Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 36, 6 September 1884 — He Haiolelo. [ARTICLE]

He Haiolelo.

H u* Rrr. -uh\ s :ī. i, y> :\ L_..:a Kvf i-. ♦.iii .. i«s Ke-"-r.'.'«uo3-- Ht ; rr,r'"i v ; m.\ kv i o * „• ~. v \ s . , n.* -.: !-vt s'- % ok'k--- «- U r,i h..*iK 1; ij;v iii' Xi/u I'k- -;'c ;i! ,Tii >C*i «i'-M»*. - Ke ki- r:vi ju c r-.uwi iku l ko'u • j hoomaikai no na hūi\e nunao ana uaa-' | halo a oiikou a ua o! ac h.- >i is mx ke ] »kaniaiiio piluupun? %m, ,\ok naha ! j auwaho ac-;e *a he hoa ne! |ka iue aie nui makou iru i hooikaika o na manao lokahi oka | lehulehu mawaho aeaei mai ka hooma)ka ana mai o keia kau. Ua maa au i | ka pinepine ar.a e hakoko me ko'u mau l enemi hoopeaoj>ono aupuni iioko o ka j | ahaolelo, aka ke manaolana nei au f e |ka!a n«ai o-ukou ia'u : ka pono oleel j houhou aku ia iakou t oiai aole lakou | maanei e pa!e ai no lakou. A h»kt i keia wa, me he la ina e hoi aku ! T īana, aka aia he mau auhee ana o roa* jkou uz oi aku ka pomaikai mamua o !na lanakila ana. Iloko o elima maka- | hiki, e hiki ana ia kakou ke kaupaona i

Ika hopena o na hana a keia ahaolela i I Hookahi a'u lanakīla e akena aenei i j keia wa. Ika la mua o ke kau t oiai [uaikemua no makon ua hapa uuku [ makou i'oko o ka aale, aka ua kohoia lo Hon. G<xii"rcr Khodes i Peresidena |no ka hale. Oia ka lanukila ako ma|kou aoao kue mai i minamina nui loa ia. He haluku mau ana no ia jx>e mai ka hoomaka ana a i ka hopena. Ina aole kela ianakila ina ia aoie e ikeia ka hapalua ona hana aka ahaolelo, O kekahi o na mea nui i nooholo ole ia, ua ko ia mamuh o ka oukou mau hana ; mairaho aeaei. mamua o ka nianao ana |na inakou. Na ka manao kue lokahi |o ka lehulehu i pepehi i ka biia aupuni banako lahui, a nolaila aole i Ulo i mf a |lealea. Ua helu makou i keia lanakila !a ua noonoo. Oka manao nui oka i aoao k iokoa oia ke aupuni maikai Ma na hua i ikeia a hiki i keia wa, aole e hiki ia makou ke hoikeike aku a nui— iloko oia mea, ua haule makou. Aka oka nui o ka makou inau hana, aole i nele loa ika waiwai ole. Ma na mokuaina o ka aoao Hema o Amenka Huipuia, i ka wa e loaa aku ai na holoholona eoon [euna] e pipiU ana iluna o ke kumu laau i ka poe alualu aku ialakou, ike iho la lakou oko lakou hopena ia, Ua hiki ia makou ke hoohalike ae, ua like na kuhina o ke aupuni me lakou, i ua hoopiliia aku nei lakou a pili pu i ke kumu laau, a aia lakou malaila e pipili aku nei. Ua huai ae nei makou a moakaka i ka na kuhina mau hana ekaeka, a aole e nalowale iki ana ia mau | mea mai ko lakou hoomanao mau ana| aku. He hilinai nui ko ! u no ka mana 1 oka oiaio. Ke manaoio nei au, aohe poai, aohe hui e hiki ke kue loihi mai i ka mana o ka oiaio, Ina aole i hiki ia inakou ke kulai i na hooponopono aupuni kolohe, aka ua hana makou no ka pomaikai o keia Pae Aina. Ua huaiia na hana apuka i hoaoia e | keakea —ua puka mai kekahi mau mea iloko oka nauki oka aoao aupuni. O na hanapouliuli, kehele wale mai nei i ke ao m?lamalama i keia wa hope. Ua maa makou i ka lohe i na olelo [jono ole, a me he mea la malia paha o hoopuka makou i na olelo a oukou e kokua ole ai. Aka ua hoao ikaika makou a ke manaoio nei au, aole oukou e awiwi j 1 ka hoopuka ana i na manao ahewa i ana ia makou. Ua olelo mai kekahi Keonimana i makaikai ae i ka hale ahaolelo i kekahi la aku nei i hala, aole e hiki iaia ke noho iloko o kela hale— mamuli mai oia. Oiai aole i loaa īa makou na mea a pau a makou i makemake ai, aka e hoi aku ana i mua o ko makou mau haku makaainana me ko makou manao ua hana makou i ka ma kou mea i manao ai he pono no lakou ame ka aina. Ke hoomaikai aku nei au ia oukou no keia hookipa nani a ohaoha. HAIOLEI.O A HOX, J. W. KALUA. E Mr. Lunahoomaiu a me na keonimana. Ua ili iluna o'u ame ko'u mau hoa ka hanohano a oukou i pahola mai nei f ma ke ano' hoohiwahiwa, no k'o makou kulana he mau kauwa hoolohe a hana pono ma ko ka iehuiehu aoao iloko oka Ahaolelo. No f u īho, ke la we nei au ī ka oukou hoohanohano ana me ko'u panai i like me ia i ka lehulehu o keia kuianakauhale, ma o oukou !a e na keonimana.

Ma ko'u hoomaopopo ana i keia po, mamuli o na hiohiona o keia mau hana ua koiia mai makou e hooi ae i ko makou ikaika ma ka paio ana no na pomaikai o ko kakou aina, kona kuokoa, a me ka holomua. A hiki mai i keia la, aha mahina o ko makou no!to ana iloko o keia Ahaolelo, kahi a makou i haawi ai i ko ma kou ikaika me na hooaunawanui paua i ho ole, no ka pono o ka iehulehu. | O makou ma ka aoao kuokoa, na Lu- j namakaama, a me na 'Lii Kanohano, ua kapaia mai e ka aoao i kapaia ka aoao aupuni, he kue makou i ke aupuni he kipi, a he hoao e hoohiolo i ko ka kou noho kuokoa ana. I!oko o k° [ makou umauma ene ko makou mau l lunaikehala hoopono, ua kue mau ma- | kou i kela la a i keia la 1 na hana pono lole, na hooliio da?a uhauha, na hoolilo (hoohanohano hopena ole. Mi kekahi > po i hala aenei, oiai e halawai ana ka

Halv\ > 'riki Ve hoo«iar*sopo u aku, v-i * 'tw- 1 gir?>. r : i" \ .»'%ekahi iu ■*. j « «-.V 5 "V, L.-. kui ;<0 «•. O;» U n.i httt>e- ► k.! ■•> *a A *•*«; n m:vj jpj, V-.: •;... ,*kn n-ol :iU O i vOU, lt-i fcvkw>4i ī ■ mau poīna \ E like oae keU Bra B rruko Lahui a ! \ Mr. DMe i « »ao ati, he ;obi.i i) \ i:*i ma*.£ u kupuino h-X>r»?u-I lo i k*> k. 'w: Āi&a, mamaH o ko | kaika, a makou i hoolewa a kanu a ! nalo \ox ; Feh no hot me keh bila Piliwaiwai * onou ia mai, aka, ua unuhi hou ia aku„ Ua ike no makou, a o oukou pu i na hojjena o kela hana ino, aka, ua niahuka aku la oia a nalowale loa. Ena keonimana, ua haaheo au ke okio ae i mua o oukou i keia po, ua noho au iloko o kela hale hanohano a me ko'u mau hoa, me ka lunaikehala hoopono, a me na Uma paumaele ole i ka waiwaikipe t i like me na apana <iaia, ke gini, wikeke, barani,&c. Aoie loa ehiki i ka mana oia maa mea ke kuai mai i ko uiakou mau o lima ana.

Ua oleioia mai au e ka poe pili i ka aoao aupuai, he hoopilimeaai wale mahope o Mr. Jones Jr,, W. R. Castle, A. S. Hartwell ? ka poai i oleloia he poai o ka poe misionari, aka, me ka oiaioau e olelo aku nei ia oukou, ua aiakai ia ko'u mau koho ana e like me ko'u ike a me kuu noonoa He mau la mahope iho o ka hoomaka ana o keia Ahaolelo, maloko o kela hale ō Aliiolani Hale, ua koi ia au e kekahi ona kuhina oka Moi e paina pu me ia maluna o kana papaaina, ua hoole au t aua hoike pu ia mai no i*au ia manawa, ina he mea na'u i makemake ai, e hoike aku iaia, a e loaa no. Ke olelo nei au ia oukou, o ua kanaka la nana i koi mai i*au ua ike mua no oia, aia au ma ka aoao kue iaia, Mamua o ko'u koho ia ana i lunamakaaiana, ua hoike aku au i ke akea i kona ano, kana mau hana a me ka hopena e hiki mai ana. NolailS, aole loa i lawa ka mana o kana io kamano, na apana berena, a me na gini, wikeke, a pela aku, e kuai mai ia'u i mea e paa ai ko'u waha, a apono aku ī kana mau

hana hewa. £ na keonimana, e hoi aku ana makou i na apana nana i koho mai ia ma-1 kou, me na lima i paumaele ole i ka waiwai kipe, a e ike mai ana na makaainana, e apo mai ana iakou ia makou me ke aloha, e like ka oukou i hana ai i keia po. Ua kamailio nui ia kela mau hua kumu, 4< Ua mau ke ea oka aina ika pono, oia wale no ko makou kahua e ku ai mai ka mua a ka hope, a ke noho nei me ka manaolana e paio .mau, ae paio mau a hiki ika lanakila ana. I ko 4 u hoopau ana i ka'u niau olelo pckole, ke lawe nei au i ka lei o ka hano* hano, no ka mea, ua oi aku ka inoa maikai mamua oka mea poni maikai wahi a Solomona. A na ke Akua e malama ia Hawaii.