Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 31, 2 August 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke Keiki alii o ke aupuni o Italia. Ka Olali o na Waoakua o Arabia. Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o ua Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke Keiki alii o ke aupuni o Italia. Ka Olali o na Waoakua o Arabia. Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o ua Powa.

EN'A makannka hoinainau okeia nhX)leio, e huli iki ae kakou a nana aku t ke alakai o keia puali {)owa i hoo'nokaia 'ku e na eueu o Arabia. I ka hiki ana aku o ua alakai la imna o kona mau haku alii, oia hoi na mahoe, pane mai la laua: Heaha kekumu o ko oukou hui -lioke ana mai nei, a auhea ka hoi kou mau koa? Ia manawa, pane aku la keia: t T a j»au makou i ka lukuia e kekahi mau naiia opio elua. Ninau hou mai h wa mau mahoe nei: Ua |x\u oukou a pau loa i ka make? Ae aku la no keia me ka hoike pu aku, owau wale no ka i koe mai nei, a i hookuuia mai nei au e hoi maia hai aku ia olua e hel? ma» ana laua e hui pu me olua, Ina he manao oluohi ko olua, alaila, he oluolu wale no ka laua

e hana mai ai; a ina ne manao ino aku ka olua ia laua, alniia, he mo mai no ka laua e hana niai ai ia olua. A, wahi a laua, aole lai laua e wiwo a kuemi hope aku a no ka haawi pio mai paha, ina he mau tatisani koa ko olua e paio aku me laua. Aua hoike pu mai no hoi kekahi naita opio, oia no kekahi powa kaulana o na mauna hui 0 Afabia. Iloko 0 keia manawa i pane mai ai ua man mahoe powa la me ke ooiea, a me ka leo nui launa ole o na manao awahua o ka inaina i hoohiki ino ae ai i ka inoa laahia o na opio puuwai ahi, i*o, laua 0 ka wiwo ole, a holo ae la ka enaena ma na aa-koke a me na io-huki o ko laua mau kino, e hoomoliolio pono ana i na io paahana no ka hoohana ia. Aole maua e ne aku i kana noi a hiki i ko makou ana pahikaua pu anr, wahi hou a laua; aka, 0 ke kauo'na wale no ia oe i keia \va, e kii aku oe i hookahi tausani mau naita o na iwikani wale no i hoolako pono ia me na mea kaua, a e hele aku e kaua me ua mau wahi keiki la; ina he ikaika io ko laua, ] hoohoa mai, a ina aole, e hopu pio aku I oukou ia laua a lawe mai imua o maua e koli ola ia ai. I ka pau ana o ka laua mau kauoha, ua eleu koke aku la ua wahi aiakni la, a he emoole loa ia, ku ana na taus.ini naiia i lako pono nie na mea kaua, a kai aku la ma ke ala e hiki aku ai i kahi e j)ii mai ana na opio me ke alii powa Kono Oiliko. 1 Aole no i liuliu ka lakou nei hele'na aku, hala*rai koke mai la me lakou ka kakou mau ahikanana e hele aku nei. Aole no hoi i hoohakalia iho ke alakai o ka poe powa i kana apana hana, aka, poha mai la kona leo nui : Kia hou no wau me ke tausani koa i hoounaia mai nei e hopu pio ia olua ma o ke kauoha a ko'u mau haku ma 0 ko laua alihikaua la, e haawi pio mai i ko olua mau kino, ka olua mau pono kaua. a me na hoa hele o olua, a i ole ia, e lele like aku no keia iausani koa maluna o olua a me ko olua mau ukali, a e haehae ae me he apana pepa la.

I keia tra a ke alakai o na powa e | kamailio nei. komo e wale ae ia no ka • hiiialia o ke kanalua no ko Ukou iana-i kiia maluna o na naiia opio, oiai, ua hoomaopopo maoli no ia i ke akamai lua oie o keia mau opio ma ka iaweia we ana i na mea kaua ia lakou i paio ai ao ka manawa mua; noiaiia, neeneel aku la oia a pili me ka kakou koa e kau | hooiai ana maluna o kona lio kaua. a hawanawana aku la i keia mau huaoie\o, Owau pu kekahi me olua a hiki i ko kakou wa e knakila ai a pio p«aha \ ina e huli mai ana kekahi j>oe o ma kou ma keia aoao, aiaila. aohe oleio ana» e ianakiia ana no oe. I ka iohe ana o ka naila opio Kaha* nuoi>aineki i keia mau mea, pane aku ia oia: Aoie au e kanalua* ina he mau tausani mai nei ka nui o na koa me oe i keia manawa» alaila, ua hikt no i kou niau Uma ke haawi aku \ ka make weli weh me ke kanaha oie, a nolaila e ka ; hoaioha» mai kanalua no ko maua ko koolua anx Ko keia mau oleio a ka mma opio i !pane aku ai, huli ae ke abkai o na powa a hoolale aku b i kona mau naiia e ulele aku i oa m a pau a Hmakahua, a

i h?!awai koke ua mea kaua a ; ;>au o na aoao eiua e ana i ka f elele a ka make o keia ame keia p.ai?a ! pakahi o ka aoao o na powa iiuiuna o 'na naūa opio, a o kela hoouka kaua ana a iakou nei, ua ku maoli no i ka I weiiweli ke nana aku/ [h>o aku 4la ka kakou koa a me k-;j|& wah: ukali. i a hoomaka aku la e :u r«ow.u l oiai hoi kana aikane (;ou hi>i 0 :u powa e kokua ana"bv; ko "!aua nei aoao; a e like hoi me kr» ;>t:a i oili aku mai ke kakaka, j>eki uo ke a;i: powa Kono i'/ūiko a me kona mau ukaii ; oili like mai ai mailoko 1021* 0 ka ululaau maho}>e iho o ko lakou ului ioloa ana mai mahope o laua nei. a lele mai ;la maluna o na enemi ia:* ko laun nei laoao. Aole no 1 liu wale keia hoouka ikaua ana, ua īkeia nku la na powa e ! waiho mokaki ana nuiuna o ka honua ; puanuanu i ka moe kau a kau, a mailoko ae o keia heluna nui o na powa, he elua haneii waie no i koe a me na alakai i huii mai ma'nope o laua nei, a haawi pio mai la na powa iho i koe i ko iakou mau pono kaua. Iloko oia wj, ku koke mai la ka naita opio, a puana mai h i kekahi mau huaoleio aloha imua o na powa i ka pane mai:

| Ena hoa'loha, aole au e lawe ana in ioukou ma ka ano he pio no ke kahua kaua, e maliu mai oukou i ka'u noi. E lawe ana au ia oukou i mau hoahele a hoamake hoi e paio aku 1 ko oukou mau alii hana ino, a o na pomaikai a pau e loaa ana ma ka'u huakai, no oukou ia. I ka pau ana o kann mau kamailio ua haawi koke ae la lakou i nahp hoomaikai ma ka huro IiB" ekolu manawa, a i panai pu'ia me na leo hoohiwahiwa : "E ola ma.i loa ko makou alii, a e mau ka lanakiia kona aoao ina kau a pau. Ika pau ana o keia mea^^^e ; jp! ana mai i keia mau o!t-lo •. Eia makou a pau malalo ou a hiki i ka manawa e haule pio ai na 'lii hana ino o makou. A pau keia mau olelo hope, hoomaka aku la lakou e pii ma ?'a -Miiki aku ai i kahi o ua mau ahi powa nei.' I ke kupono ana o ka la i ka 1010. hiki aku la lakou nei ma kekahi kahua t nui a palahalaha no hoi iwaena 0 ka uluiaau, a o keia wahi i hoikeia ae la t ' oia no ke kahua pnikau a hoomaamaa o na powa, a ia lakou i hoea pono aku ai, ike aku la lakou i kekahi heluna nui ona powa e paikau ana, malalo o ke nlakni ana a na ukali o ua mau alii mahoe nei. Ika ike ana mai oun poe ukali nei i ko lakou poe, kau mai la la kou i kekahi hae hoailom, a o ke ano 0 ia hoailona, e kahea mai ana i ka poe powa ma ko Kahanuopaineki aoao e hoi aku iloko o ka puali, a ua hoike pu ia aku la ke ano o keia hoailona i ka naita opio. I ka maopopo ana iaia 0 ke ano o la iue i kau ia.mai ai, pane aku la imua o na koa : Ina he makemake ko oukou e hot, alaila e hooko aku t ka hoailona 1 kauia mai no oukou a—

Aole i pau *x>no loli ae kana kamailio ann. ua olowalu like mai ia ka leo o ua poe naiia nei, Aole makou e hoi ma kela aoao a hiki i ka hookahe ia ana o ko makou mau koko, mamuli makou o kau mau kauoha a hiki ika make ana ao ka |x>rio ou ko makoii alakai wiwo ole a me makou pu ? a i kahe ko makou maukokomahmaa keia waonaliele anoano, e liio auanei ia. i kia hoomanao no ka hhui holookoa o keia aupun», maanei i hooukaia ai kekahi kaua weliweli e ka eueu o Arahia me kona mau wahi kauna koa rto ke kuokoa o ke aupun'. He poe makon no na aina e mai. a ua hoj>u pioia makou c oa Hma kakauha o keia jx>e t a aoia ma ka oihana powa; o ko makou mau ohana a pau, ke noho bme ke kaniuhu. Koiaila, eke koa wiwo ole. a i >anakila ae- i keia !a t eae mai ia makou e hoi no ko niakou wahi iha a e kalaia"" ka niakoa mau ulono imua ou ina i pom ok h i kou manaa

No keia mau mea i hoikeia mai imua o ka nain opio, ua hoon: kokeia ae la kona puuwai palupalu a waipahe wale i ke aloha no keia poe i la«e ptob mai a !a eia i keia »iau wahi huaoklo ; Ina e lla au, abib, o na am wai apau a oukou i ike ai iua keia mau wahi, e kaana like aa no oukou. I ka |xiu ana ae o kek nun oklo. iu ana iauia o \xkmx kekahi ukali o na mahoe |>awa, a pane mai la me ka leo kakana: E ka aeahaukae» ka a-e hewa* t keia manawa, he pH> a pau loa | mablo o na 'Moi o ke« [ Ia manawa, pane koke aku la o Ka-

; hsnuonaineki: K hos o? a hai aku 1 eu ; ni2-;i ,ii:u ki? 2»i ne» au e |xaio aku nsc ; bt:a. a»j>i.e me ko U;ja mau pualikoa. Inn ka mea, he «unauūmi au i ke ob o i kt> bua mau kneu Ao ka maiiao i ua {• ; u e \ā ?nea e Kamaiao |hi nei nie oe» e | wia aui ;a::a imu.i o'u a me kou wahi j ukaii; a ina mau:i e hauie |-io anal alaJiia. e ko maua aupuni a me na, j>oj maikai a pau malalo n U\ua: a ina «© ihoī o laua ke iiauie pio ia maua, alaila, • e lilo kū laua aupu:u a me na |*>maikai ; a rau no maua. Ika K>he ana o kaht u:kalt, huli se la ia a hulo aku la i kahi 0 kona mau haku. a hoike aku \x i na mea a ?:au i haiia niai I ka iohe aria o na mahoe i keia mau mea i hoikeia aku, ninau koke *mai ia laua: He mau kanaka nunui nae ha ? Hooie aku la ka eiele me ka olelo aku, o ka mea i kamailio mai nei me a'u, he wahi keiki wale no ia, a pela j>u no me kona wahi ukali, a me he la, aohe o laua wahi heluna imua o olua. Kia kekahu o kekahi oko olua mau uknli a me kekahi hapa uuku o na koa o kou puali, aia me ua mau wahi keiki nei kahi i ku pu ai. 1 ka iohe ana o ua mau mahoe nei i keia mau mea, ukiuki loa iho la laua, a kauoha mai ia i ka elele e hele a hoike aku i ke kauoha i ua poe koa la, e hoi ae iloko o ka puali, a i ole lakou e hooko 1 keia kauoha, alaila, e koii ola ia no lakou; a e hoike pu aku no hoi oe i na wahi a me ka manawa e halawai pu ai makou He manawa ole ia no ua wahi elele nei. ku ana imua o na naita opio a hoike aku la i na mea i haiia mai e kona mau haku, huii ae la imua o na koa a hai aku la i ke kauohn; aka, ua olowalu like mai la na leo hoole o na koa. A no ka nokenoke !on mni 0 11 n wahi eMele la i ke ua piena ae la ke nlaleni ona no'whma leo l.n rt ve.i oono,. a unuhi ne la i kana pnht kaua'lut^ ; ka -.uanao e 'awe i ke o!a o kahi elele. Ua makaukau anei olua no ka pa-*

io ana me nuua ? Ia min;t\ra i i>ane aku ai o KahnnuT|)oineki. Aole au e ka!a i makaukau ai i hakalia ia oiua. Ia manawa t pane mai ai ua mau mahoe nei, t'a makaukau maua, eia n'ae, me na laau ihe kakou e hakaka ai. Ua ae aku !a ka kakou koa, a o ka hoomaka koke iho la no ia. O na 'lii powa, hele laua ma ka aoao hema, a o laua nei hoi ma ka aoao akau: a i ka hala ana ae o na anana he ekohi haneri, ua huli like mai la lakou a iike mai la, me ka makaukau mau iioko 0 na \va a pau loa. la »va, haawi mai la na powa he nui i ko lakou mau leo huro, a pela no hoi ko laua nei aoao. I ke kani ana o ka oie mua. ia wa no | 1 ikeia aku ai na moho hakaka e hoo-j kuene pono ana i ko lakou mau noho j ana iluna o ka lio, a i ke kani eiua ana, j ia manawa i kuupau mai ai na mahoe i ka holo o ko laua mau lio; a e like hoi me ka anapu ana a ka uila, ka kakou mau koa i hoolele aku ai i ko laua mau lio. he manawa ole. aia hoi» halawai aku la ua mau moho ia. 3 ka ike ana mai o na alii powa ua kokoke loa lakou e hui, ia manawa laua i kuupau iho ai i ka ikaika a pau o ko laua mau }io, ke heie la a ku ka ea a ka lepo i ka lewa» a pela no hoi ka kakou mau wahi koa; i ka halawai ana o ka lakou mau iaau ihe, rne ka emo >!e ua ikeia aku la e «*aiho ana i ka honua, ua lele ioa ke aho. a iho aku la na uhane o laua i ka muliwai eieeie o ka make, no ka mea, ua loaa pono aku la i ka [whuna ihe a na kaeaea o na mauna hui o Arabia ma ko Laua mau umauma, a hakihaki iiiiii ke kila a puka pu aku la na laau ihe naa na kua o ua mau |K>wa nei. He manawa ole t m ikeia aku la ua mau wahr naita opio nei e hob hookikahakaha ae ana ? a o ko bua nei aoao hm, ua haawi imi h iakon i na ko ltoro he nui, me ke kioh ana i ka lakou mau mea kaua i ka iewa, me ka hoopuka ana i keb mau huaolelo : E hoomaikaiia olua no ka loaa am o ka lanakila nui ia olua i keia ia. I»ko laua nei hui an* aku mt kt> laua mau naiia; ua kukuli Uke mai la lakou a pau imua o !aua nei a hoomaikai mai la, A pau ka bko« hoomaikai ana, ua kena la o Kahanuopaineki i kona mau : e kii i na mea i make a mauele aku i koliua home kuahiwl Ua makaukau mai b ko ia nei mau koa no ka manele |ana, a laweia aku b na kmo make i ko |Uua home kuahiwi» 3 o ko laua mau |hoahoi f ua Me mai b> imua o ua

nuu nai:.,i opio nei. a kamailio mat ta ke aiaKai, l*.ta uu&ou a r-au ne mau pto na olua, ke wa:ho aku nei nukou .1 pavi i ka makou mau mea kava i ka ui o ka hoima. a aia i kt oh:a makemaW, aia 1 ka oiua hooiai e kau nui ai maluna o makou. I ka mu ana o ka oleio a ke alikai o na koa powa, ua - une aku la ka kakou koa. F. r«a aeie ko'u n>anao me ko oukou mau ahi lunaino, ar'e au e kau aku i ka hoopai uuluna 0 oukou, aka, e hsve no au ia o;.:kou i mau iui:a no'u, a i nuu keiki no ko'n nuu ia e hiki mai ai o ka pilikia, no ka inea, he hana nui k.i kv>'u na. u e noho nei, oia hoi keia, O ke aupuni o ko'u makuakane ->onoi, ua pakaha ia e ka lima koko, oia hoi o SiUtr<uka, ka mea e noho Moi ana no liaha, oiai o ka la i UIo ai o ke aupuni iaia, o ko u ia no ia i hemo mai ai mai ka opu mai o ko'u makuahine, a heie auwana mai la maua me ko'u makuakane Moi a noho iiihune ma ke aupuni o Arahia a i a hiki wale i kona wa i make ai. a hele' auwana aku hoi au me ka*u aikane nei j a hiki i ka loaa ana 0 ko u makuakaue nou» ka mea nana au i haawi mai i ka hanohano 0 ka oihana naiea a hooiiina hoi no kona aupuni. a nolaila, ota ko'u manao ia oukoip, aole au e hno|>oino i ko oukou ola a hiki i ka la e eha ai o kuu ili i kuu ama hanau, a o ka pahu hopu ia o kuu manao, i fohe oukou. I ka iohe ana o na puali )>o\va i keia mau huaolelo mai ka waha aku o ke koa opio, o ko lakou manawn no ia i haawi mai ai ina leo huro. I ka pau i ana o keia, ua ninau koke aku la keia, | Aole anei oukou i ike i kekahi kaika- j mahine i lawe aihueia mai e na lii ino 0 oukou ? Ua ike makou a ua kamaaina hoi, a eia ke noho pio nei ua kaikamahine la me kona puaii koa he 200, powa a me Kahanuopineki eia no ke ola nei kana knikamahine, o kona manawa no ia 1 kena aku ai i ke alakai o na pown, e kii a e lawe mai i ke kaikamahine aiii

i o'u nei. Ua ae mai la ka ukali a hnli aku la oia e kii. Ma keia wahi e huli ae kakou a nana aku i ka ukali a nie ke kaikeninhine alii. I ka hiki ana aku o ka ukali iloko 0 kahi e noho ana o ke kaikamahine .ilii a me kona mau tnusani koa, i ka ukali o na mahoe, ua ku koke ne la oia iiuna a hoomaikai mai la, a ninau mai !a, Heaha ke kauoha a koti n:au a!ii, e hai mai oe« a e hooko koke no inakou 1 ko laua makemake ina no ka make, a i ole no ke oh paha. 1 ka lone ana o ka ukali i ka olelo a ke kaikainahine, o kona manawa no ia i pane aku ai, Aoie au i kii mai nei ma ke kauoha a na mahoe, aka, i kii mai nei au ia oe ma ke kauoha a kekahi mau natta malihini he mau naita opiopioloa. a me kekahi mau naita e ae, a hookahi naita ano e t oia hoi, he ano nunui kona ano me he mea I3 he eiwa paha kapuai kona kiekie, a oia au i hoounaia mai nei e kii mai ia oe a me kou mau tausani koa e hele ! aku e ike iaia. a nolaila, i keia manawa e heie ai kakou e ike ia lakou, a o ko kakou Moi hou no hoi ia t no ka niea, ua make mai nei na mahoe ia iaua, a i keii manawa. o ko kakou Moi hou ia, a i ko'u man.lo, e pono ana kakou i keia mau Moi hou. O kp manawa no ia i hele mai ai me kona mau tausani koa a hiki i kahi e noho ana o na Moi. Ku mai kona makuakane a leie mai !a i kana kaikamahiee, wehe ae h i kona 'leapa siia a me kona |mpale sila, a ka mailio aku !a : E kuu luhi, kuu !ei, kuu milimili, mai hoomaikai mai oe ia'u, no ka mea, ao!e oe nau i hoopakele, aka, e huii aku kou alo a nana aku i kou hoola, ka mea e ku mai la ma ka aoao komohana o ka puali kaua; a imia ona oe e hele aku ai m£ na hoomaikai he nuL Ua hek koke aku la ua kaikama hine nei a ku ana imua o Kahanuopaineki, a kamailio aku h : £ ka anela o ke aloha* ka mea a ke Akaa i hoouna mai ax i ka honua nei e hoopakele i ka na kauwa wahine nei imua ou i keia maiuwa, a n«e kona mau tausani km t a m?Jaiia i hele mai nei au e haawi aku i na hoomaikai ana he nui no kou ma«na ana roai i koe ob oo ke ola o kau kauwa nei a me kou mau kanaka. Ia manawa i hom iho ai oia i na Hma o Kahamiopaineki; wehe ae !a hoi o Kai kona pa|>ak kiia a ikeia aku la kona roau iwnaina e ke anaīoa, a ike aku L* no hoi na mea a pau i ka nani \m ole o Kahanuopaineki, noUila, ua !ete aku la ua kaikamahine nei ma-

; kna o Kahan\K>(&tnekt a honi aXu U kortA mau psS|Wi»m.i. la wa, pane ab.i o Kahanue>|»m«ki : K ke kaikanu* hine t h.v. : Amuu e ki narn ka ivxi hoi i ke Akiu i hanii mat ai he nani a ht ; noīkaL aole au ai\cb. no ka mea, ;he p.o au e hke me oe. he kino ;no ko'u ahe nhane, ;ika, o ar>e ? a. he I tt'urc O ia lehnieh^ i i*ui ke u»i uui uei, a-a \%*k» eiai np* «a !ka t:ui 0 fco lakou nuhilo i fca "hani a ! «ie ka hiehie o Kahan«o[v*inek». a no ;kona Km hvi i uuiki. ku | ani '.aMa v> luu.i nei ke !a |-o*i a h«_k>- | Liun.i ruai !a iruua o iaua nei, a kamu | 'io snai ia nie ka leo moakaka i ka i an* [ nui K kuu kaikanuhine iiu I aole i kua ia nei ia'u. ina j\aha aoie oe le loaa koke ana iau, aka» he laki mauh jko laua nei toaa ana ia v u: a nolaiia. e 'kuu kaikamahine. ua haawi au ia oe 1 ■na hlo nana. Ika lohe ana oke kai [kamahine ihi i keia mau oleio 2 kona j:nakuakane« ua hoopuka aku la oia: O Iko'u nunao maoii 110 i.% ua ku(>ono !oa l no au ke lilo i kauwa wahine na ia nei, |a hiki i ko kaua aupun ; , e hooh'.ii kuke ia maua e iK>no ai, me ka manao ole ae o ke kaikamahine aole la ia e hoohoka ia aku ana. no ka mea, he mea no ka ia nei i alohp ai e noho nei i(oko o ki puuvni

t ka ana ae no o ka Ukou nei muu kukai olelo ana. ua hoohuli aku ia lakou net no ka home kuahiwi o na powa i make, a hiki akti )a iakou nei i i kau haK, o ka manawa nu ia o ka (>u uku o na mahoe e haawi mai \na htx>ki|xi hanoliano iko lakou Moi hou. I ka |xiu ana o ka |*rina ana t ua akoakoA aku la lakou nei ma kah» o na kino ma ke e waiho ana, a kamailio aku la ke alii j>owa ia Kahanuojuineki, e kanu koki ia no na kino d na mahoe ia la. Ua hoole aku ka kakou koa me ka leo jivui, a pane aku la : A6!e au i manao |e kanu wale ia ko laua mau kino me ■ kuu hoolewa ole aku ia laua, oko'u ma nao, e hana au a ona i mau pahu me ka hoonaniia i ke gula a me na mea nani no a pau a taua i huli ai, a aole hoi 0 ke kanu aku ia laua me he mau enemi la no kaua, aka, e kanu aku kakou ma Ue ano he hoa'loha no kakou a pau lon, oiai he oiaio no paha ia, he mau ī.»ncmi no kaua i na hora i hala aku la. aka, aole no ko laua hoo{>ai ana mai i ka tno a oia ke kumu e haawi aku ai i kn ino makina olaua, aole pela. Nebila. ewnihokakou a a{x>|K) kanu, mukaukau [>ono na mea a pau. Ae mai ia ke iii powa, a kauohaia aku Ia ka mea hana pahu a hele mai la imua o ia lnei, a ninau aku la keia, Heakamai no 1 ruc paha oe i ka hana ana ana i mau Ipahu? Ae mai la ke kamana, a olelo mai la, aole e kaia ka pahu i makaukau ai, a o ka hoomaemae wale ae no a pau ka inoino. N'inau hou aku o Kahanuopaineki, A heaha kou uku? Hoole mai la kela, aole o'u uku, aka, o ko'u haawina iho la no hoi ia o ke kamana, aia a pau ka mahina a o na loaa a pau e k>aa mai ana nuunuli o ko lakou nei hele ana e pakaha i ko hai waiwai a io* aa niai, alaib t mahele; pela iho ta ke ano oko makou noho ana. !a wa, ua pane aku b ka kakou koa me ka mane a me ka hiehie, E hana oe, apopo i ke kakahiaka, e kauoha aku no au e lawe mai ina pahu. Ae mai la ua mea hana pahu a huli hot aku la i kona home. Fane mai la ke alii powa« pehea la auanei ke ka hoonohonoho ana o ka huakai hoolewa? Oleio aku la o Kaha nuopaineki, Penei ke ano o ko'u manao e hoonohonoho ai i ka huakai :

Na kaua iio mamua t na naita aku e paa ana ina koi kaua mc na laau ih«, ka mea nana i hana na pahu, o ke kaikamahine alii aku roe kona mau ukali, ka pahu kupapau aku mc na hapai pa hu, na naita e paa ana i na pahikaua, ka poe naita e paa ana i na kakaka me pna, a o na lede aku o keia mau lalani mauna, a o maua aku no hoi me ko maua mau ukaii» a pela e pau koke ai na hana oka la apopa Ika lohe ana o fce kaikamahine alii i ke ano o ka hooponopono ana, ua pane mai laoia: Aole au e ae mamua au, a mahope nei hoi oe; o ko'u makernake t o kaua pu no makahi hookahi, a o ko*u kauwa «?ahine hoi nia Wm wahi, ua ae aku la kakakou hiwahiwa, a he mea oluolu !oa ta i ko ke alii wahine manaa AoU i pau.

!Aele he kope oka moolelo o Kiha pulani i ?oaa mai ia makou i keia pule, nohila ua nele kakou roe la mookW i keiapuW.