ai na hookohu loio.
No ka Paeaina Gilibati.
Ma ka la 7 o Iulai ae nei, ua manao ia e hooholo aku ka moku kuna Kaluna o Kuke ma, i na Paeaina o Gilibati. Ma keia moku, e loaa ana he manawa kupono i na paahana Gilibati e noho nei maanei @ pau ka manawa hana ma ka aelike, e huli hoi aku ai i ko lakou mau home.
He mea pono i ka poe heluhelu o keia pepa ke hoike aku i keia lono @ na kanaka Gilibati, a e kono aku ia lakou e hoi koke mai i Honolulu nei no ka hoomakaukau ana e hoi aku i ko lakou mau home.
E a kani borau nako Kiribati te kaibuke ma naia ae e riai ba a
na nako mai nkai akana kani borau nako iai. H. BINGHAM.
He Aha Mele Nui ma Kawaiahao.
Ma ke ahiahi o ka Poaono o keia pule ae oia ka la 28, e weheia ana he Aha Mele Nui ma ka luakini o Kawaiahao, malalo o ka hooponopono ana a kekahi Hui i kapaia "AHAHUI HIMENI MALIHINI," i kokuaia e ke 'lii ka Hooilina Moi a me kekahi keonimana nona ka inoa, Mr. H. Berger, a i pakui puia mai me na kokua ana a ka puali hookani pila kuolo Vaiolina o ka puali puhi ohe Hawaii.
Kekahi keia o na Aha Mele nani a holomua e hoomaikeikeia ana imua o ka lehulehu, a i kumu e hooiaioia ai keia mau olelo maluna ae, e hookukuia mai ana imua o ka lehulehu he elua mau wahine opio me ka laua mau pila kuolo Vaiolina, a e hoouhe-uhene mai ana laua imua o ka lehulehu, oiai na lawe'na a ko laua mau manamana me ka palanehe i na aha o ka laua mau pila me ka maiau nui a i pakui pu ia me ko laua mau leo, ke sweet a me ke soft. He nuhou keia e ko makou poe heluhelu, a he nuhou no hoi keia aole i ikeia iloko o na makahiki he lehulehu i hala ae nei. Ua noho kekahi ia Hawaii nei a ua elemakule a kani moopuna a kuakahi a kualua, aole lakou i ike i keia nuhou, o ke ku mai o kekahi mau wahine opio iluna o ka awai me ka laua mau pila Vaiolina, a e hooholo palanehe, pakika ana i ka laua mau bo (bow) maluna o na kaula aha.
Ea, he nuhou io keia, he nuhou me ka ike maka e pono ai, a he nuhou e lilo ai he moolelo hoomanao. Nolaila, ke kono aku nei makou i ko makou poe heluhelu a pau ma ke kulanakauhale nei, e naue ae a e hoopiha i na noho o ka luakini. E hului pau ka hele ana, e hoomanao pu no hoi i keia mau olelo kaulana o Hawaii nei, "h@le ka wai, hele pu me ka ala," a pela e hoomanao iho ai kakou, e hele na makua, na kane a me na wahine, na keiki, a me na moopuna pu.
Hala ae la na kamailio ana no keia nuhou maluna, a eia hou keia nuhou.
E ku mai ana imua o ke anaina ka puali himeni a ke 'lii ka Hooilina ahi, a e ku nu mai ana imua o ke anaina kekahi poe loea hanohano ike himeni.
He nani, hanohano, a kilakila na mele e himeniia mai ana, he ku i ka iini a pela aku, pela ka hoikeia mai ia makou.
Nolaila, e na makamaka a me na ho a'loha, na makua a me na keiki, e hele ae kakou e hoopiha pono i na noho, a maluna o ka makou mau kamailio ana a pau, ke i nei makou, o kekahi keia o na Aha Mele maikai e haawiia ana.
Ma ka la Sabati ka la 15 o keia mahina, ua @ake ma Koloa i Kauai, o G. B. Rowell, ka makua luaui o ka Hon. W. E. Rowell.
NUHOU KULOKO.
He moku kaua Suedena ka i ku mai i o ko kakou nei i ka Poalima nei.
Ua hoopanee makou i ka makou hoike a ke Komite Waiwai a keia pule ae.
He Aha hulahula ka i' malamaia e ke Alii ka Moi i ke ahiahi Poalua nei maloko o ka Hale Alii hou, i na aliimoku o na manuwa Beritania e ku nei ma ke awa, a me lunamakaainana pu.
He elua hora piha ka loihi o ka manawa a ka Hon. J. Nawahi i heluhelu ai i ka lakou hoike (Komite Waiwai) imua o ka Hale Ahaolelo i ka Poakahi nei, ma ka olelo Hawaii.
Mai Kauai mai, ua loheia he lono, ua pa iho kekahi makani puahiohio malaila, a na ia mea i ulupa iho i na mala raiki a lilo i mea ole, a ua oleloia he poho nui ke loaa ana ma ka aoao o ka poe nana ua mala raiki nei.
Ua hookuu akeaia ka moku kaua Beritania Swiftsure i ka auina la o ka la Sabati nei, i ka poe a pau e ake ana e makaikai. Ua lohe mai makou ua nui a lehulehu ka poe i holo aku no ka makaikai ana.
Eia me makou na kope o ka moolelo o Ahahui Kula Sabati a me ka moolelo o ka Ahahui Opiopio Imi Pono Kristiano o ka Pae Aina Hawaii. Ina e loaa he kowa kupono o ka kakou pepa i keia pule ae, alaila e pai ia aku ana.
Ke makemake kekahi poe e loaa ona mau manu palahu, no kekahi wahi paina i manao ia, e hele ae io Kikaha la, a e loaa no ka manu palahu no $3.50. He pii loa paha keia i ka manao ana o kekahi poe, aka, o ke kumukuai keia maluna no kekahi mau manu pelehu i kuaiia aku e Kikaha no ka papaaina o ka la Poni Moi,no ka manu pelehu hookahi. Pii maoli ke kumukuai o ka Kikaha mau manu palahu!
Ua hoopanee hou makou i ka hoopuka ana i ka manao e pili @na no ke kahi hoomana lapaau ma ke kulanakauhale nei, a keia pule ae. Ua makaukau ke kope me makou, a no kekahi mau mea a makou i ake nui ai e ike mua mamua o ka hoolaha ana, nolaila makou i hookaulua ai a keia pule ae. E kala ia makou mamuli o keia paneenee mau.
O ka Poalima nei, ka la ia i piha ai ua makahiki he 47 o ko ka Moiwahine Victoria noho ana ma ke kalau@u o Beritania Nui, a o ka nui no hoi ia o na makahiki o kona noho hoomalu 'na ia lahui kanaka nui. Ua kahiko iho na moku kaua Beritania e ku nei ma ke awa i ko lakou mau aahu o na waihooluu like ole, a pela pu me na moku e ae e ku nei ma ke awa, a ua haawi pu ia no hoi me na pu aloha.
I keia Poakahi ae e ku mai ai io kakou nei ka mokuahi Alameda mai Kapalakiko mai. Maluna mai ona, pela ka hoikeia, e hiki mai ana io kakou nei kela haole Maori oia o Slade a me kekahi mau haole e iho. O keia mau haole, he mau haole kaulana lakou ma na aina e ma ka palepale, hakakaka kuikui, a me ka hakoakoa kulakulai. Ua hoike hou ia mai no hoi, e wehe ana lakou maanei he Aha hoikeike o ka lakou hana i hele wale a kuluma.
Ua lohe mai makou, aole i piha ka mahina o ka noho'na mare ana mawaena o kekahi paa mare o ke kulanakauhale nei, ma ke ano kane a wahine, hakaka iho nei laua i kekahi la o kela pule aku nei a puka na olelo kupono ole mawaena o laua; ano kuee ko laua noho ana iloko o ia mau la, a i keia mau la iho nei ua lohe mai makou ua ano maikai loa ko laua noho'na kane a wahine.
I ka la Sabati o keia pule ae oia ka la 29, e malama ia ana ka huina hoike hapaha o na Kula Sabati o Kawaiahao ma ka luakini o Kawaiahao, elike me ka mau. He hoike Kula Sabati keia e hele mai ai na Kula Sabati apana a pau me ka makaukau o ko lakou haawina, a ke nanaia aku nei me na manaolana ana o ka holomua o na hana hoike. Ia wai auanei la e lilo ai ka makana a me ka hanohano o ka la? E ao na Kula Sabati e ae o lilo auanei ka makana i ke Kula Sabati o Kakaako.
Ua Konoia mai makou e hoike aku i keia manao malalo iho penei: Ma ka po Poaono o ka pule i hala, ua ulu ae he haunaele ma kahi o Mahiai ma Kaakopua. Ua ulu ae keia haunaele mamuli o ka ona ana o kekahi mau wahine elua. Ua hakaka kuikui laua, ua nui na leo hauwalaau, a no ka hope, ua puka ae he leo holina. He ekolu manawa o ka puka ana o keia leo holina, a aole he makai i hiki aku i ke kahua o ka haunaele. Hoouna pu i@ mai kekahi mea e kii i makai i ka huina mai o Kaukeano, aole no i loaa ka makai. A no ka hope o keia mau hana, ua lanakila ka hana hoohaunaele a inu rama a keia mau wahine a mau kane pu. I hea ka makai o keia huina i oleloia maluna? Malia paha ua hele he wahi okoa aku, a ina pela, I hea ka makai o ka huina malalo aku o Kaopuoua? Ua hele no nae paha he wahi okoa aku elike me ka mau i na makai he holoho lo. Alaila, ihea auanei ka maluhia o kekahi mau ohana e noho maluhia ana, mai na kalai leo nui hauwawa a ka poe ona? He ui a he ninau Reia, nawai e kuailo mai?
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Lehua mai Maui a me Molokai i kela pule aku nei, ua loheia mai he lono weliweli ma ona la, ma o ke pahuia ana o kekahi kanaka o Kipahulu e ke giana pauda a ua make loa. Ua hele keia kanaka me kana wahine i ka lawaia, a ua hoopahu ia no laua a ua nui no na ia i loaa ia laua, a ma kekahi ano ulia paha, ua pahu ae la he mau owili giana pauda iloko o ke eke o ua kanaka nei, a na ia mea i hoopuehu liilii ae i na ia a me na lala o keia kanaka. Ua lele liilii na lima a he wahi okoa loa kahi i loaa aku ai i ka poe huli i kekahi la ae. He lono weliweli keia i haiia mai, a he lono no hoi keia e hoike ana i ka paakiki o na kanaka Hawaii i ka lawelawe ana i keia @ea make. Ahea la lohe a ike na kanaka Hawaii i ka poino o keia mea, a hoopau i ko lakou hoomau ma ka lawelawe ana?
Ma ka Poakolu o kela pule aku nei, ka la 11 o keia mahina, ua hanaia kekahi hana pepehi kanaka menemene ma kahi kokoke i Ha@alau ma Hilo, Hawaii. He Pake ma ka moa o Leong Chen, he lala oia kekahi hui powa malu o na Pake ma Hawaii, ua hou oia i ka pahi i kekahi Pake ma ka inoa o Konaki, a make loa. I ka wa a keia hana kraima, ua hopu kokeia oia e na kanaka a nakinakiia i ke kaula a paa, a i @ka hiki ana aku o ka Makai Nui me kekahi makai, ua paa ua Pake hou pahi nei. He Aha koronero ka i noho e nana i ke kumu o ka make ana o ka Pake Konaki, a ua hooholo lakou ua make oia mamuli o ka hou ia ana i ka pahi e Leong Chen. O ke kumu o ka ulu ana o na manao huhu ia Leong Chen, pela ka hoikeia mai, oia no ke noi mau ana aku ona i ka auhau mau o ko lakou hui malu ia Konaki, a no ka pinapinai o na noi ana aku a keia Pake, ia wa i olelo mai ai o Konaki e hoike ana oia i na hana a pau a ka lakou hui malu ina pela iho la oia e ha naia ai, a no ia mau olelo ua huki koke ae o Leong Chen i kana pahi a hou aku la ia Konaki, a ku aku la ma ka puuwai a haule a make aku la oia. He lono menemene keia i loheia mai Hawaii mai.
NO NA EKALESIA.
Ma Kawaiahao, ua ha@olelo o Rev. Lono. Kana poolelo, ma Na Sol. 18: 24--O ke kanaka i nui na hoalauna, e poino oia ilaila. Aka, o kahi hoa'loha, ua oi aku kona pipili ana mamua o ka hoahanau.
Manao I. Ka hoa'loha e poino ai. (1) Ka hoa'loha ake ma ka loaa aku a loaa mai, pau no ka loaa pau no ka noho hoa'loha ana,
Monao I I Ka hoa'loha e pomaikai ai. (II) O Iesu ka hoa'loha maikai.
Ma Kaumakapili, ma ka po iho ua haiolelo o Rev. J. Wuiamau. Ke poolelo Hal. 144 : 15---Pomaikai ka lahui kanaka i npho pela. Pomaikai ka iahui kanaka mamuli o Iehova ko kakon Akua.
Ke liuliu mai nei na apana o Kaumakapili a me Kawaiahao, no ka hoike hapaha o Iune 29 nei Eia ka pono e hoomau.
Ua lele aku nei na nunu o ke Kula Kahnnapule ma na apana. E nana i ka emi o ka wai ma ka aina, e hoi mai ana lakou me na nueou maikai.
B. H. Kualii, no Hanalei Kauai, G. W. Kolopapela, no Hakalau, Hawaii, Kamau, no Kaohe, S. Kaaloa, no Waihee, Maui, E. M. Hanuna, no Kauai, S. Kaiapa, no Anahola Kauai.
Moolelo o ka Ahahui Euanelio nui o ka Paeaina.
La Hana @ Halawai ka Aha Hui Euanelio Nui o ka Pae Aina, ma Kawaiahao e like me ka hoopanee ana. Pule o J. S. Kalana.
Ahahui o Hawaii Hikina.
Haili. J. S. Kalana
Onomea. J. H. Pahio.
Na Elele. Keliikahi
J. Paakaula.
Ahahui o Hawaii Komohana. Hamakua. Waena. J. Bikanele.
Na Elele. P. Kaaekuahiwi.
J. Mio.
Kuaimoku.
Kaeo.
Ahahui Luna Kahiki o Maui
Lahaina A. Pali.
Olowalu. S. K. Kamakahiki
Kaanapali. J. K. Hihio
Waikapa. S. Kaili
Haiku. Z. S. Paaluhi.
Keanae. S. Kamakahiki.
Kaluaaha Manase.
Na Elele. Kalaola.
J. M. Poohea
D. Kapoi.
Ahahui Euanelio Oahu.
Kawaiahao. H. H. Paleka.
Kaumakapili. J. Waiamau.
Kalihi a me Moanalua. S. Paaluhi.
Waianae. J. Kekahuna.
Waialua. E. S. Timoteo.
Waikane. J. N. Paikuli.
Waimanalo. S. Waiwaiole.
Na Elele. J. Hamauku.
S. P. Nawaa
Kaulia-opio
Ahahui Euanelio o Kauai.
Lihue. J. B. Hanaike.
Kapaa. J. M. Kealoha
Kilauea. J. H. Mahoe.
Na Elele. Meheula.
Pukalo.
Kahananui
Na Lala mau.
A. O. Polepe
C. M. Hyde.
L. Kamika.
J. W. Kamika.
D. Balauina.
J. W. Kahale
No Maikonisia.
H. Binamu.
S. K. Maunaloa.
W. L. Lono.
Robert W. Logan.
Ma ka Barota,ua kohoia o J. Waiamau i L. H. a o E. S. Timoteo i Kakau, olelo. Lilo o Kanakaokai a me na haumana Kula Kahunapule i mau hoa Kuka. Na Komite mau.
J. Bikanele.
A. Pali.
J. B. Hanaike.
Komite mi Hana.
L. Kamika.
S. Manase.
J. H. Pahio
Komite Halawai.
L. Kamika, Manase, Pahio.
Komite hoike makahiki. --- Paikuli, J. S. Kalana, Makahiki.
Komite Papa Helu. --- Hanaike, Kaili Paaluhi.
Komite Pai moolelo. --- Haida, S. Paaluhi, Hihio
Hoike hapa a ka lunahoomalu o ke komite imi hana. Hapaiia ke kumuhana 2. Ka hoike o na komite o na kihapai.
Na ke kakauolelo i heluhelu mai no ka hoike kihapai o na ahahui o Hawaii Hikina, Hawaii Komohana, me Oahu, a na Z. S. K. Paaluhi no na ahahui lunakahiko.
Kumuhana 3 Ka hoike o na ahahui. Na ke kakauolelo i heluhelu no ka hoike o ke ahahui o Hawaii Hikina, na J. W. Kamika no Kauai, a na S. Waiwaiole no Oahu.
Kumuhana 4 Hoike a ka Puuku me ke Kakauleta. --- Hoopaneeia a makaukau ka laua hoike.
Kohoia o Waiwaiole, Kekahuna, Po@hea, i komite no ka hoomakaukau ana i na olelo hoalohaloha no na hoa i hala aku i ka maha lani. Hoopanee ka halawai a hora 1 p. m. Pule or Manase.
Halawai hou ka Aha, pule o Kapoi. Hapaiia ke koena o na kumuhana.
Kumuhana 5 Na hoike papa helu. Na Pahio, Bikanele, Pali, Hihio, Kaili; Makahiki, Manase, Paaluhi, S. Paaluhl Kekahuna, Hanaike, Waiwaiole, KalaNawahine, Lono, Meheula, Waiamau, @ealoha, i heluhelu i ko lakou mau papa helu, a na ke kakauolelo i heluhelu i ke koena. Hoopaneeia ke kumuhana 6, me 7, a makaukau. Ua koho e ia na komite no na olelo hoalohaloha.
Kumuhaua 9 Na ahahui opio karise tiano. Waiho mai o Haida he olelo hooholo : "Ke mahalo nei keia Aha i ka hoonohoia ana o na Ahahui Opio Imi Pono Karisetiano ma na kihapai a pau o keia paeaina, a ke lana nei ka manao e hoopololei ia na hemahema o keia mau Ahahui ma ka halawai o keia po, a e hooholo i ka lakou hana maikia no ka pono o ka poe opio."
Kumuhana 10 Na Kula Sabati. Ua waihoia i ka aha Kula Sabati.
Kumuhana 11 Ka lulu kuloko. Na Waiwaiole i waiho mai i keia olelo hooholo. "Ke paipai aku nei keia Aha Makua i na aha ma na mokupuni e paidai aku i na ekalesia i hookaa ole i ko lakou haawina, e hoihoi ae i ka Papa Hawaii. E hoike pono aku no hoi na ahahui i na ekalesia i ke ano o keia waihona, a me kahi e hoolilo aku ai i na dala."
Kumuhana 12 Ke ola o na kahu elemakule. Noi mai o Haida: "E kauoha aku keia Aha i ka Papa Hawaii hoomakaukau i kokua no na kahu ele. makule." Aponoia.
Kumuhana 13 Ua hoopaneeia a malamaia ka hoike o ke kula kahunapule
Kumuhana 14 Ka hebedoma haipule, a me ka la haipule no na kula. Ua hoomauia elike me na makahiki i hala.
Ma ke noi a Hai, ua lilo ka manawa o ka la apopo mahope iho o ka pau ana o na hana i hoopaneeia, i wa e noonoo ai i kekahi mau hana e hooholomua ai i na hana pono iwaeua o na ekalesia.
Hoopaneeia ka halawai, apopo hora 9 me ka pule a Hihio.
La Hana 2. Halawai hou ka Aha malamaia ka hapalua hora haipule, kaheaia ka inoa o na hoa, a aponoia ka moolelo.
Na hana i hoopaneeia. Na hoike komite, na Poohea, Hanaike, Kamika J. W., Mahoe, Paaluhi, i heluhelu i ka lakou hoike Hapaiia ke koena o na kumuhana.
Kumuhana 15 Ka malama ana i ka maluhia o ke Sabati. Waiho mai o Haida he olelo hooholo. "Na ka luna hoomalu a me ke kakauolelo o keia Aha e kakau i palapala noi i ka Ahaolelo e hoomau ia ka la Sabati i la hoomaha hoano." Ua hooholoia ka olelo hooholo me ka pakui mai ia Haida e kokua pu ma ia hana.
Kumuhana 16 Ka hoole waiona me ka opinma. Ma ka noonooia ana, ua hooholoia keia mau mea.
I E hanaia i palapala hoop@i i ka Ahaolelo no ka waiona.
(Aole @ pau.)
AHA MELE NUI
AHA MELE NUI!
AHA MELE NUI ! !
MA KA LUAKINI O KAWAIAHAO
POAONO IUNE 28, 1884,
MALALO O KE ALAKAI
ANA A KA HUI
"MALIHINI GLEE CLUB"
I KOKUAIA E KE 'LII KA HOOILINA ALII
MR. H. BERGER, A ME KEKAHI POE
LOEA HANOHANO IKE HIMENI.
O NA POMAIKAI E LOAA ANA, E HAA@
WIIA ANA NO KA PONO O KA LUAKI
NI O KAWAIAHAO.
UKU KOMO.
Na lalani noho o waenakonu . . . . .$1.00
" " " o na aoao . . . . . . . . . . .75
" " " o luna . . . . . . . . . . . . . 50
Na kamalii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
E loaa no na palapala komo ma ke KEENA o keia NUPEPA, Keena o ka nup@pa Paeaina, Keena o J. E. Wiseman, ma na lima o ka poe himeni, a me ka puka.
HOOLAHA I KA POE AIE:----Ke hoike aku nei na mea nona na inoa malalo iho nei, ua hookohuia mai laua i mau Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o CATHARINE N. Makee i make ma Ulupalakua, mokupuni o Maui. O ka poe a pau he mau koina ko lakou i ka waiwai i oleloia, ke konoia aku nei lakou e hoike ko@e mai me na palapala hooiaio kupono, ina ua hoopaaia ma ka moraki a ma kekahi ano e ae paha, i na mea no laua @a inoa malalo, iloko o na mahina eono mai keia la aku, a i ole pela, e hoole mau ia lakou. A o ka poe he aie ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hookaa awiwi mai lakou.
P. N. MAKEE,
W. G. IRWING,
Lunahooponopono Waiwai o ka waiwai o Catharine N. Makee.
Honolulu, Iune 17, 1884 1177-4t.
HOOLAHA I KA POE AIE :----Ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo ua hookohu ponoia mai oia i Lunahooponopono no ka waiwai o G. Harbottle o Kohala mokupuni o Hawaii i make aku nei, e ka Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, a ke kahea aku nei oia i ka poe he koi ka lakou maluna o ka waiwai o G. N, Harbottle i oleloia e waiho koke mai i ua mau koi la me ia iloko o na malama eono mai ka la aku o ke paiia ana o keia hoolaha, o hoole loa ia ua ma koi la, a o ka poe a pau i aie i ka mea i make e hookaa koke iaia ma Honolulu a i ole ia C. T, Phelps ma Kohala, Hawaii.
DAVID DAYTON,
Luahooponopono o ka waiwai o G. N. Harbottle.
Honolulu, Iune 9, 1884 1176.4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI.---- Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o W. C. JONES o ka aoao mua, a me MARY A. HALL i hooliloia ia Philip Butler o ka aoao elua, ma ka la 28 o Novemaba 1880 i kakau kopeia ma ka buke 69 aoao 310 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POAKAHI ka la 14 o IULAI 1884 ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo ho@kaka no keia mea.
Hanaia i keia la 10 o Iune 1884.
PHILIP BUTLER,
Hope o ka Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana :
O kela aina ma Wainiha a me Haena, ma Kauai. (1) He 4 mahele mailoko ae o 50 mahele iloko o ke Ahupuaa o Wainiha, Kauai, he aina kalo, aina kula, a he aina wahie. (2) He 20 eka aina maikai ma Naue, ua kanuia me ka waina a me ka oliva. 1176-4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI :---Mamuli o kekahi mana kuai i i hoikeia maloko o kekahi palapala mo raki i hanaia mawaena o KALIMAKUHI a me CAT SING o ka aoao mua, a me ELI GORDON o ka aoao elua, ma ka la 20 o Mei 1882 i kakau kopeia ma ka buke 77 aoao 463 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki ma ka POAKAHI la 14 o IULAI '84, ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 10 o Iulai 1884.
ELI GORDON
Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana :
He apana aina maikai loa ma Honolulu, he apana aina hale maikai loa me ka hale pu ma Polikea, Honolulu, e kokoke ana i kahi o Rev L. Kamika, he 7@8 eka ka nui, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 1130 ma ka inoa o Kaili, Apana I (koe he wahi loi i hooliloia.) 1176-4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUA@. Mamuli o kekaha mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o PENIKEKILA me KIMOKU o ka aoao mua, a me FRED J. LOWREY ma ke ano kahu o ka aoao elua, ma ka la 16 o Dekemaba 1881 i kakau kopeia ma ka buke 70 aoao 364 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai a ma ia hooko ana. e kudala akea ana ia i ka aina i hoikeia ma ia moraki, ma ka POAKAIII la 14 o IULAI 1884 ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o Kakela na olelo hoakaka no keia mea. Hanaia i keia la 10 o Iune 1884.
FRED J. LOWREY,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina e kudalaia ana :
O kela apana aina ma Palama, mokupuni o Oahu, he 2 1-4 eka aina kupono no ke kanu kalo a raiki paha, a ke mahiia nei i keia wa, ua hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 5556 ma ka inoa o Halulu (Ili o Nauala.)
1176-4t.
HOOLAHA HOOKO MORAKI ME KE KUAI. Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapa moraki i hanaia mawaena o NAHALAMA POLU o ka ooao mua, a me WM. DEAN i hooliloia ia A. J. Lopez o ka aoao elua, ma ka la 6 o Novemaba 1878 i kakau kopeia ma ka buke 61 aoao 428 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, nolalia, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai, a ma ia hooko ana, e kudala akea ana ia i ka aina i hoike ia ma ia moraki, ma ka POAKAHI la 14 o IULAI 1884 ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea. Hanaia i keia la 10 o Iune 1884. A. J. LOPEZ,
Mea Moraki Mai,
Penei na aina e kukalaia ana :
O kela apana aina ma Kemoo, Kamananui, Waialua, Oahu, he 55 eka aina kula maikai, ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 1333 ma ka inoa o Kealohi i hoolilo i aia N. Polu. 1176-4t.
NA HOOLAHA HOU.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o IOSEPA KAONA o Kainaliu, Kona Akau, Hawaii i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a J. Kakina o Hanalei, Kauai, e hoike mai ana o Iosepa Kaona, no Kainaliu, i oleloia ua make kauoha ole malaila no ma ka la --- o Maraki M. H. 1883, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia,----
Ua kauohaia, o ka POALUA oia ka la 8 o IULAI, M. H. 1884, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa ama ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia olelo kauo ha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA he nupepa i paiia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. Iune 9, 1884. A.F. JUDD,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea: Henry Smith,
Hope Kakauolelo. 1176-3t.
HOOLAHA HUI :----O makou o ka poe @o lakou na inoa malalo iho nei, ua hoohui makou ia makou iho ma ka oihana lawaia malalo o ka inoa hui o makou oia o
HENRY HALEOLE & CO.
ma Waikapu, mokupuni o Maui. Eia na inoa o na lala o keia hui : S. Kaili, J. Noholoa, A. Kaaihue, P. Kamalu, J. Brown, J. Henry, Z. Kaupalolo, J. Kamahele, S. Halai, G. Mahiai, E. Kauai, K. N. Keanini, W. Kaluau, M. Mahi. ma or S. Kaili la ka Peresidena o ka Hui Lawaia o Waikapu, Maui. 1176-2t. *
HOOLAHA AKEA :----Ke papaia aku nei ka poe mea PUAA, KAO, a me na holoholona e ae e hele wale nei i ka pa o ka Luakini o Kawaiahao, a me ka pa @lina e pili pu ana, mai keia la aku aole e aeia na holoholona e hele wale ma ia mau pa. E lawe ka poe nona keia mau holoholona i ka lakou wai wai i kahi e. ma keia hope aku, e hooko ia ke kanawai maluna o na holoholona a pau e loaa ana iloko o ua mau pa nei i oleloia. 1176-tf.
Iune 12, 1884.
AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o ALAUKA (k.) i o OLINOHAU i make.
Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 5 o Iune M. H. 1884, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Palapala, i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Alauka, Olinohau i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaio ia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ia hoi ka Palapala Luna Hooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha i pakui puia ia W. P. Namahoe, ua waihoia mai e J. L. Kaulukou.
Nolaila, ua Kauoha ia o ka POAKOLU oia ka la 2 o IULAI M. H. 1884, ma ka hora 10 kakahiaka ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia@i ia Palapala Kauoha, a e hoolohe ia ai hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooponopono Waiwai.
A ua Kauoha houia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupeoa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina Iune 5, 1884.
LAWRENCE MC. CULLY,
Lunaka@awai o ka Aha Kiekie.
Ikea : Henry smith,
Hope Kakauolelo
1175 3t.
OLELO HOOLAHA :----E ike auanei na kanaka a pau, o ka mea nona ka inoa malalo ua hoonohoia mai e Ka mea Hanohano A. Fornander Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono ma ka waiwai o Kaaihue w no Waialua Molokai i make, a i Kahu hoi no na kino a me ka Waiwai o na Keiki bo ole a Kaaihue. a ua Kauoha ia na kanaka apau e hoolohe ikeia. O ka poe a pau he kuleana ko lakou iloko o ka Waiwai a me ka poe a Kaaihue i aie ai, e hele koke mai lakou mamua ae o na malama Eono mai ka la e puka ai keia hoolaha o hoole mau ia aku lakou. REV. S. PAULO,
Lunahooponopono Waiwai.
Waialua, Molokai, Mei 28, 1884.
1175-3t.
OLELO HOOLAHA :--E ike auanei na kanaka a pau ke nana mai i keia olelo hoolaha, aole loa au e ae e hookaa i kekahi aie i hoaieia ma kuu inoa ke ole e loaa aku na hoapono ana mai ia'u aku. .A no ka oiaio o keia, ke kau nei au i ko'u inoa i keia la 16 o Mei, 1884. JOSE ESPINDA.
Lahaina, Maui. 1173.4t
AHA KAAPUNI Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Mokupuni o Kauai ss. Ma ka Waiwai o KEONI k. o Waimea, Kauai, i make. Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 16 o Mei A. D. 1884, ua waihoia imua o ka Aha kekahi Palapala i oleloia oia no ke Kauoha Hope Loa o Keoni k. i make aku la, a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ka Palapala Luna Hooko no S. Aukai, ua waihoia mai e W. G. Kealawele.
Nolaila ua Kauohaia, o ka POAKOLU oia ka la 23 o IUNE M. H. 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Koloa, Kauai, oia ka la a me ka hora e hooiaioia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia e hoolahaia no na pule ekolu iloko o ke KUOKOA he nupepa i pai a hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa Mei 21, 1884.
J. HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
1174-3t.
AHA Hookolokolo Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka Waiwai o KAUAKAHI k. o Waipouli, Kauai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapani ma ka Keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ko Palapala Noi a Kela w. o Wailua, Kauai, e hoike mai ana o Kauakahi k. no Waipouli, Kauai, ua make kauoha ole ma Waipouli i oleloia ma ka la @ o Aperila M. H. 1867, a e noi ana e haawiia ka Palapala Luna Hooponopono Waiwai ia A. K. Mika.
Ua kauohaia, o ka POAKOLU ka la @ o IUNE M. H. 1884 i ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, @mua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu io ko lakou e ae oleia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolaliaia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, Mei 21, 1884.
JACOB HARDY,
Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.
1174-3t.
HOOLAHA : ----E kuai kudalaia ana ma ka la 13 o IUNE 1884, na bipi kauo kaa a me kekahi mau bipi e ae o ka waiwai o R. P. Kuikahi, ma ka pa holoholona o Mr. S. Parker makai o ke alanui aupuni maluna o ka aina o Kawela. E hoomaka ana ke kudala ma ka hora 10 kakahiaka. He kuai kupono loa keia no ka loaa ana o na bipi kauo kaa a me na bipi hookawowo, a mawaena o hookahi me elua haneri Bipi e kudalaia ana. I ka wa kudala e hoakakaia ai ke ano o ke kuai ana. R. A. LYMAN,
Lunahooponopono Kuikawa o R. P. Kuikahi.
Paauhau, Hamakua, Mei 23, 1884.
1174-3t.
NA HOOLAHA HOU.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o HANALOA (w) o Honolulu, Waikiki-waena, i make kauoha ole. Imua o ka Lanakanawai Nui A. F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a Pau (k.) kaikunane o ka mea i make o Honolulu e hoika mai ana o Hanaloa (w.) no kahi i oleloia ae la ua make kauoha ole ma Niukukahi, Waikiki-waena. ma ka la 5 o Iune, M. H. 1884, a e nei ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai iaia
Ua kauohaia, o ka POALUA oia ka la 8 o IULAI, M. H. 1884, ma ka hora @m@ e kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka @@ lohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawa. Nui la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua Noi la. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e hoolaha ia maioko o ka N@@@ PA KUOKOA i ekolu pule, he nupepa i paiia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 12 o Iune M. H. 1884. A. F. JUDD,
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie,
Ikea : HENRY SMITH,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. 117@-3t.
HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI : ----Ua hookohu@ ka @@ nona ka inoa malalo i Lunahooponopono Waiwai no ka Waiwai o W. C. JONES o Wailuku i make kauoha ole. Ma keia ke hoolahaia aku nei, o ka poe a pau i aie i ka waiwai o ka mea i make e hookaa koke mai, a o ka poe a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai o ka mea make, e hoike koke mai lakou iloko o na ma: hina eono mai keia la aku, a i ole pela, e h@@@ mau ia lakou.
W. A. KINNEY,
Lunahoopohopono o ka Waiwai o W. C. Jones i make.
Honolulu, Mei 24, 1884
1174-6t.
HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI :---Ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono Waiwai Kuikawa no ka Waiwai o ROBERT P. KUIKAHI o Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, make, ma ke kauoha a Hon. Charles F. H@@ Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekol@. Ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe i ka poe @ pau he kuleana ko lakou i ka waiwai i oleloia, e hoike mai lakou me na hooiaio kupono @@@@ o na mahina eono mai keia la aku, a i ole pela e hoole mau ia lakou. A o ka poe a pau he mau aie ko lakou i ka waiwai e ka mea i make e hookaa koke mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo. R. A. LYMAN
Lunahooponopono Waiwai Kuikawa no ka Waiwai o R. P. Kuikahi i make.
Paauhau, Hamakua, Mei 22, 1884.
1174-2m.
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o GEORGE WOOD o Honolulu, Oahu, i make. Imua o ka Lunakanawai Nui A. F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike a Chas. T. Gulick, Lunahooponopono Waiwai me ka Palapala Kauoha, i pakuiia o ka waiwai o George Wood no Honolulu, i make, e @@@ ana e apono ia na hoolilo he $13,267.16, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $12,845.11, @ e noi ana e nana a e apono ia kela mau mea, @ e kauoha ia e hookuu iaia a me kona mau hope ma ko lakou noho ana ma ia an@.
Ua kauohaia o ka POALUA ka la 17 o IUNE M. H. 1884 ma ka hora 10 o kakahiaka imua o ua Lunakanawai Nui la, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, o@@ ka hi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi la, a me na Papa Hoike i olelo@@ a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai @ e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou e ae ole ia ua noi la. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii me Beritania, e pai ia malok@ o KUOKOA a me Hawaiian Gazette he mau @@ pepa i pai a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina i keia la 19 o Mei 1884. A. F. JUDD.
Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.
Ikea : HENRY SMITH, Hope Kakauolelo. 1173-3@
HOOLAHA A KE KAHU MALAMA Waiwai. Ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo e ka Mea Hanoha@@, A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apana E@@ o ko Hawaii Pae Aina, i Kahu no ka waiwai na keiki oo ole a Nahia (k) me Kaohaona (@) i make, no Honokohau, Kaanapali, Maui, m@ ka la 17 o Aperila 1884, a he waiwai i h@@p@@ ia e Nahia i kona wa e ola ana malalo o @@ moraki imua o W. R. Kakela no ekol@ mak@ hiki, e hoomaka ana ma ka la 19 o Feber@@@@ 1884.
Ke kauohaia aku nei na kanaka a pau e paa ana i na waiwai Paa a me na waiwai Lew@@ Nahia a me Kaonaona, e hoike koke m@@ @ hoihoi iloko o ko'u lima mai keia la aku.
J. W. M. POOHEA
Kahu Malama Waiwai o na keiki @@ ole @ Nahia me Keonaona.
Wawaia, Molokai, Mei 13, 1884. 1173-3t.
OLELO HOOLAHA :---E ike auanei na kanaka a pau. O ka mea nona ka inoa malalo, ua hoonohoia mai e ka Mea Hanoua no A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni Apa na Elua o ko Hawaii Pae Aina, i Lunahooponopono ma ka waiwai o Kahuliaikaua @@@@@ kauohaia aku nei ka poe a pau e paa ana @ ka waiwai o ka mea i make, e hoihoi @oke @@ lakou iloko o kuu lima iloko o na malama @ mai keia la 7 aku o Aperila 1884, a ke h@@malu aku nei au i na kanaka a pau o kela a @e keia ano, aole e kii wa@e i na hua o na mea kanu e ulu ana maluna o ka aina o hoop@@@ lakou e a'u ma ke kanawai.
J. W. M. POOHEA
Lunahooponopono Waiwai o Kahuliaikaua
Wawaia, Molokai, Mei, 13, 1884. 11@@-3@
OLELO HOOLAHA :----E ike auanei na kanaka a pau, ke papa a hookapu loa aku nei au i kuu aina kuleana e waih@@ la @@ Kalaupapa, Molokai, nona ka inoa Palaw@@ : kuleanaia ma ka inoa o Haaea k. f. hoikeia @@ kona Palapala Sila Nui 4151 kuleana hei@ 8946. Aole o'u makemake e hanaia kekahi alanui maluna o ia aina ke ole au e ike a me na mea a pau e hele ana maluna o ia apana aina, aole mana ke aupuni e hoohana maluna o kuu aina, ua kapu loa ke hooholo pa ole na ie me a'u. Owau no me ka oiaio i na aha i me lo'u mau hope. MELEANA (w.)
Mana, Honolulu, Mei, 1884.
1174-3t.*
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina Ma ka waiwai o J. KAHINU k. no Lahaina Maui i make.
Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala @@@ A Palia a me Kaiwa k. e noi ana e h@@@ @@@@@ laua imau Lunahooponopono o ka waiwai @@ Kahinu k. no Lahaina Maui i make.
Noliala ke kauohaia aku nei na kanaka @ pau ke pili, o ka POAKAHI oia ka la @@@ IUNE 1884, ma ka hora io kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, oia ka Ia a @e kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la @ me na mea kue ke hoikeia.
ABR. FORNANDER.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.
Lahaina, Mei 20, 1884
1174-3t
OLELO KAUOHA : --- Ma keia palapala, ua kauohaia na kanaka a p@@ e paa nei i na Hookohu Makai, no ka mokupu ni o Hawaii, aole nae i ukuia ma ka mahina no ka hana Makai, e hoihoi koke mai i k@ @a kou mau Hookohu Makai i ke Keena Kiaaina ma Hilo a ua hoopauia ko lakou noho ana: Makai, ke ole e koho houia e ke Kiaaina Aole no hoi e hiki i kekahi kanaka ke hana : ka Oihana Makai ke loaa ole iaia ka hookoh@ a ke Kiaaina. [INOA] POOMAIKALANI, Kiaaina o Hawaii.
Keena Kiaaina, Hilo Hawaii, Mei 28, 84.
1175-4t