Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 41, 11 October 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia. Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Pawa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia. Ka Naita nana i kuekaa na lua huna o na Pawa.

HE ELUA hora me ka hapa, nalowale aku ia ka aina; ke hele nei ka moku i ka lewa, nana aku ia la olali lua i ka ohuku ale, i kau-a mea o ka holo oka moku, i ka maikai o ka makani, a hala na la elua o ko lakou nei holo ana, i ke kakahiaka nui o ke kolu 0 ka la, ike aku la lakou nei i kekahi kiko eleele mamua pono o lakou nei. Aohe i iiuliu, pii mahuahua ae la ka nui o ua wahi kiko nei, a hala he mau hora hou, ike pono ia aku ia he kino moku e hooiho pololei mai ana i o lakou nei, a ike pu ae la no hoi ke kapena he moku powa keia. Ua nui ke pioloke 0 na se!a me na alii moku, a o ke kapena pu kekahi ma īa haawina hookahi; a o ka kakou koa hoi, aole oia 1 hopo iho a pihoihoi hoi. Ua nui launa ole mai ka holo ona moku i keia manawa, eiai hoi ua moku powa nei e hoomau mai ana i ke alualu ana ia lakou nei, a o lakou nei hoi, ke imi nei ke kapena i kahi e pakele ai, aka, ua poho wale nae ia manaolana ana. no

ka nui o ka ino e onou mai ana mamua pono, olu hoi ka hele'na mai a ka moku powa, e hooiho ana ika a Peu wini."

He manawa ole pili ana ua moku po-1 wa nei ma ka aoao o ko lakou nei moku ] a —poha mai Ia kekahi leo : E haawi J Dio mai oukou ! E haawi pio mai ou kou i ka moku a me na waiwai a pau oluna !! A ina aole e hooko ia keia leo kauoha, alaila, e puhi ola ia oukou a pau. Ia manawa, ua pane aku la ke kapena : E lawe oukou ina waiwai a pau, a e hookoe i ko makou mau ola. L T a ae mai Ia ke alakai ona powa, a pii mai la ke alii powa a me kona mau ukali, no ka ohi ana i na waiwai o ko lakou nei moku. Mamua nae o ko lakou anehe ana iho e lalau, lohe aku la ke alii powa i keia mau huaolelo : En3 .ilii powa puuwai eleele, i hoopiha ia ine ka maknna, a no keia hora, aole loa au e ae e lawe oukou i kekahi waiwai nailuna aku o keia moku, aole loa he kuieana iki o oukou e lawe ai; no ka mea, ua lawe ae nei au i ka moku a me tia mea a pau ma ka poho o kuu lima, 1 i hoolohe ole oukou i ka leo 0 ke ola, e hookau aku no au i ka hoopai weliweli maluna o oukou. Hookuu iho la ia i ke kino make o kana aikane, lalau aku la 1 kana pahikaua, a wehe ae la no hoi i kona koloka a lele aku la oia imua oua mau alii powa nei me na ukali e ku mai la me he Tiga la, a uhau aku la oia me kana pahikaua a loaa aku L ka !ua o ke alii powa a haule pahu aku la iluna 0 ka oneki ua make loa.

I ka ike ana mai o na powa ua make ko lakou alii, hooniaka mai !a lakou e, iho makawalu mai luna mai o ko lakou moku a iko lakou nei, e hookikina ana na alakai i na koa powa, ke oloio mai nei na laau ihe, haukawewe na koi kaua, ke hala'o'a nei na pahikaua ma o a maanei o ka kakou koa, aka, aole i hopo iho keia no kela mau hauna pahikaua, pahuna ihe, ke kakelekele me na koikaua, nolaila i hoomanao ae ai na limahana i neia wahi mele :

"Aole i hopo iho neia eu, I ka nui alu a na powa; Mai noho oe a hooheno mai, I ka eu Kahanuopainekl" Eia nae ka kakou koa ke hakaka nei me keia heluna nui o na powa, oiai he ewalu haneri ko lakou nui, a hookahi wale iho no ka kakou koa. Pii mahuahua ae la ka inaina weia i kona hoqpo, a hoomaka aku ia ia e pulumi i ke ola makamaeona powa, e hoopuehu liilii'na i na alii a me na alakai, a he elima nn nute koe hiki i ka hapaiua hora o keia kaua ana, ua pau ioa i ka make aohe ahaailona Poha aku la kona leo aui, me keia mau huaolelo : E na ilio poioli, i hele mai nei hoi me na niea kaua e iawe a pakaha wale i ke oia makamae o na kamahele aumoana me ko lakou mau waiwai, ano, aole paha oukou i moeuhane mua, e halawai aku ana oukou me ka make mainoino; aoie : loa ehiki i kekahi mea oia ma ka honua e aa e paio mai me a'u, ka mea i kapa ia "Ke ahi kanana o na waoakua o ea mauna bui, a o ka &aiti puuwai

l ahi o Arjbia/" Eia Oekou a pau ina ! ioko oka mana o ka*J mau !ima, aua | lilo hoi ka oukou liana pakaha wa|le i moepuu no r>*%e mau ioa. A * o ko oukou ma 'waiho ana i :kaopu anuanu o ka i uku pa ; nai no kaoukou masl • "?a ino. Hele mai la ke kajpen%o ko lakou } nei moku. hoi ? s haawi pio afcu ma ka lima o na powa, a kukuh* mai la (imua o ka kakou koa a pane mai la : E kuu keiki abha, i keia la e lilo no oe i alii 9 i haku malpna o'u i na wa a | pau, a ke ike nei au, he aie nui ko ma-1 kou ia oe e ke ahi opio; ua hana iho | nei oe ika hana i ku ike aloha, a oia j ka'u e nalu nei, me ka .manaolana oU i no ke ola, oiai ua haiki-mai ka noonoo,! " I oka make wale no. Eka hoola oka : wa popilikia, e kala mai ia makou, ein ! ka'u makana e haawi aku ai ia #e i uku. no kau mau hana maikai, he hapa'.ua ; miliona dala, maluna o keia moku, ke | ; haawi aku nei au nau a e nohoalii oe j | maluna o ia waiwai a pau. I ka lohe ana o Kahhnuopaineki i j | keia mau olelo a kona hoa kapena, pa-e ; ' aku la kona leo aloha : Ano eka hoa | I 'loha maikai, aole au e lawe mai īa wai- \

wai no'u iho, no ka mea, aole no hoi au i nele i kahi hunahuna oīa ana e kii aku i na waiwai o ka moku powa. a e puunaue like mafwaena o ouk 3u pa kahi, me ka hookoe ele 1 kekahi na u Lohe aku la na sela i aloh,. a ke aiii opio, pii aku la |itkou maluna 0 ka mgku powa, e alunu lna i na me: nani, hele ia la a piha ku'i|ko lakou ne moku. Ku ae la keia m| ka aoao»o ko lakou nei moku, a kaik>ha aku la i ke kapena e puhi aku i kaimoku powii--1 ke ahi, ua hooko pono ii ke "kauohn a lalapa ae la ke ahi a pi|ii fta moku nei, a hookahi hora o kg J*q ana o kt ahi, a poholo aku la ia ilol|o o ka opu hohonu o ka moana lipoli^». Hoomaka hou ke kapena e piipii i ka ihu o ka moku ika makani. a pau na hemahema, ua hooiho aku h ua nene aukai nei no na haioulu o Ara bia ka pahu hopu. Ia lakou e holo nei a hala na la ehiku, ua hoalii iho la ka manao kauinaha maluna o lanei, no ka mea aole he ike lihi ia aku o ka3ina, no keia kumu, ku ae la oia a hele aku la me ke ano kaumaha a ninau aku la : Aole paha kakou e ike ana ika ama ika la apopo ? Ua hai mai la ke kapena : In? f. mau ka makani apo keia 1a a ao, a!ni!a, o ka hora ehiku o ke kakahiaka, e ike aku ka kou i ka piko 9 na kuahiwi o Arabia, a ma ka hora 12 oke awakea e pili ai 1 ka uwapo. Hoi mai la ka manao hauuli iloko o kona puuwai, a huli hoi aku la keia ma kona rumi e waiho ana o kana aikane, noho iho la ia me ka malie; apo io la a wehewehe kaiao o ke kakahiaka, ua ike ia na kuahiwi o Ara bia. I keia wa hoomaka mai la na leo hanehane oka ino, pii mahuahua mai la na ale kupikipikio, puhi mai la hoi ka makani me ka ikaika, a ke hele nei ka moku iloko o ke ehuehu 0 ka ino o ka moana. Heielei mai la na kulu paka ua, halii paa iho la ka ohu i ka aina ame ka moana, aohe hoi he ike aina ia, ua halii ka ua me ka pouli o ka ohu a hala he mau hon, ia wa akakuu mai la ka ino, a hala hou he hookahi hora, ua auhee aku la keia mau haawi hoopi lihua, oiai ua wehe mai la ka malama- ! lama i kona nani piha, a hookaawaieia ; aku la hoi ka pouli mai ona aku.

I ka mao ana ae, ua ike ia aku ia na | hale nani o ke kulanakauhale, a moani j mai ia hoi na ea aaia ona pua, a pili j aku la lakou nei ika uwapo. Puiwa j ae la ka kakou koa mai kona hiamoe | nui a puoho ae la, a hoomanao iho la keia ua ku ika aina. Pii aku la keia a ku ana iluna oka oneki, haliu ponu aku la keia i ka aina, a ike aku la i ke! ku mai o ka Hale Alii, kulu iho la ko- j na mau waimaka, a me keia mau leo; kaukau i puana ae ai oia : 1 "E ke ahe !au makani e pa mai nei, E na pua aala o ka Hale Aiii, Ina paha he mau pepeiao ko oukou, Ano ka wa e hoolohe mai Eia ka puoio a ka waimaka, E 'awe aku i ku« «dtna pau ole a e [haawi aku i ka mea a'u i aioha ai; Eia no paha oe i ka iu o ka Hale (Alii, Ka haie hoi a nei k'.oo i kau ai ka [weli, A —mai liio ko'u ola mamuli ou, M Pau ae ia ka ianei kaukau ana me na waimaka, hoomakaukau koke iho la keia iko laua mau wahi puolo, a pau |na hooponopono ana, ta puili mai la |ke kapena* aua haawiia na kipoaa I a ke aioha mawaena o oa scla>

i Haawi ke aloaa lulu liena, kau ma ;ka lio, hoomika aku li e ho!o ng ke | ka pahu hopu- Kaa hoj>e ae ;ta ke kulanakauhale, hoomaka hou iho |ia keia e hoopa hou ae i ka lio me ko ; mau sepa Gula, ia wa hoike mai Ia ! <ona lio i kona holo, oiai ua pii palua i ae i ko ka mua; kaa hope ae !a na ulu■laau, ke holo nei kona lio me he puafciohio la, aole no hoi i u iho T ku ana keia a me ka lio o kana wahi aikane aloha! maluna pono o ka piko o kekahi paii, a ūa hoi malalo o ke kumu oka pali ka, dina o na kupuna o kana aikane, aole! no keia i hopo no ke kiekie oka pali, i aka, lele aku la no nae ka kakou koa a ku ana mawaho o ka ilina; lele iho la keia ilalo a wehe ae la i ka lei o kahi aikane e paa ana ma kona a'i, a hoolei aku la i ke kino kupapau iloko oka ilina. Puiwa koke 'ae la keia no kekahi leo i pa-e mai : Ke haawi aku nei makou ina h x>maikai palena ole maluna ou, ao kou ahonui, kaniuhu ole, a manao ae sa hoi e hoolei iaia nei i ka hohonu o iea moana. Ma o makou nei na kupua o ka po, elike me kou ahonui, pela makou e haawi hou ai ike ola īloko o j

kona kino, Olowalu hou mai Ia ka ieo o ua poe eepa nei : E ke a'ii e, e hoi oe a kela wahi hale a olua i noho mua ai, a e noho oe a hala na la ewalu, e ike auanei oe e hoea aku ana ko aikane me ka pilikia ole. [ lohe ani o iinei ina olelo ana *upua o ka po, huli hoi aku la oia a ma kahi pupupu hale, malaila oia kahi i noho al

I ke kokoke ana mai e pau na la 8, a i ka po ana iho, ua hoike mli la na ouli o ka lani i na helehelena o ka ino, ua hakumakuma na ao opua, a hoohau!e mai la i na ku aua e!oelo, e ne-i nakolo papaaina ana ka hekili, e hoholo ana hoi ka lalapa malamalama 0 ka uila, e hoolewa ia ana ka honua me he moku la e piialewaia ani e ni ale ahiu o ka moana, a ua puni loa o Arabia i keia ino, a he mea haohao nui loa ia keia. Ua mau keia ino mai ke ahiahi mai a hiki i ka wehe'na o kaiao, ua meha pu iho la. Hoike mai la hoi na lani i kona nani, ua kalae na kuahiwi, ahuwale na kualono, na pi u. Puka aku la 0 Kahanuopaineki iwaho o kona wahi pupupu hale, ua hoohikileleia mai nae keia no kekahi kino kanaka e hele mai ana. Kaulono pono aku la keia i kona mau iena ike maluna o kela kino kanaka ana e ike nei, aka nae, komo koke mai la na manao aloha no kana aikane, a i kona hoomaopopo ana, he mea oiaio, o kana aikane no keia e hele mai nei imua ona. Halo'ilo'i mai la na waimaka mai kona mau maka mai, a puana la keia me na huaolelo aloha : "Nani ke aloha o na lani, I ka hoohui hou ana ia kaua; E kuu aikane aloha e — Hoa uhai-a holo o na mea kaua; Kuu puukalahala o na ia pilikia, Aloha wale a ." (AoU i pau.)