Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 42, 18 October 1884 — KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia. Ka Naita nana i kuokaa na lua huna o na Powa. [ARTICLE]

KA MOOLELO KAAO O Kahanuopaineki, Ke keiki alii o ke aupuni o Italia Ka Olali o na Waoakua o Arabia. Ka Naita nana i kuokaa na lua huna o na Powa.

P ji"ii rr.ai la kana aik.me rna kona maii wawae, a uwe ku-o ae la laua nei, a pau ka laua nei uvre ku-o ana. ua kamailio aku la kana wahi aikane, ekuu haku e, ua kau*naha kc ! u uhane nou, no kuu ike' ana aku e hakaka ana oe me na powa he ewalu haneri a oi, noiaila, kulu ko'u mau waimaka no ke aloha ia oe, no ka alo hookahi i na pilikia, aole hoi e like me mamua, o kaua pu ke alo i na pilikia a pau, aneane ko'u kino wailua e lalau i ka'u pahikaua ina he mea hiki ia'u; olelo aku la o Kahanuopaine ks, o na mea a pau e hiki mai ana imua o ko'u alo me ka manao e hoopio mai ia'u, aole loa au e kanalua a pela no hoi oe, a nolaila, ke hai aku nei au ia oe, ua makaukau na mea ai e paina kaua, a pau ka paina ana, alaila, e huli hoi aku kaua i ko kaua home kuahiwi, kahi a kaua e noho ai me ka hanohano. Eia kuu olelo ia oe, aole e pau kuu uianao no kela lua huna, a hiki i ka wa e kau ai i ka hoopai maluna o kela kanaka puuwai eleeie, a me kona mau naita kona makuakane hana lapuwale; i kt pau ana o ka laua paina ana, ua hoomakaukau iho la 110 ka hoi 110 ka home kuahiwi, a makaukau na lio, kau ae la laua nei a huli hoi aku la no ka 'nome, ma ia la; i ke kani ponoana ae o ka ho ; ra umikumamaiua, ua hoea aku la laua nei i ka home kuahiwi, iamapawa i ike ia mai ai laua nei, ua haawi ia mai la he mau huro hoomaikai no laua nei, i 'makuakane rne ka hoihoi nui, me ka manao la hoi, ua puk<t aku kana me ka maikai, eia ka auanei ua ioaa oia i ka pilikia, a ina aole na ike kiiokilo o kana keiki alua, ina no la ua pilikia kona iei a-i ana i

manao ai. Ika pau ana o keia mau uluaoa, ua huli hoi aku la lakou nei no ka halealii, i ka hiki ana aku iloko o ka rumi hookipn, ua luana iho la lakou ka hapaha hora. A pau ka hapaha hora ua nonoi mai la ko laua niakuakane e hoike aku i ka moolelo o ko laua hele ana, ia manawa i hahai aku ai kana keiki i ka moolelo o ko laua hele ana, a me ka loaa ana ia laua oka pilikia mai ka moi Gonokaliko mai me kona mau ukali he 15, a me ko laua lanakila ana maluna o la kou, ka lawe ana o ka Moi Gono Kiliko ia laua i keiki hanai, ko lakou hele ana ma ke ala kuahiwi, ka haawi ana mai o ka Moi Gono Kiliko 1 ke kaikamahine ana ia ianei. Ko lakou hoouka kaua

me na puali powa 0 na mahoe me ka lanakila ana o laua nei maluna o laua (na mahoe), ma ke kakelekele ana i na laau ihe, ko ianei lilo ana 1 Moi no ia kahua powu. Ko lakou hele ana a kaua me ka piliakua me ka make ana ia ianei a lilo keia i Moi maluna o ia poe, me kona lawe ana i ke poo o ka | pilikua imua o ka Moi o Rusia, me ka haawi ana mai o ka Moi o Rusia i ke aupuni a me kana kaikamahine alii ana ponoi, ko ianei ana pahikaua ana me ke keiki a ka puuku a pa-ka ia eia ua nnita la ma ke kam a-i, ko laua alu ia ana e kona mau n>ahele naiia he 500, a\e ka haawi ana o ka Moi i na ahaama hoohanohano. Hiki laua nei i ke kulanakauhale o kl 'lii Gono Kiliko, me ko laua nei huli hoi ma ke kuahiwi me ke ? lii Gono Kiliko, hoonoho keia i Moi no ke aupuni o ka pilikua t hope no ianei. HuU hoi laua nei a hiki i ke aupuni powa o na mahoe hoonoho keia i i Moi no ia wahi a huli hoi laua no ka home-lua, haiawai roe ka makuskar.e» komo i ka luahuna, ko ia nei luku ana i na naiia he 6,000, ko lanei paio ana me kekahi naiia-akamai o ka lua huna. Ko ianei haawi ia āna i ka *aau make iloko o ke kiaha wama, ka make ana 0 ke aikane, ka huli hoi ana i Arabta* ke kaua. mii ma ka moana me na powa he Soo, ke pio ana, lilo ka wain-ai ia ianei, hiki ma ka ilina o kahi aikane, ke ola hou ana 0 ke aikane a hui aloha hou lakou, Iloko o keia manawa e kamailio nei o ka kakou wahi eu, aole fce waimaka p&a o ko laua nei inaa ukali a me ka I Moi, ua ku-o ae *a hkou iloko o ka i mmi, a hoopuka ae k ka naita o ka

'vj?u omaomao, e ae aku k;> 9. e hele e kau aku ika hoopai itt *o ( <ci.t luahuna, ke lako nae oia ina i\s he s,.occ"ua hoopuka ae hno hol *a; makuakane o ianei, oia a me fconaVai- j la helu ekahi ke hele a xau aku i' :a; hoopai weiiweli maiuna o kona r,:a? * -i ne, a me kona hanau mua, ao- 1 ; ei hui aia wa!e no ma ka maka o na •; kaua. * i E o'u x>oe a hoa kuili hoi C iia r a- { nea, ka pulakaumaka hoolele hauli ;oij .o na lede maka palupalu o keia au &■- ; lomua, aole au i manao e nee papa !ma na olelo a pau, no ka hoike ana K) ;kana huakai hele. aka, ua hoike au :|a na mea nui a kaulana hoi, v:u o M kaahele ana ma kana huakai nuikain u, j

E haalele kakou i kona moo'.elo, ive huii ae kakou a nana aku 1 ka muu a kona makuakane i hana ai. I ka pau ana o keia mau kamakai.'ailio ana, oka wa no ia oka makuakanei kauoha aku ai i kona niau naita. e hoomakaukau koke ia i papaahaaina niu, a i elua pule e ahaaina ai me na hoa'iohaloha ana i ko kakou Hooilin.i ka hanau-kahi hoi mai ko'u puhaka |e, ka Lei Alii hoi i loaa mai i ko'u maujfla makua. Pau ka olelo kuahaua aliUiia uleu like mai la lakgu me ka hoihoi nui, a he elua hora o keia hoomakiiikau ana, ua l.awa pono loa na mea ai 6 kela ame keia ano. Ike ia aku la huakai o na naita a pau me k<> mau kahiko piha i hele a lulu ka kani, ke halo pono aku hoi i na kahtk6 o na lede, hele kela palahinu kaliae, i ke kilohi ana aku ika huakm e kamoe la iko lakou ala no ka Hāle Alii, aole o kai\a mai o ka nui o keia huakai ike Alii. Ika hiki ana akiyo ka huakai ika pa alii, ua piha ku'i na papaaina i hoomakaukauia no na a pau, ia wa no i ulele like iho ai k»īa a uie keia, e hoopiha ana i ka Uia o, a iaaina.. Pau ka paiua ana, t ua mai la kekahi rumi nui no na hana lealea a pau ma ia po a ao, a pela wale ka hana ana a hala na piile elua. 0 ka lealea ana ia wa e noho nei anaina me ka maluhia, a ua huii hoi aku la kela _a tne keia i ko lakou mau home iho.

I kekahi ahialii, ua kono ia mai la laua nei eka makuakane e hele lakou e holoholo maloko ona mala pua, us ae aku la no laua nei. Hele aku la la~ kou nei a liuliu iki, huli mai la ua makuakane nei, a pane mai la imua oia nei : E kuu keiki, he mea huna ka'u e hoike aku ai ia oe, oia hoi, o ko'u mau manao a pau, ame kuu nei, ua kailia aku no ia e kekahi kaikamahine alii e noho- mai la i Sepania, oia hoi ke Kama aliiwahine I-alima, a Hooilina alii hoi o Sepania; ano, e kuu keiki, pehea la e ko ai ka makemake o kou makuakane nei ? Ua hoao au e kii no na manawa he nut, me ka manao e luku aku i na koa o loko o ka pa alii, aka nae, o keia hooko ana ia mau kuko lapuwale, ua ili mai no ka poino maluna o'u, oiai ua pau loa aku ko'u mau koa i ka niake a pakele mahunehune Imai ko'u ola; a no ia kumu, aole i ko iki ko'u mau manao ana no ua kaika mahine la, ao ka mea hoi a'u i aloha

ai. A ua komohia no hoi ke aloha mawaena o maua a elua, oiai, e loaa mau mai ana kana'leta ia'u, a pela no hoi ka u leta iaia; a na ia mea i hapai mat i kela mau manao aha mamua. A eia ka u wahi ninau ia oe e kuu keiki, ina nae ia he raea pono i kou manao, a oia keia : Ina he mea kupono i kou manao ma ka ae ana mai ia wahine na'u a me ka ole, e hai koke mai. I ka lohe ana o kana keiki i ka olelo a kona makuakane, ua pane aku la 1a ine ka hakalia ole : E kuu makuaka> ne aioha, aole no paha me na pualikoa ame na mea kaua e hiki ai ke hooko ia kou ma'kemake. (Maanei ena hoa heluhelu o keia nanea, e ike aku ana kakou i ka pane hope a Kahanuopaineki i kona makuakane, a be mea hoi no kakou e hauoli ai i ka ike hou ana i ka ieo waimeli o kana Gita, Ano, e fca | makamaka, ua poina paha ia oukoo na | heomanao ana no kana Gita, ka waiwai l hooilīna hoi mai kona mau kupuna mai (a hiki roai i kona au e nee nei)

j Pane aku la ia Ina na'u e kii me 1 11 wale no o u mau ukali e'hele ai, ua ! hiki 1«. a ia'u ke kii i kau inea i aloha a£ < A aoie hoi ine ka oi 0 aa mea kaua aka. ke hai aku nei au ra oe, he hookahī wale no mea e hiki ai, aia no kawaiwai i hooiliaaia mai e ko ? u makuakane, mai na kupuna mai, eta hoi kuu wahi Giia; j a o na ahkai helu ekahi o ko kaua mau \ ouali, o Ukou na ukali e htle pu ai me

& _ I ka lohe ana o ua makuakane n . i !ia olelo a kar.a keiki, ua puiwa ae ; b eia a yuoho e «uie mai !a no kona ;leo n;e Veia mau huaok'o i'a pono ' rUa pono' !! Ua pono loa keia, e hoe-fi|jia!-ca;-kau t na mea e pono ai no ka jcukcu huakal Hoi aku kikou nei a i k;i haie a»ti. ua komo hou mai la inanuo o ksrolo mana. ua oia r,o katia keiki. a hele aku |la ak u ana imua o kana keiki. a pane |aku !a E kuu keiki aioha. ke hopoho; o nei au nou, no ka mea, ao!e i la\va kupono kela mau ukali no ka heie pu ana me oe, a ke inanao nei au e hoouna ;-»u uku ine oe, i elima tausani koa r..t ',r.kou e kiai a e malama loa hoi ia |oc nif.i na !ima mai o na enemi.

Poha mai la kona leo olu waipahe : E kau makua, aole au e lawe ia mau koa, no ka mea, oia hana ana ]' 'a, he ala pohihihi loa ia, a aoie no h.oi e hiki ke lawe i na koa elike me ia ke ano, oiai i ko'u wa e hiki aku ai me na koa. e manaoia mai no auanei au, e kii aku ana i ke aupuni e kipi, alaila, aole no e nele ka hoomakaukauia mai o na koa o ka hale alii, a pupu--hoi ka'u huakai; e aho au e hele ma ke ano he keiki makaikai honua. a pela pu hoi me ko'u mau ukali, alaila, e ike no auanei oe, aia ke hiamoe ia kau aloha

makou aoao i na wa a pau ma keia hope aku f a na ke Akua e kokua mai ia oe a me kau mea i makemake ai. E kuu makua, i ka puka ana mai oka la ike kak. hiaka nui, a ma ka hora ewalu e akeakoa mai ai na naita a pau iloko nei oka rumi. Ua kuahaua kokeia ak /. la ka olelo kauoha a ke alii opio e hke me ka mea i hoikeia maluna. I ka hiki ana ika manawa i kuahauaia'i, •w ike ia aku la he 20 naita maluna o ! lakou mau lio i lako pono me na ;:k a kaua. Ua kahiko no hoi lakou i ko iakou mau kahiko piha o ka oihana ■«••aiea.- aua kapaia no hoi lako\i ,! he ! mau liona'no na mauna hui o Arabia." I ka hiki ana mai 0 ua mau kae'ae'a la a iu.ho iho la ma ko lakou mau noho oka wa no ia i komo mai ai o Kahanuopameki aku ana imua o ke anaina, a kauoha aku la kona makua kane e noho iho ma kona wah», a hoea pu mai la no hoi kahi ?ikane a ka kakou koa, a no nonoho iho la laua ma ko laua mau noho i hook?awaleia no laua. Ku mai la ka Moi a kamailio j mai la : E o'u mau naita helu ekahi i hojopihaia ko oukoi> mau umauma me ke ahi o ka hopo ole, a 0 na naita hoi i hookau aku 1 ka weli maluna o Arabia holookoa, he hana nui ka'u i kono aku nei ia oukou e akoakoa mai i keia la, a e lohe no oukou ano : Ma ka la apopo oukou e hele ai me ke keiki a kaWou i ke aupuni 0 Sepania, noke kii ana i ke kaikamahine alii i wahine na'u, ke loaa nae; a 0 ko oukou poo ma keia huakai e hele aku ai, oia no ka kakou keiki a hooilina Moi hoi o ko kakou aupuni nei! A e hele hoi oukou no ke kii ana i wahine na'u, a e lilohoi ia i makuahine no oukou. Nolaila, ona kauoha a pau mai ko oukou alii opio mai, oia wale no ka oukou e hoolohe a *hooko oono 110 hoi. Ake lana nei ko'u manao e hooko pono ana no oukon i kona leo, a ke kaūoha hou nei au ia oukou, mai

ike i kona opiopio a hookiekie ae oukou maluna ona, aka, e hoohaahaa, a e malama" , pu ro hoi ika ihiihi o ka oukou oihana naita A ka !a apopo, oia ko oukou manawa e haalele mai ai i ko oukou home nani nei, nolaila ua lohe aku ia oukou i ka olelo no ka hele ana no Sepania, a e makaala hoi no ka la apopo e hiki mai ana.

I keia wa i hookuu iho ai ka Moi i kana mau kamailio ana, a hooho iike mai la lakou . E ke alii aloha o Arabia nei, e hooko no makou i kau raau kauoha a pau, a j>e!a no hoi ka kakou keiki. Ia manawa i hookuuia aku ai ke anaina, e hoi i ko iakou mau home ponoi iho. I ka wehe'na o ke alaula o ke kaka, hiaka t a puka mai la hoi ka !a, e hoolele i kona malamalama a puni ka honaa, ua hoike mai ia ka lani i kona nanl molaelat maikii, ua ahu wale na kuaiano, na puu, a me na awaawa, ua ike ia ua hoalii iho ka uiiuli ponipom o j aa mauu a me na lau iaaa ma na Lalani [mauna. I ka hiki ana i ka hapalua o j ka hora eiws* ua ike ia aku la kekahi I p'iali nui e puka mai ana mai ka pa aiii J mai, a ekamoe ae ana ko lakou ah hei !e no kuahiwi; i ka heiu ia ana aku» Im hikf aku ko lakou i ka 22, a ; ua hoaahuia no hoi lakou a pau me na kapa kila i hunaia* hoi meoa koloka hek kuah'mi, a ua hoolako ia 110 hoi

iakou a pau me n;i ak'i kāua. Ake hoohewahewa mai r.?i paha o'u mau h<?a kaia :ie keia hu3k.lL aka o ka huakai co keia a ka kakou koa e hele ana e hooko ike kauoha a kona makuakane. Aole t Huiiu ko hkou hala ana aku. aia hoi/p ika mai ia Moi mai ko iauo ha'e ;ūii maū a huli.|>ono aku ia kom* alo n.i kahi .1 ka huakai a kana keiki e pii la ma ke kuahiwi. ia .wa hu mai 'ui kona a!oh:i. a olelo iho !a iioko ona : Alua hoi mea nana e hoouluku mai 1 ko'u ;vu\nao oke aioha ou o ke keiki, a o ka'u mea hoi i aloha'i Puapuai mai la kon.% mau waimaka mai kona mau maka mai, e hio'o ana ma keh * me kein aoao o kona nnu papaiina, a pe'a na iimahana i [>u.ina ae ai i keia mau huaolelo hoa lohaloha •'Hiolo !ua na kulu kehau. I ka luna o Kaala; Alaa ka heie'na a nei eu, Hooka'uka'ulua ole iho. Kiina ka pua i ka iu. I ka piko olu o Se[uinia. K hooheno ana i ka lai, 0 tn kaiaulu wehi o ia taona. Hia mai ka leo hone, I.eo waimeli o ke Gita. I hui pu ia me ke ala, Ka nanahe wai iehua a ka manu. Ka ieo hone ia o ka eu, Ka naita o ka huiu keokeo; Puawai ahi o Arabia, Kae'ae'a o na mauna hui.'

E haalele kakou i ke kamailio ana no ka makuakane. a e huli ae kakou a na- j na aku ika kakou koa e hele hooma j nawanui la ike anu oke kuahiwi. I ko lakou hiki pono ana aku i ka piko o ke kuahiwi, huli mai la ua eu nei a nana mai la ilalo, ike mai la ia i ka waiho aku a ke kuhnakauhale alii o laua, a he hapalua hora ko lakou hoomaho ana. Fluli aku la lakou nei hele ma ke kuahiwi, pau ka ike*na i ka home nani, e iho ana ma na awawa, e pii an.i ma na puu, a he mea paha ia na oukou e hoohuoi ai no keia hele ana ma ke ala kuahiwi Oko lakou hele ana ma ia ala, aia ma kekahi aoao o Arabia na aumoku kaua powa o ka makuakane, me ko lakou Adimarala nui o Poohao. (Iron-head.) a malaila no hoi ko iakou awa hoolulu. Ana keia aumoku ela we ika kakou koa no ke aupuni oSe pania, kahi hoi e moe lolii mai la ka

punua pee poli i haiamuia e ka nani o me ka maikai. Iko lakou hele ana apo ia la, ua hoaumoe iho Ia lakou malalo q ka malumalu o kekahi kwwilaau nui, a i ka manawa a lakou e moe nei, ua loaa akv. Ia iua koa nei he hihio moeuhane. la wa; ku mai la imua ona kekahi naita ua ano aoo i lako pono me na mea kaua, e kau ana noi oia maluna o kekahi lio eleele. aua hoohalikeia hoi kona huiu me he pahoehoe la ka anaanapa ana i ka la, ao ke kapa kila ō ua naiia aoo nei, ua iike ia me ka enaena o na imu ehiku ipa tausamia. Haawi mai la hoi ia ike huaolelo : Aloha oe, eke kanaka i hoopihaia me ke ahi oka wiwo ole, ka opuu hoi i puka aku mai ka pu' haka aku o ka'u mamo; owau nei o kou kupuna kua-ha, ka mea na,na i iuku i na aupuni nui o ke ao nei a hala loa aku ika iewanuu. O ko'u inon, o I.a meka Puluka, a o ka haoa hope o kuu inoa oia no ka inoa o kou makt:3kane. fka Moi Puiuka, ka makuakane nana i

imi a hanau mai hoi ka mea nona keia nanea.) No ka nui loa o ko'u aloha | nou, ame ike e komoina aku ana ioe iloko o ka pilikia ma keia niua aku, j nolaila au i hele mai nei e haawi aku i ikeia pahikana, a me keia lio kcua> a o !ka inoa o keia lio. oia. no o Lopama } Huelo, ka lio mana hookahi mna i llukuka lua ahi kupua o Hilela. Ke i hooili aku nei au ia oe a kau aku i kau | mamo. Aia mamua aku o kou alahele ka lua, a ina oe e hele i ka la apopo, ai ike oe i kekahi kanaka kino hoopahaa

[hao, e ku ana roa kekahi kualapa, e ho10ma0p0f>0 iho oe, owau no ia, a e heie J pololei mai oe ma kahi a'u e ku ana. 1A e hoomaopopo pu iho no hoi oe» oia ka puka e loaa «ku ai ke kino | make o keia !io, a i komo aku oe iioko | o ua lua la, e ike koke no oe i na waiI «rai a pau e waiho mokaki ana nia na I wahi a pau o ua tua huna nei, a ke ho jo»U aku nei ay ia mau waiwai a pau loa |raaluaa gai; a ina he makemake kou e ! ike i ke kino o kou n*ak.uakane, e hoike \ aku no ati ia oe ine ka hakalia ole. A i i komo aku oe ma ni rum' a pau, enai ! molowa oe a mai kanalua hoi, a i | loaā aku ia oe kekahi nimi nui, a i% \ maloko o ua rumi la kekahi pakaukau ! daimana e ku ana, a aia hoi maluna o ' ua paiaukau b.e kau ana keia pahika-

ua. a me kekahi *va hi buke uuki'. a aia no hoi iloko oua buke ta na kuhikuhi ana no k:l.t !io, a e ima na kokua he nui ia oe. a o ke aloha no kou, a eia ke aka shadow 1 o kou makuakane. Ike aku ia keii i ke kino aka o kona maku- ! akar.e i hoaahuia me na kahiko alii, ia wa kahea aku la ia ; E papa» c pana e m?i haafeic oe ia'u k&pap*—a puoho ae ia mamuii o ka hoala ana o t:a ukali no ka nnKuiu o ke ahi opio 1 , ke aumoe s I kona a!a ana ae aoie e hiki ke oleio | mai, oiai ua puni ioa kona kmo ika | haa'uiu, a kahea ae ia E papa e—■ — i a ieie mai la na ukali me ka manao ua • l&aa ia la ko lakou alii opio ika mai, a ' anehe iho la iakou e iomū Ia manan*a

poha aku Uka leo o kahi aikane Ua o s <i, ua oki ena ukali oke alii, e waiho aku iaia peia, no ka mea, ua >ke au, ua loaa iaia he /?/.•-/;<>. A pju ka nunulu ana a me ka haaiuiu ana o kona kino, a me ka uwe ana, ua ninau aku U na ukali iaia, ua hai mai !a ia, no kona ike ana ike kino wailua o kona makuakane hanau ma ka moeuhane, me ka manao eia no b i keia ao malamalama/ a hoomaka aku ia au e : K papa e a nalowale aku la ia. Ia manawa, ua hoopauīa ke |Mhaohao o na ukali, a haule aku la lakou hiamoe hou, a na ke ao i hoala mai ia lakou. Hoomakaukau iho la lakou no ka paina kakahiaka, a jxiu ka paina ana, ua liuliu iho la no ka huakai hele. Aole paha au e nee papa aku, aka e hoonee aku kakou imua Iko lakou hele ana a haia na pule elua, ai ka Poalua o kekahi pule mai, oiai lakou e hele nei ma ka huakai hele, ua hala aku la na ukali mamua a mahope wale aku la no hoi keia. Aole i huliu, me he aha ana la ka paia ana ae g ko ianei j«au liiaka, alawa aku la ia rna kekahi kualapa nui e ku mai ana mamua (x>no o kona ala hele. Ike aku la keia i kekahi kino kanaka e ku mai ana iluna pono o ua kualapa nei, a hoomanao ae !a keia i na mea i lioikiia mai ma kana moeuhane mamua; a iaia no hoi e hoo mau ana i ka nana ana ma kahi o ke kino kanaka hoopahaohao e ku mai la, ia wa oia i ike aku ai i ke ani mai o

na lima iaia nei, a o kona wa no ia i j»ii aku ai ma ua kualapa la, a aole no hoi i emo, hoea aku la keia ma kahi a ke kino pahaohao ana i ike ai, a iaia i kau pono ioa aku ai ma ia wahi īke aku la oia i kekahi papa pohaku nui e waiho mai ana imua o kona alo, aneane he elīma anana ka loa a me ka laula, au īho la keia i kahi e hiki ai keia papa pohaku nui, aka, kololio mai la ke aheahe makani a lohe aku ia oia i keia mau nupuna olelo maloko mai o ka li po waokeie i ka pane ana mai penei E hea aku oe ma I a inoa o ka Nui, oia nei : K Lameka ka nui e ' —e hemo keia puka! Ua hooko no keia i na kauoha, a aole i liuiiu iho kona ku ana, lohe aku !a keia i ka uina o na pani olalo, a olof>e pu ia ae la ua pani po haku nei. I ka hemo ana o ua papa la, hoomaka aku Sa keia e kiei aku, aia hoi ua hiki no i ka iio ke komo ma ua pu ka la me ka piiikia oie, nolaila, huli ae ia keia a kau maluna o kona lio a hoomaka aku la e iho ilalo o ua lua nei me ke kanalua ole. Komo aku la keia ilo iko o ua lua nei, a no ka nui loa o ke I daimana e hoomaamaama ana ia loko o ua !ua nei, pela i loaa ai iaia he ko|kuatnaka makaikai ana ia lalo oua [ lua nei. (AoU ipau.j

Ia makou e nana ana me ka hialaai i ka hana a ke kapena Wile ina ke kaula e huki ai ke oeoe, maalo ana ke kanaka kaiua puaa. a hihia ae la ke kaula i kona wawae, a kani papalalu ae la, he hoike ana ia eia no ke hamo nei. Ke puapuai mai nei na lono no na heihei e malama ia aku ana iloko ae o keia mau mahina; oia hoi, na heihei waapa a pela aku, a he mau heihei ku kini ma Kapiolani Paka, ake ike mau ia aku nei ka poe i ohohia wale ia ano hana e kulai pau ana i ke kuau hoe* a e haalele pau ana i na mapuna hoe a iwikani hookele waa. Ma ka pule ikakahiaka o Kawaiahao i ka la Sabati aku nei, ua haiia ka olelo e MTS. Hana Hoio, (he wahine haole) ma ka olelo Eeniania, a i unuhiia e ke Kahu H. H. F«reka. Ea hoikeia mai e keia wahine kona kaahele ana i na ī aina mamao me kana kane pu, ma ka•na hoike ua hiki oia ma lerusalema a ! me kekahi raau wahi kamahaa Nui na | mea hou i haiia mai imua o ke anaina 1 nui i akoakoa ae. Mahalo pu ia me na, Ihoike mea hou a ka Hon. J. W. Kalua ja me H. V\ aterhouse no ka laua huakai uku nti.