Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 36, 6 September 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki. Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki. Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia, Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Powa.

AO KE kokoolua iho hoi oia kau e kuu aikane. I keia la, e lilo ai oe i aikane aloha na'u, a o ko f u aio alii nei, e ooa ia wahi a pau ia oe; kani ae la ka aka a ua mau elemakule nei, a 0 laua wale no keia e lo'u nei; ao na kaikamahine hoi ua hoaikane mai la no hoi laua, a ke lauwili nei na iwi aoao o laua; a o ka makuahine hoi, ke haalulu e waie mai la no, no ka makemake loa e lilo o Kahanuopaineki i hunona nana. A ia lakou nei e lealea ana, ua hele mai la ka Moi a ku mai !a imua o ka kakou k* leo oluolu : E kuu keiki, e oluelu ana anei oe 1 ka'u noi, eia hoi kuia, o ko'u makeraake e mare ia olua me ka'u kaikamahine aiii nei, a o kau aikane hoi, e mare ia laua me ke kaikamahine ake alii powa. Ia manawa i lohe ai o Kahanuopaineki i keia mau olelo a ka Moi o Rusia. o kona wa no ia i pane aku ai : E ka moi e, e oiuolu oe i ka'u wahi olelo, oia hoi keia, owau nei, ua lilo mua ko'u ae ana i kekahi kaikamahine alii, aua hoopalauia wau me ia, a nolaila, aole paha e hiki ia'u ke haawi aku i ka ae ana elike me kau noi; a ina aole la hoi au i haawi mua i kuu ae iaia, alaila he mea maopopo e hooko ia no kau noi, a e lilo hoi kau kaikamahine alii i hoa noho no'u no keia ola ana; alia nae e kali no hoi oukou, e hoi au i kuu aina hanau a hui me kuu makuakane, a noonoo pu maua a—o ka mea e holo ana ia maua, oia ka maua e hooholo ai. No keia mea, ina e hoole ana kuu makuakane aole au e mare me ia kaikamahine, aUila lito no oiala ia'u, oiai no hoi he ui no hoi keia a he nohea, a ua kapaia hoi e kona "Ka ui o Rusia."

I ka pau ana o keia mau olelo a ka naita opio, ua kamailio hou aku la ua Moi nei i ka i ana aku : Elua wale no laua nei oi, oianei a me ka ianei aikane, a ua oi iki ae hoi ke aikane mamua oianei, a i ko'u manao oia no ka helu ekahi, a oianei ka helu eiua, 3 ua hoohiki nae laua nei, ina e loaa ke kane iaia, o ka laua kane no ia e noho ai, aole ona makemalee e lilo aku kekahi o laua i kahi e e noho ai, a ianei iho nei no makou a ekolu mahina me ka hapa a hiki i ka hoi ana aku nei, alua ae nei no la o ke kaawale ana; ua olelo no nae kela he kane hoopalau no kana aia la i Polani, o Bu!iana, ke keiki alii o Farani, eia nae aole oia i ae, a o kana kane i aloha ai. he keiki hanai ka nana a uia kana kane i makemake ai e mare, aole nae i ae ka makuakane, oia kona mea i mare ole ai me ua keiki alii ia o FaranL I ka Moi e kamailio nei, ke haloi e wale mai !a no ko ianei mau waimaka a hou aku la keia. A nohea mai ia kaikamahine alii ? Hai mai la ke a!ii oia ke kaikamahine alii o Arabia 110 ko o keia wa, aole hiki laia ke hooluolu iho i kona aloha, nolaila, ku ae la ia * hele holohoio aku la mawaho o ka ianai me ke kaukau ana iho īloko ona ; Ina o kuu hoea ana mai nei e noho ana no oe, ina paha ua mama keia mau haawe kaumaha a ke aloha e nipo nei U i kuu nui kino, a "Hoohanini Mana i ka wai ōpua," a ina n.) hoi i hoolohe oe i ka r a mau kauoha me ka loaa ole o koo

' kino ika haumia, alaila, tu ? u oe a • neia iiihia. Ia Hianawa, p iliki 'ae la oia oia i kona mau lima nu kon.i i umaum.i a hanu nuhe īho U; pnana ae [ la ia i keia wahi i'ihia me ka hiulouiou jo ka leo : Kke iau makani e |ko!onahe mai nei, e*heie aku eukou a ; hai aku iaia, a e lawe pu aku i kuu a!o--ha aihooiii - o ka mea a u i maiie iho la. Huli mai ia keia a hoi iloko, a i ka uhi ana mai o ka po, ikeia aku la ka mahmaiama oka pa alii a puni ina kukul Ika maiamaiama o na kukui e pahoia ana mao a maanei o ka pa alii, ua ikeia aku ia ka huakai a ka jx)e hanohano o ke kuianakauhale e heie mai ana no ka ahaaina huiahuia o ia j)0, a i ka akoakoa ana mai o ua poe nei. ua hooiaunaia mai ia iakou me ka kakou koa. Ai ka pau ana ona hoolauna ana, ua hele aku ia na mea a pau ma ka rumi i hoomakaukauia ai no na lealea oia po, a i ka makaukau ana o ke anaina hula, ua kani mai la ka hana i a hoomaka iho ia ka huia ana. !

I ka nalo ana aku o ka Moi a hoea hou mai ua kahiko ia oia me na lole o na kumukuai oi loa, a pela no hoi kana kaikamahine a me ke aikane, nana aku no hoi, ahu no hoi kinohinohi ua mea he nani, a o ka Mni Kono Oiiiko hoi, ua kahikoia oia me ka aahu powa 0 kona aupuni j>owa. Ia manawa, hele mai la ke kaikainahine alii a ku ana imua o Kahanuopaineki ma, a noi aku la i ko laua oluolu e hoomakaukau no ka hui pu ana aku ma ke anaina lealea. Ike mai la na keiki alii o Rusia ia laua nei me na kapa kila, nalu nui iho la lakou me ka hoohenehene ana, me ka manao me na aahu kaua no laua e hulahula ai. Alakai aku la ke kaikamahine ia laua no ka rumi auau a me ka rumi komo kapa, a k#li iho la keia ia laua ma kekahi rumi okoa. Ika raakaukau pono ana oka kakou mau koa, ua puka aku la laua iwaho no ka nimi a ke e kali ana v a aku la iaieou kaikamahine i ike mai ai ia Kahanuo- j paineki ua kuhihewa oia he aneh kei.i, | no ka mea. he nui na ! hi ?. me ka poe | hanohano i maalo imua ona, aole nae oia i ike i kekahi oiwi nani a kilakila i hoaahuia i aahu i lehau wale i na kinohinohi nani e hke me keia. O keia aahu o ka kakou koa, oia no kona aahu i kona wa i poniia ai i hooilina alii no ke aupuni powa ona mau-1 na hui o Arabia. Ia lakou nei i hoea aku ai ma ka rumi hulahula, ua haawi mai la ke anaina i ko lakou hoomaikai ma ke ku ana mai iluna, a kunou aku la no hoi lakou nei. Ke lou aku nei a lou mai na kaikamahine, ke noho la ka hoohie maluna o lakou me ka hoomakaleho nui, a ua pipika wale ae la no na keiki alii o Rusia no ka hilahila i ko lakou mau aahu. I ko.lakou hoomaka I ana e hula, aole he keiki alii o Rusia a puni e uhai aku i ke akamai a me ka maikai oka hula ana. Ika ike ana o na keiki alii ua haulehia ko lakou akamai i ka naita opio, ua kuaki loa ko lakou manao ia laua nei, aole nae e hiki ke hoohana mai, no ka mea, ua kau ka weli ona mea a pau ia laua nei. Ua hoomauia ka hula ana a hiki i ka hora eha o ka wanaao, ua hoi aku la kela a me keia e hooluolu, aka, o ke kaikamahme alii hoi, aole i moe pono kona po; | ua kii mai la kela i ka lima o ka kakou koa a huki hele aku la me kona inanao e hoi laua e moe pu ma ka nimi hookahi, ia wa i pane aku ai o Kahauuopaineki: Aole o J u ; makemake eae aku 1 kau, no ka mea aole paha iae mai kou mau makua i keia hana au eke keiki, aole no hoi e hiki ia'u ke ae aku j i kau noi; e hoi oe ma kou wahi moe, i a ina oe e paakiki ioa mai ana, e haawi koke aku no au i ka hoopai weliweli! maluna o kou kino pglupalu. E hoo- j kaawale koke aku : E hookaawale ko- ! ke aku oe, o ili aku auanei ka poino: maluna ou eke alii, aole au i hele ma» i kou aupuni nei ma ke ano hoohaumia aku i ko'u kino me kekahl O kuu olelo hope wale no e hoi oe ma kou wahi moe, a na ke Akua « malama mai ia oe; hoi aku la ke kaikamahine alii me ke kaumaha a hiki i kona rumi moe, aole i moe pono kona po a hiki ik« ao

wale ana. Xke ao ana ae, ua makaukau mai la ka papaaina no ka pitna kakahiaka, aka koe wale no na alii, ua kali na kume a ala na alii o ko lako i wa no ia l | hookani aku ai i ka bele, ua akoakoa l mai la na alii a me na malihini, ua hoo* Inuu iho la lakou i na ono i hoonoakau-

kauia. Fau ka pama ana, wa hele *ku ia ki kakou koa e hui ine Kono Giiiko, a k;\raail;o aku ia keia itaua oa» : Ua inakemake au e hele i kou «ahi i keia h, ahe eiua «ile no h o u C noho ai , iUila, alaiU huli hei mai au Tio kuu wa ;hi i hoounaia mai ai e heie e huii i ka ike i koe, oia hoi ka makemake o kuu !nakuakane, o hala auanei ka mana*»,, $a. h£ mea hoi ia e ili aku ai ka : noonoo kaumaha i kuu makuakane, u« kuhihewa ua loaa ia maua i kekahi uiia poino ma ka'u huakai hele, a noliHi, o ko*u m?kernake e hiki koke i kou wahi a ike aku no hoi, huli hoi loa aku maua no kahi a kuu makuakaoe i makemake ai. Ika lohe ana oke alii powa Kono Giliko i keia mau oielo, ua kamiiiio mai ia oia e hele hua e hui me ka Moi, a ina e hoi kakou i keia ia, aiaiia hohohoi kakou. Iko l:\na hiki ana aku imua o ka Moi, ua ninau koke mai la ka Moi : Heaha ka makemake o ke aiii i hiki mai ai imua o'u i keia wa ? lua pane aku la ka naiia opio, e oiuoiu ke a!ii e hookuu aku ia iakou e heie i kahi o Kono Oiliko a hoi 4feai, no ka mea, he makemake ioa oia e hoi i kona aupuni, e ike ikona makua. Huli inai ia ka Moi rne na maka i hoopihaia me ka waimaka e hoopuiu ana i kona mau lihilihi, & kamaiiio nmi ia : £ kuu ke iki, e ka niakia e paa ai o kuu aupuni, e haaleie mai ana anei oe ia'u ? I kuu manao, aiia oe e haaiele mai ia'u, aia a pau ke aupuni i ka hooponopono. alaiia huii hoi aku oe i kou wahi, i noho au he kanaka malaio ou. Ia wa i pane aku ai ka kakou koa : Eka Moi e, eia waie no ka'u wahi oleio e hai aku ai ia oe, oka inoa oke aupuni, oia ko'u; a o ka hooponopono ana maiuna no ia ou eke aiii; ia manawa ua noonoo iho la ka Moi, a ua hoohoio iho ia iioko ona, aua ae. aku ia oia e hookuu aku iaia, aoie nae la manawa» e kaii a haia na ia eha, aiaiia heie; ua ae aku ia ka kakou koa no ka noho ana a haia na ia eha. Mo|an 13 u la t ua noho iho ia fano kniii o Kono Oiiiko, a ma keia hua* kai he!e o ke kaikam?'iin:? aiii kekai»i 0 Rusia ine kona mau ukali. Ika ;;e--le ana o ka huakai a hala na puīe eha, hiki aku la iakou i kahi o Kono Ciiiko, ke kulanakauhale o ka nani i noho al I ko iakou hiki ana aku, ua hookipa. |ia aku ia iakou nei me ka hanohano j nui, a o ke kumu paha o keia no ko lakou ike ana i ke kaikamahine alii o Rusia. Ua haawi mai ia na makaainana i Va iakou mau hookupu ana i ke kaikamahine alii, a me ka kakou mau wahi naiia opio, a o keia mau puu waiwai, aoie ka kakou mau koa i iawe mai 1 kekahi hunahuna o ia mau waiwai, a iloko o keia mau ia, ua haawi mau ia he mau ahnaina nui no lakou nei, a o na leaiea a pau oia ka i hoikeia mai imua oka kakou mau koa. Mahope iho o ka haia ana oka manawa a ka kakou koa i hoohoio ai no ka noho ia kuianakauhaie, ua hoomakaukau iho ia la(ua nei no ka hoi ana i kahi o iaua nei i |ho< unaia aku ai mai Arabia aku e ko t iaua makuakane e heie e ao iloko o |kekahi iua huna, aia i ke kuahiwi o | Rusia, (elike me ka hoike a ka mea Haku mooielo ia oukou, i na he'u i haia, oia hoi maioko o ia lua huna ka maiamalama o ka ia, mahina a me na jhoku.) ' (A(>it i pau.)

Jle anoi Biu e hom, I ka nae o Keaomeleuieie. He moani lau liilii, I Kahanuopainekl Limahana. Ma Kamoku, Lanai i ka la 31 o ]ulai 1884, mareia e ka S. Kahoohalahaia o Mr. D, C Keiiihananui me Kaloke KahalakahikL Ua kuai kudalaia ae na waiwai o ka hale kuai I. X. L. e ku nei ma ke kihi o alanui Nuuanu me Moiwahine ma ka Poaono oka pule i hala. Makepono na warwai. wahi a na haano'u. "Pakele kekahi paahana o ka hale hana o Happer (Hapa) mai roake, mamuli no ia oka 1a ana mai eke poo o kekahi papa nui e paliina (kahi) ia ana. E ole e ike eia pakele ai Ua hanauia mai he kaikamahine mohaha* na Capt Chas. J. Malaihi, (o ke kuna me kana !ede, Mrs. Kauahi K. MalaiH Kikihale, Honolulu ma ka la Sabau iho nei, Aug. <4 1884. Oka lua iho !a keia ona hua a ko laua mau puhaka i hoohua mai ai, aka, o ka mua f ua ako e ia uo.