Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 33, 16 August 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuakua na Iua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuakua na Iua huna o na Powa.

OKA nui o ka poe nana e hapai i kana pahikaua, he eliina, alaila, jhiki ka pahikaua aka pilikua. Iko iaj kou makaukau pono ana, ia wa no hoi | i kani koke mai ai ka ole a ke alii powa j Kono Giiiko no na manawa elua. a ike pu ia aku ia na opio e hookuene pono iho ana iko laua kulana. Aole no hoi 1 i lin iho, kani hou mai la no ka lua 0 {ka manawa, a ike hou ia aku la ua mau !eu nei e kakele ae ana i ka laua mau ! pahikaua, a holo ae la ke kani oeoe o ; makakila i ka lewa, a helelei mai la na ; huna ahi mai ka laua man pahikaua mai, loheia aku la ka leo nui kalakala oka pilikua e pane mai ana : Mahojpe oe e ike ai e kena wahi keiki hookiej kie launa ole i ka mahae ia o ko wāhi ! poo a me ko pauku kino i elua apana.

I ka lohe ana o ka kakou koa i keia mau huaolelo, o .kona manawa no ia i pane aku ai me ka leo nui: Mahope oe e ike ai i ka apahu ia o ko poo e a'u a lawe aku i ka Moi 0 Rusia nei, e na puuwai i hoopihaia i ka awahua. L T a hooi loa ia ae ka inaina o ka pilikua i ka lohe ana i keia mau olelo oolea a ka naita opio, a oi pakolu ae la kona ikaika i ko ka wa mua, aka o keia ikaika o ua pilikua la, he mea ole wale no ia ia Kahanuopaineki, a he paani wale ia aku no ke ano ke nana īa aku. Ua hoomaka laua nei i ka hakaka ana niai ia wa aku a hiki i ke ahiahi ana, a ia wa i loheia aku ai ke kani ana mai o ka puu o ua pilikua la, a e hoike mai ana kona ano 1 ka pau 0 kona aho, a pa-e mai la kona leo nonoi e hoomaha* laua; ia wa pane aku la ka kakou koa, o ka mea i holo ia oe, oia ka'u e ae aku 110 ka mea ke ike nei au ia oe ua paupauaho, a ina e haia hon aku he hapaiua hora i koe, o kou make no ia ia'u, ia wa haule aku la kela noho ma kapa o ke alanui, a pela no hoi keia, a liuliu ioa, ua maha iho la laua.

O keia manawa a na moho hakaka e hoomaha nei, 0 ka hora umikumamakāhi no ia o ka po, a i ko laua maha loa ana, ua paina iho la laua. a pau ia wala hou mai la na olopu w-aina, a hoo- j makaukau hou iho la laua e hakaka me j na koi kaua, a enioole, haiawai ae la ka laua mau koi kaua, a hoomaka aku ia laua e hakaka mai ka hora 12 oia po a hiki i ka hora umi 0 ke kakahiaka ua noi hou mai la oia e hoomaha, a ua ae aku la no keia, a hoomaha hou iho la laua a hiki ika hora ekahL Lawe hou ia mai la na mea ai no lapa nei, a paina hou iho la laua, a e like me ka laua hana mua ana, pela no laua i na,na ai. Ia manawa, lalau hou iho ia ka pilikua i kana pahikaua peleleu, a puana ilio la i keia mau huaolelo: E knu [ pahikaua, ka inea a'u 1 olelo ai aole he | kupueu, aole hoi he enemi nana kaua e [hoohoka, aka, i keia la ke ike nei.au<ua •hoohokaia kaua e keia wahi keiki opiopio, ke ike nei au ke haule nei ka'u |?uau hauna pahi imua ona; a hoomaka | hou iho la laua e kakele f)ahikaua hou. Aole i emo, loaa pono aku h\ ka papale kiia o ua pilikua la i ka pahuna pahi a ke koa opk>, a akaa pu ia aku la ua poo pīpi nei a ahu wale ana na helehelena oua pilikua la. Ika ike ana o ka piiikua ua hayle kor»a papaie hooinaka'uka'u, ua oi pahiku ia ae la kona inaina. a 0 kekahi kumu 0 keia wela ioa ana, oia no ka haawiia ana mai o na leo huro e na naita ma ko ka opio aoao e hoohenehene ana i ka nunui, a oia ke kumu o kona piena loa ana. A ia wa ua ikeia aku la oia e hookuu pau mai ?na i na olona huki o kona mau io ua!a r ke hele la a noho pono na io uala i kona poohiwi Ua hpomau aku ia no o Kahanuopaineki e pale b mau hauna pahi palaualelo a ua pilikua la mai ia koena la a po a hilu hou i ka hapalua oka po, a i keia manawa i hooinaha hou ai laus» a hiki i ke kakahiaka»

lioko o keia manawa, ua loaa ia he maha ana e hiki hou ai ia laua ke hookele hou ai i ko laua ikaika. Nolaila, ua hoomaka hou iho la Uua e hakaka me na laau ihe. I ka wa nae a ka naita opio i ike aku ai i ka hopu ana iho a

ka piiikua i kina laai: ihe, pne aku la ia i koiu makuakane :x?**a : Eka makua, i k« ia hora a Ue&o hoi o keia mi nutt e f-au ai ko'u luhi, a e lilo ai hoi ke oia oka pilikua ino nia ka poho o kua linu. akahi au a kuupau i kuu ikaika niaiuna o kuu ho»? paio, a e ike pu īna no oe i ke ko o id& mau olelo a'u. Ia *a„Q|ia 1 lalau >ki/ai i fcana ihe a

paa ae la, a niekai&» v m*i paue aku ia oia ika piiikua : I iiia hora e ike ai oe i kou hopena awahia. a e iho aku ai kou uhane iialo e halaiv*ai me na tau.sani uhane 0 na kanaka au i lawe pakaha mai ai a !uku iho ia I%kou, au hoi i linui ai i ko lakou &au waiwai, ake kali mai la lakou ia oe i keia hora ano.

la wa no i hopu iikp iho ai ua mau kaeaea ia i ka laua man ihe a ulele iho la 110 ka hanohano a laua i kau nui ul A i ka nana aku ia laua, ua like no a like, a aole i liuliu iho ua ikeia aku la ka opio e lele mai ana i hope me he liona la i pa tausani ia kona inaina; a e iike hoi me ka uwila'i anapu ae i ka wa pokole a puui ae ke ao holookoa i kona malamalama, pela 110 o Kahanuopaineki i leie aku ai imua e hookele [>ololei ana i ka huini o kana ihe, a ia wa koke no ua loaa aku la ka pilikua i ka pahuna ihe a ka iwikani puuwai ahi o Arabia ma ka poaeae akau a puka pu aku ma kekahi aoao 0 ua pilikua ino la.

Hoko o ia manawa, i|e iho la ka pilikua i kona hopena e ipki mai ana ke ole oia e haawi pau loj| i kona mana a me ktena ikaika a pau i |coe e |>ale ae i keia poino e ili mai aiii; nolaila, hoao iho la ia e uhai i(e i keia ihe e paa nei 4 j £. i'7 iloko ona, aka ua makphewa wale no, no ka mea, ua kokoke |oa mai ka ma ke imua ona, nolaila i»vo ae la ia me ke kahea ana i maii 9 ]KjpUA ana nona, a emooole e na koa oua pilikua la. Ika ike ana o ka kakou eueu i keia mau hiona hou i hoea mai imua ona, hoomaopopo koke iho la ia 0 na kokua keia o ka pilikua, a e lele like mai ana/.akou U naluna ona a apahu ae i koiva kino, ia i hoohakalia iho i ka imi ana i kona pono, oiai ua unuhi hou mai la oia i ka ihe e paa ana iloko 0 ka nunui. a ku iho la iwaena o na koa e hoopuni la iaia me ka makaukau nui.

Iloko o keia kulana kupilikii o ka opio e hoopuniia nei, 0 ka wa no ia i loheia aku ai kekahi leo i ka pa-e ana mai o kekahi leo me ka moakaka : E hookaawale oukou ia oukou iho, a ina i ole pela, e haawi aku no au a me ko'u mau koa i ka luku weliweli ana maluna o oukou me ka maka oka pahikaua. I ka lohe ana o ua poe koa la i keia mau olelo, ua hookaawale koke ae la iakou a ia wa no i ike ia aku ai ka olali Kahanuopaineki e ku nlai ana me ka makaukau loa, oiai aia ma kona lima akau e paa ana kana pahi/ a ma kona lima kana īhe. I ko lakou kaawale ana, nana mai la lakou i ko lakou alii me ka manao ua mauleule wale no la hoi, eia ka auanei ua iho loa aku ka uhane ilalo oka lua [>a-u o ka make a hala.wai pu tku la me

na uhane o kona mau kupuna. Mahope koke iho o keia mau mea, ikeia aku la kekahi kanaka e kuoe hele ae ana a ku mamua o ka kakou koa, a me ka leo haahaa a moakaka !ea kamailio aku la imua ona: Eke koa opio, ka naita nana i hoohina 1 ka ikaika o ka pilikua, ka mea a makou i kapa ai he akua a he aneia no kahi a makou i ike ole, no Va i lua ole o ka ikaika, eia makou a [>au he poe pio nau, a o'kau mau hana 3 pau, oia ka makou e hooko aku ai, a o kau mau kauoha, oia ka makou e hoolohe aL Ia manawa pane aku ia ka kakou koa : Aole a s u oleio no oukou i keia manawa, aia a hoi mai au mai ka'u huakai mai, alaila noonoo pono au; aole nae ia neenoo ana o'u e hoopoino i ko oukou mau ola, eia wale no ka'u e noho oukou ma ke ano he poe naiia no T u a e hele oukou a pau i kahi 0 kuu ma kuakane nei, e hele au a hiki i kahi o ka Moi o Rusia nei me ke poo o ke 'Hi 0 oukou. 1 ka makaukau ana v ka naita opio* kena ae la oia 1 kona makuakane e oki Ike poo oka pilikua—ua hooko koke aku la kona makua, a moku ae !a ke poo o ka* piiikua. Ninau aku la ka naita opio i ke aia e hiki koke aku aku ai i kai o ke kulanakauhale alii, ua hoike koke ia aku Ia keia i ke ala. nola- ■ ii% kena ae la keia i kana wahi aikane e . hookau ae i ke poo o ka pilikua malu t na o kona lio, ua hooko kokeia keia a naue aku la lakou nei no ke kulanakauJ hale kahi makemakeia. - ' . ■ ■

; K like me ka inio .ina 9ka maka. i : |>ea lukou nei i nak> aku ai nie ka hikiIwawe ioa iloko ka u!ulaau,*a o keu ulu- ! lanu he mea ole waie no ia i ko Ukou | quu iiu j E haaieie kakmi ike ka'nailīo ana 1 jke aiīi GiUk. ~ a e haliu ae kakou ma na inehe» o ke ko;i opio a me kona muu ukali e moe poo ana ma ke alanui no ka haieaiii Ika uhi ana mai oka malu po. pane aku !a kahi kamaaina o ke kakahiaka nui ko kakou wa e hiki 'aku ai i ke kulanakauhale; ua hoomau aku la I?kou nei i ka hele ana a hiki i ka hoea ana mai oke kakahinka. Ia wa i ike aku ai lakou i na kualono e waiho molale mai ana, e hoike mai at\a \nz kuahiwi i ko lakou kalae, a 0 na Uiu nahele a me na pua, e haawi mai ana lakou i ko lakou aala kupaoa i ke pukonakona o na mauna hui o Arabia, a e hookauwa ana īa lakou ilw i paepae ala no ke kamahele malihini; hoomau loa aku la lakou nei i ka hele ana a hiki i ka puka loa ana mawaho o ka ululaau. a ua motio pololei aku la ka ihu no halealli e ku kilakila ana mamua jx>no oko lakou ala hele. Iko lakou hiki ana aku ma ka puka pa, ua kikeke aku a lakou a weheia mai la ka puka no )akou, ninau aku la lakou i ke alii. hoike ia mai la aia no iloko, ao'e i ala ka hiamoe. E hele aku hoi ha oukou a hai aku i ke alii eia he mau naita mawaho mai ke kuahiwl mai e inakemake ana e makemake ana e hui pu me ia. Ika lohe ana o ke kiai puka, hai aku la ia i ka lohe i ka haku puuku, hele mai la ia a ninau mai la i ka lakou huakai o ka hiki ana aku, pane aku la ke kiai puka, 1 hele mai nei au e hai aku ia oe e hoike aku oe i ke alii he poe naiia mai lakou no ke kuahiwi mai, a o ko'u manao no keia mau naita, i kii mai nei lakou i ke kaikamahine

I ka lohe ana 0 ka haku puuku i"keia inau oblo a kahi koa, ua kaumaha iho la kona manao, a kii'koke aku la oia e hoaia i ke alii, puoho ino ae la ia a ninau aku la, heaha keia ? Pane aku la ka haku puuku, aia mawaho 0 ka pahe mau naita mai ke kuahiwi, a o ko J u manao i kii mai nei paha i ke kaikamahine alii. Pela paha, ala ino ae la ke alii iluna a hele aku la ma kahi e moe ana kana kaikamahine a hoala aku la ame ka leo uwe, pane ilio la ia : E kuu lei e, e ala ae a e hok)i i kou mau maka, no ka mea i keia la e haalele ai oe i kou inau makua, a e hlo aku ma ka lima o na ukali o ka pilikua. •

Ia wa puoho mai la ka makuahine a! uwe kuwo nui ae la, a mahope pane ae la ke kaikamahine alii: E haawi mai oe i laau make no'u, a ina e hoi ana au i ke kuahiwi, alaila e ai mua au i keia laau make mamua o ko'u ike ana aku i na helehelena pupuka o ua pilikua la. Pane aku la ka makuakane : E kuu aloha, ua manao mua kou makua e hana pela, aka, aole e hiki, no ka mea, he aloha au i kuu lahui i kuu home a! me kuu one hanau, a nolaila o kau noi e kuu luhi, ua maopopo ia'u e ko ana no kou makemake ina he oiaio keia, alaila ua ae au e pau kakou i Ra make e pono ai. Ala ae Ja ke kaikamahine a hoomakaukau iho la i kona mau wahi 'pono kino, aka a?a no ka omole laau make i ka lima kahi i paa al I ka makaukau pono an3 o ka ohana alii ua hoi aku la lakou ma ka rumi hookipa, a kena mai ;la ke alii e hali aku i na naita iloko o | ka rumi kahi a lakou e noho ana me ke a i ka hiki ana aku o na roa|lihini iloko me kekahi puolo nui, me |ka manao o ke alii he puolo makana ia jna ka pihkua mai iaia. Iko lakou komo ana aku a noho iho ilalo, ia manawa no i ku mai ai ke alii a pane mai la: E na malihini hanohano, i kii mai nei anei oukou ike aupuni a me ke kaikamahine alii e bwe aku i ke kuahiwi ma ke kauuha a ko oukou poo, oia ka pilikua ? Ika lohe ana oka naita opio i keia mau mea, wehe ae la oia i kona papale kiJa, aia wa i ikeia mai ai keia e na mea a pau, a o kekahi poe alii ua hooho inai U iakou, Ina no hoi o ianei ke kane a ke kaikamahhe alii t a hauwalaau ae b ke anaina. I ka meha ana iho, ku mai ia o Ka hanuopaioeki iluna a pane mai la: Aiih i fou.

Ma ka Poaono o ka pule i hala ua hoomaka ka hminoh ou ana o ke kahua o ka hile hook >lokclo hou ®a w:ukifci iho o ke Keena o ka Pae Aina.

Ua ikeūi xca ka po Poakahi ntri ka hoonui ana o na kaiwka i ka hele i la nana keaka, aka aole aae he hopena ok haiuL