Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 32, 9 August 1884 — Page 2

Page PDF (2.06 MB)

This text was transcribed by:  Nersa Miller
This work is dedicated to:  The Iglesias 'Ohana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka Makahiki                      $2.00

 

No Eono Mahina                    $1.00

 

KUIKE KA RULA

 

Poaono                        Augate 9, 1884

 

Hoopaiia e Make.

 

            I ke kakahiaka Poaono o ka pule i hala, ua hoopuka ka Aha Kiekie i ka olelo hoohoio malona o Keanu he kanaka Hawaii no Kohala Akau, Hawaii, no kana karaima i hana ai maluna o ke kino o kekaha Iapana ma ka inoa o Kale ma o kona pepehi ana iaia a make.  O ka hihia o keia kanaka kekahi o na hihia nui i hookolokoloia imua o ke kiure o ke kau hookolokolo i pau iho nei ua haawi na loio o Keanu i na kokua a me ka ikaika no kona palekana ma na hoahewa a umii a ke kanawai, aka, ua haawi mai na kiure i ka olelo hooholo e hoahewa ana ia Keanu.  Nolaila, i ka Poaono o kela pule ua haawi ka aha i ka hoopai maluna o Keanu me keia mau olelo malalo iho nei penei.

            E Keanu, ua hoahewaia oe e ke kiure o kou lahui kanaka ponoi no ke karaima au i hana ai he pepehi kanaka.  Ua paleia kou hihia ma ke kanawai e kekahi mau loio makaukau au i wae ponoi ai, a ua haawi laua i na kokua ikaika ma kou aoao no kou palekana.  Aka, ua maopopo lea kou hewa nolaila ma ka nana ana o ka Aha, aole e loaa he kumu e ae hou ia aku ai kou hookolokolo ana.  Ua hoikeia ma ka olelo ike a na hoike, ua noonoo mua oe e lawe i ke ola o ka Iapana i kumu e lilo ai ia oe kana wahine; a ma kela kakahiaka au i hana ai i kela karaima, ua hele oe ma kekahi alanui hele pinepine oleia a malaila oe i halawai ai me ia a me ka huaolelo “aloha” ma kou lehelehe pepehi iho la oe iaia a make, a waiho iho la oe i kona kino make ma ke alanui.  Ua hoikeia kau mau hana a pau au i hana ai ma keia karaima e na hoike e ola nei.  O ke kanaka au i pepehi ai he hoaloha ia nou.  Aole no hoi he mau hoike i hoikeia mai ua hana ino aku oia ia oe ma kekahi ano, a aole no hoi he mau hooiaio ana i ka Aha.

            Ua kauoha ke kanawai o ka aina o kou ola no ka hoopai o kou hewa, a ke kono aku nei au ia oe e hoolilo oe i na koena la o kou ola ana ma ka honua nei ma ka mihi oiaio ana, a o ka huikalaia ana o kou hala hookahi wale no mea e hiki ai oia ke Akua.

            E ka Paahao ma ke kanawai, e hoolohe mai i ka hoopai a ke kanawai maluna ou, a oia keia:  O oe i Keanu, e laweia oe mai keia wahi aku a i kou wahi e hoopaaia ai maloko o ka Halepaahao o Oahu, a malaila oe e noho ai a hiki i ka Poalua hope o ka mahina o Okatoba e hiki mai ana a ma ia la, a mawaena o ka hora ewalu o ke kakahiaka a me ka hora umikumumalua o ke awakea, e liia oe ma ka a i maloko o na paia o ka hale paahao i oleloiia a hiki i kou make ana, a na ke Akua e kokua mai i kou uhane.

 

Ka Pakele ana o ka Puali Huli

Welau Akau o Lutanela Greely

 

            Ma ke ku ana ae o ka moku kuna Claus Sprecels ma ke awa o Kahului i kela pule aku nei, maluna ona ka loheia ana mai o ka lono e pili ana no ka pakele ana o ka Puali Huli welau Akau malalo o Lutanela Greely.  He Puali huli wela Akau keia a ke aupuni o Amerika Hui i hoouna ai i ke Kai Akau i ka makahiki 1883; he 23 ka nui o na kanaka o keia Puali huli welau i ka hoomaka ana i kinohi, a iloko o ka hala ana o na mahina eiwa o ko lakou noho ana maluna o na apana hau o ka moana Anu Akau, ua make aku he io, a koe iho he ehiku wale no.  Ua loaa aku keia poe he 7 i na moku huli Bear me Thetis ma kahi kokoke i ka Lae Sabine, a oia no ka Lae komohana loa o ke kaikuono o Smiths i ka latitu 78 degere 45 minute Akau.  I ko lakou loaa ana aku ua aneane loa lakou i kau wahi o ka pilikia o ka pololi a me ka maeole i ke anu, no ka mea he mau ia ino mamua iho o ko lakou hoopakeleia ana.  Ua hoopakeleia lakou i ka la 2 o Iune o keia makahiki, a ua laweia lakou a i ke kulanakauhale o Sana Ioane ma ka mokupuni o Nu Haunalana.

            O keia hoopakele ia ana nae o lakou, he hoopakele ana ia iloko o ka akelekele.  No ka mea, he makani nui ke pa ikaika ana ia wa, a he 300 anana ke kaawale o na moku mai a lakou aku, a i ka wa i kau ai lakou maluna o na waapa, ua aneane e piholo na waapa i ka nui o ka ino, a me ia kulana kupilikii o ka pilikia lakou i hoomanawanui ai a hiki i ka loaa ana mai i na moku, a palekana lakou.  Ua hookauia na kino kupapau o ka poe i make iluna o na moku.

            O ka waeia ana o na kanaka o keia Puali huli welau Akau, ua waeia mailo ko mai o na mahele koa o ka puali Volunteer, a o kela a me keia pakahi, ua ikeia he kupono a he lokahi ka manao ma na mea a pau e hanaia ana.  He poe wale no hoi keia i maa a i kuluma mau i ka noho ana o na wahi ino i like pu iho me kela ino nui a lakou i hoomanawanui @ a he @ @ i alona ka ino o ka ua a me ke anu, a he poo no hoi i @ i ka hahai holoholona a @ pololei.  O ko lakou mau @ @ o ka @ pu ana ua @ me ke aka hele @ a o na @ puna momona, la @ ai i hoomalooia a o na mea @ i hookomoia iloko o na @.  He lono hauoli keia i paholaia ae ma Amerika Hui a puni.

 

He ulia Poino

 

            Ma ke ahiahi o ka Poakahi nei, ua paholaia ae he lono no ka haule ana o kekahi keiki uuku nona na makahiki he io a oi mailuna iho o kekahi kaa Kikane i piha i ka maua, a piiia iho la kona poo e ka huiia o ke kaa a make loa.  He wahi keiki nuku keia e noho ana maluna o na pena maua maluna o ua kaa Kikane nei, a i ka wai hookui ai ka huila o ua kaa nei i kekahi pohaku.  Kapeke ae la ka noho na o ua wahi keiki nei a ia wa oia i haule aku ai ilalo a loaa iho la iaia na palapu mainoino o ka make.  Aloha ino keia keiki uuku i ako kokeia kona hanu iloko o kona mau la opiopio loa.

            A ma ka Poalua nei ua loaa iho he haawina o keia ano hookahi maluna o ke kino o kekahi pake, ma o ka pii ana o kekahi kaa lawe mauu maluna o kona kino.  Ua loaa iaia na palapu ehaeha aole nae he kukonukonu loa a o ka ea a me ka hanu o ke kino ua hookoeia no.

            Ma na lono i hoea mai i o kakou nei mai Maui mai.  ua lohe ia ka pakele ana mai make ma ka moana ka Rev. O. Nawahine a me Mauliawa kona pokii, ma ke kai o Papaawai, i ka la 30 o Iulai aku nei, oiai laua maluna o ka waa.  Ua huli ko laua waa a ua puhiia aku e ka makani a kokoke i Kahoolawe lana kou.  Mailaila mai laua a pae ma Olowalu.  Kakele laua mai make.

 

Na lono e pili ana i na Moku

 

            Iloko o na la o kela pule aku nei, ua pahola iho maluna o ka aina nei a me ka moana ka ino o ka makani a me ke kupikipikio pu o na ale o ka moana.  Ma ka Kinau holo ana mai nei mai Maui.  ua halawai pu oia me ka ino ma ka moana a ku wale mai.

            Ua halawai pu ka mokuahi Lehua ia ino hookahi, a ua hiki ole iaia ke ku ma ke awa o Kipahulu a hiki ole hoi ke hoolele i na ukaua iuka.  A i kona hoi ana mai a Molokai, ili iho la oia maluna o kekahi ako # ako # a mawaho aku o Kaunakakai ma kahi he eha mile ka mamao mai ka aina aku.

            Ua hemo koke no nae oia me ka loaa o ka poino uuku ma kona kamaa, a hoohiki loa mai ana i Honolulu nei.

            Ua halawai pu no hoi ka moku kuna Ema i ka ino ma kana huakai aku nei i Hamakua, Hawaii, a ua hiki ole ke hooleleia ka ukana iuka o ka aina.  Ua pau i ka nohaehae kona pea ihu a lilo pu kekahi o kona heleuma; a no ka ino loa ua holo loa aku oia i Hilo e hoolulu ai.

            Ua halawai pu no hoi ka moku kuna Waimalu me ka ino, a ua ano kapeke ka pilina o kona hia hope.

 

Ke Ola a me ka La o Hawaii nei.

 

“Ka La o Hawaii.

Ka La nani.

Ka La Papane.

E ahi i Kou nan.”

 

            O ka nupepe ka La O Hawaii, i ke ahiahi molehulehu o ka Poakolu nei kona oili ana imua o ka lehulehu no ka elua o ka manawa.  Hala hope loa aku la ka la e puka ai elike me ka hoolaha a ua nupepa hapa Hawaii a hapa Haole la.  E aha ia ana no hoi o Kaiaikawaha ma, he manao paha he wahi hana iki keia hana o ka hoolaha nupepa!

            “O ke Ola ka mea maikai no na kanaka a pau,” wahi a ka poe haku mele kahiko.  He oiaio ia he mea maikai ke ola.  Aka, o ka nupepa i kapaia Ke Ola o hawaii ke hoopipi mai nei kahi uiuiki ola iloko ona me he mea la he mea ole ke ola.  Aka, ua eleloia he mea maikai ke ola a nolaila he mea pono i ke Ola o Hawaii nei ke hoonou mai me ka ikaika i kona la e ola ai imua o ka lehulehu.  A malia paha ua hooko keia nupepa i na ao ana a ka baibala ma ke hoopili ana i keia mau olele, “i ke kolu o ka la e ala hou mai ai oia.” a ina pela ua ano kupono iti, aka, aole i kupono loa no ka mea ua hala na la ekolu a i ka eha o ka la kona puka ana mailoko mai o ka hiamoe kulipolipo.  E na nupepa pokii, aole keia he mau nanaina e hooiaio ana i ko olua holomua.

 

Na hou o na aumoku Okohola.

 

            O keia papa hoike malalo iho e ike ia ai ke nui o na Okohola i loaa i kela a me keia moku Okohola a hiki i ka la 26 o Iune o keia makahiki:

 

Mokuahi         Thrasher                      7         kohola

   “              O@                             @           “

   “              Bowhead                     9            “

   “                No@whai                    5            “

   “                Mary and Helen          3        “

   “                Kalaena                       6             “

   “                Lucrecia                      1             “

Kalepa             Rainbow                      5          kohola

   “                Ohio                            5             “

   “                Young Phoenix           4             “

   “                @ Howland                7             “

   “                Northern Light            2             “

   “                Abraham Baker           2            “

   “                Hidalyo                       1             “

   “                Atlantic                       1             “

   “                Josephine                     2             “

   “                Fleetwing                    1             “

   “                Napoleon                     1             “

   “                Hunter                         1             “

   “                Mars                            1             “

   “                Mabel                          1             “

   “                Eliza                            1             “

   “                Caleb Eaton                  Lilo.

 

K@@naia.

 

            Ma keia hope aku aole pono e koho @ ia na kanaka Hawaii i poe lunamakaainana i mau haole @ no na lunamakaainana.  Pela i @ ae ai kekahi kanaka Hawaii maoli imua o kona mau hoa i kekahi o keia @ la i hola ae nei o keia pule, a ua lohe makou i kana Kamailio ana.  E hoomanao e ko makou poe heluhelu aole keia mau olelo maluna ae o keia pepa, aka o ka manao ia o kekahi o ko makou poe heluhelu i hoopukaia iloko o kana kamailio ana me kahi mau hoaloha o ka lahui hookahi no na mea e pili ana i na hana o ka Ahaolelo e noho nei.  “I mau haole wale no na lunakakaainana e pono ai.” wahi ana.  No ke aha keia?  Eia kana i pane mai ai, “ua hiki ole ke hilinaiia ke kanaka i lunamakaainana, he hoopilimeaai,” a pela aku a lehulehu wale kana mau olelo hoahewa.

            Ke kono aku nei makou i na lehulehu o ko makou poe heluhelu e lawe a e noonoo akahele i keia mau olelo i hoopukaia e kekahi koko Hawaii ponoi a e hoomaopopo i ke ano o ia mea.  Me he mea la, e aneane ana e hoowahawaha ka lahui Hawaii iaia iho.

            Mamuli o na hana pono ole a kekahi hapa, ina he oiaio na olelo a keia hoa a makou e hoopuka nei.  Aka, elike me ka makou i puana mua ae nei, aole oia ka manao o keia pepa.  A ke kuhi nei keia pepa ma ka manaolana i na Mea Hanohano o Puna, o Kona Akau, ko Wailuku a me kekahi o Lahaina, ko Kau a me ko Hilo i kumu hoike no ka oiaio o ka manao he mea hiki no ke hilinaiia ke kanaka Hawaii no kekahi mau hana i maa iaia.  Aole i pau ka li-u paakai lahui.  He koena no koe i kukuli ole imua o Baala.  He mau inoa kanaka Hawaii e puka mai ana mai loko mai o keia kau Ahaolelo me ka maemae a me ke kelakela aku o ka hanohano i ko na kau i hala, no ka mea ua lanakila ae lakou maluna o na hoowalewlae kiekie o ke kahua kipe oia wahi.  A he oiaio ho hoi he mau inoa e puka mai ana me ka pau maele, a e ku ana ka hohono a me ka maea ma na hana ana.

           

Kala Naoilipoula

 

            Ua lohe mua ko makou poe heluhelu no ka make ana o Kala Naoilipoula, wahine a Kanaau o Pauao ae nei, ma ka la elima o Iune i hala.  Aka, aole i ike ka lehulehu i ka moolelo piha o keia wahine Hawaii maikai, nana i hoohanohano ka inoa makuahine Hawaii ma kona kulana haahaa.  Aole no hoi i manao keia pepa e hai aku i kona moolelo piha; aka, he wahi kanaenae aloha nona, na ka wahine maikai, a he wahi kia hoomanao olelo hoi keia, i wahi e nana ai kona poe kakaikahi a me na kaikuaana o ka lahui hookahi, a hoomaopopo iho i ka hanohano io o ka poe hana pono, ina no he kulana haahaa.

            Ua hanauia o Kala ma Makaweli, Kauai, iloko o ka makahiki 1832.  Ua hele mai oia i Oahu me na makua i kona wa opiopio, a o Pauoa kona home kahi i hookamaaina ai.  Iloko no o kona mau la opiopio ua hoohui oia ia la iho me ka poe manaoio, a ua hapai pu ma na hana pono me ka poe maikai.  Ua komo oia iloko o ka ohana o Keo Kaaka ma ke ano he kahu malama keiki, a ua lawelawe oia ma ia hana a hiki wale i ka wa i kau mai ai ka mai ma kona kino, a hiki ole ka hanu; he iwakaluakumumalima a oi makahiki o kona noho ana me ia ohaua, a ua malama pono oia i kana hana me ka mae mae.  Ua aloh nui ia oia e na keiki o ia ohaha, a ua hilinai na makua maluna ona.  He wahine oiaio keia: ua mae mae kana mau hana a me na olelo a kona waha.

            He wahine manaoio keia maluna o ka Olelo a ka Haku, a na ia manaoio i hoohua mai i na hana maikai o ka hana pono; he malama pono i kona hale iho, a me na mea a pau i waihoia iloko o kona mau lima.  He akahai kona ano, he ahonui a he aloha.  O kona hale ma Pauoa he maemae i na wa a pau.  Pomaikai ka lahui Hawaii ke lehulehu na wahine maluna o ka aina elike ke ano me Kala i hala.  A aohe no paha e hewa makou ke puana ae “elike me ia ko ke aupuni o ka lani.”

 

Ka mokuahi Kilauea Hou.

 

            Ma ka lilo ana ae nei ia Waila ma ka mokuahi Kilauea Hou, pela i ano e na hoolaha ana e pili ana i keia mokuahi.  I ka wa malalo ka Hopena hooponopono ana, ua ikeia no ka holopono o kupono o na launa ana o na ukana a me ka malamaia o na ohua, a ma kona iilo ana ae nei i ka ona hou, aole no paha e nele ana hoomauia o ia ano lawelawe ana.  A oia keia mokuahi malalo o na hooponopono ana a ka ona hou pela no i lilo ai kona kulana.  Ua hoonoho ia ae la ke kapen o Iwalani oia o Mac Donalo i kapena nona, a o kona kapena mua i ikeia ka oluolu a malama pono i na ohua.  Ue waiho aku oia ia kulana.  No elima makahiki i hala ae nei ka loihi o ka manawa o kona noho kapena ana nona a ua holoia e ia maluna o keia mokuahi mawaena Oahu nei a me Maui no @ Kelepa a iloko o keia heluna Kelepa aole i ili iho kekahi poino Kukonakona maluna o ka mokuahi.  E holo aku ana oia i na Aina e e ike ai i kona ohana ma keia mu la iho a ma kona kaawale ana aku aole no e nele ka hoomanaoia o kona mau helehelena a me kana mau hana e kakou a pau.

 

Ka Puali Makai Lio

 

            Ua hoopauia i ka Poakahi nei ke ku ana o keia puali makai lio o ke kulana kauhale nei, a me ia i hoopauia ai, ua kiola wale ia i ka makani puahiohio na dala o ke lehulehu i pau ia lakou i kela mau makahiki aku nei.  Pela no e ikeia nei i na wa i hala oia ka hapaiia ana o kekahi hana me ka nui o ka lilo, alaila mahope iho e hoopau kokeia.  He mau hana kupono ole keia a he mau hana no hoi e uhaai ana i ka luhi o ka hou o ka lehulehu.

 

 

 

Mahalo piha.

 

            Ke haawi aku nei na Komite noi dala o ka luakini o Ewa, ia Rev. E. S. Timoteo me kona ohana, no ka hookuu ana mai i kona Ekalesia e hele maua i ka loa i ka laula, e noi aku i ka oluolu o na makamaka e kokua mai i mau dala e hoopau ae i ka aie o ka luakini o Ewa.

            Oiai hoi, he pilikia no ko lakou i neia haawe hookahi.

            Mana iho no me ke aloha nui.

 

MRS. K. K. NAWAA.

MRS. KAWAIMAKA.

Komite noi dala o ka luakini o Ewa

 

AHA KAAPUNI Apana eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono Waiwai.  Mokupuni o Kauai, Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o PUEO (k) i make.

            Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.

            No ka mea, ma ka la 18 o Iulai, 1884, ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi Papapala, i oleloia, oia no ke kauoha hope loa o Pueo (k) no Wainiha, Kauai, i make aku la; a me ka palapala hoopii e noi ana e hoiaio ia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no G. W. K. Malama, ua waiho ia mai e Kahuai wahine kane make a Pueo.

            Nolaila, ua kauohaia, o ka POAONO, oia ka la 30 o AUGATE, 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka rumi hookolokolo o ia Aha ma Koloa, Kauai, oia ka la a me ka hora e hooiaioia # i ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

            A ua kauoha hou ia e hoolaha no ia mea ma ke KUOKOA, he NUPEPA i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.

            Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 31 o July, 1884.

 

J. HAIDY

Lunakanawai Kaapuni Apana Eha

1184-3t

 

HOOLAHA PALENA AINA : C Mamuli o ke noi @ mai o S. M. DAMON, e hooponopono ia na palena o ka aina, KULAIKAHONO, ma Hilo, Hawaii; nolaila, ke hoike aku nei keia, o ka POAHA, oia ka la 18 o SEPATEMABA, 1883, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, oia ka manawa a me kahi hooholoia no ka hoolohe ana i kela noi me na mea kue ke hoikeia.

            A ma keia, ke hoike aku nei i ka Mea Hanohano, ke Kuhina Kalaiaina, no ka Aina Aupuni, KAKEPA, e pili pu ana; a i ka Mea Kiekie Kaleleonalani, no ka ain LAIMI, e pili pu ana.

 

F.S. LYMAN.

Komisina Palena Aina no ka Mokupuni o Hawaii.

Hilo, Hawaii, July 30, 1884

1184-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o S. B. HAOA, no Kau, Hawaii, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kaainoa (w,) e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o S. B, Haoa (k) no Kau, Hawaii, i make, a e hoonoha ia J. Kauhane, i Luna Hooponopono no ia Waiwai.  Nolaila ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAONO, oia ka la 6 o SEPATEMABA, 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la me na mea kue ke hoikeia.

 

F. S. LYMAN

Lunakanawai Kaapuni

Hilo, hawaii, July 30, 1884

1184-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Waiwai o GEORGE PRACHT, no Kau, Hawaii, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a G. W. C. Jones, ka Luna Hooko no ka Palapala Kauoha a G. Pracht, no Kau, Hawaii, i make, e noi ana e haawi aku iaia ka mana e hoolilo aku i na Waiwai Paa o ka mea i make.

            Nolaila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POAONO, oia ka la 6 o SEPATEMABA, 1884, ma ke hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kau, oia kahi a mu ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

 

F.S. LYMAN

Lunakanawai Kaapuni

Hilo, Hawaii, July 30, 1884

1185-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Waiwai o THOS. SPENCER, no Hilo, Hawaii, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a C. S. Kittredge, e noi ana e hooiaio ia ka Palapala Kauoha hope loa a Thos. Spencer no Hilo, Hawaii, i make, a e hoonoho aku i Luna Hooko no ia Palapala Kauoha hope i waiho ia mai imua o keia Aha.

            No laila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka la 26 o SEPATEMABA, 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hiilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

 

F.S. LYMAN

Lunakanawai Kaapuni

Hilo, Hawaii, July 30, 1884

1185-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Waiwai o THOS. SPENCER Opio, no Hilo, Hawaii, he keiki oo ole..

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a C. S. Kittredge, ka Luna Hooponopono Kukawa, no na waiwai o Thos. Spencer, no Hilo, Hawaii, i make, e noi ana e hoonoho aku i kekahi mea kupono i Kahu malama no Thos. Spencer Opio, he keike oo ole, a me kona mau waiwai, a e hoomaopopo hou ia kona mau waiwai.

            No laila, ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka POALIMA, oia ka la 26 o SEPATEMABA, 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la a me na mea kue ke hoike ia.

 

F.S. LYMAN

Lunakanawai Kaapuni

Hilo, Hawaii, July 30, 1884

1185-3t

MA KE KAUOHA

 

UA HOOKOHOIA Kapena A. N. Tripp i keia la i @ @ Nui no ka Halepaahao Kawa.

 

W.C. Parke

@ Aupuni

Keena Hamuku

Honolulu, Iulai 19, 1884

            Aponoia

                        CHAS. T. GULICK

Kuhina Kalaiaina

1182-3t

 

I KULIKE ai me ka pauka @ o ke Kanawai K@ ma keia ke hoolahaia aku nei o ke hoi lawaia o ke Aupuni o Hilo Bay a me ke ana kumoku, a i ikeia ma ka inoa o Waiakea Bay, ma ka mokupuni o Hawaii e kapuia ma keia mua aku iloko o na mahina o Novemaba, Dekemaba, Ianuari, Feberuari, Maraki, Aperila, a me Mei, no ka hoomalu ana i na ia.

 

CHAS. T. GULICK

Kuhina Kalalaina

Keena Kalaiaina, Iulai 22, 1884

1182-3

 

MA KE KAUOHA

Keena Waiwai, Aug. @, 1884

            I ku like ai me ke Kanawai e hooponopono ai i na Moni, i aponoia i ka la 17 o Iulai, 1884, nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i ka mea a pau, iloko o ke Kanaono la mai keia la aku, e lawe ia no na ano dala e ae a pau ma ke Keena Waiwai, koe na dala Hawaii a me ko Amerika Huipuia, a e ukuia no na dala Hawaii no ia mau ano dala e hoihoiia mai ana.

            Ma ka Pauku 3 o ke kanawai e hooponopono ai i na Moni, ua hookaawale ia, mai ka la 1 aku o Dec. 1884, a mahope aku, e laweia no na ano dala e ae mawaho aku o na dala Hawaii a me ko Amerika Huipuia, ma ke Keena Waiwai. no ka waiwai aole e oi aku i ka waiwai ma ka auka, no ka uku ana i na aie, na dute a me na auhau.

 

Jno. M. KAPENA

Kuhina Waiwai

Aug. 1, 1884

3ms

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI: C O ka mea nona ka inoa malalo, luna hooko o kekahi palapala moraki i kakauia ma ka la 24 o Iulai, 1879, a i hoopaaia maloko o ka buke 60 aoao 413 a hiki i ka aoao 417, ma ke Keena Aina, i haawiia e F. Akanaliilii o Makawao, a me Wong Song o Haelo mokupuni o Maui, F. G. Achong a me F. Asee o Honolulu mokupuni o Oahu ko Hawaii Pae Aina o ka aoao mua o ka moraki, ia Henry A. P. Carter, Peter C. Jones Jr., a me J. Brewer, o Honolulu i oleloia, na lala hui o “C. Brewer & Co.” o ka aoao elua o ka moraki, no ka hoopaa ana i ka uku ana i ha huina dala o Kanaha tausani i kulike ai me na noia aelike eha i kakauia ma ka la maluna i oleloia no Umi tausani dala o ka nota hookahi, a e ukuia i na mea o ka moraki o ka aoao elua iloko o na makahiki elua mai ka la i oleloia maluna, me ka uku pu ana i ka uku kuala i kela me keia hapaha makahiki, ma ka uku kuala o umi pa-keneta o ka makahiki, ma keia ke hoolahaia aku nei, ua manao ka aoao elua o ka moraki e hooko ia ka mana kuai o ua moraki nei no na kumu ua uhakiia ka olelo aelike, a me ka uku oleia ana o ia mau nota aelike nei mahope iho o ka hala ana o ka manawa i oleloia, a mahope iho o ka hala ana o na pule ekolu mahope iho o ka puka ana o keia hoolaha, e kuaiia aku ana na aina a me na pono a pau maluna o ua mau aina nei a me kekahi mau waiwai e ae i hoikeia maloko o ua palapala moraki nei oia ka “Huelo Sugar Plantation,” ma ke kudala akea, ma ke keena kudala o Messrs Lyons & Levey ma Honolulu i oleloia.

            O ka palapala moraki i oleloia, ua hooliloia aku i ka mea nona ka inoa malalo, ma kekahi palapala hooko i kakauia ma ka la 19 o Augate 1882.

 

WM. RENNY WATSON, ma o kona loio i hooiaioia,

GEORGE W. MACFARLANE.

Honolulu, Iulai 24, 1884

1182-3ts

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI: C O ka mea nona ka inoa malalo, luna hooko o kekahi palapala moraki i kakauia ma ka la 9 o Iulai 1880, a i hoopaaia maloko o ka buke 65 aoao 427 a hiki i ka aoao 430 ma ke Keena Aina, i haawiia e F. Akanaliilii o Makawao, mokupuni o Maui, me Wong Song o Huelo, mokupuni o Maui, F. C. Achong me F. Asee o Honolulu mokupuni o Oahu, ko Hawaii Pae Aina, o ka aoao mua o ka moraki, ia Henry A. P. Carter a me Peter C. Jones, Jr., o Honolulu i oleloia, na lala hui malalo o “C. Brewer & Co.,” a me Andrew Welch o Kapalakiko, mokuaina o Kaleponi, a e lawelawe oihana kalepa ana malalo o ka inoa hui o “Welch & Co” o ka aoao elua o ka moraki, no ka hoopaa ana i ka uku ana i ka huina dala o Kanaha tausani i kulike ai me na nota aelike eha i kakauia ma ka la maluna i oleloia, a e ukuia i ka la 1 o Okatoba 1883, me ka uku pu ana i ka uku kuala o umi pa-keneta, no ka makahiki, a e uku ia i kela a me keia hapaha makahiki, ma keia ke hoolahaia aku nei, ua manao ka aoao elua o ka moraki e hooko i ka mana kuai o ua moraki nei no na kumu ua uhakiia ka olelo aelike, a me ka uku oleia ana o ka huina dala i olelo ia mahope iho o ka hala ana o ka manawa i oleloia, a mahope iho o ka hala ana o na pule ekolu mahope iho o ka puka ana o keia hoolaha, e kuaiia aku ana na aina a me na pono a pau maluna o ua mau aina nei a me kekahi mau waiwai e ae i hoikeia maloko o ua palapala moraki nei, oia ka “Huelo Sugar Plantation,” ma ke kudala akea ma ke keena kudala o Messrs. Lyons & Levey ma Honolulu i oleloia.

            O ka palapala moraki i oleloia, ua hooliloia aku i ka mea nona ka inoa malalo e C. Brewer & Co. me Andrew Welch i oleloia; ma kekahi palapala hooko i kakauia ma ka la 19 o Augated 1882.

 

WM. RENNY WATSON, ma o kona loio i hooiaioia,

GEORGE W. MACFARLANE.

Honolulu.  Iulai 24, 1884

1182-3ts

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI o Iosepa Kaona: C Ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo e ka Mea Hanohano A. F. JUDD Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina i Lunahooponopono ma ka waiwai o Iosepa Kaona i make, a ke kauoha ia aku nei ka poe a pau i aie i ka waiwai o ka mea i make, e hookaa koke mai.  A o ka poe i kuleana i ka waiwai o ka mea i make, a hele mai lakou me na hooiaio kupono iloko o na mahina eono mai keia la aku o hoole mau ia lakou.

 

J. K. KAKINA

Lunahooponopono Waiwai o Iosepa Koana i make kauoha ole.

1180-4t

 

LIO NALOWALE:

 

            Ua nalowale he Lio Ulaula iki laekea uuku, mai ke Alanui Liliha aku ma ka po o ka ia 3 o IULAI i hala, i kuniia i ka hao he 8 ma ka uha akau mahope, a na paa i na kamaa hao na wawae eha, a he wahi kiko keokeo ma ka aoao o ke kua.  O ka mea a mau mea e loaa a hoihoi mai i ua lio la, e loaa no ka uku he $10, i ka mea nona ka inoa malalo iho nei.

 

M. MOKUHIA

Alanui, Liliha, Honolulu, Oahu

Iulai 30, 1884

1183-4t

 

HOOLALA: C He 145 @ eka aina maikai loa ma KOU a me PAOPAO, Kohala, Hawaii, a ua kupono loa no ka hanai holoholona.  Ua hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2,705 ma ka inoa o KALIMALENA. i makaukau no ka hoolimalima a kuai aku paha.

            No na mea aku i koe e ninau ia.

 

WM. CHAS. AOHI

Honolulu, Aug. 1, 1884

1183-4t

 

 

NA HOOLAHA HOU

 

@HANA HOOKOLOKOLO

Honolulu, Iulai 22, 1884

 

KE KAUOHAIA aka nei na Lunakanawai Apana a me Hoomaha @ malama i kona mau @ penei.

            @ @ na noi ana i Kalana.  Buke, na palapala i poi hakahakaia. a pela aku.  e hanaia ma ka inoa o William Foster.  Kakaualeia o ka Aha Kiekie @ @ i na Lunakanawai.  Aole no e hoo@ @ na Lunakanawai me na palapala a me @ no ka kakou hana ponoi.

            He ina ua hiki ole ke hana ia kekahi hihia me ka hoolimalima @ i ka Maheleolelo, alaila e hoolimalima ia aku no @.  E hookaa ia aku kaua aku mai @ @ ae o na Hala Koina e waiho ana ma ka @ o ka Lunakanawai.  Alaila hana ka Lunakanawai i Palapala Kikeo Dala no ia Dala e kau @ ana i ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie e uku ake ia mau dala i ke Kuhina Waiwai, a e @ aka ia palapala kikoo dala i ke Kuhina Waiwai ma ke ano he Dala @ @ @ o ka huina o na @ ala i ohiia e kona Aha ma @ hoike mahina i ka Waihona Aupuni, alaila e @ aku i ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie i ka palapala Hookaa i kakau inoa ia e ka Maheleolelo no ia mau dala me ka hoakaka ana ma ka keia i ke ano o kana hana ana.

 

MA KE KAUOHA A KA AHA KIEKIE

WILLIAM FOSTER

Kakauolelo

1182-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ke Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o HALULU (k) no Kaluaaha, Molokai, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a G. W. Napaepae, e noi ana e hooponoponoia ka Waiwai o P. Halulu @ @ Kaluaaha.  @ kai, i make, a e hooholoia i na hooilina.

            No laila ke kauohaia @ nei na kauaka a pau ke pili o ka POALUA.  @ ka la 20 o AUGATE, 188@, ma ka hora @ @ ma ka hale hookolokolo ma P@ oia ka la a me haki i kohoia no ka hoolohe ana i na @ la a me na mea kae ke hoike ia.

 

ABR. FORNANDER

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

July 2@, 1884

1183-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ke Hawaii pae Aina.  Ma ka Waiwai o PUNINI @ no Pelekunu, Molokai, i make.

            Ua heluheluia a na waihoia ka palapala noi a D. Mahiai, e noi ana e hooponopono ia ka Waiwai o Punihi (k), no Pelekunu, Molokai i make a e hooholoia i na hooilina.

           Nolaila ke kauohaia ku nei na mea apau i pili o ka POALUA oia ka la 26 o AUGATE, 1884, i ka hora 10 a. m. ma ka Hale Hookolokolo ma Pukeo, eia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua nei la me na mea kue ke hoike ia.

 

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

Lahaina, July 24, 1884

1183-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o KAUHIHAPE (k) no Lahaina, Maui, i make kauoha ole.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a Kuaana (k) e noi ana e hooponopono ia ka Waiwai o Kauhihape (k.) no Lahaina, Maui, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina.

            Nolaila ke kauohaia ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka POAKAHI oia ka la 18 o AUGATE 1884, ma ka hora 10 a. m. ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

 

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

Lahaina, July 22, 1884

1183-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o KAHULIAIKAUA (k,), no Moakea, Molokai.

            No ka mea, ma ka la 7 o APERILA, 1884, ua hoolohe ia ka palapala noi a Kala (w), e noi ana e hooponopono ia ka Waiwai o Kahuliaikaua (k), no Moakea, Molokai, i make, a e hooholoia i na hooilina.  Aka, ua hoopaneeia ka hooholo o ka Aha.

            Nolaila, ke kauoha hou ia aku nei ua kanaka a pau i pili, e hele mai imua o kuu Aha hookolokolo ma Pukoo, Molokai, ma ka POALUA, oia ka la 26 o AUGATE, 1884, ma ka hora 9 a. m. alaila e hoolohe hou ia.

 

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

Lahaina, July 22, 1884

1183-3t

 

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI KAAPUNI Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Waiwai o NAPAHI, no Lahaina, Maui, i make.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a H. Manase, e noi ana e hooponopono ia ka Waiwai o NAPAHI (k.) no Lahaina, Maui, i make, a e hooholo ia i na hooilina.

            No laila ke kauohaia ku nei na kanaka a pau ke pili o ka POAONO, oia ka la 16 o AUGATE, 1884, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

 

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. A.

Lahaina, July 25, 1884

1183-3t

 

OLELO HOOLAHA A KA LUNA HELU O KOHALA AKAU, HAWAII.  Mahope aku o ka la i o Iulai, 1884, o ka poe i loaa na pepa helu waiwai i waihoia ku ma ko lakou mau lima ke kauohaia aku nei lakou e hoopiha pono ia mau pepa hoike me ka maopopo, a e hoike mai penei: C

            Ke ano o na aina a me na hale i kukuluia maluna iho, ko lakou waiwai io, na aina hoolimalima, na moraki.  i ka manawa hea. a ehia dala?

            Ke ano a me ka helu o na mea ulu, ina he ko, raiki, kalo, a mea ulu e ae, na dala maoli ma ka lima, ma ka Banako, a i kekahi mea e o loko o keia Aupuni: na kopaa, molakeke.

            Ka nui a me ke ano o na Lio, Hoki, Bipi, Hipa, Kao, a me na puaa.  na manu laka o na ano a pau; ka nui a me ke ano o na waiwai kalepa a waiwai lewa e ae, na kaa o na ano a pau, na moku, waapa, waa, a me na ukana lawaia, ka nui a me ke ano o na paahana i kepa ia, hana mahina a hana la paha, a poe e ae e noho pu ana: e kakau ia ma ko lakou ano lahui.  Ka nui a me ke ano o na ilio nou ponoi a no hai paha, na ano waiwai o hai ia oe kahi i malama ai.

            E hoihoi ia mai na palapala hoike a pau loa i hoohikiia imua o kekahi Lunakanawai o ka apana o Kohala Akau mamua ae o ka la 31 o Iulai 1884, ia Z. Kalai, ko # u hope.  A ina aole e hookoia pela, ua lilo i mea ole na hoohalahala ana mahope o ia ia.

 

D.H. NAHINU

Luna Helu

Honolulu, Iulai 18, 1884

1181-3t

 

HOOLAHA AKEA: C Ke papaia aku nei ka poe mea PUAA, KAO, a me na holoholona e ae e hele wale nei i ka pa o ka Luakini o Kawaiahao, a me ka pa ilina e pili pu ana, mai keia ia aku aole e aeia na holoholona e hele wale ma ia mau pa.  E lawe ka poe nona keia mau holoholona i ka lakou wai wai i kahi e ma keia hope aku, e hoo ko ia ke kanawai maluna o na holoholona a pau e loaa ana iloko o ua mau pa nei i oleloia.

 

1176 @

Iune 12, 1884.

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI: C Ua hookohuia ka mea nona ka inoa malalo i Lunahooponopono Waiwai Kuikawa no ka Waiwai o ROBERT P. KUIKAHI o Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, i make, ma ke kauoha a Hon. Charles F. Hart Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu, Ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe i ka poe a pau he kuleana ko lakou i ka waiwai i oleloia, e hoike mai lakou me na hooiaio kupono iloko o na mahina eono mai keia la aku, a i ole pela, e hoole mau ia lakou.  A o ka poe a pau he mau aie ko lakou i ka waiwai e ka mea i make e hookaa koke mai lakou i ka mea nona ka inoa malalo.

 

R. A. LYMAN

Luna hooponopono Waiwai Kuikawa no ka Waiwai o R. P. Kuikahi i make.

Paauhau, Hamakua, Mei 22, 1884

1174-2m

 

NA HOOLAHA HOU

 

            AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE @ Ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono Waiwai.  Ma ka hana @ @ PUHIPAKA (k) o Honolulu, @ @ @ @.  Ma ke @.  Imua @ @ @ @ kanawai Nui A. P. @.

            Ma ka heluhelu a ma ka wahine @ ka Palapala Nui a me ka Papa @ @ @ J.B.HANAIKE.  Lunakanawai @ o Pahipaka @ no Honolulu @ @ @ ana @ @ @ no ia ua hooilo he @ @ ke ana aole dala i loaa mai @ @ nana a e apana ia @ @ @ @ @ ka Aha i na mea i kuleana @ @ @ @ la. a e @ ia e mahe@ @ @ @ ho ana @ kona lima i na mea @ @ @ @, a e hookuu ia ia a @ @ @ @  ko lakou noho ana ma ia @.

            Ua kauohaia o ka POALUA @ @ @ SEPATEMABA, 1884 @ @ @ @ ka imua oa ua Lunakanawai Nui @ @ @.  Keena ma ka Hale @ @ @ oia @ a me ka manawa @ @ @ @ lohe ana i na @ ia a me no  Papa @ @ @. a o ka poe a pau i pili @ @ @ @ a e hoike i ke kumu, ina he @ @ @ e ae ole ia ai ua noi la, a @ @ @  ai na hoike o na mea i kuleana @ @ waiwai i oleloia.  A o keia kau @ @ @ @ Hawaii, e pai ia ma ka @ @ @ @ he Nupepa i pana ma Honolulu.

            Kakania ma Honolulu, Ko Hawaii Pae Aina

            July 29, 1884.

 

A. F. JUDD

Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie

Ikea:  HENRY SMITH

Hope Kakuolelo

@ @

 

            AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE Ko Hawaii Pae Aina.  @ @ @ maopopo.  Waiwai ma ka hana @ @ @ PONG KIM o Honolulu, @ @ @ @ ha ole.  @ ka Lunakanawai o A. F. JUDD.

            Ma ka heluhelu a me ka waiwai @ @ @ ka palapala noi a ED HOP@ @ & CO., a me HYMN BROS. @ @ @ @ @, e hoike mai ana, o Pong Kim @ @ @ i oleloia, ua make kauoha @ @ @ ma ka la 31 o IULAI, 1884. @ @ @ mai he mau waiwai kalepa ma @ @ ma ke hiki o Alanui Ema @ @ @ kekahi Halekuni @ @ @ @ @ @ no, he pono e hooponoponoia @ @ @ noi ana he pono e haawiia ka @ @ @ Lunahooponopono Waiwai @ @ OPPERGELT, a me @ HYMAN @ opukaia i Palapala @ @ @ i mea e pakele ai ia mau waiwai.

            Ua kauohaia, o ka POALIMA @ AUGATE, 1884, ma ka hana @ @ oia ka manawa i kohoia no ka @ @ ua noi la, imua o ua Lunakanawai Nui @ @ ke Keena Hookolokolo o keia @ @ Honolulu, a ma ia manawa a @ ia @ @ @ @ kamu, ina he kumu oiaio ko lakou @ @ ai ua nui la.  A e keia olelo @ @ @ ia ma ka olelo Hawaii ma @ @ nupepa ma Honolulu.  A ua @ @ hoopuka ia aku ka Palapala @ @ @ elike me ka mea i noi@ @ @ @ @ he bona i aponoia no $3,000.

            Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina

            Iulai 31, 1884

 

A. F. JUDD

Lunakanawai nui o ka Aha Kiekie

Ikea:  HENRY SMITH

            Hope Kakauolelo

@

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI @ KE KUAI. C Mamuli o kekahi @ kuai i hoikeia maloko o kekahi mau @ ia moraki ekolu elike penei:

            1.  D. Kahakalau Kekino a me U@ @ Cartwright kahu waiwai o ka waiwai o H@ hanaia i ka la 21 o Novemaba, 1882, @ @ ma ka buke 78 aoao 37.

            2.  D. Kahakalau Kekino ia S. K@ i @ i ka la 23 o Iune, 1882, a kapena ma ka buke 76 aoao 70.

            3.  D. Kahakalau Kekino ia C. M. @ kahu waiwai i hanaia i ka la 15 o Iulai, 188@ a kopeia ma ka buke 76 aoao 219.

            A mamuli o ka uhaiia ana o na kumu @ o kela mau moraki, nolaila, ke @ nei e ka poe o ka aoao elua o ua mau @ nei, e hooko ana lakou ia mau @ a ma ia hooko ana, e kudala akea ana @ ma ke Keena Kudala o E. P. Adams, ma Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka POAKAHI ka la 18 o AUGATE 1884, @ @ paa ma ua mau moraki nei, elike me ka  @ hoikeia malalo iho.

A. J. Cartwright, S. Roth, C. M. @ ma o W. R. Kakela ko lakou loio.

            O na waiwai paa e kudalaia ana oia @ apana aina ma Kalihi, mokupuni o Oahu, @ akaka pihaia elike me ia malalo iho:

            Apana 1 He 24 eka aina maikai @ kanu maia ma Kalihi.  2 oia ke @ @ @ na i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui @ 3090 ma Koloalu.  Ua mahi maikai ia @ @ wa a aia maluna o keia aina he @ @ kumu maia e ulu maikai ana.  A aia @ @ hale maikai, a e pili pu ana me ke @.

            Apana 2 He 3 43-@ eka aina @ @ @ pehau, a he apana o ka apana III i @ ma ka Sila nui Helu 595, he aina @ ke kukulu hale ana, no ke kanu @ @ @ hanai holoholona paha ua pa mai@@.

            Apana 3 He 6 20 eka aina maikai @ @ no ke kanu ana i ka maia a @ @ @ apana maikai loa keia a e loaa @ @ @ ka mea e kuai ana.

            Apana 4 He 6 68-100 eka aina maikai palua o ka Apana II Sila nui Helu @ @ aina maikai loa, ua kupono no ke @ kela a i keia ano mea kanu: @ @ @ mau loi kalo maikai ma keia apana @ @ apana II a pau he 1@74 eka, aka, @ @ kekahi mea no ka hapaha i @ @ @ apana aina la.)

            Eia na waiwai lewa e kudala ia ana @.

            I kaa pipi huila loa, i kaa pipi @ @ @ pipi kano me ke ano maikai, @ @ @ @ @ ulahao.  Dala kuike.

            Na ka poe kuai mai e uku @ @ @ @.

 

OLELO HOOLAHA.  @ @ @ kanaka a pau loa, @ @ @ @ @ ka inoa malalo iho, ke papa loa aku @ @ ka poe mea waiwai a pau, aole e @@ mai i ka # u wahine mare ia Mileka @ @ kuu ae ole aku a ke ole no hoi e @ @ kahi kauoha n@ a # u aku, oiai m@ ua aie wala aku oia ma ko # u inoa me ka @ ole mai ia # u, oiai hoi ke noho pu @ @ a ke malama pono nei no iaia, hele @ @ aie malu ma ko # u inoa.  Nolaila, @ @ aole maikai ka hana iaia, oukou @ @ kou i poho no.

 

S. AKIONA

Nawiliwili, Iune 27, 1884

 

OLELO HOOLAHA. C Ke hoike @ @ au i na makamaka Hawaii a @ wehe ae nei au i hale hana gala @ @ ke alanui Hotele ma ka aoao ma Waikiki @ o ka hale aina o Hart, Helu @ @ @ @ ihi au no kekahi mau makahiki ma @ @ na gala o W. Wenner ma ke alanui @ @ makaukau au e hana i na @ @ @ @ dala kupee gula a dala, na pine @ @ na lei kukui, kala pepeiao, a ua @ @ e hooko i na kauoha a pau e hiki @ @ @ mai na wahi mai a pau o na mokupuni @ @ ke kono ia aku nei na makamaka a @ @  mai ma ko # u hale hana e hui pu ai @ @ @ oha ana e hana i ko oukou makemake me @ hahalia ole.  Owau no ko oukou hoaloha.

 

J. M HERING

@@

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI O HANALOA @ hookohuia mai ka mea nona @ @ lo iho nei e ka Mea Hanohano.  A @ @ Lunakanawai Nui o ko Hawaii @ @  Lunahooponopono ma ka Waiwai @ HANALOA, i make kauoha ole.

            Ke kauoha ia aku ne ka poe @ @ @ ka waiwai o ka mea i make, e @ @  mai ia # u, a me ka poe a ka mea make @ @  ai, e hoike mai ia # u i na Kila A@ @ mahina eono.  A o ka poe i kuleana aka @ wai o ka mea i make, e hele mai lakou @ hooiaio kupono iloko o na mahina @ @ ia maluna, o hoole mau ia aku lakou.

 

PAU (K.)

Lunahooponopono Waiwai o Hanaloa

Waikiki, Honolulu, Oahu.

July 18, 1884

1183-@